Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Mỹ-Iran : Tổng thống Trump đủ tỉnh táo thoát "bẫy" chiến tranh ? (RFI, 24/06/2019)

Mỹ và Iran liên tục khẩu chiến gay gắt, để tránh bị mất mặt, từ hôm 20/06/2019 khi Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran bắn hạ một máy bay do thám không người lái RQ-4 Global Hawk của Mỹ. Chiến sự tưởng như sắp nổ ra tại chảo lửa Trung Đông khi tổng thống Donald Trump ra lệnh tấn công ba mục tiêu tại Iran vào tối 20/06, rồi bất ngờ rút lệnh chỉ vài phút trước khi bắt đầu chiến dịch.

oman1

Ảnh minh họa máy bay không người lái RQ-4 Global Hawk của Không Quân Mỹ tương tự với chiếc bị quân đội Iran bắn hạ ngày 20/06/2019. Reuters/U.S. Air Force/Bobbi Zapka

Lý do được chủ nhân Nhà Trắng giải thích trên mạng Twitter rằng ông không muốn "150 người sẽ bị thiệt mạng" vì cuộc tấn công trả đũa "bất cân xứng với vụ bắn hạ máy bay không người lái". Chủ Nhật 23/06, phát biểu trước báo giới trong vườn của Nhà Trắng, tổng thống Trump lại mang triển vọng phát triển kinh tế ra hứa với người dân Iran rằng "họ sẽ có một đất nước giầu có, họ sẽ rất hạnh phúc và tôi sẽ là người bạn tốt nhất của họ" với điều kiện Tehran từ bỏ tham vọng vũ khí nguyên tử.

Mỹ-Iran nắn gân nhau qua lời nói

Vừa mới mang củ cà rốt ra nhử, tổng thống Trump mang luôn cả gậy ra dọa khi tuyên bố áp dụng ngay từ thứ Hai 24/06 một số biện pháp trừng phạt "quan trọng" đối với Iran, song song với cuộc chiến tranh mạng dường như đã được tiến hành để trả đũa hai tầu dầu mới bị tấn công ở biển Oman. Chưa viện đến giải pháp quân sự, nhưng tổng thống Mỹ cho biết không loại trừ khả năng này.

Là người luôn ủng hộ biện pháp đáp trả quân sự, John Bolton, cố vấn "diều hâu" về an ninh của tổng thống Mỹ, cảnh báo : "Cả Iran hay bất kỳ nhân tố thù nghịch nào khác đừng nên nhầm lẫn giữa thận trọng, kiềm chế của Mỹ và yếu đuối. Lực lượng quân sự của chúng tôi (Mỹ) sẵn sàng hành động".

Tuy nhiên, Iran cũng không khoanh tay để Mỹ "dọa". Ngoại trưởng Mohammad Javad Zarif vạch thêm tội của quân đội Mỹ từng thâm nhập vào không phận của Iran vào cuối tháng 05/2019 mà hậu quả là một máy bay không người lái MQ9 của Mỹ bị quân đội Iran bắn hạ. Kamal Kharazi, một quan chức ngoại giao cấp cao Iran, đánh giá vụ máy bay Mỹ thâm nhập không phận Iran lần thứ hai là một "bằng chứng" mới cho thấy "băng đảng Bolton suýt kéo được (Trump) vào chiếc bẫy chiến tranh" chống Iran, đồng thời nhận định "sự thận trọng đã tránh được điều này, nhưng "Khủng bố kinh tế" gây thêm căng thẳng".

Tướng Abolfazl Shekarchi, phát ngôn viên của bộ tham mưu hỗn hợp các lực lượng vũ trang Iran, từng cảnh báo hôm 22/06 rằng "Bắn một viên đạn về phía Iran là sẽ châm lửa đốt lợi ích của Mỹ và các đồng minh" ở Trung Đông.

Iran sẽ tổ chức bầu cử lập pháp trong 8 tháng nữa, giới chính trị gia siêu bảo thủ xoa tay hy vọng kéo tổng thống Trump vào cuộc chiến mà ông không hề muốn. Vincent Eiffing, chuyên gia về Iran thuộc đại học Công giáo Louvain (Bỉ), nhận định với Le Figaro (22/06/2019) : Giả sử nếu xảy ra, các cuộc tấn công của Mỹ sẽ càng khiến người dân Iran tăng cường tinh thần dân tộc và chắc chắn, phe bảo thủ sẽ không từ bỏ cơ hội để khai thác tình huống này. Vì vậy, Iran sẽ tiếp tục khẩu chiến để tránh bị mất mặt, đồng thời vẫn kiềm chế gây thêm khiêu khích.

