 | Tổng quan: | 3600996 |
Trọng Thành, RFI, 18/08/2021
Cộng đồng quốc tế phản ứng rời rạc trước thắng lợi của lực lượng Hồi giáo cực đoan Taliban tại Afghanistan. Hôm 17/08/2021, tổng thống Hoa Kỳ và thủ tướng Anh đã nhất trí dành nội dung chính của thượng đỉnh G7 tuần tới cho việc tìm chiến lược chung trong hồ sơ này.
Các nhà lãnh đạo G7 tại Hội nghị thưởng đỉnh ở Carbis Bay, Cornwall, Anh, ngày 11/6. Ảnh : AFP/TTXVN
Theo phủ tổng thổng Hoa Kỳ, trong cuộc điện đàm hôm 17/08, lãnh đạo hai nước "thỏa thuận tổ chức thượng định trực tuyến của khối G7 vào tuần tới để thảo luận về một tiếp cận và một chiến lược chung của khối" với khủng hoảng Afghanistan. Anh hiện là quốc gia chủ tịch luân phiên của khối G7 (bao gồm 7 cường quốc công nghiệp Anh, Canada, Đức, Nhật, Pháp, Mỹ và Ý). Hôm thứ Hai, 16/08, Luân Đôn kêu gọi tổ chức một thượng đỉnh G7 về chủ đề này.
Vẫn theo phủ tổng thống Mỹ, tổng thống Biden và thủ tướng Johnson cùng khẳng định "cần tiếp tục các hợp tác chặt chẽ giữa các đồng minh và đối tác dân chủ" về vấn đề Afghanistan.
Đây là cuộc điện đàm đầu tiên giữa tổng thống Hoa Kỳ với một lãnh đạo nước ngoài, kể từ khi Kabul rơi vào tay Taliban, sau 20 năm can thiệp của quân đội nhiều nước phương Tây, đứng đầu là Mỹ. Trong cuộc can thiệp này, nước Anh đóng một vai trò quan trọng. Tại Anh, chiến dịch rút quân đội Mỹ khỏi Afghanistan của chính quyền Biden bị nhiều chỉ trích.
Tối hôm qua, Hội đồng Nhân quyền của Liên Hiệp Quốc thông báo sẽ tổ chức một phiên họp đặc biệt ngày 24/08, để xem xét "các lo ngại sâu sắc liên quan đến nhân quyền", sau khi phe Taliban giành chính quyền tại Afghanistan. Cuộc họp sẽ được tổ chức tại Genève, theo yêu cầu của các đại diện Afghanistan và Pakistan, được sự ủng hộ của 89 quốc gia.
Theo Reuters, trong cuộc họp báo tại Bruxelles hôm qua, tổng thư ký NATO kêu gọi lực lượng Taliban không để các tổ chức khủng bố quốc tế trở lại hoạt động. Trong trường hợp ngược lại, NATO sẽ có toàn quyền tấn công từ xa nhắm vào bất cứ mục tiêu nào trên lãnh thổ Afghanistan.
Trọng Thành
********************
Trọng Nghĩa, RFI, 18/08/2021
Việc sơ tán các nhà ngoại giao, những kiều dân nước ngoài khác và cả những người Afghanistan từng làm việc cho phương Tây tiếp diễn hôm 18/08/2021, tại phi trường Kabul, trong những điều kiện khó khăn do việc toàn bộ thủ đô Afghanistan đã rơi vào tay Taliban.
Người di tản Afghanistan được máy bay vận tải quân sự Đức đưa tới sân bay Tashkent, Uzbekistan, ngày 17/08/2021. AP - Marc Tessensohn
Cầu không vận khổng lồ do Mỹ và phương Tây thiết lập kể từ hôm Chủ nhật 15/08 khi Kabul bị lực lượng Taliban chiếm đóng đã huy động máy bay từ khắp nơi trên thế giới. Trong lúc đó khu vực xung quanh sân bay bị Taliban kiểm soát chặt chẽ.
Ngoài phi cơ, một số quốc gia đã gửi quân đến tận nơi để bảo đảm an toàn cho chiến dịch di tản. Từ khoảng 3.000 người vào tối thứ Hai (16/08), số lượng lính Mỹ tại sân bay Kabul dự kiến sẽ lên đến 6.000 người "trong vài ngày tới". Pháp cũng gởi một đơn vị thuộc lực lượng đặc biệt đến Kabul với nhiệm vụ tham gia vào các hoạt động sơ tán vài chục người Pháp cũng như một số người Afghanistan.
Vào khuya hôm qua, rạng sáng hôm nay, 18/08, một chiếc phi cơ thứ hai của Pháp đã rời Kabul qua Abu Dhabi (Tiểu Vương Quốc Ả Rập Thống Nhất), chở theo 216 người, trong đó có 184 người Afghanistan mà theo Bộ Ngoại giao Pháp, "thuộc xã hội dân sự cần được bảo vệ". Theo quân đội Pháp, số người này sẽ được đưa qua Pháp hôm nay.
