Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Tuần ri, thiên hạ sng st khi Đà Lt (Lâm Đng) và Phú Quc (Kiên Giang) chìm trong nước. Cách nay vài năm, chc chn không có ai, k c nhng k giàu trí tưởng tượng nht, dám nghĩ s có ngày Đà Lt (ta lc cao nguyên) và Phú Quc (chung quanh là bin) li d ngp, ngập sâu và ngp lâu như vy !

quihoach1

Lũ lụt các tnh min núi phía Bc. Hình minh họa.

Báo chí Việt Nam đã thu thp ý kiến mt s chuyên gia đ lý gii vì sao Đà Lt và Phú Quc ngp nng.

Theo đó, dù mưa không ln (vũ lượng vào ngày 8 tháng 8 – thi đim các trn lũ đt đnh chưa tng thy Đà Lt - ch có 23 mm/24 giờ) nhưng Đà Lt vn chìm trong nước, lũ chy cun cun, cun trôi, git sp đ th, st l xy ra nhiu nơi,… là vì s phát trin t ca h thng nhà kính trng rau và hoa (1).

Ông Lâm Ngọc Tun, mt Tiến sĩ v môi trường, làm vic ti Đi hc Đà Lạt, bo vi t Tui Tr rng, nhà kính khiến h s thm nước bng không. Nước mưa không ngm được vào đt s đ hết ra sui trong mt thi gian ngn làm nước đt ngt dâng cao, to thành lũ nên mưa không to vn gây lt nng. Nếu mưa to, hu qu s nghiêm trọng hơn.

Ông Vũ Ngọc Long, cu Vin trưởng Vin Sinh thái hc min Nam, người nghiên cu v h sinh thái Đà Lt và khu vc ph cn, lưu ý, mi người ch thy s phát trin ca h thng nhà kính phá v cnh quan, ít ai thy chúng khiến khí hu, h sinh thái ở Đà Lt thay đi nhanh chóng, nghiêm trng đến khng khiếp và khó vãn hi.

Tờ Tui Tr dn các s liu ca B Nông nghip và phát trin nông thôn minh ha thêm, tính đến năm ngoái, Tây Nguyên, đ che ph ca rng ch còn 46%, ni ô Đà Lt thì chỉ còn 45%. T 2010 đến nay, riêng tnh Lâm Đng đã mt thêm 90.000 héc ta rng và điu đó liên quan mt thiết đến s phát trin ca h thng nhà kính.

Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn Lâm Đng tng cho biết, Đà Lt có 18.000 héc ta canh tác rau và hoa, trong đó 10.000 héc ta trồng trong nhà kính.

Phát triển nhà kính – gia tăng mc đ tàn khc ca thiên tai - không h ngu nhiên. Đó là… qui hoch ca tnh Lâm Đng : Đến 2020, din tích canh tác rau phi… đt 20.000 héc ta, trong đó 75% din tích phi… ng dng công ngh cao (nhà kính), còn canh tác hoa phải… đt 2.800 héc ta và 90% din tích phi… ng dng công ngh cao (nhà kính) !

Phú Quốc cũng thế. T khi được… qui hoch thành… đc khu kinh tế, hòn đo này tan hoang đ mi khía cnh và đt lt kinh hoàng, chưa tng thy đang xảy ra ti Phú Quc chính là h qu ca vic thc hin qui hoch : Xóa s nhiu khu rng nguyên sinh, chn sông, lp sui, hy dit các túi cha nước trong t nhiên (2).

Tuy các chuyên gia môi trường, kinh tế đã cnh báo t lâu nhưng không ngăn được tiến trình hy dit Phú Quc theo… qui hoch. Vào lúc này, Phú Quc đi din vi đ loi thm cnh t môi trường (ngp lt nng n, thiếu nước…) đến an ninh, trt t. Nhiu gii bo rng hòn đo "cn được gii cu khn cp" (3).

Cho dù tạm ngưng qui hoch Phú Quốc thành… đc khu kinh tế (4) cũng khó có th khôi phc li nhng gì đã b hy dit !

***

Tuần ri, cùng lúc vi lũ, lt Đà Lt, Phú Quc – nhng hu qu nhãn tin do… qui hoch - Thành phố Hồ Chí Minh có mt cuc hp báo liên quan ti… qui hoch.

Qua báo giới, ông Võ Văn Hoan – một trong các Phó Ch tch ca UBND Thành phố Hồ Chí Minh – thú nhn, qui hoch "Khu Công ngh cao Thành phố Hồ Chí Minh" có sai phm : Trong ba đt thu hi đt thc hin vào các năm 2002, 2003, 2004 ch có đt đu tiên là… đúng qui đnh. Hai đt sau là thu hi ngoài phạm vi… qui hoch, sau đó mi trình Th tướng phê duyt (4).

Ông Hoan bảo rng, đó ch là nhng sai sót v "trình t, th tc", vic x lý t chc, cá nhân có liên quan đến vic thc hin… qui hoch "Khu Công ngh cao Thành phố Hồ Chí Minh" s ch là… phê bình, kim đim - rút kinh nghiệm nhưng hoàn toàn… không d vì nhiu "cán b, công chc liên quan đến các sai sót đã v hưu, có người đã mt" !

