 | Tổng quan: | 3073010 |
Hơn một tuần sau cuộc tổng biểu tình phản đối hai dự luật đặc khu và an ninh mạng vào ngày Mười tháng Sáu năm 2018, chỉ hai hôm trước khi kỷ niệm ‘Ngày báo chí cách mạng 21 tháng Sáu’ cùng năm, vài phát ngôn chính trị của nhân vật chủ tịch nước Trần Đại Quang đã bị báo chí nhà nước thẳng thừng cắt xén, tạo ra một vụ việc ‘khóa miệng’ chưa từng có dành cho quan chức cao cấp này.
Người biểu tình chống hai dự luật đặc khu và an ninh mạng bị lực lượng an ninh giả dạng dân sự bắt - Ảnh minh họa
Từ Đinh La Thăng, Trương Minh Tuấn đến Trần Đại Quang
Ngày 19/6/2018, bài báo "Chủ tịch nước đồng ý cần ban hành Luật biểu tình" với nội dung ban đầu là "Tiếp xúc cử tri với vai trò đại biểu Quốc hội TP.Hồ Chí Minh, Chủ tịch Trần Đại Quang nói ông đồng tình với kiến nghị cử tri cần có luật Biểu tình và hứa báo cáo Quốc hội về nội dung này" - đăng trên báo Tuổi Trẻ - đã bị biến dạng chỉ vài tiếng đồng hồ sau khi lên trang. Nội dung bài đã được sửa lại và không còn bất kỳ phát ngôn nào của Trần Đại Quang liên quan luật Biểu tình, mà chỉ còn thấy ông Quang ‘chuyên chính vô sản’ về những vụ việc nghiêm trọng xảy ra tại Bình Thuận, TP.Hồ Chí Minh là "do các đối tượng chống đối, kích động, lôi kéo".
Vụ ‘khóa miệng’ trên là lần thứ ba trong vòng hơn một năm xảy đến đối với giới quan chức cao cấp ở Việt Nam - sau Đinh La Thăng và Trương Minh Tuấn.
Vào cuối tháng Tư năm 2017 khi còn là bí thư thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh, Đinh La Thăng đã vội vã làm bản giải trình về trách nhiệm của ông ta khi còn là Chủ tịch hội đồng thanh viên Tập đoàn Dầu khí Việt Nam, sau đó chỉ đạo Văn phòng thành ủy gửi đến 200 ủy viên trung ương như một cách "minh bạch hóa thông tin" và phản bác kết luận kiểm tra của Ủy ban Kiểm tra trung ương đối với những sai phạm bị xem là "rất nghiêm trọng" của ông Thăng. Nhưng ngay sau đó, Văn phòng trung ương đảng đã chỉ thị thu hồi toàn bộ bản giải trình của ủy viên bộ chính trị Đinh La Thăng. Thu thẳng tay từ những người còn chưa kịp bóc bao thư, không cần một sự tế nhị nào.
Gần một năm sau, ngay sau khi Thanh tra chính phủ công bố kết luận thanh tra vụ ‘MobiFone mua AVG’ vào tháng Ba năm 2018, bản giải trình của Bộ trưởng thông tin và truyền thông Trương Minh Tuấn nhưng không ký tên mà chỉ in dấu treo của Bộ Thông tin và truyền thông cũng đã bị "thu hồi". Nhưng còn nặng nề hơn trường hợp Đinh La Thăng, quyền tự do ngôn luận của "kẻ bịt miệng" báo chí nhà nước là Trương Minh Tuấn đã bị chính những đồng chí không đồng lòng của ông ta bịt miệng lại.
Vì sao chính quyền lại ‘cần luật Biểu tình’ ?
Kể từ Đại hội 12 của đảng cầm quyền vào đầu năm 2016 đến nay, đây là lần đầu tiên Trần Đại Quang hé ra thái độ ‘cần luật Biểu tình’, bất chấp việc vào thời còn là bộ trưởng công an, ông Quang đã được giao soạn thảo luật Biểu tình nhưng đã rất nhiều lần bộ này nại ra nhiều lý do ‘chủ quan và khách quan’ để xin lùi bộ luật quyền dân mà đảng cầm quyền và chính phủ đã nợ người dân suốt từ Hiến pháp năm 1992 đến nay.
