Thông Luận

Trump : Sẽ có ‘hình phạt nghiêm khắc’ cho Saudi Arabia nếu Khashoggi bị giết (VOA, 13/10/2018)

Tổng thống Mỹ Donald Trump nói trong một cuộc phỏng vấn của đài CBS hôm thứ Bảy rằng sẽ có "hình phạt nghiêm khắc" đối với Saudi Arabia nếu bằng chứng cho thấy nhà báo người Saudi Jamal Khashoggi đúng là đã bị giết tại lãnh sự quán Saudi ở Istanbul.

Nhà báo Jamal Khashoggi, một người chỉ trích chỉnh phủ Saudi Arabia được nhiều người biết tiếng, biến mất vào ngày 2 tháng 10 sau khi đi vào lãnh sự quán Saudi ở Istanbul, Thổ Nhĩ Kì.

Ông Trump nói ông không muốn ngăn chặn những thương vụ bán vũ khí cho Saudi Arabia, một khả năng đã khiến các nhà nhà thầu quốc phòng Mỹ hết sức lo lắng. Ông nói : "Tôi không muốn làm tổn hại công ăn việc làm".

Ông Khashoggi, một người chỉ trích Riyadhh được nhiều người biết tiếng và là một thường trú nhân ở Mỹ chuyên viết bài bình luận cho báo The Washington Post, đã biến mất vào ngày 2 tháng 10 sau khi đi vào lãnh sự quán.

"Chúng tôi sẽ làm rõ đầu đuôi sự việc và sẽ có hình phạt nghiêm khắc", ông Trump nói.

Khi được hỏi liệu Thái tử Mohammed bin Salman có ra lệnh giết ông Khashoggi hay không, ông Trump trả lời : "Chưa ai biết gì cả, nhưng có lẽ chúng tôi sẽ có thể tìm ra". Ông Trump nói thêm trong trích đoạn cuộc phỏng vấn của chương trình "60 Minutes" sẽ phát sóng vào Chủ nhật : "Chúng tôi sẽ rất bất bình và tức giận nếu sự thật đúng là như vậy".

Ông Trump nói vụ việc của ông Khashoggi rất hệ trọng, "có lẽ đặc biệt là như vậy" bởi vì ông là một nhà báo.

Các nhà thầu quốc phòng lớn của Mỹ đã bày tỏ lo ngại với chính quyền Trump rằng các nhà lập pháp tức giận về vụ ông Khashoggi mất tích sẽ ngăn chặn thêm các thương vụ vũ khí với Riyadhh.

Nhưng ông Trump nói ông không muốn để mất các thương vụ này với Saudi Arabia vào tay các đối thủ cạnh tranh vốn đang thèm muốn là Nga và Trung Quốc. Hai nước này cũng là những nước xuất khẩu thiết bị quân sự lớn.

"Tôi không muốn mất một đơn hàng như thế", ông nói, nhắc tới các công ty Boeing, Lockheed và Raytheon. "Và bạn biết không, có những cách khác để trừng phạt", ông nói mà không nêu rõ chi tiết.

Các nguồn tin Thổ Nhĩ Kì nói với Reuters rằng thẩm định sơ bộ của cảnh sát là ông Khashoggi đã bị giết chết một cách có chủ ý bên trong lãnh sự quán.

Riyadhh bác bỏ cáo buộc này.

********************

Tin nói nhà báo Khashoggi ghi lại vụ sát hại ông bằng đồng hồ Apple (VOA, 13/10/2018)Cuộc điều tra của Thổ Nhĩ Kì về vụ nhà báo có tiếng người Saudi Arabia Jamal Khashoggi mất tích đã tiết lộ những đoạn ghi âm được ghi lại trên đồng hồ Apple của ông, được nói là cho thấy ông đã bị tra tấn và giết chết, theo bản tin của một tờ báo Thổ Nhĩ Kì đăng hôm thứ Bảy.

Các nhà hoạt động nhân quyền cầm hình của nhà báo Jamal Khashoggi trong một cuộc biểu tình bên ngoài lãnh sự quán của Saudi Arabia ở Istanbul, Thổ Nhĩ Kì, ngày 9 tháng 10, 2018.

Bản tin trên nhật báo Sabah có lập trường thân chính phủ không thể được xác minh ngay tức thì. Nó được đăng lên sau khi một phái đoàn từ Saudi Arabia đến Thổ Nhĩ Kỉ để hợp tác điều tra vụ mất tích.

