Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Vụ Nguyn Hu Linh, cựu phó vin trưởng Vin Kim sát Nhân dân Thành phố Đà Nng, "có du hiu dâm ô", đang khiến dư lun phn ng d di. Ngày 5/4/2019, cng nhà Nguyn Hu Linh đã b xt sơn (ch ". dâm") và thm chí b ném "cht bn". S gin d đã tr thành cung n

xahoi2

Hàng rào nhà ông Linh bị xịt sơn và ném chất bẩn. Ảnh minh họa

Sự giận dữ ca đám đông trước nhiu v vic khác nhau là hin tượng xã hi tng được báo chí đ cp. Có th nói s cung n ca đám đông, trong không ít trường hp, là rt kinh khng. Khi xy ra v mt bo mu đánh tr, lp tc có người đòi giết luôn người bo mu. "Phi là con tôi thì tôi chém nó tc thì ; cái th y phi đánh cho chết nó mi s…" – các phát biu như vy không phi cá bit trong nhng v tương t, như th đó là phn ng xut phát t tâm lý "máu phi tr bng máu", dù gia người nói và đi tượng không liên quan trực tiếp gì nhau đ mà "vay đn oán tr". Cách đây ba năm, v Nguyn Thanh Dũng b phát hin chích đin vào mt bé trai hai tui là mt trường hp đin hình na. Phn ng dư lun lúc đó cũng vô cùng kinh khng. Mt hình nh d liên tưởng đến thời Trung C, khi người phm ti b lôi ra qung trường đ b đám đông cung n va gào thét, va ném đá đến chết. Nó cũng ging cnh man r mà Taliban tng gây ra vi các trường hp b quy kết phm giáo lut đo Hi, khi đám đông gin d nht ném mi thứ vào tên "ti đ" cho đến khi anh y/cô y chết gc. Và nó cũng ging cnh cách đây vài chc năm khi người ta lôi nn nhân ra gia làng đ đu t !

Không chỉ ác trên mng, người ta cũng ác ngoài đi. Không ch thnh n bng li, đám đông cũng cung n bng hành động. Có mt clip có th gây ám nh bt kỳ ai. Đó là cnh mt người b nht trong chung st cùng mt con chó đã chết, được cho là quay Hưng Yên, và người b nht được cho là k trm chó. Đu và mt bê bết máu, k trm chó ngi co rút chân li trong cái chuồng cht. Anh ta trông hong s cc đ, mt lm lét hết nhìn sang phi li quay sang trái. Bên ngoài chung, mt đám đông mt sát anh ta. H nói h mun đp chết anh ta. H buc anh ta phi gác chân lên con chó chết đang nm co qup trong chung. Họ nói, mày cũng phi b đp chết như thế, con . Gia nhng tiếng chi bi n ào, có c tiếng cười… Và không ch hung ác vi k trm, người ta cũng hung ác vi c người chng h quen biết. Ch vì "nhìn đu", nn nhân có th b chém chết tc thì. Mi đây thôi, ngày 4/4/2019, một thiếu niên 16 tui Đông Hà (Qung Tr) đã rút dao đâm chết mt người nhc mình đi xe u !

Trong khi những trường hp trên cho thy các "h giá tr" đo đc hng nát, như là hu qu ca mt nn giáo dc hoàn toàn tht bi, thì nhng trường hp như v Nguyn Hu Linh li cho thy s tht bi tuyt đi ca mt nn chính tr. Nó cho thy, khi công lý đã b chính quyn chà đp đến mc chng ai còn tin vào s phán xét và trng tr ca pháp lut thì người dân s có khuynh hướng cho mình quyền phán xét và quyn trng pht. Nó hàm cha s ut gin dn nén t nhng bt công mà người dân chng kiến hàng ngày, dù có th h không h trc tiếp liên quan, t nhng v cướp đt, nhng v đánh đp dã man người biu tình, các v bao che công khai nhng kẻ thuc h thng đng tr, đến nhng v chết oan trong đn công an… S ut gin đy c chế luôn trng thái chc ch n tung, cui cùng, dn đến tâm lý oán ghét chế đ và "người" ca chế đ.

Chẳng phi t nhiên mà dư lun "vui mng" trước cái chết ca viên chức cp cao nào đó. Chng phi t nhiên "dân mng" có tâm lý h hê khi nghe tin mt công an b đánh, sau vô s v công an "nã tin" dân, sau nhng v "thanh niên t đp mt vào gy cnh sát giao thông khiến hc mt b lún" hoc "thanh niên nhp vin cấp cứu sau khi t va vào dùi cui và súng ca công an"… Trong trường hp Nguyn Hu Linh, nếu tay này không phi quan chc-đng viên mà ch là anh xe ôm thì liu người dân có đến tn nhà ném "cht bn" như vy ?

Báo Tuổi Trdẫn li lut sư Lê Cao (Đoàn lut sư TP. Đà Nng) cho biết, hành đng ném cht bn vào nhà Nguyn Hu Linh là "không nên và pháp lut không cho phép", rng "có th b x pht hành chính theo Ngh đnh 167", rng "có th b truy t trách nhim hình s theo điều 178 B lut hình s 2015". Tuy nhiên, có đi din pháp lut nào đã lên tiếng cho nhng tin l trước đó : không phi mt mà là nhiu ln, nhà riêng ca nhng nhân vt đu tranh đã tng b tt cht bn (thm chí phân pha nht !), tng b khóa trái ca, tng b ném đá làm hư hng toàn b đ đc…

Giận d là tc thì. Thù ghét thì âm . Không như s gin d, lòng hn thù không t nhiên bt phát. Nó là kết qu ca mt quá trình b dn nén. Hn thù không t nhiên mà đến. Nó phi được nuôi bng s căm tc. Bàn tay st luôn khiến xã hi s hãi nhưng nhng tác nhân gây ra sợ hãi luôn dt theo sát sau nó "hiu ng ph" là s oán thù. Cng sn tng giành chính quyn bng lòng hn thù. B máy tuyên truyn cng sn là bc thy trong gieo cy lòng hn thù. Tuy nhiên, vũ khí hn thù đã không được "gii giáp" sau khi cộng sn giành được quyn lc. Hn thù vn được nuôi, và t hi hơn, còn được s dng trong chính sách cai tr.

Đừng ch đơn gin trách ti sao xã hi ngày càng tr nên hung hãn. Đng ch trách "mt đám dân mng" ngày càng tr nên "vô hc" hoc "vô văn hóa" khi dễ dàng "ném đá" vào bt c chuyn gì. Hãy th tìm hiu nguyên nhân sâu xa gì khiến "mt đám dân mng" tr nên "ba bãi" như thế. Chưa bao gi giá tr công lý b m nht như đang thy nhưng ai là th phm làm cho công lý tr thành trò cười thì chẳng ai dám đi mt tr li nhân dân. Trước khi lên án "tâm lý bnh hon" ca cái xã hi đo điên này, cn nên tìm hiu "virus" tht s nào gây ra "căn bnh xã hi" đang hoành hành. Bnh không phi t nhiên mà có. Không tìm dit virus thì mong gì có th tr bnh ? Mà bn thân thy thuc cũng bnh, c cái bnh vin cũng bnh, còn đòi cha ai ? Đến mc này mà còn chưa nhìn thy đ cp bách sa li nhng sai lm thì s đến ngày s gin d không ch nhm vào mt hoc vài cá nhân, và s cung n không ch gii hn nhng tiếng chi ra hoc cái cau mày

Mạnh Kim

Nguồn : VOA, 05/04/2019

Published in Diễn đàn