Nhưng cuộc tổng biểu tình ngày Mười tháng Sáu năm 2018 phản đối luật Đặc khu và luật An ninh mạng đã khiến nỗi sợ hãi của giới quan chức chính quyền tăng tiến vượt bậc, đến nỗi nghị trường quốc hội đang ồn ào yêu cầu ‘cần sớm ban hành luật Biểu tình’. Một lần nữa trong nhiều lần kể từ cuối năm 2011 khi thủ tướng thời đó là Nguyễn Tấn Dũng giao cho cơ quan chuyên đàn áp biểu tình là Bộ Công an soạn thảo luật Biểu tình, Tổng thư ký quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc hùa theo ‘Chính phủ đang tích cực chuẩn bị luật Biểu tình’.
Khó mà nhớ được đây là lần thứ mấy quan chức Nguyễn Hạnh Phúc hứa hẹn ‘đang tích cực chuẩn bị’, trong vô số phát ngôn đậm đà đầu môi chót lưỡi của giới quan chức Việt Nam.
Vào tháng Năm năm 2016, sau những cuộc biểu tình "cá chết Formosa" lên đến gần chục ngàn người ở Sài Gòn, Hà Nội và một số tỉnh thành khác, chưa kể những cuộc biểu tình của giới Công giáo ở Nghệ An và Hà Tĩnh, có người đã thuật lại lời than của một quan chức trong một cuộc họp "sơ kết" : "Đã kêu là phải ra luật Biểu tình đi. Không có luật mà nó cứ kéo đi rần rần thế này thì lấy gì mà xử nó ?".
Còn vào lúc này, giới dư luận viên – vốn hung hăng nhất trong giọng điệu "ra luật để có cớ quậy à ?" cùng những chiến dịch lên án và mạt sát dân oan khiếu kiện, người dân biểu tình chống Trung Quốc – lại đang vội vã đánh tiếng : "Cần lắm luật Biểu tình".
Chính vì không có luật nên mới xảy ra bạo loạn, gây rối và ta lúng túng trong xử lý" – một luận điểm ngày càng chiếm đa số trong giới quan chức phải chường mặt ra đường trước đám đông phẫn uất. Có khả năng luận điểm này sẽ được đưa ra những cuộc họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội trong thời gian tới để "quyết".
Chẳng khó để hình dung, những lý do để lôi luật Biểu tình ra sẽ lại được tô vẽ : quyền biểu tình của người dân nằm trong Công ước quốc tế về các quyền dân sự và chính trị mà Việt Nam đã ký kết từ năm 1982. Dù gì Việt Nam cũng đã trở thành thành viên của Hội đồng nhân quyền Liên Hiệp Quốc từ năm 2013. Việc ban hành luật Biểu tình không chỉ đáp ứng lòng dân mà còn thỏa mãn được yêu cầu của quốc tế về cải cách luật pháp, biết đâu nhờ đó Hoa Kỳ và phương Tây sẽ mở lại kênh cho vay vốn ODA và IDA với lãi suất ưu đãi, chưa kể nhiều lợi ích khác như CPTPP, EVFTA, vũ khí sát thương, quy chế kinh tế thị trường đầy đủ…
Nhưng với người dân Việt, cái bánh vẽ luật Biểu tình đã công nhiên trở thành một thứ phế thải. Từ năm 2011 và đặc biệt từ năm 2014 đến nay, người dân Việt Nam đã tự động xuống đường mà bất cần một khung luật nào cho phép. Trong cơn phẫn nộ và bế tắc tận cùng, trong nỗi thất vọng vượt quá giới hạn trước một chế độ đặc trưng quá tham nhũng, độc đoán và khiến phát sinh đủ thứ hậu quả xã hội trầm kha, ngày càng có thêm nhiều người dân vượt qua nỗi sợ của mình để bước ra đường, mở miệng và thét to những gì họ muốn.
Vào tháng Năm năm 2016, bất chấp chính phủ có muốn ban hành luật Biểu tình hay không, người dân đã đổ ra đường biểu tình vì nạn cá chết miền Trung. Cũng như nguồn cơn của những cuộc biểu tình chống Trung Quốc nhưng đồng thời khinh bỉ thói quỳ gối không biết mệt của chính quyền Hà Nội trước Bắc Kinh, tâm trạng và biểu cảm của dân còn muốn phản ứng và phản kháng với nhà cầm quyền vì cách hành xử quá chậm chạp và quá khuất tất mà không công bố được nguyên nhân cá chết trắng biển 4 tỉnh miền Trung.
