Thông Luận

Chuyên gia Mỹ : Máy bay không người lái rơi xuống điện Kremlin có thể được phóng từ bên trong Nga

Reuters, VOA, 06/05/2023

Các máy bay không người lái rơi xuống Điện Kremlin hồi đầu tuần này có thể đã vượt qua được một số lượng lớn các biện pháp phòng thủ trong và xung quanh Moscow, cho thấy chúng có thể đã được phóng từ bên trong nước Nga, các chuyên gia về máy bay không người lái có trụ sở tại Hoa Kỳ cho biết.

Các máy bay không người lái rơi tấn công vòm Thượng Viên Nga thuộc Điện Kremlin ngày 3/5/2023.

Đoạn phim về chiếc máy bay không người lái đã khiến các chính phủ và các nhà phân tích tình báo nguồn mở vào cuộc săn lùng để khám phá nguồn gốc của những chiếc máy bay không người lái được thiết kế để bay đến đích và phát nổ.

Ông Dana Goward, chủ tịch của tổ chức phi lợi nhuận Resilient Navigation and Timing Foundation, cho biết Moscow đã rất quan tâm đến việc bảo vệ Điện Kremlin khỏi máy bay không người lái kể từ ít nhất là năm 2015 khi họ bắt đầu sử dụng các biện pháp đối phó điện tử để tự động hướng chúng đi bằng cách "giả mạo" các vị trí GPS.

"Giả mạo" xảy ra khi tín hiệu GPS giả được gửi để thay thế tín hiệu chính thức, đánh lừa hệ thống hướng dẫn điện tử trên máy bay không người lái hoặc các thiết bị khác.

Ông Goward nói các thiết bị phòng thủ tinh vi có thể có nghĩa là loại máy bay không người lái được sử dụng, mà ông tin là cỡ trung bình, "có khả năng không sử dụng GPS mà được điều khiển thủ công - gợi ý một vụ phóng gần đó".

Hai trong số nhiều video được đăng trên các kênh truyền thông xã hội của Nga cho thấy hai vật thể bay trên cùng một quỹ đạo hướng tới một trong những điểm cao nhất trong khu phức hợp Điện Kremlin, mái vòm của Thượng viện. Cái đầu tiên dường như bị phá hủy với một ít khói, cái thứ hai dường như để lại đống đổ nát rực lửa trên mái vòm.

Nga cáo buộc Ukraine dàn dựng một cuộc tấn công với sự giúp đỡ của Hoa Kỳ. Kyiv và Washington phủ nhận mọi liên quan.

Máy bay không người lái rất khó để tránh bị phát hiện khi bay trên một khoảng cách dài.

Làm thế nào tiếp cận Điện Kremlin ?

Ông Blake Resnick, người sáng lập và CEO của công ty sản xuất máy bay không người lái BRINC nói : "Thật ngạc nhiên khi chiếc máy bay không người lái này có thể bay qua tất cả Moscow đến Điện Kremlin mà không bị phát hiện và tiêu diệt".

"Kích thước tương đối nhỏ và độ cao thấp có thể hữu ích. Nếu máy bay không người lái không sử dụng GPS và không liên lạc với trạm điều khiển mặt đất, điều đó cũng sẽ khiến nó khó tránh khỏi các kỹ thuật gây nhiễu hoặc giả mạo", ông Resnick nói.

Ông Goward nói Điện Kremlin có bất kỳ hệ thống phòng thủ tầm gần nào dựa trên radar và theo dõi bằng mắt, có thể sử dụng đạn và đạn nổ để bảo vệ nó khỏi máy bay không người lái và thậm chí cả phi đạn.

"Trong số tất cả các loại máy bay không người lái tấn công một chiều, máy bay được sử dụng trong trường hợp này dường như là máy bay cánh cố định và nằm trong số các loại máy bay không người lái tấn công một chiều lớn hơn hiện đang được sử dụng hoặc phát triển", chuyên gia về máy bay không người lái Dan Gettinger thuộc Hội Vertical Flight, một tổ chức vận động kỹ thuật, nhận xét.

