 | Tổng quan: | 3070768 |
Nơi yên nghỉ của Mao Trạch Đông và Tần Thủy Hoàng đế với đội quân đất nung, luôn là điểm đến hấp dẫn du khách.
Đội quân đất nung giữ mộ Tần Thụy Hoàng - GETTY IMAGES
Thế nhưng hai người còn có một điểm chung khác đó là : Tần Thủy Hoàng đã dạy Mao cách ngược đãi giới trí thức.
Chủ tịch Mao Trạch Đông qua đời đã gần 40 năm nhưng thi hài ông vẫn được giữ gìn trong lăng đặt tại Quảng trường Thiên An Môn, Bắc Kinh.
Quảng trường được xem như là trung tâm biểu tượng cho nền chính trị Trung Hoa - những lá cờ đỏ và đèn lồng với bức chân dung Chủ tịch Mao trên cổng Thiên An Môn, nơi ông tuyên bố thành lập nước Cộng hoà Nhân dân Trung Hoa năm 1949.
Nhưng vị hoàng đế đỏ này chịu ảnh hưởng to lớn từ một nhà lãnh đạo từng dựng nên đế chế Trung Hoa hồi hơn 2.000 năm trước.
Thống nhất thiên hạ
"Chúng ta sẽ không thể có được một nước Trung Quốc nếu như không có Tần Thủy Hoàng", Peter Bol từ Đại học Havard nói. "Tôi nghĩ điều này dễ hiểu".
Trung Quốc thời đó còn là vùng đất của bách gia chư tử.
"Trước thời Tần Thủy Hoàng, các nước nhỏ nằm trong Trung Quốc bị chia rẽ chứ không thống nhất", Bol nói.
"Mỗi nước lại dùng một bộ lịch khác nhau, kiểu chữ khác nhau... chiều rộng đường sá cũng khác nhau, vì vậy chiều rộng bánh xe cũng khác nhau ở những địa điểm khác nhau".
Lên ngôi vương ở nước Tần nhỏ bé khi mới 13 tuổi, Tần Thủy Hoàng đã bắt đầu tỏ rõ tham vọng thống lĩnh thiên hạ với việc cho xử tử người tình của mẹ mình cùng toàn bộ gia tộc của ông ta.
Một trăm năm sau, sử gia nổi tiếng Tư Mã Thiên nói về vị vua trẻ :
"Với lồng ngực chim ưng cùng giọng nói như chó rừng, Tần Thủy Hoàng ít khi động lòng trắc ẩn và mang trái tim sói sắt đá. Khi hoạn nạn ông sẵn sàng nhún nhường trước người khác, nhưng khi thượng phong, ông không nghĩ gì ngoài chuyện ăn tươi nuốt sống thiên hạ".
"Nếu như Tần Thủy Hoàng tìm được cách thống trị thế giới, thì sau đó cả thế giới sẽ bị ông cầm tù".
Tần Thủy Hoàng xây dựng được một đội quân thiện chiến.
Giọng tenor huyền thoại Placido Domingo vào vai Tần Thủy Hoàng trên sân khấu hồi 2006
Khá dễ để mường tượng ra đội quân đó, bởi ông để lại cho chúng ta cả một binh đoàn chiến binh đất nung ở Tây An.
"Tần là nước đầu tiên kêu gọi tổng động viên để phục vụ chiến tranh", Peter Bol nói.
"Tần coi người dân có nhiệm vụ phải đi quân dịch, thắng trận và mở rộng bờ cõi".
Tần Thủy Hoàng lần lượt đánh bại các nước lân bang, chiếm đất, bắt dân các nước làm nô lệ.
"Với những người bắt được về từ nước khác, ông đánh dấu bằng cách đem thiến, và rồi biến họ thành những nô lệ", Tấn Châu thuộc Đại học Hong Kong nói.
"Có rất, rất nhiều thái giám trong cung đình. Ông ta thực sự là một bạo chúa tàn nhẫn".
Nhà nước tập quyền đầu tiên
Tuy nhiên, không có Tần Thủy Hoàng thì sẽ không có Trung Quốc.