Có thể chính những hậu quả nặng nề nếu tấn công Iran đã khiến tổng thống Mỹ hạ hỏa, trong đó có một số hậu quả tức thì, theo liệt kê của nhà nghiên cứu Vincent Eiffing : "Iran rút khỏi thỏa thuận hạt nhân và tái khởi động chương trình nguyên tử, Lực lượng Vệ binh Cách mạng được tăng thêm ảnh hưởng trong quá trình đưa ra quyết định, khả năng Iran tăng cường hoạt động tên lửa đạn đạo ở Trung Đông - điều mà các nước phương Tây tìm cách kiềm chế - và tấn công trả đũa thông qua các lực lượng chi nhánh của Iran ở Trung Đông nhắm vào Hoa Kỳ hoặc những lợi ích của nước này".

Tehran đánh tiếng rằng sẽ tiếp tục phá rối Hoa Kỳ thông qua các lực lượng đồng minh chủ chốt. Lực lượng Hezbollah Lebanon - có hơn 100.000 tên lửa sẵn sàng chĩa vào Israel, lực lượng vũ trang Hồi giáo hệ phái Shia ở Irak, từ một tuần nay, gần như hàng ngày vẫn nã rocket vào các căn cứ quân sự nơi có lính Mỹ đồn trú, và lực lượng nổi dậy Houthi ở Yemen tăng cường bắn vào lãnh thổ Saudi Arabia.

Theo nhà nghiên cứu Clément Therme, thuộc Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế ở Bahrain, chính quyền Tehran biết lợi dụng tình thế tổng thống Trump, vừa thông báo ra tranh cử nhiệm kỳ thứ hai, "bị kẹt giữa một bên là cử tri phản chiến và bên kia là đội ngũ cố vấn diều hâu ủng hộ tấn công Iran". Nhưng để được bầu lại làm tổng thống Mỹ, trong vài tháng tới, chủ nhân Nhà Trắng sẽ cần đến cử tri nhiều hơn.

Theo nhận định của bà Geranmayeh với Le Figaro, "nếu không có nỗ lực từ một bên thứ ba, hoặc từ phía Washington, thế giới sẽ chứng kiến những hậu quả leo thang mới trong vài tháng tới". Laurence Nardon, phụ trách chương trình Bắc Mỹ thuộc Viện Quan hệ Quốc tế Pháp (IFRI) có chung nhận định, khi trả lời báo Le Parisien (21/06) : "Nếu cuối cùng Mỹ khai chiến, điều này có lẽ sẽ rất nguy hiểm vì Iran không phải là Afghanistan". Tương tự, theo ông Pascal Boniface, chủ tịch Viện Quan hệ Quốc tế và Chiến lược (IRIS), giả sử xảy ra thêm một vài sự cố khác, "mọi chuyện đều có thể, ngoại từ việc can thiệp ồ ạt vào Iran vì điều này sẽ là sự điên rồ của quân đội Mỹ".

Tại sao Tehran lại ám ảnh Donald Trump ?

Trong số những đối thủ không đội trời chung của tổng thống thứ 45 của Mỹ, từ Hillary Clinton đến truyền thông… Iran luôn là mục tiêu tấn công ưu tiên của Donald Trump. Ngay từ khi tranh cử tổng thống, nhà tỉ phú địa ốc New York từng gọi nước Cộng hòa Hồi giáo Iran là "chế độ cuồng tín", "Nhà nước lưu manh"… Iran có đủ tiêu chuẩn để trở thành đối thủ hoàn hảo của tổng thống Trump, theo giải thích với báo Le Parisien của Dominique Moïsi, cố vấn tại Viện Montaigne.

Thứ nhất, Iran bị coi là kẻ thù từ 40 năm của Mỹ, sau khi xảy ra khủng hoảng con tin dưới thời giáo chủ Khomeyni. Tiếp theo, "Iran còn là kẻ thù chính của Israel và Saudi Arabia, hai đồng minh của Mỹ ở Trung Đông vì tổng thống Trump muốn chuyển giao quyền lực vùng Trung Đông để dần rút khỏi khu vực này nhằm toàn tâm toàn lực vào mục tiêu chính : Đối đầu chiến lược với Trung Quốc".

Vì vậy, tố cáo thỏa thuận hạt nhân Iran 2015 chỉ là cái cớ để tổng thống Trump xóa bỏ thành quả của người tiền nhiệm Obama, đồng thời tấn công đối thủ mà ông ghét cay ghét đắng. Tuy nhiên, theo nhà sử học Nicole Bacharan, Donald Trump lại là "người bốc đồng và đơn giản. Ông không bao giờ dự đoán được những quyết định bất ngờ của mình và lèo lái giữa những mâu thuẫn". Hậu quả là tổng thống Mỹ bị rơi vào cuộc leo thang căng thẳng có thể sẽ kéo đến một cuộc chiến tranh mà ông không hề muốn.