Nếu đó là một máy bay không người lái kiểu quân sự với khả năng ở khoảng cách xa hơn - ví dụ như bay từ Ukraine - thì chỉ một số quốc gia có trong tay loại máy bay không người lái cỡ đó.

Khoảng nửa tá máy bay không người lái quân sự lớn hơn hiện đang được phát triển hoặc sử dụng trên toàn thế giới có khả năng bay xa hơn 400 km. Trung Quốc, Ấn Độ, Đài Loan và Ukraine là một vài trong số các quốc gia sản xuất máy bay không người lái có kích thước và khả năng này, ông Gettinger nói.

Ông Gettinger, người đã xuất bản một bài báo về máy bay không người lái tấn công một chiều hôm 4/5, cho biết nếu máy bay được phóng từ bên trong nước Nga, thì sẽ có một số lượng lớn hơn đáng kể các máy bay có khả năng thực hiện cuộc tấn công này.

Nguồn : VOA, 06/05/2023

**************************

Liên Âu cảnh báo Nga không lợi dụng vụ drone để leo thang chiến tranh

Anh Vũ, RFI, 05/05/2023

Vụ tấn công drone được cho là nhắm vào điện Kremlin khiến Liên Hiệp Châu Âu không khỏi lo ngại. Hôm 04/05/2023, lãnh đạo ngoại giao của Liên Hiệp Châu Âu Joseph Borrell đã lên tiếng cảnh báo Nga không được dùng vụ tấn công bằng drone mà Moskva cho là nhắm vào Điện Kremlin, để lấy cớ leo thang chiến tranh ở Ukraine.

Một drone nổ tung phía trên điện Kremlin, Moskva, Nga, ngày 03/05/2023. Ảnh chụp từ video. © Ostorozhno Novosti/Handout via Reuters

Trước một cuộc họp cấp bộ trưởng của Liên Âu tại Bruxelles, ông Borrell tuyên bố : "Chúng tôi kêu gọi Nga không sử dụng vụ tấn công phỏng đoán này như một cái cớ để tiếp tục leo thang chiến tranh... vì việc đó có thể được dùng để biện minh cho lệnh huy động thêm quân và tấn công nhiều hơn Ukraine".

Lãnh đạo ngoại giao Châu Âu khẳng định "người Ukraine bảo vệ đất nước mình. Họ chiến đấu trên đất của mình, không tấn công Nga".

Dư luận quốc tế bị bất ngờ khi Moskva hôm thứ Tư (03/05) khẳng định đã bắn hạ hai drone của Ukraine nhằm vào điện Kremlin đồng thời tố cáo ý định ám sát tổng thống Vladimir Putin. Liền sau đó, Kiev đã phủ nhận mọi liên hệ với sự việc xảy ra, đồng thời tố Nga đã "dàn dựng" để lấy cớ leo thang tấn công Ukraine.

Trong chuyến công du Ấn Độ, ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov hôm nay khẳng định, vụ tấn công bằng drone nhằm vào Điện Kremlin không thể xảy ra mà Washington không hề hay biết, đồng thời cảnh báo Nga sẽ đáp trả bằng "những hành động cụ thể". Trước đó, hôm qua, 04/05, phát ngôn viên của Kremlin, ông Dmitri Peskov tố cáo Hoa Kỳ đứng đằng sau vụ tấn công nói trên.

Đáp lại, phát ngôn viên Hội đồng An ninh của Nhà Trắng John Kirby đã lên tiếng bác bỏ, khẳng định Hoa Kỳ "không liên quan gì đến vụ việc này".

Thủ đô Moskva nằm các biên giới Ukraine 500 km và trung tâm quyền lực của Nga, điện Kremlin là một địa điểm được bảo vệ nghiêm ngặt nhất. Trong điều kiện như vậy, khả năng một cuộc tập kích của Ukraine bằng drone nhằm vào điện Kremlin gây nhiều thắc mắc cho giới quan sát.

