Bác sĩ Pháp có thể đoạt giải Nobel

Trong các loại ung thư thì ung thư máu là rất khó chữa. Tuy nhiên từ năm 2018, ở Pháp đã cho áp dụng một phương pháp chữa bênh mới : chữa bệnh bằng tế bào hay trị liệu bằng tế bào (thérapie cellulaire), từ chuyên môn của giới y học là trị liệu CAR-T (Chimeric Antigen Receptor).

Quy trình trị liệu bằng tế bào CAR-T tự thân

Nguyên tắc cơ bản của nó là sử dụng ngay hệ thống miễn dịch của chính bệnh nhân để chế ra thuốc. Quy trình đơn giản hóa có thể hiểu như sau :

1. Từ máu của bệnh nhân, các bác sĩ chắt lọc lấy bạch cầu.

2. Các bạch cầu được chuyển đến nơi sản xuất thuốc đặc biệt.

3. Trong số bạch cầu có các tế bào lymphocytes T (tôi gọi tắt là Lympho). Các bác sĩ sẽ lại chắt lọc lấy các tế bào Lympho này để chuẩn bị chế tạo thuốc.

4. Gen của các tế bào Lympho sẽ được sửa đổi để tạo cho nó khả năng nhận biết được các tế bào ung thư. Đó chính là thuốc CAR-T

5. CAR-T sẽ được mang trở lại bệnh viện để truyền 1 lần vào máu của bệnh nhân. Khi đã vào cơ thể bệnh nhân, CAR-T sẽ đi tìm và tấn công tiêu diệt các tế bào ung thư.

Đây là một công trình nghiên cứu rất công phu tốn nhiều công sức và thời gian của bác sĩ Michel Sadelain. Ý tưởng của Sadelain đã có từ lâu, cách đây 30 năm. Trong quá trình nghiên cứu và thực hành, không phải không có những lúc khó khăn nản lòng, thậm chí cả những lời chê bai dè biểu cúa các đồng nghiêp. Đặc biệt là chỉ trước đây hơn 10 năm thôi, người ta hầu như hoàn toàn dị ứng với tất cả những gì gọi là biến đổi gen. Các hãng công nghiệp sản xuất thuốc cũng hoàn toàn không mặn nồng gì với cái gọi là biến đổi gen.

Nhưng sau biết bao thực nghiệm, êkíp làm việc của bác sĩ Sadelain tại Trung tâm Tưởng niệm Sloan Kettering (Memorial Sloan Kettering Cancer Center), New York, đã chế tạo thành công một loại gen tổng hợp không có trong thiên nhiên, rồi cấy được vào tế bào Lypho T. Kết quả của công việc đã cứu được nhiều nhân mạng. Dựa trên cơ bản của phương pháp này, hiện nay đã có 6 loại thuốc bán trên thị trường. Bây giờ, thách thức mới là làm sao chế được thuốc chống các loại ung thư khác, cũng theo phương pháp này.

Bác sĩ Michel Sadelain đã được nhận giải thưởng Breakthrough Prize 2023 và tương lai có thể được giải thưởng Nobel. Đây thực sự là một loại thuốc sống, dựa vào chính cơ thể chúng ta chứ không phải thuốc hóa học như chúng ta biết đến ngày hôm nay.

Còn Việt Nam thì sao ?

Phương pháp chữa bệnh này làm tôi lại liên tưởng đến xã hội Việt Nam ta. Không phải dài dòng, rõ ràng là xã hội của ta cũng như một con bênh ung thư đang cần thuốc chữa. Tuy nhiên trong 78 năm qua, chúng ta đã không khuyến khích cho những "bạch cầu" hữu ích mà ngược lại, chúng ta lại dùng nhiều thứ "thuốc" để diệt các bạch cầu đó, tạo điều kiện cho các "hồng cầu" ung thư phát triển tràn lan.

Sự băng hoại và suy đồi của xã hội Việt Nam hôm nay hay là hệ lụy từ sự đa nhân cách tầng lớp trí thức - Ảnh minh họa đốt sách sau ngày 30/4/1975 tại Sài Gòn

Một điều rất rõ ràng là lãnh đạo cũng như đại bộ phận dân chúng không nhận diện được kẻ gây bệnh. Những "bác sĩ" tiềm tàng bị kết tội phản động, những "hồng cầu" ung thư thì trở thành thống soái. Xã hội đương nhiên thống khổ.

Để chữa được căn bệnh "ung thư" này, xã hội không có cách nào khác là phải nhận diện được các "hồng cầu" ung thư và phải tạo ra được các "CAR-T". Rất cần có một sự thay đổi trong tư duy của quần chúng để có thể thực hiện được hai việc này. Mong lắm thay.

Hoàng Quốc Dũng

(27/09/2023)