Chiến lược về Iran của Trump : càng khó hiểu càng tốt

Vậy chiến lược về Iran của tổng thống Trump là gì ? Theo Jean-Eric Branaa, chuyên gia về Hoa Kỳ tại đại học Panthéon-Assas (Paris), đó là "làm cho chiến lược đó không thể hiểu nổi. Khi tổng thống Mỹ nói sẽ trừng phạt Iran, người ta không biết liệu ông ra lệnh phá một căn cứ địa pháo hay… một con thuyền". Tuy nhiên, "chính tính cách khó lường này lại làm nên sức mạnh của ông".

Có cùng quan điểm trên, Dominique Moïsi, cố vấn Viện Montaigne, còn "sững sờ" về chiến lược ngoại giao của tổng thống Mỹ mà ông đánh giá là "mưu mẹo và thậm chí là xuất sắc theo cách riêng của ông Trump… Dù sao, ông ấy là người điều khiển cuộc chơi, và đôi khi nhận được kết quả như chiến lược cứng rắn về thương mại với Trung Quốc".

Nói to, đe dọa rồi đàm phán quả quyết từng là cách làm của nhà tỉ phú địa ốc, nổi tiếng cứng rắn trong kinh doanh. Theo nhà nghiên cứu Dominique Moïsi, phương pháp này lại được áp dụng để thể hiện với cử tri Mỹ rằng "ông là người tài giỏi khi gây được sức ép tối đa với Tehran, sau đó ông sẽ nới lỏng sức ép để thể hiện rằng ông là người có trách nhiệm".

Tuy nhiên, giảng viên Jean-Eric Branaa, đại học Panthéon-Assas lại cho rằng áp dụng chiến lược "vừa đấm vừa xoa", tổng thống Mỹ phải đối mặt với nhiều rủi ro, trong đó "Chỉ cần phía Mỹ có một người chết, Trump sẽ không được bầu lại" làm tổng thống Mỹ nhiệm kỳ 2021-2024.

(Tổng hợp từ Le Figaro, Libération và Le Parisien)

****************

Trước khi ra đòn trừng phạt, Trump "đấu dịu" đề nghị đàm phán với Iran (RFI, 24/06/2019)

Một ngày trước khi thông báo các biện pháp mới trừng phạt Iran, tổng thống Mỹ Donald Trump, ngày 23/06/2019, khẳng định không muốn đối đầu vũ trang và một lần nữa đề nghị đàm phán vô điều kiện với Tehran.

oman2

Tổng thống Mỹ Donald Trump trả lời báo giới trong vườn của Nhà Trắng, Washington, ngày 22/06/2019. Reuters/Carlos Barria

Trả lời phỏng vấn kênh truyền hình NBC, nguyên thủ Mỹ nhấn mạnh, ông "không muốn có chiến tranh". Ông cũng tin rằng Iran không muốn đối đầu quân sự với Washington khi bắn hạ chiếc máy bay không người lái dọ thám của Mỹ.

Tổng thống Mỹ nói : "Tôi nghĩ rằng Iran muốn thương lượng. Và tôi tin rằng họ muốn có được một thỏa thuận. Và thỏa thuận của tôi liên quan đến hạt nhân. Quý vị hãy chờ xem, họ sẽ chẳng có vũ khí hạt nhân đâu. Tôi không tin rằng Iran ưa thích tình trạng hiện nay mà họ đang phải đối mặt. Kinh tế đất nước hoàn toàn kiệt quệ".

Ngoại trưởng Mỹ, Mike Pompeo đã đến Saudi Arabia hôm 24/06 để tham vấn các đồng minh trong khu vực về tình hình căng thẳng với Iran. Trước khi đáp chuyến bay đến Trung Đông, phát biểu trước báo giới, lãnh đạo ngoại gia Mỹ nhắc lại đề xuất đàm phán của Washington : "Chúng tôi sẵn sàng đàm phán không có điều kiện tiên quyết. Họ biết rõ gặp chúng tôi ở đâu".

Nguy cơ xảy ra đối đầu trực diện giữa hai nước ngày càng lớn sau vụ Iran bắn hạ một chiếc drone dọ thám của Mỹ hôm thứ Năm 20/06 mà Tehran cho là đã xâm phạm không phận nước này. Hoa Kỳ hôm thứ Bảy 21/06 khẳng định đã mở một chiến dịch tấn công tin học nhắm vào các vị trí quân sự của Iran.

