Thông Luận

Mỗi năm Việt Nam phải hứng chịu hàng chục cơn bão và chúng ta chỉ có thể gói gọn trong hai từ là "tang thương" mỗi khi cơn bão quét qua. Tuy nhiên, theo thời gian, tâm hồn con người trở nên chai đá, chúng ta không còn ngạc nhiên, không còn đau đớn khi thấy đồng bào mình bị nguy hiểm, bị cướp đi mạng sống.

Mỗi năm Việt Nam phải hứng chịu hàng chục cơn bão

Điều đó cũng chẳng có gì khó hiểu, mỗi ngày chúng ta đang phải đón hàng loạt cơn bão khác cũng nghiêm trọng không kém : thực phẩm bẩn, tai nạn giao thông, ung thư, ô nhiễm... có khác chăng chỉ là những cơn bão ngầm, là những cái chết từ từ, lặng lẽ và đớn đau.

Người Việt chúng ta thật kém may mắn khi sinh ra trong một xã hội lạc hậu và chậm tiến với biết bao thế hệ ngập ngụa trong sự ích kỷ, ganh ghét, đố kỵ, lừa lọc và thậm chí tàn sát lẫn nhau. Mỗi người Việt như một con thuyền bơ vơ, lạc lõng giữa một rừng giông bão, nhiều số phận bị chìm nghỉm bởi những lý do lãng xẹt (bê tông rớt trúng đầu, mổ nhầm, tai nạn giao thông...). Những con thuyền còn lại thì bơi tứ phía, như một đàn ong vỡ tổ, vô phương hướng, vô tổ chức vì mất niềm tin.

Thảm kịch này kéo dài đến mức bào mòn niềm tin của đa số, họ tự ti đến mức không dám nhận mình là người Việt. Có lẽ nhiều người lo âu rằng, một ngày nào đó đất nước Việt Nam sẽ biến mất. Lịch sử thế giới từng chứng kiến điều đó, và kịch bản này có thể xảy ra với một dân tộc không muốn hoặc không xứng đáng tồn tại. Dân tộc đó không nhất thiết phải bị tiêu diệt bởi một thế lực ngoại xâm mà nó tự huỷ diệt.

Mỗi người Việt như một con thuyền bơ vơ, lạc lõng giữa một rừng giông bão

Điều kỳ lạ là thế giới đã đổi thay, những luật lệ, cách thức cư xử giữa người với người đã được qui ước, được đại đa số nhân loại ủng hộ, nhưng tại sao lại có một nơi mà những tiếng nói bảo thủ, cố chấp cất lên một cách trịch thượng, hùng hồn và trơ lì như đá trước bão, lại còn được một đám đông (vô học có, vô cảm có) ủng hộ bằng sự tiếp tay hay sự nín lặng ?

Lẽ ra chúng ta phải để cơn bão dân chủ cuốn đất nước vào vòng xoáy của sự công bằng, bình đẳng, văn minh… đằng này, đáng buồn và đáng giận là chúng ta lại bị cuốn theo lối sống tham lam, trọng vật chất, bất công ? Làm sao đất nước có sự thịnh vượng khi thiếu vắng những con người có nhân cách cao thượng ?

Là người Việt Nam, chúng ta có thể gặp bất hạnh bất cứ lúc nào, rồi chúng ta chỉ biết than khóc, đau đớn, nhưng có bao giờ chúng ta tự đặt câu hỏi "tại sao dân tộc Việt Nam bất hạnh như thế ?", hay lại tiếp tục trốn tránh bằng những câu như "nước nào cũng vậy" một cách hèn nhát và đáng xấu hổ ? Chúng ta hãy trả lời nghiêm túc câu hỏi "một ngày tôi dành ra bao nhiêu phút để suy nghĩ về việc chung (việc nước) ?", và chúng ta cũng nên tự hỏi mình "một ngày tôi (tiếp tay) tàn phá đất nước này thế nào ?".

Một sự vô cảm sẽ nuôi dưỡng hàng ngàn tội ác, một sự tiếp tay sẽ giúp sinh sôi hàng trăm ngàn, hàng triệu, thậm chí hàng tỷ cái xấu. Một nhân cách bị nhuộm đen sẽ bít kín ánh sáng tương lai của con cái. Hơn ai hết, chính bản thân kẻ thủ ác sẽ bị trừng trị thích đáng nhất.

Vậy đây là lúc hợp lý nhất để chúng ta xé lòng ăn năn, chúng ta không thể chần chừ được nữa. Việt Nam lúc này đang như một trái bom nổ chậm cần tháo ngòi ngay lập tức. Nếu ai chưa thức tỉnh thì cần thức tỉnh, nếu ai chưa kiên trì thì cần kiên trì, nếu ai còn chần chừ thì phải quyết đoán bám ngay vào những tư tưởng tiến bộ, khai sáng bản thân. Chúng ta chỉ cần "hi sinh" những lợi ích tầm thường, nhỏ bé và tạm bợ là có thể xây đắp được một tương lai chung, một tương lai có đủ chỗ cho tất cả mọi người.