"Từ Mông Cổ cho tới Hong Kong, từ biển khơi cho tới Tứ Xuyên - đó là một vùng lãnh thổ rộng lớn", Frances Wood, người quản lý bộ sưu tập về Trung Quốc tại Thư viện Anh, cho biết :
"Nó rộng bằng toàn bộ đế chế La Mã gộp lại. Và đã có một người cai trị toàn bộ vùng đất rộng lớn này".
Peter Bol tin rằng Tần Thủy Hoàng không chỉ tạo ra Trung Quốc mà còn thiết lập được một đế chế tập quyền đầu tiên trên thế giới.
Bol nói : "Ông ta đặt ra mục tiêu thống nhất các phong tục, tập quán, luật lệ của tất cả các nước làm một".
"Chữ viết được thống nhất. Và có một sự thật là chữ viết Trung Hoa duy trì được sự thống nhất kể từ đó, nhờ có Tần Thủy Hoàng".
"Tất cả các bánh xe được làm cùng cỡ để tiện di chuyển trên đường".
Vạn Lý Trường Thành của Trung Quốc
"Ông ta cũng đi vòng quanh những ngọn núi nổi tiếng, nơi mà dựng lên các bia đá, tượng đài bằng đá, nói rằng giang sơn của Hoàng đế giờ đây đã được thống nhất.
"Ông đưa ra ý tưởng mọi khu vực đều cần một người quản lý và cai trị, người này được trang bị các quy tắc và là người có trách nhiệm quan tâm đến dân chúng. Mọi người đều phải hiểu quy tắc đó là gì", Wood nói.
"Ông thu thuế, kiểm soát tư pháp cũng như đào tạo các quan chức khắp Trung Quốc. Với tôi, đó là một thành tựu phi thường".
Đàn áp đối lập
Mặc dù vậy, cũng có những câu chuyện "khủng khiếp" về ông mà nhà sử học Tấn Châu từng được nghe.
"Ông ta giết bỏ bất cứ ai phản đối hoặc bất đồng với mình. Ông ta là người hoang tưởng. Ông ta luôn trong nỗi sợ hãi về việc làm thế nào để kiểm soát lãnh thổ rộng lớn này với rất nhiều nền văn hoá và rất nhiều những nhóm người khác nhau", bà nói.
Và ông ta sợ cây bút không kém gì những thanh gươm.
"Các học giả nói xấu sau lưng ông", Tấn Châu nói. "Và dĩ nhiên là một người hoang tưởng, ông ta không thích điều đó, nên đã ra lệnh bắt giữ hơn 400 học giả và chôn sống họ".
Tần Thủy Hoàng không hứng thú với văn hóa Khổng Tử - nỗi sợ của ông về giới trí thức ngày càng sâu thêm.
"Tần vương nói rằng, 'Chúng ta không muốn nghe bọn hủ nho chỉ trích hiện tại bằng việc đề cập đến quá khứ'", Peter Bol nói.
"Quá khứ không có nghĩa lý gì cả và lịch sử cũng vậy. Vậy là cần phải đốt sách, chôn vùi các học giả, những người dám lên tiếng chỉ trích".
Bol nhìn thấy sự tương đồng với Trung Quốc ở thời điểm hiện tại.
Giống như Tần Thủy Hoàng, Đảng cộng sản Trung Quốc ngày nay chấp nhận việc tranh luận về chiến thuật - nhưng không chấp nhập việc có hướng đi khác, ông nói.
"Họ lập luận rằng đó là cách duy nhất để cai trị Trung Quốc".
Nhà sử học Tấn Châu đồng ý. "Trong Đảng cộng sản Trung Quốc, chúng ta chấp nhận mô hình hoàng đế là tuyệt đối, và con đường duy nhất để cai trị được một đế quốc rộng lớn là cần phải tàn nhẫn", bà nói.
Hàng đêm, cỗ quan tài kính đặt thi hài Mao được đưa xuống hầm ngầm bằng thang máy
Thực tế là năm 1958, Mao đã liên hệ bản thân ông với Tần Thủy Hoàng.
"Ông ta chôn sống 460 học giả còn chúng ta cũng đã chôn sống 46.000 học giả", ông nói trong một bài phát biểu với các đồng chí của mình.
"Các bạn [những nhà trí thức] căm ghét chúng tôi, coi chúng tôi là những Tần Thủy Hoàng. Các bạn nhầm rồi. Chúng tôi thậm chí còn vượt Tần Thủy Hoàng một trăm lần".