Hôm qua, đã có 41 công dân Pháp và ngoại quốc đã được đưa về Paris sau khi đã được quân đội Pháp chuyển từ Kabul qua Abu Dhabi trong một chuyến bay di tản đầu tiên.
Về phần Hoa Kỳ, theo Nhà Trắng, họ đã sơ tán được hơn 3.200 người ra khỏi Afghanistan, chủ yếu là nhân viên người Mỹ làm việc tại Afghanistan. Ngoài ra, gần 2.000 người tị nạn Afghanistan cũng đã được đưa qua Hoa Kỳ.
Washington có kế hoạch di tản hơn 30.000 người thông qua một cầu không vận nối liên Kabul với các căn cứ Mỹ ở Kuwait và Qatar.
Theo chính quyền Mỹ, Taliban "sẵn sàng bảo vệ" quyền tiếp cận sân bay Kabul cho thường dân được Hoa Kỳ sơ tán. Tuy nhiên, một cố vấn Mỹ cho biết có tin là nhiều người đã bị "đuổi về, thấm chí bị đánh đập" trên đường đến sân bay.
Như để chứng minh việc Taliban gây trở ngại, một máy bay quân sự Đức, đã có thể hạ cánh xuống Kabul trong đêm thứ Hai đến thứ Ba, nhưng chỉ chở đi được bảy người, trong khi hàng trăm người khác đang chờ đến Đức.
Berlin cáo buộc Taliban cản trở những người Afghanistan muốn đi đến được sân bay Kabul, trong bối cảnh có khoảng 10.000 người Afghanistan từng cộng tác với quân đội Đức hoặc các tổ chức phi chính phủ, hoặc thành viên gia đình của họ, phải được sơ tán theo thông báo của thủ tướng Angela Merkel.
Áo và Romania cũng cho biết công dân của họ và những người Afghanistan mà họ định sơ tán gặp khó khăn khi đến sân bay.
Theo tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg, các thành viên NATO, nhóm họp hôm thứ Ba, đã "thông báo điều động thêm máy bay" để đảm bảo việc sơ tán.
Trọng Nghĩa
*********************
Thu Hằng, RFI, 17/08/2021
Sau đợt nghỉ cuối tuần im lặng, tổng thống Mỹ Joe Biden đã lên tiếng về chiến dịch di tản đầy hỗn loạn, cũng như chiến thắng bất ngờ và dễ dàng của lực lượng Taliban ở Afghanistan. Trong bài diễn văn dài 18 phút ngày 16/08/2021, ông Joe Biden vẫn kiên quyết bảo vệ quyết định rút quân.
Tổng thống Mỹ Joe Biden phát biểu tại Nhà Trắng ngày 16/08/2021. AP - Evan Vucci
Ông khẳng định quân đội Hoa Kỳ và đồng minh đã hoàn thành mục tiêu và Mỹ không có nhiệm vụ "xây dựng Nhà nước Afghanistan". Đối với quân Taliban, hiện kiểm soát hoàn toàn đất nước, tổng thống Mỹ cảnh báo mối quan hệ giữa Washington và Afghanistan sẽ phụ thuộc vào "thái độ của Taliban".
Thông tín viên Loubna Anaki tường trình từ New York :
"Tổng thống Mỹ giữ vững lập trường và không hề hối tiếc về quyết định của ông. Ông công nhận là tình hình những ngày vừa qua rất hỗn loạn, nhưng ông cho rằng phần lớn là do trách nhiệm của các nhà lãnh đạo Afghanistan đã bỏ trốn và quân đội Afghanistan đã không chiến đấu để giữ quyền kiểm soát dù đã được Mỹ đầu tư rất nhiều.
Theo tổng thống Biden, dù Mỹ có hiện diện thêm 1 năm, 5 năm hay 15 năm nữa thì có lẽ cũng không thay đổi được gì. Ông giải thích ưu tiên hiện nay là di tản nhanh chóng tất cả công dân Hoa Kỳ và những cộng tác viên người Afghanistan. Nguyên thủ quốc gia Mỹ cũng cảnh cáo quân Taliban về bất kỳ cuộc tấn công nào gây xáo trộn các chiến dịch này.
Kết thúc bài phát biểu, ông Joe Biden đã rời đi mà không trả lời câu hỏi của các nhà báo. Tuy nhiên, bài phát biểu của ông vẫn không xoa dịu được những lời chỉ trích nhắm vào chính quyền Biden và cách tiến hành việc rút quân. Nhiều dân biểu đảng Cộng Hòa cho rằng nguyên thủ quốc gia Mỹ nợ những lời giải thích về chiến dịch triệt thoái hỗn loạn và làm ảnh hưởng đến uy tín của Hoa Kỳ".
Thu Hằng