Những con người có viễn kiến, yêu nước và bao dung cần kiên trì hòa mình vào đám đông để thuyết phục, hãy xem nhau là anh em trước khi là chí hữu. Đừng bi quan vì những bất đồng, đừng tức giận trước những lời mỉa mai, xỉa xói vì điều đó càng làm cho sự bảo thủ phản kháng điên cuồng.

Tạo hóa sinh ra những con người có viễn kiến không phải để lên án đám đông hay đả kích lẫn nhau, mà để kết hợp họ lại, tạo nên những thành trì vững chắc như là đầu tàu để dẫn dắt đám đông vượt qua giông bão.

Nhìn những hình ảnh tiêu điều, xơ xác, hoang tàn sau mỗi cơn bão, người viết liên tưởng đến nỗi lòng người Việt lúc này, nỗi đau quá lớn và đến quá thường xuyên làm lòng chúng ta chai sạn, nhưng chắc chắn tận đáy lòng không ai là không u buồn, kể cả những kẻ đang kỷ niệm những ngày lễ phi nghĩa trong lúc dân tộc đang quằn quại, rên xiết. Dù sao họ cũng là người Việt, chỉ có điều chính vì sự mê muội và mù quáng nên họ đã tự tròng vào đầu cái vòng kim cô Mác-Lê không lối thoát.

Chúng ta cần bao dung với họ, chúng ta chỉ được quyền thay thế họ, chứ không được trả thù họ. Chắc chắn họ sẽ phải trả giá cho những tai họa đã gây ra cho dân tộc này, nhưng phải dưới áng sáng của nền công lý, văn minh, công bằng và hãy xem họ là đồng bào trước khi kết tội họ.

Cái ngày mà họ mọc rễ trên những chiếc ghế quyền lực sẽ kết thúc trong tương lai rất gần, vấn đề lúc này là những người Việt Nam đối lập, yêu nước và có viễn kiến đã chuẩn bị những gì ? Hay lại tiếp tục là sự chia rẽ, giành giật và tàn sát lẫn nhau như trong suốt chiều dài lịch sử ? Nếu điều đó diễn ra thì nó đúng là một cơn cuồng phong, và Việt Nam chắc chắn sẽ tan vỡ hoặc có một kết cục bi thảm (nội chiến, độc tài...).

Lo lắng thay, sự chuẩn bị của giới tinh hoa Việt Nam nói riêng và của người dân Việt Nam nói chung, vẫn trì trệ, chúng ta vẫn chưa đồng ý hoàn toàn với nhau về tư tưởng "hòa giải và hòa hợp dân tộc", không lẽ chúng ta muốn tiếp tục trả thù nhau ? hay phải tử hình hết những người theo cộng sản ? Nếu vậy thì chúng ta lại tiếp tục hành động như họ khi áp dụng những bộ luật lạc hậu, hung bạo trong một thế giới văn minh, vị tha ?

Trong tương lai, khi cộng sản không còn nữa, chúng ta sẽ xây dựng đất nước như thế nào ? Có thể chúng ta lại tiếp tục bất đồng về một "dự án" cho đất nước thời hậu cộng sản ? Phải thừa nhận là chúng ta rất thích sao chép, sao chép một cách máy móc và thiếu suy nghĩ. Chúng ta chỉ nhìn vào Hoa Kỳ và khăng khăng rằng chế độ tổng thống là hay nhất, nhưng chúng ta lại rất ít thắc mắc tại sao chế độ tổng thống thất bại ở tất cả các quốc gia khác ? Trong khi các nước theo mô hình Đại nghị đã đạt được những thành công vượt trội tại Anh, Đức, Nhật, Úc, Canada... ?

Những mâu thuẫn và bất đồng này không khác gì những cơn bão dữ, chực chờ cuốn phăng Việt Nam vào một tương lai tối tăm, bất định. Hơn lúc nào hết, như khi một cơn bão đi qua thì người ta sẽ phải thu dọn, phải gầy dựng lại nhà cửa, phải làm việc cật lực để ổn định cuộc sống…dân tộc Việt Nam đã trải qua biết bao nhiêu cơn bão dữ (nội chiến, cộng sản…). Đã đến lúc người Việt Nam cần phải cố gắng và cật lực thuyết phục nhau, bao dung (nhân đạo) với nhau, để tạo nên một đồng thuận chung như những đứa con trong cùng một gia đình Việt Nam.

Chúng ta cần nhìn nhận nhau như Anh Em một nhà và cùng nhau chia sẻ những giá trị chung của nhân loại như dân chủ, hòa bình, liên đới, bao dung, lương thiện…khi chúng ta đạt được đồng thuận với nhau về một chế độ mới, một tương lai khác thì trong lòng mỗi người sẽ không còn những cơn bão tố của sự chia rẽ, đố kị, oán thù, lừa lọc…

Chỉ khi đó thì tâm hồn chúng ta mới hết chai sạn để nhường chổ cho tình huynh đệ, tình đồng bào và một tình yêu quê hương trọn vẹn và đúng nghĩa. Đồng thuận và đoàn kết sẽ tạo nên một tảng đá thống nhất, vững vàng, đủ sức đương đầu với mọi bão tố.

Việt Nghĩa

(08/11/2017)