 | Tổng quan: | 3130039 |
Việt - Mỹ cần một cơ chế đối tác "mật thiết hơn và năng động hơn"
Giải vô địch bóng bầu dục thế giới khai mạc tối hôm nay, 08/09/2023, tại Stade de France, Paris, với trận Pháp – New Zealand, ba lần vô địch thế giới, là chủ đề trang nhất của hầu hết các báo Pháp. Đội tuyển Pháp đang phong độ. Nhiều người hy vọng đội tuyển quốc gia vô địch có thể mang lại một không khí phấn chấn trong xã hội, và giải thể thao 7 tuần lễ này nếu thành công sẽ là một trắc nghiệm quý giá cho khâu chuẩn bị Thế Vận Hội Paris 2024.
Một nhân viên cầm chiếc áo có in hình tổng thống Mỹ Joe Biden tại một cửa hàng lưu niệm ở Hà Nội, Việt Nam, ngày 06/09/2023. AFP – Nhac Nguyen
Trọng tâm chính trị quốc tế cuối tuần lễ đầu tiên tháng 9 là tại Châu Á với tiêu điểm là thượng đỉnh G20 ra tại Ấn Độ trong hai ngày 09 và 10/09. Việt Nam với chuyến công du Hà Nội của tổng thống Mỹ Joe Biden là chủ đề chính trong mục Thế giới của nhật báo kinh tế Les Echos. Sau khi dự thượng đỉnh G20 ở Ấn Độ, tổng thống Mỹ tới Hà Nội ngày Chủ nhật 10/09. Bài "Mỹ - Việt sẵn sàng siết chặt hợp tác" của Les Echos nhấn mạnh, trong lúc quan hệ Mỹ - Trung "liên tục khủng hoảng", Washington và Hà Nội tìm cách "tăng cường quan hệ đối tác".
Về trao đổi thương mại, quan hệ song phương Việt - Mỹ được ghi nhận đang trên đà vọt tiến. Chỉ tính riêng từ năm 2019 đến 2022, xuất khẩu hàng Việt Nam sang Mỹ đã tăng gần gấp đôi, với 127 tỉ đô la. Xuất khẩu của Mỹ tăng gấp 20 lần hiện nay so với năm 2002, theo bộ trưởng Tài Chính Janet Yellen, người vừa đến Việt Nam hồi tháng 7/2023. Phó tổng thống Kamala Harris và ngoại trưởng Antony Blinken cũng đến Việt Nam mới đây. Trước thềm chuyến đi Hà Nội của nguyên thủ Mỹ, cố vấn an ninh quốc gia Jake Sullivan khẳng định Mỹ và Việt Nam đứng trước "nhiều thách thức chung, từ Biển Đông cho đến các công nghệ trọng yếu và mới trỗi dậy", Washington và Hà Nội sẽ phải cùng nhau xác định"một tầm nhìn chung cho thế kỷ XXI", và điều này cần đến "một cơ chế đối tác mật thiết hơn và năng động hơn".
Theo nhận định của chuyên gia Gregory Poling, giám đốc chương trình Đông Nam Á của Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế CSIS, chuyến công du của tổng thống Mỹ sẽ là dịp để hai bên nâng cấp quan hệ, ít nhất cũng là lên hàng "đối tác chiến lược", hoặc thậm chí nhảy vọt lên thành "đối tác chiến lược toàn diện". Vị chuyên gia Viện CSIS cũng nhấn mạnh là cụm từ này, đối với nhiều người Mỹ, có thể chỉ là một thứ danh xưng không mấy ý nghĩa, nhưng tại Việt Nam, đây là điều "thực sự quan trọng".
Cho đến nay, chính quyền Việt Nam mới chỉ có quan hệ "đối tác chiến lược toàn diện" với bốn nước Nga, Trung Quốc, Ấn Độ và Hàn Quốc. Theo Gregory Poling, Việt Nam có một chiến lược quan hệ ngoại giao "khá cứng nhắc" do mô hình "nhà nước cộng sản kiểu Lênin". Tuy nhiên, viễn cảnh siết chặt quan hệ với Mỹ bị cản trở không chỉ do chiến lược ngoại giao "cứng nhắc". Vấn đề không chỉ nằm ở ý thức hệ.