Bộ Viễn Thông Iran trên mạng xã hội Twitter ngày 24/06 khẳng định : "Hoa Kỳ đã hoài công vô ích tiến hành tấn công tin học nhắm vào các vị trí quân sự của Iran".

Minh Anh

****************

Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc kêu gọi tránh gây leo thang căng thẳng ở vùng Vịnh (VOA, 23/06/2019)

Tổng thư ký Liên Hp Quc Antonio Guterres hôm 23/6 nói rng cn phi tránh gây leo thang căng thng ti vùng Vnh, trong bi cnh căng thng tiếp tc dâng lên sau khi Iran bn h mt máy bay không người lái ca M.

oman3

Tổng thư ký Liên H ợp Quốc Antonio Guterres.

"Thế gii không th gánh mt cuc đi đầu lớn vùng Vnh", ông Guterres nói bên l mt hi ngh Lisbon, theo Reuters. "Mi người phi gi thn kinh thép".

Hôm 20/6, một qu tên la ca Iran đã phá hy drone trinh sát Global Hawk ca M, và Hoa Kỳ nói rng v vic xy ra trong không phn quc tế.

Ông Trump sau đó nói rằng ông đã hy b mt cuc tn công quân s tr đũa Iran vì hành đng đó có th giết hi 150 người.

Theo Reuters, Tehran hôm 22/6 lặp li tuyên b rng máy bay không người lái M b bn h trong lãnh th ca nước này và nói s mnh m đáp tr bt kỳ mi đe da nào t Hoa Kỳ.

Bình luận ca ông Guterres được đưa ra mt ngày sau khi ông Trump nói rng ông s áp đt thêm các bin pháp trng pht mi đi vi Iran.

"Điều thc s cn thiết là phi tránh bt kỳ hình thc gây leo thang [căng thng] nào", ông Guterres nói.

*****************

Tổng thống Trump ‘không gửi tin nhắn’ cảnh báo Iran về cuộc tấn công (VOA, 23/06/2019)

Tổng thng Trump hôm 23/6 nói vi NBC News rng ông không nhn tin cho Tehran đ cnh báo Iran v cuc tn công ca M mà sau đó ông đã hy b.

oman4

Tổng thống Trump.

Theo Reuters, các nguồn tin ca Iran nói vi hãng này rng thông qua Oman, ông Trump đã cnh báo Tehran rng mt cuc tn công ca M sp xy ra, nhưng nói rng ông phn đi chiến tranh và mun đàm phán.

"Tôi không gửi tin nhn đó", ông Trump cho biết trong chương trình "Meet the Press" ca kênh NBC, nói thêm rng ông "không mưu tìm chiến tranh".

Khi được hi ông nghĩ gì v mong mun ca Iran, Tng thng Trump nói : "Tôi nghĩ h mun đàm phán. Và tôi nghĩ h mun đt được mt tha thun. Và tha thun ca tôi là v ht nhân".

"Họ s không có vũ khí ht nhân… Tôi không nghĩ rng h thích trong tình thế như hin nay. Nn kinh tế ca h hoàn toàn sp đ", nhà lãnh đo M nói tiếp.

Tin cho hay, Tổng thng Trump hôm 21/6 cho biết đã rút li lnh tn công quân s tr đũa chuyn Iran bắn h mt máy bay không người lái ca M vì lnh này có th cướp đi sinh mng ca 150 người và t du hiu cho thy ông đ ng kh năng đàm phán vi Tehran.

*******************

Trump nhắm tăng chế tài Iran, vẫn cân nhắc hành động quân sự (VOA, 23/06/2019)

Tổng thng M Donald Trump ngày th By nói ông s áp đt thêm chế tài lên Iran trong nỗ lc ngăn chn Tehran th đc vũ khí ht nhân, nói thêm rng hành đng quân s vn là mt kh năng.

oman5

Tổng thng M Donald Trump nói chuyn vi gii truyn thông khi ông ri Nhà Trng đi Camp David, Washington, ngày 22 tháng 6, 2019.

Ông Trump, nói chuyện vi các phóng viên ti Nhà Trng, đưa ra nhng phát biu này sau khi hy b hành đng quân s nhm vào Iran đ tr đũa vic nước này bn h máy bay không người lái ca quân đi M.

"Chúng tôi sẽ áp đt thêm chế tài lên Iran", ông Trump nói. "Trong mt s trường hp chúng tôi tiến chm, nhưng trong nhng trường hp khác, chúng tôi đang tiến nhanh".

Tổng thng nói hành đng quân sự chng li Iran "luôn được cân nhc".

