Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Theo kế hoch, đi thoi nhân quyn gia Hoa Kỳ và Vit Nam din ra Hà Ni ngày 23/5. Đến cui bui chiu cùng ngày, hai bên chưa có thông cáo hay phát ngôn chính thc nào v ni dung bàn tho ln này. Mt nhà hot đng Vit Nam nói M có th s dng các hip đnh thương mi đ buc Vit Nam ci thin nhân quyn.

bieutinh1

Biểu tình - mt trong nhng quyn t do - chưa được đm bo Vit Nam (nh tư liu, 21/8/2011, Hà Ni)

Bốn ngày trước khi diễn ra vòng đối thoi nhân quyn ln th 21, văn phòng phát ngôn viên B Ngoi giao M ra thông cáo cho hay đoàn M do Tr lý Ngoi trưởng chuyên trách Dân ch, Nhân quyn và Lao đng Virginia Bennett dn đu. Đi tác ca bà Bennett bên phía Vit Nam là ông Vũ Anh Quang, Vụ trưởng V các T chc Quc tế, B Ngoi giao.

Thông cáo cho biết thêm cuc đi thoi bao trùm nhiu vn đ nhân quyn, trong đó có tm quan trng ca vic tiếp tc đt tiến b v các n lc ci cách pháp lý ; pháp quyn ; các quyn t do biểu đạt, lp hi và hi hp ; t do tôn giáo ; các quyn lao đng ; các quyn ca người khuyết tt ; chng phân bit đi x ; và hp tác đa phương. Ngoài ra hai bên cũng s bàn v các trường hp cá bit đáng quan tâm.

Từ Hà Ni, nhà hot đng vì dân ch Phm Đoan Trang nói với VOA vào ti 23/5 rng ch "không đt nhiu hy vng vào cuc đi thoi" trong bi cnh Hoa Kỳ có chính quyn mi, mà đng đu là mt tng thng cho đến nay ch có vài phát biu hiếm hoi v nhân quyn.

Đưa ra nhn xét "chính quyn Trump không đt nng ưu tiên vào nhân quyn, không quan tâm đến Vit Nam", song ch Trang nói Hoa Kỳ vn có th s dng quan h thương mi đ gây sc ép vi Vit Nam v nhân quyn :

"Theo tôi được biết, hin gi phía Vit Nam đang rt trông ch vào nhng hp tác thương mi gia Vit Nam và M. Sau khi TPP tht bi, sau khi hip đnh mu dch t do gia Vit Nam và EU còn đang b treo, chưa phê chun được, thì h đt tiếp hy vng vào những hip đnh, nhng nguyên tc, nhng sáng kiến hp tác thương mi song phương gia Vit Nam và Hoa Kỳ trong thi gian ti. Vì lý do đó, tôi nghĩ rng vn có th s dng nhng hip đnh đó, nhng cam kết thương mi đó như là nhng công c đ buc chính quyền Vit Nam phi đm bo nhân quyn, phi đm bo phát trin bn vng, vi điu kin là nhng sáng kiến đó phi có điu khon v nhân quyn, phi gn nhân quyn như là mt điu kin".

Bên cạnh cuc đi thoi chính thc vi các quan chc nhà nước, phái đoàn Mỹ đã lên kế hoch gp mt s nhà hot đng trong nước đ có thông tin đa chiu v tình hình Vit Nam.

Hai nhà hoạt đng Nguyn Quang A và Phm Đoan Trang là nhng người đoàn M mun gp vào ti 22/5. Tuy nhiên, ch Trang cho VOA biết các nhân viên an ninh của chính quyn Vit Nam đã ngăn cn thô bo :

"Họ chn c hai người. Tiến sĩ Nguyn Quang A vì c gng ra ngoài còn b h tng lên ô tô đưa v tn Hi Phòng. Đến gn ti, cui ngày, h đưa v. Tôi cũng b chn như mi ln thôi. Nhưng ln này có l là nng hơn vì trong phía công an có s cay cú. Hi tháng 2 có đoàn dân biu ca Quc hi Châu Âu (EU) sang Vit Nam, thì hôm đó tôi đi thoát, gp được phái đoàn đó và ra mt tuyên b chung đánh giá tình hình nhân quyn Vit Nam. Ln đó công an huy đng lc lượng dày đc mà không bt được cho nên là h rt cay cú. Có l vì vy, ln này h giăng quân, đ quân t sáng sm và có s khiêu khích thêm".