Kinh tế Việt Nam phụ thuộc nặng vào Trung Quốc
Les Echos ghi nhận một thực tế là kinh tế Việt Nam ngày càng phụ thuộc nặng nề hơn vào Trung Quốc. Theo một nghiên cứu của Viện Peterson Institute for International Economics (PIIE), công bố hôm thứ Tư 06/09, tỉ lệ tăng trưởng về xuất khẩu của Việt Nam sang Trung Quốc trong thập niên vừa qua vượt Mỹ, với 20% trên tổng lượng hàng hóa xuất khẩu vào năm 2021 so với chỉ 9% vào năm 2010. Trong khi đó, xuất khẩu của Hoa Kỳ chiếm 29% vào năm 2021 so với 24% vào năm 2010.
Vẫn về Việt Nam, Les Echos trong một bài viết khác ("Đến lượt Việt Nam bị ảnh hưởng bởi đà suy trầm của kinh tế thế giới") nêu bật tình hình kinh tế không khả quan của Việt Nam hiện tại. Sau giai đoạn tăng trưởng vọt tiến với hơn 8% GDP hồi năm ngoái, tăng trưởng của Việt Nam năm nay có nguy cơ tụt xuống dưới 5%. Nhiều biểu hiện rõ rệt cho thấy mức sụt giảm mạnh này. Xuất khẩu sang Mỹ trong 8 tháng đầu năm sụt đến 19%. Xuất khẩu sang Châu Âu sụt 8,3%. Tổng cộng xuất khẩu sụt giảm 10%. Tất cả các lĩnh vực đều bị tác động.
Tăng trưởng chững lại : Xuất khẩu Samsung giảm mạnh
Việc xuất khẩu điện thoại di động Việt Nam gia công cho tập đoàn Hàn Quốc Samsung là một trong các lĩnh vực bị tác động mạnh nhất, sụt giảm hơn 22% trong quý một năm nay. Samsung lắp ráp một nửa số điện thoại xuất khẩu tại các nhà máy ở Việt Nam, và 25% hàng hóa xuất khẩu Việt Nam là các sản phẩm của Samsung.
Nhiều yếu tố tác động đến xu thế thoái lùi này. Bên cạnh việc "nhu cầu tiêu thụ sụt giảm" trong bối cảnh xung đột bùng phát ở nhiều nơi, "những đợt cắt điện" liên tục xảy ra tại Việt Nam cũng là một tác nhân khác. Thiếu điện nghiêm trọng đến mức mà Phòng Thương Mại Châu Âu tại Việt Nam đã phải kêu gọi Hà Nội "nhanh chóng hành động để bảo vệ uy tín của Việt Nam với tư cách nhà cung ứng đáng tin cậy".
Dù sao, Les Echos cũng khép lại bài viết với một hy vọng vào khả năng kinh tế Việt Nam "sẽ bật dậy trong 24 tháng tới, khi nhu cầu của thế giới bắt đầu gia tăng trở lại và chính quyền Việt Nam giải quyết được các vấn đề nội bộ" (theo S&P Global Ratings). "Các vấn đề nội bộ" của Việt Nam không chỉ là nạn thiếu điện mà còn là các cuộc đấu đá nội bộ, mà Les Echos chỉ nhắc gợi qua việc Việt Nam có chủ tịch nước mới, sau khi người tiền nhiệm xin "từ chức", trong bối cảnh "cuộc chiến chống tham nhũng gia tăng". Nhiều nhà quan sát vẫn đặt hy vọng Việt Nam vượt qua thách thức có thể thay thế một phần Trung Quốc, trong bối cảnh giới đầu tư muốn giảm lệ thuộc vào Trung Quốc.
Thượng đỉnh G20 : Hố sâu ngăn cách phương Tây và phần còn lại
Mục thế giới của nhật báo kinh tế Les Echos dành nhiều hồ sơ cho thượng đỉnh G20, gồm 19 nền kinh tế lớn nhất thế giới và Liên Hiệp Châu Âu, tổ chức tại Ấn Độ. Bài "Tại New Delhi, nhóm G20 đánh cược uy tín chính trị và tính hiệu quả của mình" cho biết thượng đỉnh G20 diễn ra trong bối cảnh thế giới đang chia rẽ sâu sắc do cuộc chiến xâm lăng Ukraine của Nga. Thượng đỉnh G20 thể hiện rõ mức độ chia rẽ đó, trước hết với việc tổng thống Nga và chủ tịch Trung Quốc không đến dự thượng đỉnh. Theo Les Echos, điều này "làm gia tăng hố sâu ngăn cách giữa phương Tây và phần còn lại của thế giới".
