 | Tổng quan: | 3706533 |
Algeria : Phe Bouteflika cố bám giữ quyền lực (RFI, 12/03/2019)
Trước một làn sóng biểu tình chưa từng có từ 20 năm nay, tổng thống Algeria Abdelaziz Bouteflika, 82 tuổi, cuối cùng đã phải từ bỏ việc tranh cử cho nhiệm kỳ thứ năm, nhưng đồng thời lại quyết định đình hoãn vô thời hạn cuộc bầu cử tổng thống, dự trù ngày 18/04, trong khi chờ đợi một "hội nghị toàn quốc" chuẩn bị cho một cuộc bầu cử mới.
Tổng thống Algeria Abdelaziz Bouteflika ngồi xe lăn xuất hiện trước công chúng ở thủ đô Alger, ngày 09/04/2018. Reuters/Ramzi Boudina
Tuy cam kết sẽ trao quyền tổng thống cho một người kế nhiệm sẽ do dân bầu lên, ông Bouteflika cho biết sẽ tiếp tục quyền sau ngày kết thúc nhiệm kỳ (28/04) cho đến khi nào có tổng thống mới.
Với thủ thuật này, ông Bouteflika, hay đúng hơn là phe Bouteflika, trước mắt sẽ tiếp tục nắm quyền và hy vọng sẽ kiểm sát được tiến trình chuyển tiếp chính trị mà họ biết rằng sẽ không thể tránh khỏi.
Trả lời báo Le Monde, nhà nghiên cứu xã hội Amel Boubekeur, chuyên gia về Algeria tại Pháp, cho rằng kịch bản nói trên không phải là một bất ngờ, mà đó chính là điều mà những người biểu tình đã lo ngại ngay từ đầu. Chuyện đùa lan truyền trên các mạng xã hội trong những ngày qua, hóa ra đã trở thành hiện thực : Ông Bouteflika, vì thấy là không thể tranh cử cho nhiệm kỳ 5, đã quyết định kéo dài nhiệm kỳ hiện nay !
Theo nhà nghiên cứu Boukekeur, tuy vậy, thông báo của ông Bouteflika lại khiến người dân Algeria và nhất là những người biểu tình xem đây là một thắng lợi, vì nếu không có những cuộc xuống đường rầm rộ, chính quyền đã không nhượng bộ như vậy. Những người cầm quyền cuối cùng đã buộc phải thừa nhận yêu cầu của người dân được tham gia đời sống chính trị.
Có điều, theo bà Boukekeur, đằng sau những nhượng bộ đó vẫn là một chế độ vẫn tìm cách bảo vệ và duy trì những quyền lợi của họ, bằng cách cố giành quyền kiểm soát tiến trình chuyển tiếp. Nhà nghiên cứu này ghi nhận là mỗi khi gặp áp lực của đường phố, chính quyền lại bày ra chuyện sửa đổi Hiến Pháp. Nhưng theo bà Boukekeur, vấn đề không phải là ra một bản Hiến Pháp mới, mà trước hết phải tôn trọng bản Hiến Pháp hiện hành. Thế mà những thông báo nói trên của tổng thống Bouteflika là trái với Hiến Pháp.
Chuyên gia về Hiến Pháp Fatiha Benabou, giáo sư đại học Alger, được hãng tin AFP trích dẫn ngày 12/03, cũng cho rằng không có cơ sở luật pháp nào cho việc dời lại cuộc bầu cử tổng thống. Đối với nhà đối lập Ali Benflis, từng là thủ tướng của ông Bouteflika, việc kéo dài nhiệm kỳ 4 là một hành động tấn công vào Hiến Pháp từ những thế lực vi hiến (nhất là người em Said Bouteflika, cố vấn đặc biệt của tổng thống Bouteflika, nhân vật được xem là nguyên thủ quốc gia thật sự của Algeria).
Ngày 12/03, sinh viên lại xuống đường ở thủ đô Alger và nhiều thành phố khác để phản đối "thủ đoạn" của ông Bouteflika kéo dài vô thời hạn nhiệm kỳ tổng thống. Cuộc biểu tình của sinh viên sẽ cho thấy ông Bouteflika có thành công trong việc làm dịu phong trào phản kháng hay không.