Liên quan đến tình hình chiến sự tại Ukraine, những ngày gần đây, các cuộc oanh kích của Nga tăng gấp bội cường độ. Bộ ngoại giao Mỹ thống kê từ ngày 01/05 đã có 145 vụ. Trong khi đó, Ukraine xác nhận hôm qua đã bắn hạ khoảng ba chục drone tấn công của Nga, phần nhiều nhằm vào thủ đô Kiev. 

Anh Vũ

************************

Kiev bác bỏ cáo buộc của Nga về tấn công bằng drone vào điện Kremlin

Thu Hằng, RFI, 04/05/2023

Ngay sau khi thông báo bắn hạ 2 drone định "tấn công khủng bố" điện Kremlin, "ám sát" tổng thống Vladimir Putin, tối hôm 03/05/2023, Moskva thông báo mở điều tra. Lúc xảy ra vụ việc, nguyên thủ quốc gia Nga không có mặt ở điện Kremlin mà ở vùng ngoại ô Novo-Ogariovo. Ukraine đã bác bỏ cáo buộc của Nga.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky họp báo tại Helsinki, Phần Lan, ngày 03/05/2023. Reuters - STAFF

Trong buổi họp báo với lãnh đạo 5 nước Bắc Âu trong chuyến công du Helsinki (Phần Lan), tổng thống Volodymyr Zelensky khẳng định : "Chúng tôi (Ukraine) không tấn công Putin. Chúng tôi để tòa án làm việc đó".

Khi được hỏi về lý do Moskva cáo buộc Kiev, ông Zelensky trả lời "do Nga không giành được thắng lợi" ở Ukraine, cho nên "ông ấy (Putin) không thể huy động thêm xã hội Nga và không thể gửi thêm quân đội để chết vô ích".

Trả lời đài truyền hình Pháp BFM TV ngày 03/05, dân biểu Oleksiy Goncharenko của Odessa cũng bác bỏ cáo buộc của phía Nga và cho rằng vụ tấn công Kremlin bằng drone "cho thấy đang có đấu tranh nội bộ ở Nga". Theo ông, "chuyện xảy ra là nỗi xấu hổ cho Nga, bởi vì làm sao có thể coi Nga là một siêu cường khi nước này không có khả năng bảo vệ không phận trên điện Kremlin".

Đặc phái viên RFI Anastasia Becchio cho biết phản ứng của cộng đồng mạng Ukraine về đoạn video vụ drone bị bắn hạ bên trên điện Kremlin :

"Các đoạn video về vụ nổ phía trên điện Kremlin đã nhanh chóng tràn ngập các mạng xã hội Ukraine. Với thái độ thách thức, người sử dụng internet tỏ ra phấn khích vì sự kiện. Một cư dân mạng hài hước viết trên Telegram : "Bưu điện Ukraine thông báo phát hành một loại tem mới", kèm theo ảnh chỉnh sửa điện Kremlin đang bốc cháy, phía trước là một người lính Ukraine giơ ngón tay thối.

Bưu điện Ukraine vẫn thường phát hành nhiều con tem hài hước nhằm lưu lại một sự kiện, ví dụ cuộc kháng cự của một nhóm quân nhân Ukraine trước soái hạm Moskva của hạm đội Nga, hay vụ nổ trên cầu Crimea.

Trên mạng Twitter, trả lời tin nhắn của Mykhailo Podolyak, cố vấn tổng thống Ukraine, cáo buộc Moskva "dàn dựng" để biện minh cho "một cuộc tấn công khủng bố quy mô lớn vào Ukraine". Một người sử dụng Internet viết : "Zelensky vô can vì ông ấy đang ở Phần Lan, nhưng không thể bảo đảm điều đó với Medvedev (hiện là phó chủ tịch Hội đồng An ninh Nga), mà người ta biết là rất mê các trò kỹ xảo". Cựu tổng thống Nga, thường xuyên bị chế nhạo trên các mạng xã hội Ukraine, đã kêu gọi "trừ khử Zelensky và băng đảng của hắn".