Nhưng ông Trump cũng ch ra rng ông sn sàng đo ngược s leo thang, đng thi cho biết ông sn lòng nhanh chóng đt được tha thun vi Iran mà ông nói s vc dy nn kinh tế èo ut ca nước này.

"Chúng ta sẽ gi nó là ‘Hãy làm Iran vĩ đạt tr li.’"

Ông Trump nói chuyện vi các phóng viên khi ông chun b ri Washington đến Camp David, nơi tnh dưỡng ca tng thng. Ông nói ông s suy nghĩ v vn đ Iran ti đây.

*******************

Iran nói sẽ đáp trả kiên quyết bất cứ đe dọa nào của Mỹ (VOA, 22/06/2019)

Iran ngày thứ By nói s đáp tr kiên quyết bt c đe da ca M nhm vào h, hãng thông tn bán chính thc Tasnim đưa tin, trong bi cnh căng thng leo thang gia Tehran và Washington v v Iran bn h máy bay drone không người lái ca M.

oman6

Những gì còn li ca th mà sư đoàn không gian ca V binh cách mng Iran mô t là drone b bn rơi ca M, được trưng bày Tehran, Iran, ngày 21 tháng 6, 2019.

Hôm thứ Năm, mt phi đn ca Iran phá hy drone do thám Global Hawk ca M. Tehran nói nó b bn h bên trên lãnh th ca h, còn Washington thì nói vic này xy ra trên không phn quc tế.

Tổng thng M Donald Trump hôm th Sáu cho biết ông đã hy b mt cuộc tn công quân s tr đũa Iran vì nó có th giết chết 150 người, và t du hiu cho thy ông sn lòng đàm phán vi Tehran.

"Bất k quyết đnh nào mà h (các quan chc M) đưa ra ... chúng tôi s không cho phép bt kì biên gii nào ca Iran b xâm phm. Iran sẽ kiên quyết đi đu vi bt kì s gây hn hay mi đe da nào ca M", phát ngôn viên ca b ngoi giao Abbas Mousavi nói vi Tasnim.

Một ch huy cao cp ca lc lượng V binh Cách mng th hin ging điu thách thc tương t, trong các phát biu được dn li bi Thông tn xã Cng hòa Hi giáo (IRNA).

"Đây là phản ng ca chúng tôi đi vi vic xâm phm không phn ca Iran và nếu s xâm phm này tái din thì chúng tôi s lp li phn ng này", Chun tướng Amirali Hajizadeh, người đng đu sư đoàn không gian của V binh, nói.

Những lo ngi v mt cuc đi đu gia Iran và M đã gia tăng mc dù ông Trump nói rng ông không mun gây chiến vi Iran. Tehran cũng nói h không tìm kiếm chiến tranh nhưng cnh báo mt phn ng "kch lit" nếu b tn công.

"Bất kì sai lầm nào ca k thù ca Iran, đc bit là M và các đng minh trong khu vc, s ging như bn vào mt thùng thuc súng thiêu cháy nước M, li ích ca nó và các đng minh ca nó", Abolfazl Shekarchi, người phát ngôn cao cp ca Lc lượng Vũ trang Iran, nói với Tasnim vào ngày th by.

Reuters dẫn li mt nhà ngoi giao cao cp người -rp cho biết căng thng gia tăng vt s gây tn hi thêm cho khu vc Trung Đông chìm trong khng hong.

"Đối đu, dù là chúng ta nghĩ v Trump hay Iran, s là thm ha đối vi tt c các bên", nhà ngoi giao nói vi Reuters vi điu kin n danh.

Căng thẳng bt đu tr nên trm trng hơn khi ông Trump rút khi tha thun ht nhân năm 2015 gia Iran và sáu cường quc và áp đt các chế tài lên nước này. Các chế tài đã được dỡ b theo tha thun đ đi ly vic Tehran kim chế chương trình ht nhân ca mình.

Iran đe dọa s vi phm tha thun nếu Châu Âu, mt bên kí tham gia tha thun, không cu vãn nó bng cách che ch Tehran khi các chế tài ca Mỹ.

****************

Hệ thống vũ khí của Iran bị Mỹ tiến hành tấn công mạng (23/06/2019)

Mỹ đã tiến hành một cuộc tấn công mạng vào các hệ thống vũ khí của Iran vào thứ Năm, 20/6/2019, khi Tổng thống Trump rút các cuộc không kích vào nước này, theo truyền thông Mỹ.

oman7

Tổng thống Mỹ Donald Trump nói ông "cởi mở" với Iran và 'hãy làm cho Iran tuyệt vời trở lại"

Cuộc tấn công mạng đã vô hiệu hóa các hệ thống máy tính kiểm soát các bệ phóng hỏa tiễn, phi đạn, Washington Post cho hay.

