Thông Luận

Trung Quốc lên án khuyến nghị của Thượng viện Canada về Biển Đông (VOA, 26/04/2018)

Trung Quốc ngày 25/4 lên tiếng phản pháo rằng khuyến nghị không có tính ràng buộc của Thượng viện Canada kêu gọi chấm dứt các hành động của Trung Quốc tại Biển Đông là vô trách nhiệm và sẽ "khuấy động rắc rối".

Những cấu trúc do Trung Quốc xây cất trên đạo được bồi đắp ở Biển Đông, ngày 21 tháng 4, 2017

Khuyến nghị được Thượng viện Canada thông qua hôm 24/4 lên án "hành vi thù địch" của Trung Quốc ở Biển Đông, làm phức tạp thêm các nỗ lực của Thủ tướng Justin Trudeau nhằm cải thiện quan hệ với Trung Quốc.

Việc Trung Quốc xây cất các đảo và các cơ sở quân sự ở Biển Đông, nơi mà khối lượng thương mại 3 ngàn tỉ đôla đi qua hàng năm, đã khơi lên lo ngại rằng Bắc Kinh đang tìm cách hạn chế việc di chuyển tự do và mở rộng phạm vi chiến lược của mình.

Thượng nghị sĩ Đảng Bảo thủ Canada Ngô Thanh Hải, người bảo trợ khuyến nghị này, nói rằng ông muốn Đảng Tự do của ông Trudeau phải đóng vai trò chủ đạo trong việc thúc giục tất cả các bên tranh chấp công nhận luật pháp quốc tế và chấm dứt mọi hoạt động làm leo thang tranh chấp.

"Chính phủ không thể nào làm ngơ những thực tế đang phát sinh trong tranh chấp Biển Đông. Họ phải có một vai trò chủ động ủng hộ các đồng minh ngoại giao của mình", ông Hải nói trong một thông cáo.

Một phát ngôn viên cho Bộ trưởng Ngoại giao Canada Chrystia Freeland không bình luận trực tiếp về khuyến nghị của Thượng viện, nhưng nói Canada vẫn lo ngại về căng thẳng trong khu vực liên quan đến các tranh chấp ở Biển Đông.

"Điều thiết yếu là tất cả các quốc gia trong khu vực kìm chế và tránh sự cưỡng ép và các hành động sẽ làm leo thang căng thẳng", phát ngôn viên Adam Austen nói trong một email.

Khuyến nghị này đã vượt qua Thượng viện của nghị viện Canada với tỉ lệ 43-28, với sáu người không biểu quyết.

Đại sứ quán Trung Quốc tại Ottawa nói trong một thông cáo rằng ông Hải đang tìm cách "khuấy động rắc rối" một tình hình đang yên ổn.

"Điều này là vô trách nhiệm. Mục đích của ông ta là phủ bóng đen lên mối quan hệ Trung Quốc - Canada hiện đang phát triển suôn sẻ", đại sứ quán Trung Quốc nói.

Trung Quốc đã nhiều lần bênh vực các công trình của mình ở Biển Đông, nói rằng họ có toàn quyền xây dựng trên nơi mà họ xem là lãnh thổ của Trung Quốc và rằng họ đang đang xây cất những công trình công ích, như các trạm quan trắc và cảng tránh bão.

Khuyến nghị này đã bị phản đối bởi một nhóm các Thượng nghị sĩ độc lập, những người nói rằng nó đã lỗi thời khi được giới thiệu cách đây hai năm và đi ngược lại những lợi ích của Canada ở Châu Á.

Thượng nghị sĩ Canada không được bầu chọn mà được bổ nhiệm theo lời khuyên của Thủ tướng, và có thể phục vụ cho đến 75 tuổi. Các cuộc khảo sát ý kiến nhất quán cho thấy cử tri muốn thấy Thượng viện bị bãi bỏ hoặc cải tổ.

