Thông Luận

Tiêu diệt hai thủ lãnh Hamas và Hezbollah, Israel gây rúng động Trung Đông

Với hai vụ oanh kích cách nhau vài tiếng đồng hồ tiêu diệt hai thủ lãnh các tổ chức thù địch tại Beyrut và Tehran, Israel đã làm rúng động Trung Đông và thế giới. Sự kiện này chiếm trang nhất và làm tốn rất nhiều giấy mực trên báo chí Pháp hôm nay 01/08/2024.

Thủ lãnh chính trị Hamas Ismail Haniyeh (giữa) dự lễ nhậm chức của tân tổng thống Masoud Pezeshkian tại Quốc hội Iran ở Tehran, Iran, ngày 30/07/2024. Vài tiếng đồng hồ sau, Haniyeh thiệt mạng trong một vụ oanh kích. via Reuters - Majid Asgaripour

 Le Monde đưa tít trang nhất "Israel-Hamas : Haniyeh bị giết chết, lo ngại leo thang", tương tự với La Croix "Israel-Iran : Nguy cơ leo thang". Libération nhận xét "Israel oanh kích vào Beyrut và Tehran : Trung Đông nín thở".

Israel chứng tỏ sức mạnh răn đe

Le Figaro cho rằng "Israel tái khẳng định sức mạnh qua việc tiêu diệt hai thủ lãnh của Hamas và Hezbollah", quân đội và tình báo Israel đã lấy lại vòng hào quang đã bị lu mờ. Les Echos nhận định "Sỉ nhục Iran, Israel tái lập sức mạnh răn đe".

La Croix tả lại, vào khoảng 20 giờ thứ Ba, một tiếng nổ lớn vang động cả khu phố Haret Hreik, trụ sở Hội đồng Choura, tương đương Bộ Chính trị của Hezbollah. Quân đội Israel xác nhận vụ oanh kích nhắm vào "kẻ chỉ huy vụ giết hại 12 trẻ em ở Majdal Shams (cao nguyên Golan) và nhiều thường dân Israel" hôm 27/07. Bộ trưởng quốc phòng Yoav Fallant nhấn mạnh, tấn công thường dân là "lằn ranh đỏ" không nên vượt qua. Fouad Chokr, cánh tay mặt của giáo sĩ Hassan Nasrallah, thủ lãnh Hezbollah, đã bị tiêu diệt, phải đào bới cả ngày trong đống gạch vụn của tòa nhà mới tìm được xác.

Iran vừa lên án vụ tấn công "tai ác" thì chỉ vài tiếng đồng hồ sau lại đến lượt mình. Thủ lãnh Hamas Ismail Haniyeh đến Tehran dự lễ nhậm chức của tân tổng thống Masoud Pezeshkian, đã bị giết chết vào lúc 2 giờ sáng tại khu nhà dành riêng cho cựu chiến binh ở phía bắc Tehran.

Cái tát trời giáng dồn Iran vào chân tường

Cũng theo Le Figaro, hai vụ ám sát này được thực hiện với trình độ bậc thầy. Tình báo Israel đã có được thời khóa biểu cụ thể cũng như địa điểm Ismail Haniyeh qua đêm. Là khách mời chính thức của Nhà nước Iran, trước đó ông ta đã tiếp xúc lãnh tụ tối cao Ali Khamnenei. Để bảo đảm an ninh, Haniyeh được bố trí tại khu nhà được Vệ binh Cách mạng canh gác cẩn mật. Hỏa tiễn đã bay thẳng vào căn phòng ông ta đang ngủ. Thủ lãnh Thánh chiến Hồi giáo Ziyad al Nakhalah, một tổ chức còn cực đoan hơn Hamas, ở một tầng khác đã thoát chết trong đường tơ kẽ tóc.

Đối với Fouah Chokr, Mossad cũng có được thông tin chính xác, cố vấn quân sự Hezbollah bị trừ khử mà không có thường dân bị vạ lây, theo phía Israel. Les Echos cho biết Hoa Kỳ đã từng treo thưởng 5 triệu đô la về nhân vật can dự vào vụ tấn công một đồn lính Mỹ ở Beyrut năm 1983 làm trên 240 người chết.

Les Echos nhận định, sau cái tát trời giáng này, Iran đã bị dồn vào chân tường. Cuộc tập kích diễn ra ở ngay thủ đô Tehran, chế độ của các giáo sĩ đã không bảo vệ được khách mời của họ. Theo chuyên gia Antoine Basbous, vụ này cần có những điệp viên tại chỗ theo dõi trong vài tiếng đồng hồ Haniyeh ở Tehran, như vậy không có nhà lãnh đạo Iran nào chắc chắn được an toàn.

Tehran sẽ trả đũa ra sao ?