Đó là hành động trả đũa vụ bắn hạ một máy bay không người lái của Mỹ cũng như các cuộc tấn công vào tàu chở dầu mà Mỹ đã đổ lỗi cho Iran, tờ New York Times cho biết thêm.

Không có xác nhận độc lập về thiệt hại cho các hệ thống của Iran.

Mỹ cũng đã áp đặt các lệnh trừng phạt mà Tổng thống Trump mô tả là mạnh mẽ.

oman8

Cuộc tấn công nhắm vào các bệ phóng hỏa tiễn, phi đạn của Lực lượng Vệ binh Cách mạng Islam của Iran, theo truyền thông Mỹ

Ông nói rằng các biện pháp trừng phạt là cần thiết để ngăn Iran có được vũ khí hạt nhân và áp lực kinh tế sẽ được duy trì trừ khi Tehran thay đổi hướng đi.

Căng thẳng giữa Mỹ và Iran đã tăng lên kể từ năm ngoái khi Mỹ rút khỏi thỏa thuận hạt nhân năm 2015 giữa Iran và các cường quốc thế giới và Washington khôi phục các lệnh trừng phạt, gây ra khủng hoảng kinh tế ở Iran.

Tuần trước, Iran nói sẽ vượt quá giới hạn theo thỏa thuận quốc tế về chương trình hạt nhân của nước này.

Ông Trump tuyên bố ông không muốn chiến tranh với Iran, nhưng cảnh báo Iran sẽ phải đối mặt với "sự xóa sổ" nếu xung đột nổ ra.

'Lên kế hoạch từ trước'

Cuộc tấn công đã được lên kế hoạch trong vài tuần, các nguồn tin nói với một số cơ quan truyền thông Hoa Kỳ, và được đề xuất như một cách để đáp trả các cuộc tấn công bằng mìn vào các tàu chở dầu ở Vịnh Ô-man.

Cuộc tấn công nhằm vào các hệ thống vũ khí được sử dụng bởi Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo (IRGC) của Iran, là lực lượng đã bắn hạ máy bay không người lái của Mỹ vào thứ Năm tuần trước và là tác nhân, theo Mỹ, cũng đã tấn công các tàu chở dầu.

Cả Washington Post và hãng tin AP đều cho rằng cuộc tấn công mạng đã vô hiệu hóa các hệ thống này.

Tờ New York Times nói cuộc tấn công dự định đưa loại các hệ thống ra khỏi mạng trong một khoảng thời gian.

oman9

Bản đồ khu vực

Hôm thứ Bảy, Bộ An ninh Nội địa Hoa Kỳ cảnh báo rằng Iran đang đẩy mạnh các cuộc tấn công mạng của chính nước này nhắm vào Hoa Kỳ.

Christopher Krebs, giám đốc Cơ quan An ninh Cơ sở hạ tầng và An ninh mạng, cho biết "hoạt động không gian mạng độc hại" đang được hướng đến các ngành công nghiệp và cơ quan chính phủ Hoa Kỳ bởi "các chủ thể thuộc chế độ Iran và các tổ chức ủy nhiệm".

Iran cũng đã cố gắng tấn công mạng vào các hệ thống tàu hải quân của Mỹ, vẫn theo Washington Post.

Tổng thống Mỹ không bình luận các tin tức về các cuộc tấn công mạng. Hôm thứ Sáu, ông Donald Trump nói rằng ông đã rút các cuộc tấn công thông thường vào Iran vì ông được báo cáo rằng 150 người Iran có thể sẽ bị thiệt mạng.

Hôm thứ Bảy, 22/6, Tổng thống Trump nói rằng ông đã cởi mở để nói chuyện với người Iran.

"Nếu Iran muốn trở thành một quốc gia thịnh vượng... điều đó là OK với tôi", ông Trump nói. "Nhưng họ sẽ không bao giờ làm điều đó nếu họ nghĩ rằng trong năm hoặc sáu năm nữa họ sẽ có vũ khí hạt nhân".

"Chúng ta hãy làm cho Iran trở nên tuyệt vời trở lại", ông nói thêm, lặp lại khẩu hiệu chiến dịch của mình từ cuộc bầu cử tổng thống năm 2016.