Còn đến tháng Mười năm 2018, cuộc tổng biểu tình ở Việt Nam đã có nhân số gấp 10 lần cuộc biểu tình chống giàn khoan Hải Dương 981 của Trung Quốc vào năm 2014, khi lên đến hàng trăm ngàn người và bùng nổ tại trên 50% tỉnh thành trong quốc gia.
Đã quá muộn để chính thể độc trị ‘tích cực soạn thảo và ban hành luật Biểu tình’.
‘Âm mưu biểu tình’ và ‘chống biểu tình’
Tầm mức xung đột nội bộ ngày càng leo thang. Nếu kẻ bị bịt miệng Trương Minh Tuấn mang cấp ủy viên trung ương đảng thì Đinh La Thăng vẫn còn là ủy viên bộ chính trị khi bị Ban Tuyên giáo trung ương ‘chặn họng’.
Còn giờ đây là Trần Đại Quang - nhân vật không chỉ là ủy viên bộ chính trị mà còn nằm trong ‘tứ trụ triều đình’ của chính thể độc đảng chuyên quyền ở Việt Nam. Xem ra số phận của ông Quang cũng bị các đồng chí của mình đối xử chẳng khác gì hai trường hợp Đinh La Thăng và Trương Minh Tuấn.
Dấu hỏi rất lớn là vì sao phát ngôn về luật Biểu tình của Trần Đại Quang lại bị thẳng tay cắt xén ?
Tại Hội nghị trung ương 7 vào tháng Năm năm 2018, người ta vẫn thấy Trần Đại Quang ngồi cạnh Nguyễn Phú Trọng trên bàn chủ tịch đoàn, thậm chí ông Quang còn dược giao điều hành phiên hai mạc của hội nghị này. Sau hội nghị này, ông Trọng chợt im lìm hẳn.
Cũng còn một mẩu chuyện bí ẩn khác cần tham khảo : sau cuộc tổng biểu tình ngày 10 tháng Sáu và đặc biệt là cuộc biểu tình thành công ở Sài Gòn, một số ý kiến cho rằng cuộc biểu tình này có thể được ngấm ngầm hậu thuẫn bởi một thế lực chính trị nào đó trong nội bộ đảng cầm quyền. Thế lực đó có thể liên quan gián tiếp hoặc trực tiếp đến công an và do vậy công an mới không đàn áp dã man như trước đây. Và trên hết, thế lực chính trị giấu mặt đó muốn ‘mượn’ người dân, hay chính xác là lợi dụng người dân, để kích động một chiến dịch biểu tình trên quy mô lớn và kéo dài như mô hình ‘áo đỏ - áo vàng’ ở Thái Lan, nhằm gây áp lực mặc cả vị thế chính trị trong nội bộ đảng hay tạo áp lực đủ mạnh để yêu sách một chóp bu cao cấp nào đó của đảng phải từ chức… Tóm lại, chưa có gì gọi là ‘lấy dân làm gốc’ mà chỉ là trò lợi dụng dân để lật nhau.
Chính trường Việt Nam đang lao vào thời kỳ của sự xung đột quan điểm giữa các phe phái về ‘âm mưu biểu tình’ và ‘chống biểu tình’.
Có lẽ đó là nguồn cơn vì sao cuộc biểu tình ở Sài Gòn vào ngày Mười tháng Sáu năm 2018 đã diễn ra suôn sẻ trong buổi sáng mà không bị công an đàn áp mạnh.
Và có thể đó cũng là nguồn cơn vì sao chỉ một tuần sau đó, cuộc biểu tình ngày Mười Bảy tháng Sáu đã bị Công an Thành phố Hồ Chí Minh tái hiện cảnh đánh đập tra tấn người biểu tình như đã từng hành xử đối với cuộc biểu tình môi trường tháng Năm năm 2016, dã man đến mức nhiều người biểu tình bị hành hung đã lần đầu tiên phải thốt lên ‘Ác ôn cộng sản !’.
