Thông Luận

Bầu cử tổng thống Mỹ 2024 : Quyết định đúng đắn của Biden

Tổng thống Joe Biden rút khỏi cuộc đua vào Nhà Trắng và ủng hộ phó tổng thống Kamala Harris đại diện cho đảng Dân chủ tranh cử tổng thống Mỹ tháng 11 tiếp tục là chủ đề được tất cả các tờ báo Pháp quan tâm hôm nay 23/07/2024.

Tổng thống Mỹ Joe Biden và phó tổng thống Kamala Harris tại Nhà Trắng ở Washington, Hoa Kỳ, ngày 14/07/2024. Reuters - Nathan Howard

Trang nhất và bài xã luận của tờ Le Figaro nhận định các quân bài lại bị xáo trộn trong chiến dịch bầu cử đầy biến động ở Mỹ. Với việc bỏ cuộc, Joe Biden cuối cùng đã rút ra kết luận hợp lý trong một thực tế cay nghiệt. Bị suy yếu bởi những nghi ngờ về nhận thức và thể chất, Joe Biden dường như không còn khả năng đem lại chiến thắng cho đảng Dân chủ. Nếu vẫn "cố đấm ăn xôi", ông có nguy cơ khiến đảng Dân chủ rơi vào tình trạng tụt dốc không phanh, trao toàn bộ quyền lực cho Donald Trump ở cả Nhà Trắng lẫn Thượng Viện.

Tuy nhiên, một niềm hy vọng mong manh đã lóe lên đối với phe Dân chủ vào cuối tuần qua. Biden rút lui và nhiều khả năng phó tổng thống Kamala Harris sẽ được đảng chỉ định để ra tranh cử thay đương kim tổng thống Mỹ. Mặc dù vậy, nhật báo thiên hữu nhắc lại sự nghiệp chính trị của Harris cũng trải qua nhiều thăng trầm. Chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2020 của bà Harris chấm dứt sớm sau một tuần vận động tranh cử thảm hại. Sau đó, bà được Joe Biden chọn làm người đứng liên danh tranh cử và trở thành phó tổng thống da màu đầu tiên của Hoa Kỳ. Đôi khi tỏ ra vụng về, bà đã nỗ lực quyến rũ người dân Mỹ trong 3 năm qua dưới cái bóng của Biden, nhưng thất bại trong việc giải quyết vấn đề nhập cư bất hợp pháp.

Đảng Dân chủ giờ đây muốn đặt cược vào việc Harris có cơ hội đánh bại Trump tại các bang theo tư tưởng bảo thủ bằng cách tập trung vào quyền phá thai. Kamala Harris vẫn chưa chính thức được đảng Dân chủ đề cử, nhưng bà đã nhận được sự đóng góp ủng hộ đáng kể từ các nhà tài trợ và quan trọng nhất là sự ủng hộ của Joe Biden. Dường như đảng Dân chủ cũng sẵn sàng hậu thuẫn bà, khi chưa có nhân vật nặng ký nào trong đảng tuyên bố ý định đối đầu với Harris. Chọn người thay thế Biden thực sự là một bài toán nan giải đối với đảng Dân chủ. Giờ đây, họ phải thể hiện sự đoàn kết vững chắc, bởi gạt Harris ra bên lề đồng nghĩa với việc làm phật lòng cử tri nữ và những người gốc Phi.

Le Figaro đặt câu hỏi : tất cả những yếu tố này có đủ để đánh bại Trump ? Việc Biden rút lui và ủng hộ một ứng viên trẻ hơn đã khiến vấn đề tuổi tác trở nên bất lợi đối với đảng Cộng hòa. "Lột xác sau khi suýt trúng đạn" cách đây một tuần, Trump đã từ bỏ vai trò "người thống nhất đất nước" và "ngựa quen đường cũ" quay sang công kích gay gắt Biden và Harris, thay vì thể hiện sự thanh thản trước những xáo trộn mà đảng Dân chủ đang phải giải quyết.