Thách thức rõ ràng đặt ra với Ấn Độ, quốc gia chủ nhà, chủ tịch luân phiên G20, là đạt được một tuyên bố chung, thể hiện mức độ đồng thuận nhất định về hàng loạt vấn đề toàn cầu. Theo chuyên gia Pierre Jaillet (Viện Iris), việc thượng đỉnh G20 lần này không ra được tuyên bố chung sẽ cho thấy đà suy yếu của diễn đàn quốc tế này, vốn được coi là "nơi duy nhất" mà các nước phương Tây có thể ngồi cùng bàn với các quốc gia trỗi dậy phương Nam.
Ấn Độ dùng G20 để chặn ảnh hưởng Trung Quốc
Ấn Độ nằm ở vị trí bản lề trong những biến động quốc tế hiện nay. Ấn Độ là thành viên của nhóm BRICS, nơi Trung Quốc có vai trò lớn. BRICS vừa kết nạp thêm 6 thành viên mới. Chủ trương của New Delhi là không để cho ảnh hưởng của Trung Quốc gia tăng với việc thao túng BRICS, biến BRICS thành thế lực cạnh tranh với phương Tây. Chiến lược của Ấn Độ mở rộng G20 với việc kết nạp Liên Hiệp Châu Phi, và cổ vũ cho quyền lợi của các nước đang phát triển, đặc biệt trong vấn đề cung cấp tài chính cho cuộc chiến khí hậu, là nhằm ngăn chặn ảnh hưởng của Trung Quốc thông qua BRICS.
Về vấn đề này, Ấn Độ và Pháp có cùng quan điểm, theo phủ tổng thống Pháp. Điện Elysée hôm 06/09 đã ra một thông báo, nhận định là đòi hỏi của Ấn Độ cải tổ các định chế tài chính thế giới (như Ngân hàng Thế giới và Quỹ Tiền tệ Quốc tế) không phải là chống lại phương Tây, mà là nhằm tạo lập "các điều kiện công bằng hơn". Les Echos cảnh báo, nếu G20 không đạt được các thỏa hiệp về các vấn đề quốc tế lớn, thì chắc chắn nhóm BRICS "sẽ thế chân", cụ thể như với ảnh hưởng gia tăng của Ngân hàng Phát triển của nhóm BRICS (chẳng hạn với sự gia nhập trong tương lai của các "đại gia", như Saudi Arabia và Các Tiểu vương quốc Ả rập thống nhất). Uy tín quốc tế của G20 "được quyết định tại New Delhi" lần này là vì lẽ đó.
Thúc đẩy quyền lợi của nước nghèo : Ấn Độ nỗ lực tìm thỏa hiệp cho G20
Cũng trong số báo này, Les Echos có bài phỏng vấn chuyên gia về quan hệ quốc tế Harash V. Pant, trường College Luân Đôn và thành viên trung tâm tư vấn Oberver Research Foundation ở New Delhi. Vị chuyên gia này nhấn mạnh đến việc Ấn Độ cần tranh thủ diễn đàn này để thúc đẩy trước hết quyền lợi của các quốc gia dễ bị tổn thương.
Châu Phi là châu lục của một phần lớn các nước dễ bị tổn thương. Thượng đỉnh G20 lần này mở cửa kết nạp Liên Hiệp Châu Phi với 55 thành viên. Trong một bài viết khác liên quan đến việc kết nạp Châu Phi, Les Echos cho biết vấn đề căn bản hiện nay là "hệ thống tài chính quốc tế chỉ đáp ứng được một phần nhỏ nhu cầu phát triển bền vững của Châu Phi, trong bối cảnh dân số châu lục đang trên đà tăng vọt, với viễn cảnh sẽ tăng gấp đôi trước năm 2050". Theo chuyên gia Caroline Roussy, Viện Iris, việc kết nạp Liên Hiệp Châu Phi chỉ là "bước đi mang tính biểu tượng", vấn đề chủ yếu giờ đây là châu lục phải "tìm thấy được các phương tiện để khẳng định vị thế". Bản thân Liên Hiệp Châu Phi – với tư cách là một tổ chức liên chính phủ – cần khẳng định trước hết tiếng nói chung của mình, và đây quả là thách thức không dễ hóa giải.
