Thông Luận

Đàm phán thương mại Mỹ-Trung vẫn tiếp tục sau thất bại ở Washington (RFI, 11/05/2019)

Cuộc thương lượng Mỹ - Trung trong hai ngày tại Washington kết thúc hôm qua, 10/05/2019, không đạt kết quả, trong bối cảnh tổng thống Trump liên tục gia tăng áp lực lên Bắc Kinh. Ngay sau khi đàm phán kết thúc, Mỹ và Trung Quốc tuyên bố sẽ nối lại thương lượng.

Phó thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc trao đổi với đại diện Thương Mại Mỹ Robert Lighthizer. Ảnh tại Washington, ngày 10/05/2019. Reuters/Clodagh Kilcoyne

Hãng tin Anh Reuters dẫn lời phó thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc (Liu He), dẫn đầu đoàn đàm phán, hôm qua, 10/05/2019, cho hay : Bắc Kinh và Washington đồng ý tiếp tục đàm phán về các bất đồng thương mại song phương tại thủ đô Trung Quốc.

Trong một đoạn video được phổ biến trên trang mạng của Đài truyền hình Nhà nước Trung Quốc (CCTV), lãnh đạo đàm phán Trung Quốc Lưu Hạc khẳng định : "Thương thuyết sẽ không bị đứt đoạn". Phó thủ tướng Trung Quốc giải thích : "một số thất bại nhỏ là điều bình thường và không thể tránh khỏi trong quá trình thương lượng". Ông Lưu Hạc cũng tỏ ra "lạc quan chừng mực" về triển vọng đàm phán tương lai, bởi khác biệt giữa hai bên rất lớn về "nhiều vấn đề mang tính nguyên tắc".

Về phía Hoa Kỳ, trong một thông điệp gửi lên Twitter, tổng thống Trump cho biết : trong hai ngày vừa qua, hai bên "đã có nhiều trao đổi thẳng thắn và xây dựng về bản chất của mối quan hệ thương mại giữa hai nước". Donald Trump khẳng định không vội vã ký kết một thỏa thuận với Trung Quốc, đàm phán sẽ tiếp tục, và Hoa Kỳ có thể đơn phương ra quyết định tăng hoặc xóa bỏ các khoản thuế với hàng Trung Quốc trong thời gian thương lượng sắp tới.

Reuters dẫn hai nguồn tin gần gũi với hồ sơ này, theo đó trên thực tế, trong cuộc thương lượng kéo dài 90 phút hôm qua, hai bên đã không đạt được một tiến bộ đáng kể nào. Các nhà thương thuyết Mỹ đã không chấp nhận đề xuất mới của Trung Quốc. Cụ thể là theo ông Lưu Hạc, thay vì ra luật để thực thi các đòi hỏi của Hoa Kỳ, Bắc Kinh chỉ chấp nhận ban bố một số nghị định. Đây chính là điều mà các nhà đàm phán Mỹ bác bỏ.

Trọng Thành

*******************

Tổng thống Trump cho khởi động thủ tục áp thuế trên hầu hết hàng Trung Quốc (RFI, 11/05/2019)

Theo đúng chiến thuật áp lực tối đa, tổng thống Mỹ Donald Trump vào hôm 10/05/2019 đã ra lệnh cho các cơ quan hữu trách khởi động thủ tục áp thuế đối với hầu như toàn bộ các sản phẩm nhập khẩu từ Trung Quốc. Trước các đòn tấn công liên tiếp của Mỹ, Bắc Kinh cho biết sẽ trả đũa, nhưng vẫn duy trì các cuộc đàm phán.

Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh tại Washington, ngày 9/05/2019. Alex Wong/Getty Images/AFP

Trong một bản thông cáo báo chí, đại diện thương mại Mỹ Robert Lighthizer xác nhận rằng tổng thống Trump "đã ra lệnh cho chúng tôi bắt đầu tiến trình tăng thuế trên hầu hết các mặt hàng nhập khẩu còn lại của Trung Quốc, được ước tính khoảng 300 tỷ đô la".

Thủ tục này, trên nguyên tắc sẽ bắt đầu được thực hiện kể từ thứ Hai, 13/05.

Cho đến nay, trên tổng số hàng Trung Quốc nhập vào Mỹ, chỉ mới có hơn 250 tỷ đô la là bị áp thuế trừng phạt, với mức thuế đã tăng vọt từ 10% lên thành 25% đối với 200 tỷ đô la hàng hóa kể từ ngày 10/05.

Theo hãng tin Pháp AFP, việc khởi động thủ tục đánh thuế không có nghĩa là 300 tỷ hàng nhập từ Trung Quốc sẽ bị tăng thuế ngay. Tiến trình này phải lần lượt qua nhiều khâu, từ thông báo công khai, cho đến tham khảo ý kiến trước khi quyết định áp thuế hay không.

Nói cách khác, biện pháp tăng thuế quan sẽ không thể có hiệu lực trước vài tháng tới đây. Quyết định của tổng thống Mỹ do đó là một hình thức cho thấy là Washington không hề nới lỏng gọng kềm trên Bắc Kinh.