Thật ra, cuộc trắc nghiệm thật sự sẽ diễn ra vào thứ Sáu 15/03 với cuộc biểu tình toàn quốc. Đây sẽ là ngày thứ Sáu trong tuần thứ tư liên tiếp, người dân Algeria rầm rộ xuống đường phản đối tổng thống Bouteflika. Theo nhà nghiên cứu Boukekeur, phải chờ xem thái độ của quân đội đối với cuộc biểu tình mới này như thế nào ? Quân đội Algeria có sẽ "bỏ đảng" để về với nhân dân hay không.
Một điều chắc chắc là thái độ của phe quân sự đang thay đổi. Vào Chủ Nhật 10/03, tổng tham mưu trưởng quân đội Ahmed Gaïd Salah, được coi là một trong những nhân vật thân cận nhất của tổng thống Bouteflika, đã tuyên bố rằng quân đội và nhân dân Algeria "chia sẻ cùng những giá trị" và "có một nhãn quan chung" về tương lai của đất nước. Điều đáng chú ý là trong bài phát biểu đó, tướng Salah đã không hề nhắc đến tên ông Bouteflika.Thanh Phương
Thanh Phương
**********************
Algeria : Tổng thống từ bỏ tranh cử nhiệm kỳ 5 năm nhưng lùi ngày bầu cử (RFI, 12/03/2019)
Sau nhiều ngày bị người dân biểu tình phản đối, tối qua, 11/03/2019, tổng thống Algeria Abdelaziz Bouteflika, thông báo không ra tranh cử nhiệm kỳ thứ 5 và đình hoãn vô thời hạn cuộc bầu cử tổng thống dự kiến ban đầu vào ngày 18/04, và như vậy coi như kéo dài nhiệm kỳ hiện nay của ông.
Người dân Algeria ăn mừng về thông báo không ra tranh cử nhiệm kỳ 5 của tổng thống Bouteflika, Alger, ngày 11/03/2019. Reuters/Zohra Bensemra
Ông Bouteflika thông báo như trên trong một bức thư gởi đến quốc dân. Người dân thủ đô Alger đã lập tức ăn mừng chiến thắng ngay tối 11/03 bằng cách liên tục bấm còi xe inh ỏi ở trung tâm thành phố. Tuy nhiên, sau những giây phút hồ hởi, người dân Algeria tỏ vẻ nghi ngại về việc tổng thống Bouteflika coi như kéo dài nhiệm kỳ hiện nay của ông, bất chấp phong trào biểu tình phản đối chưa từng có từ 20 năm nay.
Từ Alger, thông tín viên Leila Beratto tường trình :
"Đó là một lá thư gởi đến quốc dân đồng bào mà hãng thông tấn chính thức công bố. Trong thư, ông Abdelaziz Bouteflika viết : Sẽ không có nhiệm kỳ thứ năm và tôi chưa bao giờ nói đến điều đó.
Tiếp đến, ông thông báo là sẽ không tổ chức bầu cử tổng thống vào ngày 18/04, và cuộc bầu cử này được dời lại để bảo đảm sự bình yên và an ninh công cộng cho toàn đất nước Algeria.
Để khởi đầu giai đoạn chuyển tiếp, một cơ chế sẽ được thành lập, đứng đầu là một nhân vật độc lập, có uy tín với toàn dân, với nhiệm vụ tổ chức một Hội nghị toàn quốc mà mọi thành phần đều có thể tham gia.
Hội nghị này sẽ làm việc từ đây đến cuối năm 2019 để tạo điều kiện cho việc tổ chức bầu cử tổng thống. Nhưng trong khoảng thời gian từ khi kết thúc nhiệm kỳ của ông Bouteflika đến cuộc bầu cử tổng thống, một chính phủ gồm những nhân vật có năng lực, được mọi thành phần của Hội nghị toàn quốc ủng hộ, sẽ đảm trách việc giám sát hoạt động của cơ quan hành chính và cơ quan an ninh.
Nhưng những thông báo nói trên dường như vẫn chưa làm dịu làn sóng phản kháng. Mặc dù hàng trăm người đã tập hợp ở trung tâm thủ đô để ăn mừng, người dân Alger cho rằng đây chỉ là một chiến thắng nhỏ. Đã có những lời kêu gọi biểu tình trong hai ngày thứ Năm và thứ Sáu tuần này".
Về phản ứng của nước Pháp, tại Djibouti ngày 12/03, tổng thống Emmanuel Macron đã hoan nghênh quyết định của tổng thống Bouteflika không ra tranh cử nhiệm kỳ 5. Nhưng ông Macron kêu gọi một sự chuyển tiếp với thời hạn hợp lý.
Thanh Phương