Mỗi đêm, thi hài Mao trong một quan tài kính được đưa xuống một tầng hầm có khả năng chống động đất qua thang máy, và mỗi buổi sáng nó lại được đưa trở lại lên trên.
Đó có lẽ là điều mà Tần Thủy Hoàng sẽ đánh giá cao. Nhưng tôi không chắc là liệu ông ta có thấy ấn tượng mạnh với lăng Mao Trạch Đông hay không.
Lăng mộ của Tần Thủy Hoàng có cả một đội quân đất nung, một dàn nhạc đầy đủ các nhạc cụ và khung cảnh một con sông hiện lên cùng với những con sếu, thiên nga và ngỗng - và các nhà khảo cổ đã bắt đầu đào bới.
"Cảm giác giống như một người đàn ông biến mất sau ngôi mộ", Frances Wood nói.
"Và dĩ nhiên quy mô của đội quân đất nung, quy mô toàn bộ khu mộ - mà dường như được mở rộng mỗi ngày - vượt qua mọi thứ mà người ta biết về ông ta trong thực tế. Bạn được chứng kiến một cảnh quan tuyệt vời".
Chủ nghĩa Mao nay không còn ảnh hưởng nhiều thời giới trẻ ở Trung Quốc
Cả Tần Thủy Hoàng và Mao Trạch Đông đều tồn tại mạnh mẽ trong trí tưởng tượng của người dân Trung Quốc, nhưng Trung Quốc thì lớn hơn nhiều so các vị hoàng đế của nó.
Khi Tần Thủy Hoàng qua đời, triều đại của ông chỉ kéo dài thêm được vài tháng. Khi Mao qua đời, những người kế nhiệm ông nói rằng 'tư tưởng sáng ngời' của ông sẽ trường tồn.
Nhưng bộ đại cán Mao thường mặc nay đã biến mất.
Và tuy những đám đông vẫn tới thăm lăng ông, nhưng chủ nghĩa Mao Trạch Đông hiếm khi được đề cập trong thời đại ngày nay.
Carrie Gracie
BBC News, Bắc Kinh
Nguồn : BBC, 09/01/2018
Donald Trump là kiểu người đôi khi mắc kẹt trong các vấn đề về Trung Quốc của Tập Cận Bình. Một tỷ phú mạnh miệng, người luôn cho rằng ông ta vĩ đại hơn Đảng Cộng sản, vĩ đại hơn sự nghiệp quốc gia.
Chuyên cơ của Tổng thống Mỹ Donald Trump hạ cánh xuống sân bay ở Bắc Kinh
Một người như vậy có thể bị các nhân viên thực thi luật pháp của Đảng Cộng sản Trung Quốc cho biến mất im hơi lặng tiếng một thời gian, rồi sau xuất hiện trở lại, lẩm bẩm những bài diễn văn cảm ơn về những gì Đảng Cộng sản đã làm cho mình.
Ông Tập Cận Bình có tính cách hoàn toàn trái ngược so với Donald Trump
Khi Tổng thống Trump và Chủ tịch Tập chuẩn bị gặp nhau ở Bắc Kinh, sự tương phản giữa hai lãnh đạo của hai siêu cường về kinh tế càng rõ nét.
Trong khi cố vấn cấp cao thuộc đảng Cộng hòa của ông Trump biến Nhà Trắng thành một "trung tâm nuôi dạy người lớn", thì các nhân viên thân cận trong Đảng Cộng sản của ông Tập lại mô tả chủ tịch của họ như một nhà lãnh đạo vĩ đại và khôn ngoan, "vị cứu tinh của chủ nghĩa xã hội".
Ông Trump không thể dựa vào các nhà tư bản Mỹ. Những người khổng lồ của giới công nghệ Mỹ không đến châu Á với đội ngũ thân cận của Trump. Thay vào đó là Mark Zuckerberg của Facebook, Tim Cook của Apple và Satya Nadella của Microsoft vai kề vai chụp ảnh chung cùng ông Tập tại Bắc Kinh tuần trước trong sự kiện ra mắt hội đồng cố vấn cho một trường đại học hàng đầu Trung Quốc.
