Nước Mỹ đi về đâu với đạo luật cho phép mang súng nơi công cộng của Oklahoma ?
Vụ 39 thùng nhân Việt Nam chết bi thảm trong xe thùng chở hàng đông lạnh ở Essex, London, nước Anh gây chấn động thế giới hơn 10 ngày qua, những tin tức dồn dập, các bài báo nói về "sự cố" này tràn ngập trên báo giấy, báo online, trên mạng xã hội... đã khiến mọi người, hầu như ít ai để ý đến một tin tức quan trọng khác chẳng riêng gì cho nước Mỹ, nơi có khoảng 2 triệu người Việt sinh sống :
Đạo luật House Bill 2597 cho phép mọi người dân Oklahoma từ 21 trở lên được phép mang theo vũ khí cá nhân nơi công cộng, cất dấu trong người hoặc để lộ ra bên ngoài - Một phụ nữ mua hàng trong một siêu thị có mang súng - Ảnh minh họa
Đây là đạo luật được thống đốc tiểu bang Oklahoma, Kevin Stitt thuộc đảng Cộng hòa ban hành ngày 27/02/2019 sau khi Stitt trở thành thống đốc tiểu bang. Theo đạo luật này, mọi người dân Oklahoma từ 21 trở lên được phép mang theo vũ khí cá nhân nơi công cộng, cất giấu trong người hoặc để lộ ra bên ngoài không cần bất cứ giấy phép hoặc chứng nhận lý lịch hay chứng minh đã qua một khóa đào tạo sử dụng vũ khí sát thương.
Việc sở hữu vũ khí sát thương (firearms) trên nước Mỹ là vấn đề gây tranh cãi dai dẳng qua nhiều dời tổng thống trước đây và chưa bao giờ được giải quyết ổn thỏa. Bản hiến pháp nước Mỹ, Tu chính án thứ hai (2nd Amendment) qui định việc sở hữu, sử dụng vũ khí cá nhân có giá trị trên khắp nước nhưng mỗi tiểu bang lại ban hành hiến pháp riêng có giá trị trong lãnh thổ tiểu bang.
Đó chính là vấn đề nhức đầu của các chính trị gia giữa 2 đảng Cộng hòa và Dân chủ trong việc hạn chế sử dụng vũ khí sát thương. Người dân Mỹ, những người từng sở hữu vũ khí cá nhân hay thích săn bắn, đa số biết rõ ảnh hưởng của Hiệp hội Súng trường Quốc gia NRA (National Rifle Association) trong chính trường nước Mỹ.
NRA là một thế lực rất mạnh, thường xuyên quyên góp những số tiền không lồ cho các ứng viên tổng thống có khuynh hướng nới rộng Tu Chính Án số 2.
Rất nhiều hội viên NRA là những tài phiệt có cổ phần trong các tập đoàn sản xuất, buôn bán vũ khí. Sẽ không là một điều lạ khi NRA đã quyên góp cho Donald Trump hơn 70 triệu USD cho cuộc tranh cử của Trump năm 2016.
Để trả ơn, lại quả cho NRA, sau khi đắc cử, ngày 01/03/2017 Donald Trump hủy bỏ sắc lệnh kiểm soát tình trạng ổn định của khoảng 70.000 người mắc bệnh tâm thần được phép sở hữu vũ khí sát thương được ban hành dưới thời tổng thống Barack Obama. Số lượng vũ khí cá nhân được bán ra sau ngày 01/03/2017 tăng lên ào ạt.
Đi xa hơn nữa, sau vụ thảm sát ở trường trung học Marjory Stoneman Douglas, thành phố Parkland thuộc Broward County, tiểu bang Florida tháng 02/2018, Trump còn đề nghị nên vũ trang cho thầy, cô giáo trong trường học để ngăn chặn các vụ thảm sát có thể xẩy ra.
Câu hỏi được đặt ra là chuyện gì sẽ đến trong tương lai ở tiểu bang Oklahoma ? Liệu xã hội ở Oklahoma có trở lại giống thời kỳ cao bồi (cowboy) viễn tây khi người da trắng đổ xô đi tìm vàng vào thế kỷ 19 ? Một câu hỏi khác cũng quan trọng không kém là sau Oklahoma còn tiểu bang nào do đảng Cộng hòa kiểm soát sẽ tiếp theo bước chân của Kevin Stitt ?
Những người ủng hộ đạo luật như Thượng nghị sĩ Brennt Howard của Oklahoma bỏ phiếu thuận cho đạo luật, nói rằng người dân trong địa phận của ông (Altus) gọi điện thoại đến cho ông và yêu cầu ông bỏ phiếu cho việc đó, người gọi tới thuộc cả 2 nhóm chống và ủng hộ đạo luật.
Theo Howard, người dân giờ đây không còn gặp trở ngại hay khó khăn gì trong việc sở hữu một vũ khí sát thương, mọi trở ngại, phiền phức về giấy phép mang vũ khí không còn cần thiết.
Tương tự như Howard, James Smith cảnh sát trưởng của thành phố Lawton - thuộc hạt Comanche - trước đây là vùng đất của người da đỏ – nói rằng ông hi vọng sẽ không nhìn thấy nhiều người mang vũ khí khi ra đường hay nơi chốn công cộng.
Đương nhiên không phải dân biểu nào ở hạ viện Oklahoma cũng bỏ phiếu Yes cho Đạo luật 2597. Một dân biểu đảng Dân chủ, Jason Lowe đã thu thập hơn nhiều ngàn chữ ký để phản đối đạo luận 2597, yêu cầu bỏ phiếu lại vào tháng 08/2019 nhưng không thành công.
Có thể người dân Oklahoma sẽ quen dần với hình ảnh khác thường của những người ăn mặc dân sự kè kè bên hông một khẩu súng P-38 Smith & Wesson, Sig Sauer P 226... hay đeo trên vai một khẩu M-4, M-16, AK-47... đi lang thang ngoài phố, trong sở thú hay vào rạp hát.
Tuy nhiên, chẳng ai biết trước được chuyện gì sẽ xẩy ra khi có những va chạm, xung đột trong các quán rượu, hộp đêm, nhà hàng hay khu mua sắm, siêu thị... nơi ai cũng có thể mang súng trên người mà không sợ bị khám xét. Liệu mọi người sẽ giữ được bình tĩnh, ôn hòa, lịch sự... khi sẵn có trong người những vũ khí có khả năng đe dọa hay làm câm miệng người khác ?
Hơn thế nữa, làm cách nào để cảnh sát hay người dân có thể biết được một người đang đeo trên vai khẩu súng tự động M-4 hoặc AK-47 đi lang thang trong khu mua sắm không phải là kẻ mắc bệnh tâm thần, đang có ý dịnh xả súng vào đám đông ?
Người Việt tị nạn ở Mỹ, nhất là những người ở tiểu bang Oklahoma nghĩ sao về Đạo luật 2597 nói trên ? Có bao nhiêu người ủng hộ đạo luật và sẽ tự trang bị vũ khí cho mình để tự vệ khi bị tấn công ?
Mục đích của Đạo luật 2597 của Oklahoma phải chăng để ngăn chặn những kẻ khủng bố Hồi giáo đang hiện diện trên nước Mỹ, làm giảm bớt làn sóng nhập cư bất hợp pháp của người Mễ, Honduras, El Salvador (dù Oklahoma không có biên giới chung với các nước vừa kể)... hay chỉ nhằm tăng doanh số của các tổ hợp sản xuất, buôn bán vũ khí sát thương của Mỹ ?
Thạch Đạt Lang
(04/11/2019)