Phạm Chí Dũng
Nguồn : VOA, 21/06/2018
Tiểu thương chợ An Đông bãi thị, đòi ‘nói chuyện’ với lãnh đạo thành phố (VOA, 19/09/2017)
Sáng ngày 19/9 hàng ngàn người xuống đường trong trang phục màu đỏ phản đối ban quản lý chợ An Đông ở thành phố Hồ Chí Minh do chậm nâng cấp chợ, nhưng chính quyền địa phương đã "không đối thoại" mà dùng loa phóng thanh giải tán đám đông biểu tình.
Biểu tình trước chợ An Đông, quận 5, Tp. Hồ Chí Minh, sáng ngày 19/9/2017. (Ảnh chụp từ Báo Tuổi trẻ)
Một người kinh doanh yêu cầu không nêu tên tại chợ An Đông nói với VOA :
"Người ta rất là đông. Hầu như tất cả các tiểu thương đều đóng cửa hết, họ bãi thị, biểu tình. Họ yêu cầu quyền lợi cho tiểu thương, trong đó yêu cầu cho kinh doanh dài hạn. Các tiểu thương đứng hai hàng trước chợ, giương băng – rôn và có thấy những người áo xanh của phường, và công an".
Chị này cho biết thêm hàng ngàn tiểu thương chợ An Đông phải kinh doanh trong hoàn cảnh hạ tầng chợ xuống cấp trầm trọng, khách lần lượt bỏ chợ ra đi. Điều này khiến tiểu thương cảm thấy bức xúc.
Truyền thông trong nước cũng đưa tin rằng các tiểu thương chợ An Đông, ở quận 5 đồng loạt đóng cửa sạp, ngưng kinh doanh, và họ đến thẳng Uỷ ban Nhân dân Thành phố yêu cầu lãnh đạo giải quyết.
Báo Người Lao Động cho biết có đến 2,000 người tham gia cuộc biểu tình này, bắt đầu từ 5 giờ đến 9 giờ sáng, và chủ tịch quận phải đích thân đến trước chợ, cầm loa kêu gọi giải tán và "hứa sẽ giải quyết sau".
Một người khác tại chợ cho biết thêm tiểu thương biểu bình do chi phí thuê sạp quá cao :
"Tại chợ An Đông 1 mọi người biểu tình do chi phí cao. Và năm ngoái cũng đã xảy ra biểu tình".
Theo các tiểu thương chợ An Đông, từ đầu năm 2012, hơn 2.000 tiểu thương đã được vận động đóng góp hàng trăm tỉ đồng để chính quyền quận 5 nâng cấp chợ An Đông, nhưng cam kết nâng cấp chợ của UBND Quận 5 vẫn chưa được thực hiện.
Các tiểu thương cho biết một trong những yêu cầu của họ là ngay lập tức chính quyền phải bãi bỏ hợp đồng cho thuê sạp đối với tiểu thương vì đây là chợ truyền thống do họ góp tiền xây dựng nên chính quyền không được thu tiền thuê quầy sạp.
Báo Tuổi trẻ nói hơn 3.000 tiểu thương tại chợ này đã đóng góp số tiền 217 tỉ đồng để sửa chợ nhưng chờ đợi suốt 4 năm vẫn chưa nâng cấp.
Báo Thanh Niên trích lời Phó chủ tịch UBND Thành phố Hồ Chí Minh Trần Vĩnh Tuyến trưa ngày 19/9 nói rằng "mong bà con bình tĩnh, đừng để bị kích động gây mất an ninh trật tự".
Blogger Huỳnh Ngọc Chênh viết trên Facebook rằng "một khi bị chạm đến quyền lợi thì người dân tự khắc đi biểu tình….Biểu tình dần dần trở nên quen thuộc với người dân Việt Nam khi họ đã vượt qua sợ hãi".
Nhiều năm qua chính phủ Việt Nam liên tục trì hoãn trình quốc hội thông qua luật biểu tình vốn được người dân chờ đợi từ lâu mà theo giới luật sư và các nhà vận động, lý do là chính quyền lo sợ về sự an nguy của chế độ.