*****************

Thượng Viện Canada ra nghị quyết lên án Trung Quốc gây hấn tại Biển Đông (RFI, 25/04/2018)

Thượng Viện Canada hôm 24/04/2018 đã thông qua nghị quyết chỉ trích thái độ hung hăng và sự bành trướng của Trung Quốc trên Biển Đông. Tờ Globe and Mail xuất bản tại thủ đô Ottawa cho biết như trên.

Các công trình xây dựng của Trung Quốc trên Đá Chữ Thập, Trường Sa, Biển Đông, nơi đang có tranh chấp với nhiều bên. (Ảnh vệ tinh do CSIS công bố ngày 6/06/2017(CSIS)

Nghị quyết tố cáo "sự leo thang và thái độ thù địch của Trung Quốc", kêu gọi các bên tranh chấp tôn trọng quyền tự do hàng hải và hàng không, theo như quy định của luật quốc tế và Công Ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển (UNCLOS). Bên cạnh đó cần chấm dứt việc xây dựng các đảo nhân tạo và quân sự hóa Biển Đông.

Việc Thượng Viện Canada điểm mặt chỉ tên Trung Quốc như vậy là hành động hiếm thấy, vào thời điểm chính phủ của ông Trudeau đang tìm cách mở ra các cuộc đàm phán về thương mại với Bắc Kinh. Nghị quyết được thông qua với 43 phiếu thuận trong đó có các lá phiếu của đại diện chính phủ đảng Tự Do, 29 phiếu chống và 6 vắng mặt.

Thượng nghị sĩ đảng bảo thủ Ngô Thanh Hải cho rằng đây là một thông điệp mạnh mẽ cho Trung Quốc, rằng thái độ của họ ở Biển Đông là không thể chấp nhận được. Theo ông, với việc thông qua nghị quyết này, Thượng Viện đã cổ vũ chính phủ Canada có được "quan điểm mang tính nguyên tắc về một trong những cuộc xung đột địa chính trị lớn nhất trong thời đại chúng ta".

Ông Ngô Thanh Hải cũng cho biết không ngờ dự thảo nghị quyết được thông qua, vì văn bản này đã bị ách lại suốt hai năm qua ở Thượng Viện do sự chống đối kịch liệt của thượng nghị sĩ gốc Hoa Paul Yuen Woo (Hồ Nguyên Báo), người đứng đầu nhóm nghị sĩ độc lập, cựu chủ tịch Asia-Pacific Foundation, bị tố cáo là "thân Trung Quốc hơn bất kỳ ai khác".

Đại sứ quán Trung Quốc tại Canada ra thông cáo lấy làm tiếc về việc nghị quyết được thông qua, và trách cứ thượng nghị sĩ Ngô Thanh Hải đã làm xấu đi quan hệ song phương.

Tờ Globe and Mail nhắc lại, chính phủ Canada ủng hộ phán quyết của Tòa Trọng Tài Thường Trực La Haye năm 2016, rằng yêu sách đường lưỡi bò của Bắc Kinh ở Biển Đông là vô căn cứ. Theo Viện Chính sách chiến lược Úc, trong thập niên qua Trung Quốc đã tự tiện "chiếm hữu trên thực tế 80% Biển Đông, tương đương với diện tích Tây Âu".

Trung Quốc khánh thành tượng đài trên Đá Chữ Thập

Reuters hôm nay 24/04/2018 cho biết Trung Quốc đã khánh thành một tượng đài ở Trường Sa, nhằm đánh dấu việc xây dựng tại Biển Đông, kể cả các đảo nhân tạo.

Hãng tin Anh trích dẫn bài viết của tờ People’s Liberation Army Daily nói rằng tượng đài này được khánh thành hôm thứ Hai 23/04 trên Đá Chữ Thập (Fiery Cross Reef), "nhằm chứng tỏ quyết tâm bảo vệ lãnh thổ và chủ quyền trên biển của Trung Quốc".