Published in Quốc tế

Nga kêu gọi Mỹ ngưng khiêu khích Iran (VOA, 18/06/2019)

Hôm 18/6, Nga hối thúc Hoa Kỳ hãy t b các kế hoch mà h cho là có tính cách khiêu khích khi điều đng thêm binh sĩ sang Trung Đông, và hãy chm dt nhng hành đng th hin mt n lc c ý nhm kích đng chiến tranh vi Iran.

vinh1

Thứ trưởng Ngoi giao Nga Sergei Ryabkov

Hãng tin Reuters trích lời Th trưởng Ngoi giao Nga Sergei Ryabkov gi đến các cơ quan thông tấn Nga cho biết như va nêu hôm 18/6, mt ngày sau khi quyn B trưởng Quc phòng Hoa Kỳ Patrick Shanahan cho biết Washington d đnh gi thêm 1.000 binh sĩ ti Trung Đông nhm mc đích phòng th.

Tổng thng Iran Hassan Rouhani hôm 18/6 tuyên b Iran sẽ không tiến hành chiến tranh chng li bt kỳ quc gia nào, và Đin Kremlin kêu gi tt c các bên liên quan hãy t kim chế.

Thứ trưởng Ryabkov nói vi các phóng viên rng Moscow đã nhiu ln cnh báo Washington và các đng minh ca M trong khu vc v những hành đng mà theo ông "không có suy nghĩ và liu lĩnh, gia tăng căng thng trong mt khu vc nơi mà tình hình đã căng thng ti mc có th bùng n".

Ông Ryovkov được Reuters dn li, nói :

"Ngay bây giờ, điu mà chúng ta chng kiến là nhng hành đng liên tc trong mt thi gian dài ca Hoa Kỳ nhm tăng áp lc chính tr, tâm lý, kinh tế và quân s đi vi Iran mt cách khiêu khích. Không th din gii nhng hành đng đó theo cách khác nào khác hơn là mt chương trình hành đng có ý thc nhm kích đng chiến tranh".

Ông nói nếu Washington không mun chiến tranh, thì người M phi chng minh điu đó.

Hôm 17/6, Quyền B trưởng Quc phòng Hoa Kỳ Patrick Shanahan loan báo s trin khai thêm khong 1.000 binh sĩ đến Trung Đông.

Ông Shanahan nói trong một tuyên b :

"Những cuc tn công gn đây ca Iran đã xác thc thông tin tình báo đáng tin cy mà chúng tôi đã nhn được v hành vi thù đch ca các lc lượng Iran và các nhóm đi din cho h, đã đe dọa binh sĩ và các lợi ích ca Hoa Kỳ trên khp khu vc".

************************

Hoa Kỳ gửi thêm quân tới Trung Đông trong căng thẳng với Iran (BBC, 18/06/2019)

Hoa Kỳ sẽ gửi thêm 1.000 lính tới Trung Đông trong khi căng thẳng với Iran gia tăng. Quyền Bộ trưởng Quốc phòng Patrick Shanahan cho biết việc triển khai quân là để đáp trả những gì ông mô tả là "hành vi thù địch" của lực lượng Iran.

Hải quân Hoa Kỳ cũng chia sẽ những hình ảnh mới mà họ nói rằng Iran có liên quan đến cuộc tấn công vào hai tàu chở dầu trên Vịnh Oman hồi tuần trước.

Washinton cáo buộc Iran gây ra các lỗ hổng trên tàu bằng mìn. Iran phủ nhận các cáo buộc này.

Căng thẳng gia tăng hôm 17/06 khi Iran cho biết kho dự trữ uranium làm giàu thấp của nước này vào tuần tới sẽ vượt quá mức quy định được đặt ra theo thỏa thuận hạt nhân năm 2015.

Iran gần đây đẩy mạnh sản xuất để đáp trả các biện pháp trừng phạt thắt chặt của Hoa Kỳ.

Thỏa thuận năm 2015, mà Mỹ đã rút khỏi, kiềm chế chương trình hạt nhân của Iran đổi lấy việc dỡ bỏ lệnh trừng phạt.

Trong khi đó, tối ngày 17/06, ba quả rocket đã bắn trúng một căn cứ quân sự là nơi lưu trú của quân đội Mỹ ở phía bắc Baghdad, quân đội Iraq cho biết. Không có báo cáo về thương vong.

Không có nhóm nào nhận trách nhiệm về vụ tấn công.

vinh2

Hoa Kỳ công bố những hình ảnh mới hôm 17/06 cung cấp thêm bằng chứng Iran đứng sau các cuộc tấn công gần đây trên Vịnh Oman

Chúng ta biết gì về việc gửi thêm quân ?

Việc triển khai quân đội Hoa Kỳ đến Trung Đông đã được ông Shanahan công bố vào cuối ngày 17/06.