Một người sử dụng internet khác kêu gọi nên tìm nguyên nhân bên phía chủ tập đoàn lính đánh thuê Wagner. Người này viết : "Tên tội phạm chiến tranh Prigozhin đã rất nhiều lần đe dọa Kremlin". Liệu ông ta có đã biến lời nói thành hành động ?"

Các cơ sở xăng dầu tại Nga tiếp tục là mục tiêu của các vụ tấn công bằng drone, hai vụ gần đây nhất xảy ra vào sáng nay, 04/05, nhắm vào hai nhà máy lọc dầu ở tây nam Nga, gần Ukraine. Các hãng thông tấn TASS và Ria Novosti cho biết đám cháy đầu tiên ở một bể chứa dầu ở Ilsky, vùng Krasnodar, đã được dập tắt. Chỉ một tiếng sau vụ này, thống đốc vùng Rostov, cũng gần biên giới với Ukraine, cho biết một drone đã rơi xuống một nhà máy lọc dầu gần làng Kisselevka. Vụ nổ gây ra hỏa hoạn và đám cháy cũng đã được dập tắt"ngay lập tức".

Thu Hằng

*************************

Nghi vấn vẫn bao trùm vụ drone "tấn công" điện Kremlin

Trọng Nghĩa, RFI, 04/5/2023

Vụ drone tấn công vào điện Kremlin vào sáng sớm ngày 03/05/2023 và bị bắn hạ đã làm dấy lên tranh cãi gay gắt giữa Moskva và Kiev, với việc Nga quy trách nhiệm cho Ukraine, buộc Kiev phải cực lực cải chính. Ai đúng, ai sai, điều đó chưa thể xác định được, vì nhiều câu hỏi liên quan đến vụ việc vẫn chưa có lời giải đáp.

Ảnh chụp màn hình từ camera an ninh cho thấy một vật thể bay phát nổ trên điện Kremlin ở Moskva, Nga, ngày 03/05/2023. © Ostorozhno Novosti/Handout via Reuters

Về diễn biến của vụ việc, hãng tin Pháp AFP ghi nhận là cho đến giờ, chỉ mới có các hình ảnh từ video được truyền thông Nga phát ra trên mạng xã hội : Trong một đoạn video, người ta thấy một thiết bị bay phát nổ thành một đám lửa ngay bên trên một lá cờ Nga cắm trên mái vòm của Cung Thượng Viện, môt trong những tòa nhà chính trong khuôn viên điện Kremlin.

Về tác giả vụ tấn công, Moskva khẳng định rằng đó là Ukraine, một cáo buộc bị Kiev hoàn toàn bác bỏ. Thậm chí, theo hãng AFP, ông Mykhailo Podolyak, một trong những cố vấn của tổng thống Ukraine còn cáo buộc Nga "dàn dựng" mọi sự để biện minh cho "một cuộc tấn công khủng bố lớn ở Ukraine".

Về phía Mỹ, ngoại trưởng Antony Blinken cũng cho rằng cần phải xem xét những gì mà Moskva đưa ra "một cách hết sức thận trọng".

Riêng ông Sergey Sullenny, một chuyên gia về Đông Âu, thì lại quy kết trách nhiệm cho Nga, nêu bật việc chính điện Kremlin đã nhanh chóng "xác nhận" vụ việc và cho lưu hành ngay các đoạn phim trích từ các camera an ninh trong tay chính quyền. Theo chuyên gia này, rõ ràng là Moskva muốn "mọi người chứng kiến" sự kiện đó.

Ukraine cũng có thể là tác giả

Tuy nhiên, một số chuyên gia khác không loại trừ khả năng Ukraine là tác giả vụ tấn công, vì nước này có thừa khả năng kỹ thuật và công nghệ để thực hiện các cuộc tấn công tầm xa, sâu trong lãnh thổ Nga, như họ đã từng làm trước đây.

Nhà phân tích Samuel Bendett, thuộc Trung tâm Phân tích Hải quân tại Mỹ, cho rằng phương tiện được dùng để tấn công có thể là loại drone UJ-22, thậm chí là loại PD-1 của Ukraine, hoặc Mugin-5 do Trung Quốc chế tạo mà Kiev đã từng sử dụng.