G20 : Đối lập lên án chính quyền Modi lợi dụng thượng đỉnh
Vẫn về G20, La Croix có hồ sơ "Thượng đỉnh G20, sự lên ngôi của Ấn Độ và thủ tướng Modi". Nhật báo Công Giáo lột tả ý nghĩa hai mặt của thượng đỉnh đối với chính quyền Modi, về đối ngoại và về đối nội. Đối ngoại để phục vụ đối nội. Thượng đỉnh đã là dịp để chính quyền Modi biến New Delhi thành một đô thị hào nhoáng, người vô gia cư phải di dời, các khu nhà ổ chuột bị che giấu. Thành công của thượng đỉnh được đồng nhất với thành công của thủ tướng và đảng cầm quyền, trong bối cảnh Ấn Độ chuẩn bị bầu cử Quốc Hội vào năm tới.
Chiến thuật của thủ tướng Modi bị đối lập lên án kịch liệt. Nghị sĩ Karti Chidambaram tố cáo đảng cầm quyền biến sự kiện quốc tế này thành cuộc vận động chính trị cho thủ tướng, và biến chức chủ tịch luân phiên G20 trở thành "một đặc ân cho Ấn Độ, nhờ công lao của thủ tướng Modi". Tương tự như Les Echos, theo La Croix, "thách thức khổng lồ" với Ấn Độ là đạt được một đồng thuận để G20 ra được thông cáo chung. Nếu ngược lại, đây là sẽ là đòn đau với nước chủ nhà, bởi "Ấn Độ có thể trở thành quốc gia chủ tịch đầu tiên của một thượng đỉnh G20 không có tuyên bố chung".
Phương Tây tái khẳng định hậu thuẫn Ukraine
Trong lúc cuộc chiến tranh tại Ukraine ít được nhắc đến tại G20, Le Figaro ghi nhận một thay đổi đáng chú ý, với bài "Phương Tây tái khẳng định hậu thuẫn Ukraine". Theo Le Figaro, sau giai đoạn đầy hoài nghi trong mùa hè, các đồng minh phương Tây tỏ ra hy vọng vào "sức bật mới" của cuộc phản công Ukraine, sau khi quân đội Ukraine chiếm được ngôi làng Robotyne.
Pháp : Khủng hoảng nhà ở và tăng trưởng giảm
Về thời sự nước Pháp, khủng hoảng nhà ở là một chủ đề chính của Le Monde. Xã luận của báo này khẳng định đây là một cuộc khủng hoảng "có thể dự báo trước". Số lượng xây dựng mới sụt giảm mạnh, đi liền với việc gia tăng lãi suất tín dụng địa ốc, số lượng người mua nhà giảm. Đây là điều đã được giới chuyên gia dự báo từ nhiều tháng nay. Theo Le Monde, để cuộc khủng hoảng giờ đây trở nên "không thể tránh khỏi" có phần trách nhiệm lớn của chính quyền các thời. Về chủ đề này, Les Echos mô tả tình trạng "đa số người Pháp bất bình vì phải trả quá nhiều tiền cho nhà ở".
Trang nhất nhật báo kinh tế Les Echos dành cho hồ sơ tăng trưởng sụt giảm. GDP của nước Pháp trong quý ba dự kiến chỉ tăng 0,1%, và 0,2% trong quý tư, theo Insee. Tình trạng lạm phát và lãi suất cao đè nặng lên các hoạt động kinh tế.
Giải vô địch bóng bầu dục : nước Pháp phấn chấn mong đợi thành công
Trái ngược với không khí tương đối ảm đạm về kinh tế, giải vô địch thế giới rugby tại Pháp được báo chí vui mừng đón nhận. Trang nhất Le Figaro chạy tựa "Rugby : Nước Pháp trên con đường chinh phục thế giới", trên nền hình ảnh 15 thành viên đội tuyển Áo Lam tay trong tay. Bài xã luận Le Figaro "Hơn cả rugby" tin tưởng rằng "các chiến thắng của đội tuyển Pháp sẽ mang lại đôi cánh cho toàn đất nước, cho kỳ Thế vận hội tới và còn hơn cả các sân chơi thể thao…".