Ông Tập (hàng đầu bên trái) chụp ảnh cùng Mark Zuckerberg (thứ ba phải qua)
Sự thiên lệch trong sùng kính tập thể giờ được nhìn thấy trong sùng kính giữa các cá nhân với nhau. Trump đã nhắc lại nhiều lần rằng ông ngưỡng mộ ông Tập và "sự phi thường" của ông, mô tả ông Tập như một người đàn ông quyền lực và một người bạn tốt.
Cựu chiến lược gia Stephen Bannon nói "không có nhà lãnh đạo nào được Trump ngưỡng mộ hơn thế".
Thế nhưng trước công chúng, ông Tập chưa bao giờ gọi ông Trump là ai đó vĩ đại chứ đừng nói coi ông Trump là một người bạn tuyệt vời.
Ông Tập tuyên bố đã đọc nhiều tác giả Mỹ từ Walt Whitman đến Mark Twain và Ernest Hemingway nhưng ông không liệt kê Donald Trump trong số đó. "Nghệ thuật đàm phán" của Trump có thể là cuốn bán chạy nhất ở Mỹ nhưng cuốn sách đưa ra những định hướng đáng tin cậy hơn cho sự nghiệp trị quốc của ông Tập là cuốn "Binh pháp Tôn Tử".
Ông Trump khuyên : "Bạn không thể có óc tưởng tượng hoặc óc kinh doanh nếu bạn suy nghĩ quá phức tạp. Tôi thích đi làm mỗi ngày và chỉ tập trung vào những gì đang phát triển".
Nhưng tài liệu quân sự cổ đại mà tất cả chiến lược gia Trung Quốc buộc phải đọc lại kêu gọi "Biết địch, biết ta, trăm trận trăm thắng".
Sự đối lập giữa Tập và Trump là sự tương phản của một đời người. Ông Tập đã trải qua 7 năm làm nông dân, sống trong hang đá trước khi bắt đầu leo lên các vị trí quyền lực của hệ thống chính trị Trung Quốc trong suốt bốn thập kỷ qua.
Để đạt tới vị trí cao nhất trong Đảng Cộng sản Trung Quốc với 89 triệu Đảng viên trung thành, người ta cần phải có một ý chí mạnh mẽ và kỷ luật thép, cùng sự kiên nhẫn chiến lược. Những phẩm chất này không được dùng để phác họa ông Donald Trump.
Không có gì ngạc nhiên khi có sự khác biệt về phong cách giữa hai ông. Ông Tập hiếm khi bắt đầu một câu bằng từ "Tôi", hàm ý phẩm giá quốc gia bao trùm vai trò lãnh đạo của ông. Ông muốn thể hiện điều gì đó thiêng liêng, như "Giấc mộng Trung Hoa". Vì vậy ông Tập luôn luôn xuất hiện với phong thái tỉnh táo, ổn định, bất khả chiến bại.
Trong trường hợp ông có sự sùng bái cá nhân, đó là do bắt buộc phải thế. Các trường học, văn phòng hội đồng quản trị các công ty và cơ quan chính phủ trên khắp Trung Quốc hiện bắt đầu học và nghiên cứu "Tư tưởng Tập Cận Bình".
Ngược lại, ông Trump luôn mở miệng với đại từ nhân xưng "tôi". Khi ông công du châu Á, ông bỏ lại đằng sau một nước Mỹ mà truyền thông Trung Quốc gọi là "khủng hoảng và hỗn loạn".
Cặp đôi kỳ quặc
Nhưng vượt trên mọi sự tương phản, nhân vật suốt đời theo cộng sản và ông trùm bất động sản vẫn có hai điểm chung. Cả hai đều phô trương quyền lực và đều vô cùng tự mãn. Cả hai coi mình như những người cứu rỗi quốc gia và coi đất nước mình là ngoại lệ trên thế giới. "Giấc mộng Trung Hoa" của Tập Cận Bình ra đời trước khi ông Trump muốn "làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại".
Tuy thế hai ông đều có chung hứa hẹn : Khôi phục lại thời kỳ vàng son của quyền lực tối cao và không cho phép can thiệp bên ngoài nào cản trở đường lối này.
Khi ông Tập và ông Trump gặp nhau tuần này trong sự kiện mà Trung Quốc mô tả như một "chuyến thăm cấp nhà nước", câu hỏi lớn nhất là liệu họ có thể tìm ra cách để hai quốc gia "trở nên vĩ đại cùng nhau" hay đây chỉ là một trò chơi "Tổng bằng không", nơi mà sự vĩ đại của một quốc gia này này đòi hỏi sự xuống nước của quốc gia kia.