Trong tuyên bố, ông nói rằng : "Hoa Kỳ không tìm kiếm xung đột với Iran" nhưng hành động này nhằm "đảm bảo an toàn và lợi ích của quân nhân của chúng tôi làm việc trong khu vực để bảo vệ lợi ích quốc gia của chúng tôi".

"Các cuộc tấn công gần đây của Iran đã xác thực thông tin tình báo đúng đắn, đáng tin cậy mà chúng tôi nhận được về hành vi thù địch của các lực lượng Iran và các nhóm ủy thác của họ đã đe dọa nhân viên và lợi ích của Hoa Kỳ trong khu vực".

Ông cho biết quân đội sẽ tiếp tục theo dõi tình hình và có điều chỉnh về mức độ quân đội cho phù hợp.

Không có chi tiết nào được đưa ra về địa điểm chính xác lực lượng bổ sung Hoa Kỳ được đưa tới.

Thông báo tăng quân số hôm 17/06 là đỉnh điểm 1.500 quân điều động thêm mà Tổng thống Donald Trump tuyên bố hồi tháng trước.

vinh3

Ông Pompeo phát biểu từ phòng họp của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ hôm 13/06 về vụ tấn công tàu chở dầu

Ngoại trưởng Mike Pompeo nói hôm 16/06 rằng Hoa Kỳ không muốn chiến tranh với Iran, nhưng vẫn đang "cân nhắc một loạt các lựa chọn".

Ông sẽ gặp chỉ huy quân đội Hoa Kỳ chịu trách nhiệm về Trung Đông tại Bộ Tư lệnh Trung tâm ở Florida vào ngày 18/06.

**********************

Mỹ tố cáo Iran ‘tống tiền hạt nhân’ khi nước này dự trù phá vỡ giới hạn uranium (VOA, 18/06/2019)

Ngày thứ Hai 17/6, Iran loan báo s sm phá v hn chế v số lượng uranium tinh chế nước này có th d tr theo tha thun quc tế năm 2015, trong mt đim tranh chp mi vi Hoa Kỳ khi Hoa Kỳ cáo buc Tehran là "tng tin ht nhân’".

vinh4

Phát ngôn viên Cơ quan Nguyên t năng Iran Behrouz Kamalvandi tr li báo chí ti th đô Tehran ngày 17/7/2018.

Căng thẳng gia Iran và M tăng cao hơn mt năm sau khi Tng thng Donald Trump loan báo Washington rút lui khỏi tha thun ht nhân. Lo ngi đi đu tăng cao vào tun trước sau khi các tàu ch du b tn công ti vùng Vnh.

Thỏa thun mà Iran và các nước ký kết khác vn tuân th sau quyết đnh ca ông Trump gii hn kho d tr cht uranium tinh chế thp mc 300 kilôgram uranium tinh chế 3,67%.

Tuy nhiên phát ngôn viên Cơ quan Nguyên t năng Iran Behrouz Kamalvandi ngày th Hai 17/6 nói "Chúng tôi đã tăng gp bn t l tinh chế uranium và ngay c mi đây tăng thêm na đ trong 10 ngày sẽ vượt qua mc hn ch 300 kilô.

"Dự tr ca Iran tăng mi ngày mt t l nhanh chóng hơn" ông nói vi truyn hình nhà nước. Ông nói thêm đng thái này s đo ngược mt khi các đi tác khác hoàn thành nhng cam kết ca h.

Việc này phá hoi thêm tha thuận ht nhân được Nga, Anh, Đc, Trung Quc và Liên hip Châu Âu ký, nhưng Tng thng Iran Hassan Rouhani nói tha thun tan v s không có li cho vùng này hay thế gii.

Một phát ngôn viên ca Hi đng An ninh Quc gia Tòa Bch c nói kế hoch ca Iran đã trở thành "tng tin ht nhân" và phi được đáp ng li bng cách gia tăng áp lc quc tế.

Thỏa thun ht nhân nhm chn đng vic Iran chế to vũ khí ht nhân đ đi ly vic ni lng các chế tài quc tế.

Anh cho biết nếu Iran phá v các hn ché đã tha thun, London s cu xét "tt c các gii pháp".

Israel, đối th không đi tri chung ca Iran thúc đy các cường quc thế gii tăng cường các chế tài đi vi Tehran ngay lp tc nếu Iran vượt quá gii hn uranium tinh chế.

Tuy nhiên người đng đu chính sách ngoại giao ca Liên hip Châu Âu, bà Federica Mogherini nói EU ch s phn ng nếu bt c s phá v tha thun nào được Cơ quan Nguyên t năng Quc tế chính thc xác nhn.

Published in Quốc tế