"Những khoảnh khắc khi Khashoggi bị thẩm vấn, tra tấn và sát hại được ghi lại trong bộ nhớ của Đồng hồ Apple", tờ báo nói, cho biết thêm rằng chiếc đồng hồ được kết nối đồng bộ với điện thoại iPhone của ông, vốn được hôn thê của ông giữ bên ngoài lãnh sự quán.

Hai quan chức cao cấp của Thổ Nhĩ Kì trước đó nói với hãng tin Reuters rằng ông Khashoggi đeo đồng hồ Apple màu đen khi ông bước vào lãnh sự quán và nó được kết nối với một điện thoại di động mà ông để lại bên ngoài.

Tuy nhiên, không rõ liệu dữ liệu từ đồng hồ của ông Khashoggi có thể đã được truyền tới điện thoại của ông ở bên ngoài hay không, hay các nhà điều tra có thể đã thu giữ được dữ liệu bằng cách nào mà không cần lấy lại chiếc đồng hồ.

Các chuyên gia công nghệ nói chiếc đồng hồ khó có thể ghi lại được những hành động trong lãnh sự quán và tải chúng lên tài khoản iCloud. Hầu hết các mẫu đồng hồ loại này đòi hỏi nó phải cách iPhone mà nó được liên kết một khoảng cách từ 9 tới 15 mét thì mới tải được dữ liệu lên đám mây iCloud của Apple, họ nói.

Ngay cả các mẫu mới hơn có thể giao tiếp với đám mây trực tiếp qua mạng không dây đòi hỏi nó phải kết nối với mạng WiFi gần đó hoặc một loại kết nối di động vốn không hiện hữu ở Thổ Nhĩ Kì, các chuyên gia cho biết.

Một bảo vệ an ninh bước vào lãnh sự quán của Saudi Arabia ở Istanbul, ngày 9 tháng 10, 2018.

Báo Sabah, dẫn "nguồn tin đáng tin cậy trong một bộ phận tình báo đặc biệt" cho bản tin của mình, cho biết ông Khashoggi được nói là đã bật tính năng ghi âm trên đồng hồ trước khi vào lãnh sự quán.

Bài báo cho biết các nhân viên tình báo Saudi phát hiện sau khi ông chết rằng đồng hồ đang ghi âm và họ đã dùng ngón tay của ông để mở khóa, xóa một số file, nhưng không phải tất cả. Các đoạn ghi âm sau đó được tìm thấy trên điện thoại của ông, báo này nói.

Hôm thứ Năm, Thổ Nhĩ Kì cho biết họ và Saudi Arabia đã đồng ý thành lập một nhóm công tác chung - theo sáng kiến của Riyadhh - để điều tra vụ việc. Một nguồn tin của Saudi cho Reuters biết một hoàng thân cao cấp, Hoàng tử Khaled al-Faisal, đã đến Thổ Nhĩ Kì ngày hôm đó.

Ông Khashoggi vào lãnh sự quán Saudi tại Istanbul vào ngày 2 tháng 10 để lấy giấy tờ cho đám cưới sắp tới của ông. Các quan chức Saudi nói ông đã rời đi ngay sau đó nhưng các quan chức Thổ Nhĩ Kì và hôn thê của ông, người khi đó đang đợi bên ngoài, nói ông không bao giờ quay trở ra.

Các nguồn tin Thổ Nhĩ Kì nói với Reuters rằng thẩm định sơ khởi của cảnh sát là ông Khashoggi, một người chỉ trích thẳng thắn chính phủ Saudi, đã bị giết một cách có chủ ý bên trong lãnh sự quán. Riyadhh đã bác bỏ tuyên bố này.

Hãng thông tấn nhà nước SPA của Saudi hôm thứ Sáu cho biết bộ trưởng nội vụ của nước này, Hoàng tử Abdulaziz bin Saud bin Naif, lên án "những lời dối trá và các cáo buộc vô căn cứ" chống lại vương quốc này, dù ông ca ngợi cuộc điều tra chung với Thổ Nhĩ Kì.

Hôm thứ Ba, bộ ngoại giao Thổ Nhĩ Kì cho biết lãnh sự quán Saudi ở Istanbul sẽ bị khám xét như một phần của cuộc điều tra.