Tất nhiên đây không chỉ là câu hỏi cho cặp đôi kỳ quặc tuần này mà là câu hỏi đeo đuổi chúng ta cả đời. Chúng ta rồi có thể nhìn lại chuyến đi châu Á của ông Trump như cơ hội tái hiệu chỉnh quyền lực ngầm của Hoa Kỳ, hoặc như một mốc quan trọng trong việc Mỹ hoán đổi vị trí quyền lực cho Trung Quốc.
Có lẽ lịch sử sẽ không mô tả cuộc gặp gỡ trong những bài tường thuật khô khan như thế này mà trong khung cảnh một tuần lễ với những nghi thức kỳ quặc cuối cùng của một thế giới đang tàn lụi, như việc sắp xếp lại ghế ngồi trên boong tàu Titanic, yên bình trước khi có bão.
Kiềm chế
Chúng ta hãy xem lần lượt các kịch bản này.
Vào ngay hôm trước chuyến đi của ông Trump, chính quyền của ông đột nhiên bắt đầu sử dụng một khẩu hiệu chiến lược mới, nói về "một Ấn Độ-Thái Bình Dương tự do và cởi mở". Tuy nhiên cho tới khi chiến lược này được phác họa đầy đủ hơn, thật khó để biết chính xác nó gì so với tầm nhìn của chính quyền Hoa Kỳ trước đây.
Nhưng mục đích của chiến lược này hẳn phải là để trấn an các đồng minh và bạn bè quốc tế, nâng cao mức độ tín nhiệm đối với Hoa Kỳ sau khi ông Trump bị chỉ trích về thâm hụt thương mại, chi tiêu quốc phòng và việc rút khỏi Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) vốn đã được thúc đẩy đàm phán trong thời ông Obama.
Thông điệp được nêu ra ở đây là các cố vấn cao cấp của ông Trump, những người được gọi là "người lớn trong Nhà Trắng", đã kiềm chế được bản năng gây rối của tổng thống và khôi phục lại chính sách từng có của Mỹ ở châu Á. Nếu "Ấn Độ -Thái Bình Dương" cho thấy nó không chỉ là khẩu hiệu, lịch sử có thể mô tả chuyến đi này như là thời điểm mà cường quốc Hoa Kỳ củng cố mối quan hệ kinh tế và an ninh với châu Á, với các đồng minh và bạn bè thế giới hân hoan sát cánh bảo vệ Hoa Kỳ chống lại một Trung Quốc gai góc và quyết liệt.
Kịch bản thứ hai là lịch sử có thể mô tả chuyến đi châu Á của ông Trump như một điểm giao thoa giữa sự trỗi dậy của Trung Quốc và sự suy tàn của Mỹ. Với tất cả nỗ lực lịch thiệp không mệt mỏi dành cho vị khách của mình, đây là phiên bản lịch sử mà Tập Cận Bình đang cố gắng viết. Ông Tập dự định thúc đẩy một chiến lược chặt chẽ từ nay đến giữa thế kỷ dựa trên quyền lực cứng và mềm đang gia tăng.
Ông Trump có thể tập trung vào châu Á trong tuần này, nhưng các tuần khác ông đều bị nhấn chìm bởi các vấn đề quốc nội, trong khi hình ảnh Trung Quốc xuất hiện trong khu vực mỗi ngày. Với năng lượng dồi dào và tham vọng lớn, Trung Quốc đổ tiền vào phát triển khu vực, ngoại giao, quan hệ quân sự và truyền thông, tiến hành những cuộc "tấn công hấp dẫn" đầy tính toán vào những quốc gia vốn là đồng minh của Mỹ trong 7 thập kỷ.
Các nước châu Á đều chứng kiến ông Tập nổi lên từ Đại hội Đảng Cộng sản với quyền lực tăng lên nhanh chóng, và ít nhất là nếu nhìn bề ngoài Trung Quốc không có sự chia rẽ và không thống nhất như ở Hoa Kỳ.