"Làm bùng lên ngọn lửa" là tựa đề trang nhất của La Croix, trên nền bức hình một góc sân vận động chật kín các cổ động viên với những lá quốc kỳ ba màu, với nhận định "từ Giải vô địch bóng bầu dục đến Thế vận hội, nước Pháp đang bước vào một năm thể thao, có thể sẽ làm tái sinh tình đoàn kết xã hội". Nhật báo kinh tế Les Echos có bài trang nhất "Cúp thế giới bóng bầu dục : một trắc nghiệm quan trọng về tính hấp dẫn của nước Pháp". Theo Les Echos, khoảng 2,5 triệu khán giả, trong đó có 600.000 người nước ngoài, sẽ tham dự, với rất nhiều thách thức đặt ra.
Cúp rugby thế giới tại Pháp cũng là chủ đề chính của Libération với tựa đề : "Khát vọng màu lam", trên nền hình ảnh một vận động viên áo lam cầm trái bóng, được hai đồng đội nâng bổng. Xã luận Libération "Giấc mơ hợp lý" nhận định, nước Pháp đang gần với viễn cảnh vô địch. Đội tuyển của huấn luyện viên Fabien Galthié đã liên tục giành nhiều chiến thắng trong các cuộc thử sức gần đây, từ giải Grand Chelem 2022 đến vòng thi đấu 6 quốc gia, với ngôi vị á quân, xếp sau Ireland, cũng là một ứng viên vô địch.
Bên ngoài chuyện thành công hay thất bại của đội Áo Lam, Libération nhận xét : "Nước Pháp, đang trong tâm trạng khá ảm đạm, sẽ được soi xét kỹ lưỡng về khả năng biến một cuộc tranh tài thể thao như vậy thành một ngày hội, cho tất cả, cho các cổ động viên Pháp cũng như hàng nghìn du khách nước ngoài. Và về chuyện này cũng thế, chúng ta muốn tin vào thành công".
Trọng Thành
Quyết tâm thay đổi, ngay lúc này và từ bây giờ, để chúng ta có quyền hy vọng trời mỗi ngày lại sáng !
Ngoại trừ sự cố nghiêm trọng nào đó về sức khỏe đối với Tổng thống Joe Biden, dịp này, có lẽ không gì có thể lay chuyển nổi quyết tâm Việt – Mỹ xây đắp mối quan hệ sâu sắc và toàn diện, bền vững và lâu dài. Nói chữ theo dân ngoại giao là nâng cấp quan hệ song phương lên đối tác chiến lược toàn diện (CSP). Sáng nay, mấy anh em rủ nhau làm một chầu breakfast bún ốc ở Chợ Mơ. Chủ nhân gánh bún dường như cũng xởi lởi hơn mọi lần. "Các chú thả dàn đi, ăn xong rồi còn chuẩn bị đi đón Tổng thống Mỹ… Mà vợ ông ấy bị Covid như thế, ông ấy có sang ta một mình được không nhỉ ?" (1)
Người bán hàng áo có in hình của Tổng thống Mỹ Joe Biden tại một cửa hàng ở Hà Nội hôm 6/9/2023 (minh hoạ) - AFP
Chao ôi, nếu Lưu tiên sinh biết được câu chuyện của bà già nhà quê bán bún ốc ở Chợ Mơ sáng nay thì có lẽ Trưởng ban Liên lạc Đảng cộng sản Trung Quốc đã không cất công bay sang tận Hà Nội để ép Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng và ban lãnh đạo Đảng cộng sản Việt NamN không được quá "mặn nồng" với Hoa Kỳ, không được sao nhãng ý thức hệ độc tài và toàn trị (nói chữ là "lý tưởng cộng sản" từng bị mê muội một thời !) đang ràng buộc mối bang giao Trung – Việt cả về mặt Đảng lẫn Nhà nước. Mà kể cũng lạ, tháng trước, ông Trọng đã cử đến phó "Tể tướng" Trần Lưu Quang sang tận Vân Nam để nhận "chiếu chỉ" qua Vương Ngoại trưởng, thề bồi đủ chuyện với thiên triều rồi, thế mà ông Tập vẫn chưa chịu tha (2).