Đây là rạn san hô thuộc cụm Nam Yết, đã bị Trung Quốc chiếm năm 1988 và xây lên một phi đạo dài trên 3.000 mét, cùng với các cơ sở quân sự khác. Đường băng này lớn nhất khu vực Trường Sa, có thể sử dụng cho máy bay ném bom chiến lược, và giúp Bắc Kinh dòm ngó được đến tận căn cứ Mỹ ở đảo Guam.

Việc Trung Quốc đào đắp tại Biển Đông với quy mô lớn cùng với các hoạt động bất chấp luật quốc tế đã khiến các nước láng giềng cũng như Washington lo ngại. Hôm nay phát ngôn viên bộ ngoại giao Việt Nam lên tiếng phản đối việc Trung Quốc cho tàu You Lian Tuo 9 thi công dưới nước, tổ chức cuộc đua thuyền buồm ở Hoàng Sa, lắp đặt thiết bị gây nhiễu sóng ở Trường Sa.

Thụy My

***********************

Thượng viện Canada chỉ trích Trung Quốc gây hấn trên Biển Đông (RFA, 25/04/2018)

Thượng viện Canada hôm 24 tháng 4, vừa thông qua bản kiến nghị của các Nghị sĩ đảng Bảo thủ chỉ trích Trung Quốc gây hấn trên Biển Đông, một tuyến đường huyết mạnh của các hoạt động giao thương quốc tế.

Thượng viện Canada, ảnh minh họa chụp trước đây. AFP

Theo Global & Mail, Bản kiến nghị lên án mạnh mẽ "thái độ thù địch và leo thang" của Trung Quốc trên Biển Đông và thúc giục các bên có tranh chấp chủ quyền ở vùng biển này, tuân thủ quyền tự do hàng hải và hàng không trong khu vực theo đúng luật pháp quốc tế và Công ước Liên Hợp Quốc về luật Biển.

Đây là một trong những lần hiếm hoi, quốc hội Canada có động thái chỉ trích Trung Quốc một cách trực tiếp, đặc biệt trong bối cảnh chính phủ của Thủ tướng Justin Trudeau đang tìm cách đàm phán thương mại với Bắc Kinh, nền kinh tế đứng thứ hai trên thế giới.

Cả hai đại diện của chính phủ Canada tại Thượng viện là Peter Hardervà Grant Mitchell đều bỏ phiếu ủng hộ việc thông qua bản kiến nghị này.

Thượng nghị sĩ gốc Việt thuộc đảng Bảo thủ Ngô Thanh Hải, người ủng hộ chỉ trích Trung Quốc tuyên bố, bằng cách thông qua bản kiến nghị, thượng viện Canada đã gửi đi thông điệp mạnh mẽ tới Trung Quốc rằng hành vi của nước này trên Biển Đông là không thể chấp nhận.

Vào tháng 7 năm 2016, chính phủ Canada ủng hộ phán quyết của Tòa trọng tài thường trực quốc tế tại The Hague bác bỏ yêu sách "đường lưỡi bò" hay còn gọi là đường đứt khúc 9 đoạn, dựa trên cái gọi là quyền lịch sử của Trung Quốc sau khi Philippines kiện Trung Quốc tuyên bố chủ quyền phi pháp ở Biển Đông.

Đại sứ quán Trung Quốc đã ra tuyên bố phản đối cuộc bỏ phiếu của thượng viên Canada và chỉ trích thượng nghị sĩ Ngô Thanh Hải gây ảnh hưởng xấu đến quan hệ song phương.

Trung Quốc tuyên bố chủ quyền đối với gần như trọn Biển Đông trong phạm vi đường đứt khúc 9 đoạn mà Bắc Kinh đơn phương vạch ra. Ngoài Trung Quốc, còn có các nước khác trong khu vực gồm Đài Loan, Brunei, Malaysia, Philippines và Việt Nam tuyên bố chủ quyền tại Biển Đông.