Vũ khí chiến thắng
Tuy nhiên, không một tổng thống Mỹ nào có thể tự nguyện trở thành một phần của câu chuyện lịch sử này. Trong cuộc vận động tranh cử năm ngoái, ông Trump giận dữ nói về việc Trung Quốc "cướp đoạt" kinh tế Mỹ và "trộm cắp công việc của người Mỹ". Ông hứa nếu được bầu, ông giải quyết vấn đề mà những người tiền nhiệm thất bại... ; rằng các nhà lãnh đạo Trung Quốc "láu cá" sẽ không thể "thông minh, mưu kế và giỏi đàm phán hơn" các nhà lãnh đạo của Mỹ.
Sự thất vọng tiếp diễn trong giới tinh hoa chính trị và kinh doanh Hoa Kỳ, nơi nhiều người cảm thấy Trung Quốc đang giành chiến thắng trong cuộc chạy đua siêu vũ khí.
Cứ tổng thống Hoa Kỳ nào của thế kỷ 21 từng nói về dự định sẽ vượt qua thách thức chiến lược của Trung Quốc đều bị nốc ao bởi các sự kiện lịch sử. Đối với George W Bush, đó là vụ tấn công tòa tháp đôi ngày 9/11 và các cuộc chiến ở Afghanistan và Iraq. Đối với Barack Obama, đó là cuộc khủng hoảng tài chính của Hoa Kỳ và cuộc khủng hoảng quân sự tại Trung Đông.
Trung Quốc năm 2017 mạnh hơn và tự tin hơn nhiều so với năm 2001 hay năm 2009. Dưới thời ông Tập, Trung Quốc cam kết đấu tranh chống lại các giá trị và lý tưởng về tự do và dân chủ của Mỹ.
Tuần trước, ông Tập dẫn đầu đội ngũ đảng viên thân cận trong lễ nhậm chức, tay nắm chặt, tuyên thệ trung thành với lá cờ Đảng cộng sản. Trong khi đó, với tất cả hình ảnh về chuyến thăm dài ngày tới châu Á và những từ ngữ đẹp đẽ về một "Ấn Độ - Thái Bình Dương tự do và cởi mở ", Tổng thống Hoa Kỳ Trump chỉ đặt Trung Quốc vào một vị trí ít chiến lược hơn.
Thực tế là kể từ khi nhậm chức, các lãnh đạo Trung Quốc đã thở phào khi thấy tin về chuyến thăm Trung Quốc của Trump trên Twitter. Trump đã cảnh báo về trao đổi thương mại giữa Bắc Kinh và Bắc Hàn, đồng thời ra lệnh điều tra các hoạt động thương mại giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ, tuy nhiên không áp đặt các biện pháp trừng phạt nhằm chống lại những nỗ lực làm tiêu tan khát vọng của Hoa Kỳ tại Trung Quốc.
Điều này có thể thay đổi trong những tháng tới. Nếu Hoa Kỳ chuyển từ sự hợp tác đầy hậm hực với Trung Quốc sang cạnh tranh quyết liệt hơn, những tác động tới châu Á và thế giới sẽ vừa mạnh mẽ, vừa khó lường.
Ông Tập thì quyết tâm tránh né điều đó. Ông cần một thế giới ổn định, một thị trường xuất khẩu Mỹ ổn định để hoàn tất giấc mộng Trung Hoa. Tại Bắc Kinh tuần này, ông sẽ nỗ lực vô hiệu hóa ông Trump.
Cơ hội đánh bóng hình ảnh là cái mà Trung Quốc làm tốt hơn cả, lại rẻ hơn nhiều so với mở các thị trường trọng điểm hoặc kiềm chế kinh tế Bắc Hàn. Vì vậy, chủ nhà sẽ đặt vị khác ưa hào nhoáng của mình trong một quang cảnh tiếp đón lộng lẫy.
Ông Tập sẽ động viên ông Trump tưởng tượng rằng đây là một chương trong Nghệ thuật của đám phán chứ không phải là Binh Pháp Tôn Tử của Tôn Vũ.
Rốt cuộc, như Tôn Vũ đã chỉ ra trong cuốn sách cổ của ông, binh pháp, xảo quyệt, ngoại giao và chia rẽ là tất cả những vũ khí chiến thắng cho một chỉ huy vĩ đại.
"Chiến thắng đỉnh cao là đánh bại các kẻ thù mà không phải chiến đấu với chúng".