Iran không thể không trả đũa nhằm gỡ gạc thể diện, nhưng theo Les Echos, phản ứng sẽ vẫn chừng mực để tránh leo thang. Basbous cho rằng Iran không muốn chiến tranh với Israel dẫn đến sự tham gia của Hoa Kỳ. Thay vì tấn công trực tiếp Nhà nước Do Thái, Tehran có thể giựt dây các lực lượng tay sai, vì chính sách lâu nay vẫn là quấy nhiễu, thay vì đối đầu trực diện.

Nhật báo thiên tả Libération chỉ trích ông Benjamin Netanyahou cố tình leo thang dù biết trước hậu quả. Và liệu Israel có đủ sức tiến hành chiến tranh trên đủ mọi mặt trận ? Tại Gaza, nơi thủ lãnh quân sự Hamas Yahya Sinwar vẫn đang ẩn núp ; tại Lebanon với Hezbollah ; tại West Bank (Cisjordanie) với người Palestine luôn chống đối ; đối phó với Houthis trên Hồng Hải ; và cuối cùng là chống lại Iran ? Chừng như chẳng ai muốn liên quan tới vòng xoáy chết người hiện nay, và Hoa Kỳ đang phải tập trung cho chiến dịch tranh cử nhiều rủi ro, lại càng ít hơn.

La Croix cho rằng áp lực quốc tế không ngăn cản nổi việc leo thang. Hoa Kỳ quá chia rẽ để có thể gây sức ép với Israel. Quyết định ngưng bắn tùy thuộc vào Benjamin Netanyahou và thủ lãnh Hamas Yahya Sinouar, nhưng cả hai đều muốn đi đến cùng. Nhìn chung, Le Monde nhận định hai vụ tấn công vừa qua đã xáo lại những lá bài của cuộc chiến. Vụ ám sát Haniyeh xảy ra vào thời điểm chuyển tiếp tại Iran, lúc tân tổng thống vừa nhậm chức được vài tiếng đồng hồ, còn chưa kịp công bố danh sách các bộ trưởng.

Tình báo Israel, bậc thầy ám sát

Các vụ ám sát mà Mossad rất chuyên nghiệp, được Libération cho là "một chiến thuật ngoạn mục nhưng ít hiệu quả", còn Le Monde coi là "con dao hai lưỡi". Từ khi lập quốc năm 1948, Israel đã vận dụng chiến thuật rất đáng sợ này. Theo với thời gian, nhờ sự phát triển của công nghệ quân sự và các cơ quan tình báo hoàn thiện hơn, trong đó có Mossad, Nhà nước Do Thái đã có được một bộ máy ám sát chưa từng thấy trong thế giới phương Tây. Hai vụ mới đây là minh chứng, dù Israel chưa bao giờ nhận trách nhiệm trong các vụ trên lãnh thổ Iran.

Với Hezbollah, Le Monde kể ra một số vụ. Năm 1992, thủ lãnh Abbas al-Musawi đang di chuyển bằng xe hơi ở Lebanon đã bị trừ khử vì hỏa tiễn bắn đi từ các trực thăng Israel. Năm 2008, Imad Mughniyeh, chỉ huy quân sự và là bộ óc của nhiều vụ khủng bố, bị chết vì xe hơi gài chất nổ ở Damascus. Tờ báo cho rằng các vụ ám sát gây rối loạn cho kẻ thù, nhưng đồng thời làm cho địch càng hăng máu trả đũa.

Còn với Hamas, Libération cho biết năm 1996, Yahya Ayyash, chuyên gia chất nổ của phe này là người đầu tiên bị tiêu diệt tại Gaza, vì một điện thoại di động bị gài bẫy. Giáo sĩ Ahmed Yassin, người sáng lập Hamas, bị trừ khử vì trực thăng Israel tập kích khi vừa ra khỏi một đền thờ Hồi Giáo. Khoảng mười mấy vụ ám sát đã được tiến hành, nhưng theo Libération, người này bị diệt thì có người khác lên thay. Hiện tại, với cái chết của Ismail Haniyeh, khuôn mặt ngoại giao của Hamas, viễn cảnh ngưng bắn đã rơi vào bế tắc.

Venezuela : Trên 700 người biểu tình bị bắt với cáo buộc "khủng bố"

Tại Venezuela, phong trào phản kháng Nicolás Maduro càng mạnh thêm dù bị đàn áp, theo nhận xét của Les Echos và Le Monde. Khoảng mấy trăm người phản đối việc Maduro "tái đắc cử" đã bị bắt, 12 người biểu tình thiệt mạng.

Cơ quan giám sát xung đột xã hội Venezuela ghi nhận trên 300 cuộc biểu tình ôn hòa. Tuy nhiên công tố viên trưởng Tarek William Saad thông báo đã bắt giữ "749 tên tội phạm", và những người này sẽ bị cáo buộc tội "khủng bố". Chính quyền dùng xe thiết giáp và hơi cay để giải tán các đoàn biểu tình, vệ binh quốc gia dùng mô tô truy đuổi những người biểu tình chạy trốn. Lần đầu tiên tại những khu phố sang trọng, người ta mở cửa cho các thanh niên xuống đường ẩn náu. Chế độ Venezuela đang bị cô lập trước quốc tế, kể cả những quốc gia thân thiện như Brazil của ông Lula cũng lên án.