Nhà hoạt đng cho biết thêm cao đim ca s khiêu khích là phía an ninh nhà nước hôm 20/5 đưa hàng chc người, trong đó có những thành phn côn đ, đến bao vây nhà ch, hăm da ch và nhng người bn, nhng nhà hot đng khác đến bo v ch.

Dù không gặp trc tiếp được đoàn M, ch Phm Đoan Trang cho biết các t chc xã hi dân s Vit Nam đã gi mt bn tuyên b đánh giá về nhân quyn Vit Nam đến B Ngoi giao M và công b bn tuyên b này rng rãi trên mng.

Bản tuyên b dài 7 trang viết bng tiếng Anh khng đnh các quyn t do báo chí, biu đt, t hp, tôn giáo Vit Nam vn b vi phm nghiêm trng. Người dân cũng không được đm bo các quyn được xét x công bng hay được hưởng môi trường trong lành.

Việc chính quyn bt 8 blogger và truy nã 2 blogger khác, tt c đu là nhng người hot đng ôn hòa, được nêu bt trong tuyên b và b xem là mt đng thái đàn áp mang tính chính sách nhắm vào cng đng Công giáo.

Một xu hướng đáng lo ngi được nêu trong tuyên b là nn bo lc gia tăng nhm vào nhng nhà hot đng, trong đó có nhng v vic được gii hot đng gi là "dùng dân chng dân".

Nhà hoạt đng Phm Đoan Trang bày t lo lng :

"Dùng dân chống dân tc là h huy đng nhng người có th là ít hiu biết chng li dân ch, chng li xu hướng thay đi. Dư lun viên và côn đ cũng là qun chúng t phát cũng hot đng rt mnh ti Hà Ni, Sài Gòn và min trung trong những tháng va qua, tn công d di nhng người hot đng trên c mng ln ngoài đi. Tôi nghĩ đó là mt xu hướng nguy him. Ngoài ra bo lc gia tăng cũng là xu hướng rt nguy him. Nó cho thy rt khó có cánh ca cho thay đi ôn hòa, cho đi thoại c".

Việt Nam lâu nay vn bác b nhng cáo buc t nhiu gii, t chc quc tế và các nước phương tây cho rng Vit Nam vi phm nhân quyn.

Nhưng trong báo cáo nhân quyn do B Ngoi giao Hoa Kỳ công b hi tháng 3, phn đánh giá v Vit Nam tiếp tc khẳng đnh Vit Nam là "mt nhà nước đc tài cai tr bi mt đng duy nht là Đng Cng sn Vit Nam" và rng Vit Nam "tiếp tc đàn áp nhân quyn" dưới nhiu hình thc.

Gần hai tun trước vòng đi thoi nhân quyn M-Vit, hôm 11/5, nhân Ngày Nhân quyn Việt Nam ln th 23 t chc ti Thượng vin Hoa Kỳ, Thượng ngh sĩ Cornyn và Dân biu Chris Smith kêu gi chính quyn ca Tng thng Trump hãy tăng sc ép vi Viêt Nam v nhân quyn.

Dân biểu Chris Smith đ ngh tng thng phi nói rõ vi Viêt Nam rng vic mở rng hơn na các li ích v thương mi và an ninh "phi đi kèm điu kin là nhng ci thin ln v nhân quyn, t do, dân ch có th xác minh được c th và không th được đo ngược".

Published in Việt Nam