Trọng Nghĩa

*********************

Đàm phán thương mại Mỹ-Trung: Bắc Kinh "già néo" nên bị "đứt dây" ? (RFI, 10/05/2019)

Tổng thống Mỹ Donald Trump (P) và chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình dự dạ tiệc tại Đại lễ đường Nhân Dân ở Bắc Kinh ngày 09/11/2017. Reuters/Jonathan Ernst

Vào lúc mọi người đều nghĩ là Washington và Bắc Kinh sắp sửa đạt được một thỏa thuận chấm dứt cuộc chiến thương mại kéo dài từ nhiều tháng nay, thì ngày 05/05/2019, tổng thống Mỹ Donald Trump đã bất ngờ loan báo quyết định tăng mức thuế quan lên 25%, đánh vào 200 tỷ đô la hàng nhập từ Trung Quốc, tố cáo Bắc Kinh trở cờ trong đàm phán, hứa cải tổ rồi lại nuốt lời ngay sau đó.

Trong bài phân tích ngày 08/05 vừa qua, hãng tin Anh Reuters đã căn cứ vào 6 nguồn thạo tin khác nhau, trong đó có 3 từ phía Mỹ, để xác nhận rằng Trung Quốc quả thực là đã nuốt lại hầu hết các cam kết mà họ đã đưa ra trong quá trình đàm phán, và chính điều này đã khiến tổng thống Donald Trump nổi cơn thịnh nộ.

Tối thứ Sáu, 03/05, Washington đã nhận được bản dự thảo thỏa thuận dày gần 150 trang đã được đúc kết sau nhiều vòng thương thuyết giữa hai bên. Thế nhưng, hầu như điểm nào trong dự thảo thỏa thuận cũng có đoạn bị Trung Quốc xóa bỏ.

Cụ thể, trong toàn bộ 7 chương của dự thảo, Trung Quốc đã xóa bỏ các cam kết sẽ thay đổi luật pháp của nước này để giải quyết những đòi hỏi cốt lõi của Mỹ vốn là những ngòi nổ dẫn đến chiến tranh thương mại: Đánh cắp sở hữu trí tuệ và bí mật thương mại; ép buộc công ty Mỹ kinh doanh ở Trung Quốc phải chuyển giao công nghệ; cạnh tranh không lành mạnh; hạn chế việc tiếp cận thị trường tài chánh Trung Quốc; và thao túng tiền tệ.

Tất cả những điểm trên đều từng được tổng thống Mỹ nhấn mạnh là đã đạt được khi đàm phán với Trung Quốc, điều đó giải thích lý do vì sao ông Trump lại phản ứng mạnh sau khi nhận được bản dự thảo thỏa thuận trong đó Bắc Kinh đã xóa bỏ tất cả những cam kết "luật hóa".

Hai người dẫn đầu phái đoàn thương thuyết Mỹ là Robert Lighthizer và Steven Mnuchin đã choáng váng trước hành động trở cờ của Trung Quốc.

Theo hai nguồn tin được Reuters trích dẫn, ông Lưu Hạc vào tuần trước đã trấn an hai nhà đàm phán Mỹ rằng nên tin tưởng vào lời hứa của Trung Quốc, nhưng hai ông Mnuchin và Lighthizer đã phản đối, nhắc lại rằng trong quá khứ Bắc Kinh nhiều lần nuốt lời hứa tiến hành cải cách.

Kênh truyền hình Mỹ CNN ngày 09/05 cho rằng Trung Quốc một lần nữa, lại đánh giá sai về tổng thống Trump, bắt bí vào giờ phút chót với hy vọng là phía Mỹ sẽ chấp nhận để có được một thỏa thuận với Bắc Kinh. Rất có thể là Trung Quốc đã hiểu sai về các tuyên bố và hành động của ông Trump gần đây, cho rằng tổng thống Mỹ đang lo ngại về tình trạng của nền kinh tế Mỹ và sẽ sẵn sàng nhượng bộ.

Ngoài ra, rất có thể là Bắc Kinh đang say men "chiến thắng" khi thấy rằng dù bị Mỹ đánh về thương mại, nhưng họ vẫn tăng trưởng mạnh trong quý một năm nay, trong lúc Sáng Kiến ​​Một Vành Đai và Một Con Đường của ông Tập Cận Bình đã gặt hái thêm thành công sau hội nghị ở Bắc Kinh vào tháng trước.

Theo CNN, đánh giá cho rằng thế mạnh mới của Bắc Kinh có thể khiến Donald Trump lùi bước như vậy quả là sai lầm. Kinh tế Mỹ không yếu như một số người ở Bắc Kinh lầm tưởng, trong lúc cách bắt bí giờ chót lại đặc biệt làm cho tổng thống Trump nổi giận.

Trung Quốc dường như đã quên rằng, chỉ mới đây thôi, ông Trump đã bỏ ngang thượng đỉnh với lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un tại Hà Nội, bất chấp hàng tháng trời hai bên tìm cách xích lại gần nhau.

Trọng Nghĩa