Chỉ còn chưa đầy dăm hôm nữa là vị quốc khách hàng đầu của nước Mỹ sẽ được nghênh tiếp bằng thảm đỏ tại Phủ Chủ tịch, với 21 phát đại bác sẽ rung chuyển cả khu Ba Đình. Ấy vậy mà ông Tập vẫn "cố đấm" cử người của Ban Liên lạc Đảng hôm 5/9/2023 sang gặp Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng để "quán triệt, thực hiện tốt nhận thức chung và thỏa thuận quan trọng giữa hai Tổng bí thư, phát huy vai trò tham mưu chiến lược của cơ chế gặp gỡ thường niên giữa hai trưởng Ban Đối ngoại Trung ương trong việc kịp thời đề xuất với trung ương hai Đảng về các phương hướng tăng cường hợp tác giữa hai Đảng, hai nước trong tình hình mới" (trích nguyên văn TTXVN) (3).
Bắc Kinh và Hà Nội luôn khẳng định, hai bên đã có "sự chủ động, tích cực của các ngành các cấp… trong việc thực hiện nhận thức chung giữa lãnh đạo cao nhất hai Đảng và Tuyên bố chung trong chuyến thăm" Trung Quốc của Tổng bí thư Trọng cuối năm ngoái. Nếu đã chủ động tích cực vậy rồi thì hà cớ gì mà Trung Quốc cứ "giãy như đỉa phải vôi", phản ứng quyết liệt mỗi lần quan hệ Việt – Mỹ có những chuyển biến theo hướng góp phần bảo vệ hòa bình và ổn định khu vực, an ninh và phát triển đối với Việt Nam ? Khi được báo giới đề cập tới sự kiện "có một không hai" ngày 10/9 tới tại Hà Nội, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc lại lên giọng khuyên người Mỹ, mỗi khi quan hệ với các quốc gia Châu Á, Hoa Kỳ nên từ bỏ não trạng thời Chiến tranh Lạnh về cuộc chơi kẻ thắng – người thua. Bắc Kinh còn muốn Washington đừng tìm cách đối trọng lại ảnh hưởng của Trung Quốc tại khu vực Châu Á – Thái Bình Dương (4). May mắn thay, trách nhiệm và nghĩa vụ của Hoa Kỳ giờ đây không chỉ đóng khung ở Châu Á – Thái Bình Dương, nó đã cộng hưởng thành không gian Ấn Độ – Thái Bình Dương tự do và rộng mở (FOIP).
Truyền thông Việt Nam cho đến hôm nay vẫn hết sức kiệm lời về sự kiện lịch sử sắp diễn ra trong mối bang giao định mệnh Việt – Mỹ. Một năm trước đây, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã đích thân sang tận Bắc Kinh, công khai bày tỏ đánh giá tích cực đối với ba trụ cột chủ yếu của "Trật tự Trung Hoa" (Pax Sinica) là BRI, GDI và GSI. Ông Trọng gián tiếp ủng hộ cả ba trụ cột ấy của Tàu – Vành đai con đường, Sáng kiến phát triển toàn cầu và Sáng kiến an ninh toàn cầu – nhưng lại từng nói "không" với "Đối tác Chiến lược" với Mỹ. Thế thì thử hỏi làm sao mà lời mời của ông Trọng (trước đó nhiều lần gửi tới Tổng thống Biden) lại được hồi đáp nồng nhiệt cơ chứ ? Tuy về ngoại giao, ông Biden vẫn vui vẻ hứa sẽ thu xếp chuyến thăm vào thời điểm thích hợp. Nhưng tình hình từ khi có cuộc điện đàm tối 29/3 đầu năm nay thì lại diễn ra theo chiều hướng ngược lại. Tháng trước, ông Biden ba lần và các cơ quan hữu quan của chính quyền Mỹ cũng ba bốn lần tái khẳng định thời điểm chuyến thăm đã được thỏa thuận qua điện đàm. Thế mà phía Việt Nam, mãi đến gần đây vẫn giữ thái độ im lặng (5).