VOA tiếng Việt
*****************
Hơn 2.000 tiểu thương của chợ An Đông, Q.5 Thành phố Hồ Chí Minh tham gia cuộc tuần hành sáng 19/9
Theo báo Thanh Niên, hôm 19/9 có hơn 2.000 tiểu thương đang kinh doanh tại Trung tâm thương mại dịch vụ An Đông, hay còn gọi là chợ An Đông ở Quận 5, Thành phố Hồ Chí Minh, đồng loạt ngưng kinh doanh, đóng sạp.
Cuộc tuần hành dường như liên quan đến kiến nghị của các tiểu thương trong một thời gian qua về việc ban quản lý chợ thu phí bất hợp lý và không tiến hành sửa chữa như đã cam kết.
Một vấn đề khác mà nhiều tiểu thương cũng đang bức xúc đó là việc đóng thêm phí "thuê sạp" hằng năm, dù đã trả tiền "sở hữu sạp" dài hạn.
Theo báo Sài Gòn Giải Phóng, năm 1989 thành phố và lãnh đạo quận 5 kêu gọi tiểu thương góp vốn xây dựng lại chợ. Tiểu thương được quyền kinh doanh ổn định trong thời gian 20 năm. Và tiểu thương là đồng sở hữu chợ An Đông được xây dựng lại, không đơn thuần là thuê sạp.
Hơn 2.000 chủ sạp đã đóng tiền xây dựng và "sở hữu quầy sạp" từ 1991-2011 trong hợp đồng giữa đơn vị đầu tư và tiểu thương. Tuy nhiên, 25 năm qua, ban quản lý vẫn thu phí thuê sạp hằng năm.
Hàng ngàn tiểu thương cầm băng rôn đi tuần hành ở chợ An Đông sáng 19/9
Bà Trần Thị Thu Thùy, đại diện hội tiểu thương chợ An Đông, nói với báo Thanh Niên hôm 12/8 :
"Chúng tôi đã đóng lố 20 năm, nay sao thu nữa... Tuy nhiên, sau đó BQL mang tờ giấy có chữ ký "điểm danh" các tiểu thương tham dự cuộc họp này và đi nói với các tiểu thương khác là trưởng các ngành hàng đã đồng ý rồi. Đây có phải là cách làm việc gian trá không ?"
Sau khi hết hợp đồng với công ty xây dựng chợ năm 2011, tiểu thương lại đóng góp thêm hơn 217 tỷ để chỉnh trang, sửa chữa chợ từ năm 2013, nhưng gần 5 năm qua lại không tiến hành việc sửa chữa nâng cấp chợ theo yêu cầu của các tiểu thương.
Tháng 5/2017, ông Phạm Quốc Huy, Chủ tịch UBND Quận 5 nói sẽ khởi công xây dựng bốn mặt tiền chợ An Đông vào ngày 12/6, mở thầu hệ thống phòng cháy chữa cháy trong tháng 7 và gắn máy điều hòa, xử lý nước thải, sửa chữa thang nâng hàng vào tháng 8, theo báo Thanh Niên.
Cũng theo báo này, tiểu thương sau đó lại nhận được thông báo việc nâng cấp sửa mặt tiền sẽ chậm thêm một năm, sẽ không khởi công cho đến 15/5/2018,
Theo báo Thanh Niên, từ 5 giờ sáng, tiểu thương đã tập trung trước cổng chợ An Đông. Đến tầm 9 giờ thì Chủ tịch UBND Q.5 Phạm Quốc Huy xuất hiện và nói : "Chúng tôi ghi nhận những yêu cầu của tiểu thương và sẽ về báo cáo giải quyết sau chứ không phải ngay bây giờ".
Không đồng tình với câu trả lời của đại diện chính quyền, tiểu thương vẫn tiếp tục đi biểu tình tuần hành từ cổng chợ An Đông đến trụ sở UBND thành phố.
Các tiểu thương đồng loạt mặc đồng phục đỏ, tuần hành đến UBND Thành phố Hồ Chí Minh
Theo ông Trần Trung Hiếu, một người có gia đình sở hữu một sạp hàng tại chợ An Đông cho biết, đoàn biểu tình đã tuần hành đến UBND thành phố và sau khi làm việc, chính quyền gọi xe buýt đưa đoàn biểu tình về.