Sau cuộc hp báo ca ông Hoan, qua facebook, cô Nguyn Thùy Dương – mt trong nhng nn nhân ca các… qui hoch Thành phố Hồ Chí Minh - nhn vi ông Hoan nên "ngm hng" !

Không được phê duyt nhưng nhân danh… qui hoch đ thu hi đt, dùng giá bi thường n đnh cho năm 1995 để bi thường cho cưỡng chế - thu hi đt năm 2002, sau đó, t chc đp phá nhà ca là… ăn cướp ! Ti sao nhân danh qui hoch, cưỡng chế - thu hi đt xây dng "Khu Công ngh cao Thành phố Hồ Chí Minh" mà li ny ra "Khu Dân cư Man Thin" ?

Dương nhn mnh, các nạn nhân mất nhà, mt đt, khiếu ni ròng rã sut 20 năm qua vn không được xem xét. Ch có hơn mười người khiếu ni b tng giam, pht tù, đa s b pht 18 tháng nhưng có hai người b pht ti hai năm tù. Đến gi, tha nhn là làm sai nhưng ch sai v "trình tự, th tc" và "mun kim đim cũng khó" thì đúng là... mi r (5) !

Cũng tuần ri, qui hoch đã đy hàng chc ngàn gia đình sng Đk Nông và Bình Phước vào tình trng "ăn không ngon, ng không yên" bi không biết đp chn nước ca Thủy điện Đắk Kar có vỡ hay không. Các viên chc hu trách Đk Nông đng lot cho rng, chuyn ca x ca Thủy điện Đắk Kar b kt làm c khu vc h du náo lon là li ca ch đu tư (7).

Thế còn trách nhim ca nhng người lp - phê duyt qui hoch thy đin ? Khi lp – phê duyệt ti sao không tính đến nhng tình hung tương t và đã tng xy ra nhiu ln ?

***

Không thể tính được Vit Nam có bao nhiêu… qui hoch t khi Đảng cộng sản Việt Nam tiến hành… đi mi vì vô s qui hoch được lp – phê duyt cho tt c các lĩnh vc, khu vc, ở đ mi cp. Có bao nhiêu… qui hoch thành công ? Không biết vì đến gi ch thy nhng vn nn đ dng và đ loi thit hi t… qui hoch.

Tiếng là "ca dân, do dân, vì dân" nhưng nhân s lãnh đo h thng chính tr, h thng công quyn tt c các cp cũng được… qui hoch và vô s… qui hoch khác khiến quc gia tan hoang, kinh tế suy thoái, xã hi hn lon, dân lành oán thán, chính là sn phm ca đi ngũ đã được… qui hoch đó !

Có bao giờ B Chính tr, Ban Bí thư, Ban Chp hành trung ương Đảng cộng sản Việt Nam nhn trách nhiệm v đ th ch trương làm nn cho đ loi qui hoch ? Chưa ! Có cá nhân nào b truy cu trách nhim khi đ ra ch trương, phóng bút phê duyt nhng qui hoch không nhng không sinh li mà còn làm "quc phá, gia vong" ? Cũng chưa !

Qui hoạch c thế ra đời, thm chí gn đây còn m rng qui mô gieo rc thm ha bng cách gn vào "tm nhìn" dài đến mt hoc vài thp niên. C như thế thì ngay c ch kim đim, rút kinh nghim cũng… bế tc ging như chuyn xét li qui hoch "Khu Công ngh cao Thành phố Hồ Chí Minh" : Nếu chưa… chết, nhng cá nhân đ ra ch trương, phê duyt các qui hoch cũng đã ngh hưu !

Dường như ch còn mt cách đ chn các qui hoch hy dit quc gia, gieo v cho dân tc là qui hoch… án t hình. Tuy nhiên ai lp và thc thi qui hoch y ? Đng ch muốn qui hoạch nhân s đ đ ra ch trương, phê duyt các loi qui hoch th t như qui hoch Đà Lt, Phú Quc, Khu Công ngh cao Thành phố Hồ Chí Minh, thy đin,… và ch thế thôi !

Trân Văn

Nguồn : VOA, 12/08/2019

Chú thích :

(1) https://tuoitre.vn/da-lat-lam-dong-mua-nho-lu-sau-vi-dau-nen-noi-20190810013706833.htm

(2) https://tuoitre.vn/nhieu-noi-tai-phu-quoc-bi-chia-cat-hoan-toan-nuoc-ngap-qua-dau-20190809100433013.htm

(3) https://tuoitre.vn/phu-quoc-can-duoc-giai-cuu-khan-cap-20190810110145084.htm

(4) https://vnexpress.net/kinh-doanh/kien-giang-de-nghi-dung-quy-hoach-phu-quoc-thanh-dac-khu-kinh-te-3962326.html

(5) https://laodong.vn/bat-dong-san/sai-pham-o-khu-cong-nghe-cao-tphcm-tim-nguoi-de-kiem-diem-cung-kho-748227.ldo

(6) https://www.facebook.com/ThuyDuongNguyen28/posts/2555088794511666

(7) https://tuoitre.vn/thuy-dien-dak-kar-bi-ket-van-suyt-vo-dap-la-do-cui-20190810093440511.htm

Published in Diễn đàn