Sau "tọa đàm chớp nhoáng" sáng nay quanh breakfast bún ốc ở Chợ Mơ, trong nhóm chúng tôi có người còn tỏ ra bồn chồn. Biết đâu câu chuyện Đệ nhất phu nhân Jill Biden "dính Covid-19" là một chiêu của người Mỹ, dọn đường cho việc ông Biden có thể không sang Hà Nội nữa. Lý do vợ ốm, không đi công du lâu ngày được nghe có vẻ hợp lý. Tuy nhiên, trong nhóm có một vị đại sứ tuy đã về hưu nhưng vẫn am tường chuyện cung đình. Vị đại sứ này "phủ quyết" thuyết âm mưu nói trên. "Nếu các bác chịu khó tìm hiểu về văn hóa chính trị Mỹ, thì sẽ không suy diễn theo hướng ấy" Trong trường hợp Việt Nam làm điều gì thất thố thì ngay trước khi chuyên cơ cất cánh, người Mỹ vẫn có thể thẳng thắn hủy ngang chuyến đi, chẳng cần "lý do lý trấu" gì cả. Hãy xem, Ngoại trưởng Blinken hè năm ngoái, một phát, "thẳng thừng" bỏ chuyến thăm Hà Nội đã lên kế hoạch (6).
Đúng vậy, văn hóa chính trị của Mỹ là ưu tiên tối đa cho lợi ích của nước Mỹ, của người dân Mỹ. Dân chủ hay Cộng hòa đấu nhau trước tranh cử thì cũng xoay quanh quyền lợi nước Mỹ. Nói một cách sòng phẳng, không nên nuôi dưỡng tâm lý "há miệng chờ sung". Dân chủ nhân quyền của Việt Nam, chúng ta phải tự tay giành lấy, dù chính quyền có bạo ngược đến đâu. Càng làm ăn với Mỹ, chính quyền Việt Nam sẽ hiểu ra một điều, trong thời đại ngày nay không thể cổ súy cho mô hình "độc tài khôn ngoan". Dân chủ hay chuyên quyền, vấn đề không phải cứ muốn mà được. "Các ngươi đi gieo hai bên cho đến chừng nào ?" Nghe theo Lời Chúa sẽ thay đổi cuộc đời… Dân chủ sẽ là nhu cầu nội tại của quốc gia, nó sẽ tăng sức mạnh cho xã hội vượt qua nhiều cuộc khủng hoảng bên trong và bên ngoài.
Dịp này, khi kinh tế Trung Quốc đang xuống dốc không phanh, đất nước Trung Hoa bị vây hãm bởi chiến lược FOIP, Việt – Mỹ quyết tâm tận dụng thời cơ, thắt chặt và nâng cấp các mối quan hệ. Về kinh tế, Mỹ hạ quyết tâm giúp Việt Nam đào tạo kỹ sư, xây dựng các ngành công nghiệp và bảo vệ biển đảo ! Hai bên quyết không để Trung Quốc "lộng hành" ở Biển Đông. Về ngoại giao, đã đến lúc Việt Nam phải xoay chuyển. Nếu chiến tranh xâm lược của nước Nga Putin càng kéo dài và tăng mức độ tàn khốc, thì lập trường "trung lập" đối với cuộc xung đột ấy quả thật khó đứng vững. Nữ nhà văn Võ Thị Hảo đã đánh giá các lá phiếu trắng của Hà Nội suốt năm qua tại Liên hợp quốc là những hành vi liều lĩnh. Bà ví, Hà Nội như một con ếch ngồi chồm chỗm vỗ tay tán thưởng ngọn lửa dưới đáy nồi đang luộc đồng loại và sẽ đến lượt luộc chết chính cả bản thân mình… Nếu một khi Trung Quốc khởi binh trên Biển Đông hoặc dọc theo các tỉnh biên giới từ cả hai đầu, phía Bắc và phía Tây Nam (7).
Phải thay đổi để chúng ta có quyền hy vọng trời mỗi ngày lại sáng !
Lão Yến
(Thành phố hòa bình)
Nguồn : RFA, 08/09/2023
Chú thích :
(2) https://baotintuc.vn/thoi-su/pho-thu-tuong-tran-luu-quang-tham-tinh-van-nam-20230816171236433.htm
(5 – 6 – 7) https://www.voatiengviet.com/a/y-nghia-thoi-su-cua-viec-chuyen-loi-moi-tt-biden-tham-vn/6836840.html