"Tình hình chợ xuống cấp quá, mọi người chỉ mong muốn được xây sửa cho khang trang như Bến Thành. Chợ An Đông cũng lớn như Bến Thành và là biểu trưng của Chợ Lớn", ông Hiếu nói với BBC.
Ông Nguyễn Võ Xuân Kỳ, chánh văn phòng Quận 5 xác nhận sáng 19/9 chủ tịch Phạm Quốc Huy có tiếp xúc, gặp gỡ trao đổi với người dân, nhưng không "rõ hai bên đã trao đổi những gì, có thể có vấn đề nảy sinh".
Về các kiến nghị của tiểu thương, ông Kỳ cho BBC biết "Ủy ban Quận 5 vẫn đang chấp hành sửa chữa theo ý kiến của thương nhân, báo cáo theo tổ sửa chữa hàng tuần.
"Trong các cuộc họp với tiểu thương, Quận 5 đã thống nhất sẽ hoàn thành sửa chữa chợ trong năm 2017. Tuy nhiên việc sửa chữa ban ngày sẽ ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh cho nên tiến hành sửa chữa vào xế chiều, ban đêm chứ không có chuyện dời thời gian sửa chữa sang 2018".
********************
Tiểu thương chợ An Đông biểu tình (RFA, 19/09/2017)
Tiểu thương Chợ An Đông tại thành phố Hồ Chí Minh bãi thị để phản đối chính sách của Ban Quản Lý chợ.
Tiểu thương, một thành phần quan trọng tại các thành phố Việt Nam. AFP
Tin tức ghi nhận được từ trong nước cho hay thì sáng nay hàng trăm người trong đồng phục áo đỏ với phù hiệu chợ An Đông đã tập trung trước cổng chợ phản đối chuyện trong thời gian qua họ đã đóng tiền sửa chợ, mà chợ vẫn hư hỏng, làm cho việc buôn bán của họ bị ế ẩm.
Theo các tiểu thương thì bốn năm qua họ đã đóng tổng số tiền là 217 tỉ đồng, trong khi đó doanh thu của họ giảm đến 50-60%.
Một người cho biết về cuộc biểu tình của tiểu thương Chợ An Đông vào sáng ngày 19 tháng 9 như sau :
"Từ thời hạn bắt đóng tiền để sửa chữa chợ cách đây 5 năm về trước thì tiểu thương Chợ An Đông đóng góp 217 tỷ đồng ; đến nay không có hình thức sửa chữa nào theo đúng nghĩa mà mỗi mùa mưa bão tới, tại tầng hầm nơi đa số bán vàng, bị ngập nước nhiều cản trở mua bán và mất vệ sinh.
Sau 5 năm, Ban Quản Lý chợ yêu cầu đóng tiền để thuê nên người ta phản kháng. Họ phản kháng nhiều lần rồi mà không được giải quyết nên mới bùng nổ, người ta biểu tình".
Các tiểu thương biểu tình có ba yêu cầu : thứ nhất chấm dứt hợp đồng thuê sạp có thời hạn, với lý do chợ An Đông là chợ truyền thống, không có chuyện đóng tiền thuê quầy sạp.
Thứ hai là công nhận quyền sở hữu của các tiểu thương đối với những sạp bán hàng của họ.
Thứ ba là đưa số tiền 217 tỉ đồng vào ngân hàng để dùng vào việc sửa chữa chợ, và việc này phải được quản lý bởi người đại diện của các tiểu thương.
Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận Năm, nơi có chợ An Đông tọa lạc, đã đến nói chuyện với các tiểu thương. Ông nói rằng ông ghi nhận các ý kiến của tiểu thương, và chờ sự chỉ đạo của Ủy ban nhân dân thành phố Hồ Chí Minh.
Tuy nhiên sau một giờ nói chuyện với nhau, các tiểu thương đã không đồng ý và kéo đến Ủy ban nhân dân thành phố để tiếp tục kháng nghị.
Tuy nhiên theo người dân mà RFA tiếp xúc thì hy vọng được giải quyết không cao :
"Lên Ủy Ban hiện người ta cũng nói để người ta xem xét lại thôi ; chứ người ta chưa dám hứa hẹn gì hết. Chính sách của Nhà Nước này thì người ta chỉ nói cho qua chuyện thôi, chứ không hy vọng người ta giải quyết được cái gì".