Volodymyr Zelensky : Vẫn có thể thu hồi lãnh thổ bằng ngoại giao

Biến động ở Trung Đông và Châu Mỹ la-tinh không làm lãng quên Ukraine, đang phải đương đầu với áp lực liên tục của quân Nga. Libération đưa ảnh Volodymyr Zelensky lên trang nhất : tổng thống vừa trả lời phỏng vấn bốn phương tiện truyền thông Pháp.

Trả lời Libération, Le Monde, AFP và L’Équipe, tổng thống Ukraine cho biết rất cảm ơn lời mời dự lễ khai mạc Thế vận hội Paris của tổng thống Emmanuel Macron, nhưng rất tiếc không thể nhận lời và nhấn mạnh, đất nước ông đang rất cần sự giúp đỡ trong bối cảnh khó khăn hiện nay. "Đối với đất nước chúng tôi, không thể là lễ hội. Ê-kíp Ukraine tham gia được Thế vận hội trong thời chiến đã là một chiến thắng".

Quân Nga sau khi thất bại ở Kharkiv đang tập trung tấn công miền đông, trong khi Kiev bị trói tay vì những hạn chế do các đồng minh đặt ra. Zelensky nói, nếu các bạn biết rằng ở cách biên giới 30 đến 100 kilomet trên lãnh thổ Nga là các căn cứ xuất phát các phi cơ bay đi oanh tạc mình, các bạn sẽ làm gì ? Các hệ thống Patriot không thể bảo vệ được hoàn toàn. Quân Nga ở cách 50 kilomet biết rằng Ukraine không có quyền bắn vào họ, đó là chuyện đau đầu cho Kiev.

Tổng thống Zelensky nói : "Ukraine chiến đấu vì sự tồn vong. Nếu toàn thế giới cũng nghĩ như chúng tôi, nếu không có những trừng phạt nửa vời và quyết định nửa vời, tôi chắc chắn rằng chúng tôi đã chận được Putin". Khi được hỏi về vai trò mà Bắc Kinh có thể đóng, ông khẳng định nếu Bắc Kinh muốn thì có thể buộc Nga kết thúc cuộc chiến. Trong thời chiến, trước một kẻ xâm lăng thì không nên làm trung gian hòa giải mà phải gây áp lực, và ông hy vọng Trung Quốc ra tay.

Volodymyr Zelensky cho rằng vẫn có thể giải quyết việc thu hồi lãnh thổ bằng biện pháp ngoại giao. Ukraine không bao giờ từ bỏ chủ quyền lãnh thổ, nhưng không thể thu hồi toàn bộ bằng quân sự, vì tốn rất nhiều thời gian và sinh mạng. Ông cảnh báo, một khi chiếm được một phần lãnh thổ của Ukraine rồi, chiến tranh vẫn sẽ tiếp diễn, Putin sẽ tấn công các nước khác như các quốc gia vùng Baltic, Ba Lan… Châu Âu sẽ phải đối mặt với làn sóng người tị nạn từ Ukraine, và trong khuôn khổ NATO, phải bảo vệ các nước thành viên. Châu Âu sẽ ở trên tuyến đầu.

Kình ngư trẻ tuổi Pháp tạo cơn sốt ở Thế vận hội Paris

Ở Thế vận hội Paris, một không khí phấn khởi lan tràn với thành tích của đội tuyển Pháp, đặc biệt là một khuôn mặt trẻ trong môn bơi. Le Figaro đăng ảnh "Vua Léon" trên trang nhất : Kình ngư Léon Marchand chỉ trong một đêm đã giành được hai huy chương vàng 200 mét bơi bướm và 200 mét bơi ếch, sau khi đoạt chức vô địch 400 mét bốn môn phối hợp.

Sau những ngờ vực ban đầu, người dân Pháp đã hòa nhịp với không khí thế vận. Tại Club France, nơi tiếp đón các vận động viên sau các trận thi đấu, những người hùng mang huy chương về cho nước Pháp được chào đón như những ngôi sao nhạc rock, và trên các khán đài trong ánh nắng chói chang, khán giả vẫn cật lực hò reo cổ vũ. Đặc biệt là các nhà tổ chức đã vượt qua được thách thức về cuộc thi đấu ba môn phối hợp (triathlon) : không có kế hoạch B, đã phải dời lại một lần vì nước sông Seine chưa đạt chuẩn, rốt cuộc tranh tài đã diễn ra và nữ vận động viên Pháp đoạt huy chương, làm bùng nổ thêm niềm vui.

Thụy My