"Vật thế mạng" của Joe Biden

Libération dành trang nhất và bài xã luận về những nước cờ tiếp theo của phó tổng thống Kamala Harris. Nhật báo thiên tả hoan nghênh việc Joe Biden chấp nhận rút lui, vì rất ít nguyên thủ quốc gia, kể cả với áp lực từ mọi phía, từ bỏ quyền lực để lui về hậu trường. Tuy nhiên, Libération vẫn chỉ trích chủ nhân Nhà Trắng đã trì hoãn quá lâu, dù đã thừa hiểu không còn khả năng tiếp tục tranh cử, và đặc biệt đã để lại quá ít khoảng trống cho Kamala Harris. Mặc dù bà đã giữ chức phó tổng thống Mỹ được gần 4 năm, hầu như không có ai nghe và nhận được ra giọng nói của Harris. Vai trò "vật thế mạng" mà đương kim tổng thống để lại cho bà thực sự không xứng với những gì bà được hưởng.

Mặc dù vậy, sự thay đổi muộn màng này có thể khiến Donald Trump nói riêng và phe Cộng hòa nói chung bị bất ngờ, vì họ đang đặt cược vào một chiến thắng dễ dàng trước sự "mong manh" của Joe Biden. Nói bà là một phụ nữ da màu tức là phủ nhận những phẩm chất cụ thể của Harris, nhưng rõ ràng bà có cơ hội giành được nhiều phiếu bầu của cử tri nữ, cử tri da màu hay gốc Á. Tờ báo thiên tả cũng nhận định rằng phá thai có thể sẽ là chủ đề then chốt để thu hút lá phiếu cử tri.

Libération tỏ ra phấn khởi với viễn cảnh một công tố viên đại diện cho luật pháp trở thành nhà lãnh đạo Hoa Kỳ. Tuy nhiên, mặc dù bà Harris đã nhận được những khoản quyên góp không hề nhỏ từ các nhà tài trợ, tình hình vẫn chưa ngã ngũ, trong bối cảnh mọi chuyện đều có thể xảy ra trong cuộc tranh cử lần này. Mặc dù vậy, tờ báo thiên tả kết luận rằng thật khó để tìm thấy ứng cử viên nào có uy tín hơn bà Harris, một người biết tường tận bộ máy Nhà nước và mọi hoạt động của chính quyền Mỹ cùng với tất cả các nguyên thủ quốc gia trên thế giới.

Sự khởi đầu mới bên đảng Dân chủ

Tờ La Croix dành trang nhất và bài xã luận nói về một sự khởi đầu mới bên đảng Dân chủ. Đảng của tổng thống Biden sẽ bắt tay vào một chiến dịch vận động tranh cử mới sau những sự kiện vừa qua. Nhật báo công giáo nhấn mạnh theo các cuộc thăm dò gần đây nhất, Joe Biden đang bị Donald Trump bỏ rất xa và sẽ khiến đảng Dân chủ hứng chịu thất bại ê chề nếu vẫn tiếp tục tranh cử.

Kể từ bây giờ, đảng cánh tả sẽ tiến hành một chiến lược tranh cử năng động hơn. Bước đầu tiên sẽ là chỉ định một ứng viên khác thay thế chủ nhân Nhà Trắng, rất có thể là đương kim phó tổng thống Kamala Harris. Đảng Dân chủ sẽ phải đối mặt với thách thức kép : huy động toàn bộ lượng cử tri truyền thống của đảng và tập hợp nhiều nhất có thể những cử tri được gọi là "độc lập", những thành phần lưỡng lự giữa hai đảng trong suốt cuộc bầu cử. Chính những cử tri trung lập này thường quyết định kết quả cuộc bỏ phiếu, đặc biệt ở khoảng 10 bang mà một ứng viên có thể chiến thắng với chênh lệch chỉ khoảng vài chục nghìn phiếu bầu.

Việc Joe Biden rút lui cũng sẽ buộc đảng Cộng hòa phải xem xét lại một trong những lập luận mạnh mẽ nhất trong chiến dịch tranh cử của họ, đó là vấn đề tuổi tác. Đã trải qua 78 mùa xuân, giờ đây chính Donald Trump sẽ phải ở thế thủ khi đề cập đến vấn đề này.

La Croix kết luận : chính trường Mỹ tưởng chừng như đã tê liệt khi lại phải chứng kiến một trận tái đấu tẻ nhạt của vòng hai cuộc bầu cử tổng thống năm 2020, bỗng dưng trở nên hấp dẫn trở lại, và điều này có thể thúc đẩy các cử tri ồ ạt đi bầu. Suy cho cùng, đó chính là sức mạnh của các nền dân chủ, khi chính người dân đưa ra quyết định sau cùng.