Theo chuyên gia này, UJ-22 "có tầm hoạt động xa và có khả năng vươn tới Moskva". Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là chiếc drone đó xuất phát từ nơi nào.

Ngoài ra, vụ việc cũng đặt ra câu hỏi về hiệu quả của hệ thống phòng không của Nga. Chuyên gia Bendett nhắc lại : "Vào năm ngoái, giới phân tích Nga đã hàm ý rằng màng lưới phòng không Nga không thể bảo vệ toàn bộ đất nước và một số sơ hở nhất định có thể bị khai thác".

Tuy nhiên, chuyên gia này cũng tự hỏi là "tại sao chiếc drone lại không bị bắn chặn trên bầu trời Moskva".

Trọng Nghĩa

************************

Ukraine : Nga oanh kích "ồ ạt" vào thường dân ở Kherson, hơn 20 người chết

Trọng Thành, RFI, 04/05/2023

Quân đội Nga đã tiến hành một đợt oanh kích "dữ dội’ vào nhiều khu vực dân sự tại thành phố Kherson, một thành phố lớn ở miền nam Ukraine, hôm 03/05/2023. Đợt oanh kích này đã khiến ít nhất 21 người thiệt mạng và 48 người bị thương, theo phủ tổng thống Ukraine.

Thành phố Kherson, Ukraine ngày 03/05/2023, sau các cuộc oanh kích của Nga. Reuters - Stringer

Thông tín viên Stéphane Siohan tường trình từ Kiev :

"Đây không phải lần đầu tiên mà thủ phủ khu vực miền nam Ukraine này bị tấn công. Từ nhiều tháng nay, Kherson liên tục bị oanh kích từ bên kia sông Dniepr, nơi quân Nga kiểm soát. Tuy nhiên, đây là lần đầu tiên có một cuộc oanh kích quy mô như thế này, một cuộc oanh kích "bừa bãi", như mô tả của chính quyền Ukraine.

Không phải một, mà là nhiều tên lửa đã bắn vào thành phố tại các địa điểm khi người dân đang ở bên ngoài vào ban ngày. Mục tiêu là một nhà ga, một ngã tư, một siêu thị, hay một cửa hàng sửa chữa… Không có bất cứ mục tiêu quân sự nào.

Những gì xảy ra tại Kherson hôm qua thật sự là một cuộc "tắm máu", khiến ta lạnh gáy, với cảnh nhiều toa tàu tan nát, xác người la liệt giữa các gian hàng trong siêu thị… Rõ ràng chúng ta đang chứng kiến tội ác chiến tranh.

Các vụ oanh kích này diễn ra trong bối cảnh căng thẳng gia tăng. Một mặt là Nga cáo buộc Ukraine dùng drone tấn công điện Kremlin, nhưng đặc biệt là đã có những dấu hiệu đầu tiên rất rõ ràng báo hiệu cho chiến dịch phản công lớn mùa xuân của Ukraine. Quân đội Ukraine tiến hành nhiều cuộc oanh kích nhắm vào các cơ sở hậu cầu nằm sâu trong các vùng Nga chiếm đóng và trong lãnh thổ Nga.

Quân đội Ukraine chuẩn bị chuyển sang tấn công vào bất cứ lúc nào, quân đội Nga cũng sẽ phải chuyển sang thế phòng thủ. Trên thực tế, Nga có thể đang buộc phải sử dụng các cuộc oanh kích đẫm máu nhắm vào thường dân như một thứ đòn tâm lý, trong lúc phía Ukraine rõ ràng quyết tâm làm chủ thế trận trở lại".

Tiếp theo Kherson, thủ đô Kiev và một số thành phố khác của Ukraine bị oanh kích đêm hôm qua, rạng sáng hôm nay. Chính quyền Ukraine hôm nay thông báo không quân và phòng không Ukraine đã bắn hạ, trong đêm qua, 18 drone trên tổng số 24 drone Shahed của quân đội Nga.

Trọng Thành