Joe Biden rút lui : Gáo nước lạnh đối với Ukraine

Vẫn liên quan đến cuộc chạy đua vào Nhà Trắng, nhưng nhìn từ Ukraine, tờ Les Echos nhận định, sau hơn 2 năm trong tình trạng chiến tranh, trong bối cảnh Châu Âu vẫn đang nỗ lực vực dậy ngành công nghiệp quân sự, sự sống còn của Ukraine về cơ bản vẫn phụ thuộc vào viện trợ kinh tế và quân sự của Washington. Thông tin về việc Joe Biden rút lui được công bố chỉ một ngày trước cuộc họp của các ngoại trưởng Liên Hiệp Châu Âu (EU) là một gáo nước lạnh đối với Kiev. Theo dự kiến ban đầu, các ngoại trưởng EU sẽ hội đàm với đồng nhiệm Ukraine Dmytro Kuleba để thảo luận về việc khôi phục các cơ sở năng lượng Ukraine bị hư hại, cung cấp những hệ thống năng lượng để dùng vào mùa đông cho Kiev và tăng cường hệ thống phòng không. Nhưng chắc chắn tình hình chính trị ở Hoa Kỳ cũng đã được đề cập đến.

Việc Joe Biden bỏ cuộc và ủng hộ Kamala Harris thay ông tranh cử diễn ra chỉ vài ngày sau khi ứng viên đảng Cộng hòa Donald Trump tuyên bố chọn thượng nghị sĩ Ohio, J. D. Vance đứng liên danh phó tổng thống. Ukraine hiểu rằng Vance có một lập trường rất cứng rắn với Kiev, do ông từng tuyên bố "hoàn toàn không quan tâm đến những sẽ xảy ra với Ukraine" chỉ một ngày trước khi Nga quyết định xâm lược Ukraine.

Nếu hai ứng viên đảng Cộng hòa được bầu làm lãnh đạo Hoa Kỳ vào tháng 11, có nhiều khả năng Washington sẽ chấm dứt hỗ trợ Ukraine, khiến nước này chỉ còn có thể trông mong hy vọng vào Châu Âu để đáp ứng các nhu cầu về tài chính, nhân đạo và quân sự. Trả lời qua điện thoại, một nhà ngoại giao Ukraine ẩn danh đã bày tỏ sự "tức giận" trước việc Biden rút lui và khả năng Vance trở thành phó tổng thống Mỹ.

Nhật báo kinh tế kết luận rằng từ vài tháng qua, chính phủ Ukraine dường như cũng đã chuẩn bị tinh thần cho việc Donald Trump trở lại Nhà Trắng. Hôm 19/07, tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và Donald Trump đã lần đầu tiên điện đàm sau vụ ám sát hụt ứng viên tổng thống Cộng hòa. Trong một tuyên bố được đưa ra ngay sau đó, nguyên thủ Ukraine cho biết đã "nhấn mạnh đến tầm quan trọng của sự hỗ trợ mà Hoa Kỳ dành cho Ukraine". Về phần mình, khi kết thúc cuộc điện đàm, cựu tổng thống Mỹ tuyên bố có ý định "chấm dứt chiến tranh ở Ukraine". Tuy nhiên, ông không nêu rõ các điều kiện của một thỏa thuận hòa bình tiềm tàng.

Nạn cháy rừng hoành hành ở Brazil

Nhìn sang Nam Mỹ, nhật báo Le Monde dành một trang nói về việc ít nhất 13.400 vụ cháy rừng nhiệt đới đã được ghi nhận kể từ đầu năm 2024. Nguyên nhân là nạn hạn hán rất nghiêm trọng hoành hành từ năm 2023. Tổng thống Lula đã kêu gọi tất cả mọi người hợp sức để vượt qua thiên tai, trong khi Brazil cam kết chấm dứt nạn phá rừng vào năm 2030.

Tại bang Amazonas, rộng gấp ba lần diện tích nước Pháp, tình trạng khẩn cấp đã được ban bố hôm 05/07 tại 20 thành phố nằm bên bờ sông Jurua, Purus và Solimoes, nơi mực nước đã giảm xuống mức đáng báo động. Việc sử dụng lửa, ngay cả đối với các hoạt động nông nghiệp có kiểm soát, đã bị chính quyền địa phương cấm trong thời gian 180 ngày trên khắp Amazonas. Mặc dù vậy, 260 vụ cháy đã được ghi nhận trong khu vực chỉ nội trong ngày 18/07, tăng gấp 20 lần so với ngày này năm 2023.

Phan Minh