Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Từ d án BOT đường tránh Cai Ly…

Mấy hôm nay, dư lun Vit Nam đc bit xôn xao trước mt s kin hy hu mà gii truyn thông ví von là "Cai Ly tht th".

bot1

Tất c các d án BOT giao thông đu thuc thm quyn ch đo, phê duyt ca Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hi. nh : Cng TTĐTCP

Để phn đi vic ch đu tư thu phí giao thông bt hp lý trong d án BOT "Đu tư xây dng công trình quc l 1 qua đon tránh th trn Cai Ly và tăng cường mt đường đon Km 1987+560 - Km 2014+000" ti Tin Giang, các tài xế đã s dng chiêu thc dùng nhng t tin mnh giá thp đ mua vé. Vic kim đếm tin l mt nhiu thi gian khiến giao thông b ùn tc kéo dài trên quc l 1A. Kết quả là ch sau 15 ngày đi vào hot đng, trm thu phí BOT Cai Ly đã phi 5 ln x trm do tình trng ùn tc kéo dài. Cui cùng, rng sáng ngày 15/8, ch đu tư d án là Công ty trách nhiệm hữu hạn BOT Cai Ly đã phi rút toàn b nhân viên khi trm thu phí.

Hai lý do khiến gii tài xế phn đi trm thu phí BOT Cai Ly là mc phí cao khác thường và đc bit là nó được đt ngay trên quc l 1, khiến nhng phương tin không đi vào đường tránh cũng buc phi tr phí. (Nhà chc trách và ch đu tư thì bin minh cho vic đt trạm thu phí ti v trí hin nay là do trong d án có hp phn "tăng cường mt đường đon Km 1987+560 - Km 2014+000".)

Ngày 16/8, Bộ Giao thông vận tải đã hp vi Công ty trách nhiệm hữu hạn BOT Cai Ly và UBND tnh Tin Giang. Ba bên đã đi đến thng nht gim giá vé cho ô tô qua trạm từ loi 1 đến loi 5 cũng như min gim cho mt s đi tượng thuc 4 xã lân cn. Mc dù giá vé đã gim nhưng thi hn thu phí li tăng lên và đc bit là lãnh đo B Giao thông vận tải vn nht quyết không thay đi v trí đt trm, nên vn đ xem như vn chưa được giải quyết. Người dân, nht là nhng tài xế thường xuyên đi qua trm thu phí, li tiếp tc kêu gi nhau chun b khi lượng ln tin l mnh giá thp đ thanh toán khi qua trm. Nhng bt n ti trm thu phí BOT này xem ra s còn kéo dài.

…đến các d án BOT giao thông trên toàn quốc

Những tai tiếng ca d án BOT đường tránh Cai Ly hoàn toàn không phi là mt hin tượng cá bit. Ngược li, đây là mt d án tiêu biu cho nhng khut tt đng sau các d án BOT giao thông ti Vit Nam nói chung.

Bài "BOT dày đặc, kinh tế không tt hu mi l" trên trang Một Thế Gii ngày 20/8/2017 cho biết, c nước hin có 88 trm thu phí BOT, riêng trên quc l 1A có 37 trạm, trung bình 62km/trm, trong khi quy đnh khong cách ti thiu gia các trm là 70km.

Các dự án này cùng chia s nhng đc đim sau :

1. Không phải là nhng tuyến đường mới, hầu hết các dự án BOT giao thông đu là nhng d án nâng cp, ci tiến đường cũ. Vì thế, người dân không có la chn nào khác ngoài vic buc phi đi vào các tuyến đường mà trước kia h vn thường đi và phi tr phí thay vì min phí như trước này đã đi ngược li nguyên tc ca d án BOT – đó là quyn la chn s dng hay không s dng ca người dân.

2. Không qua đấu thu công khai. Mặc dù các d án BOT là d án công nhưng theo kết lun mới đây ca Thanh tra Chính ph, trong 78 d án BOT (Xây dng – Kinh doanh – Chuyn giao) và BT (Xây dng – Chuyn giao) t trước ti nay (t năm 2011 đến nay là 58 dự án BOT và 4 dự án BT) thì B Giao thông vận tải không la chn được nhà đu tư nào theo hình thc đu thu ; 100% đu là ch đnh thu vi lý do chỉ có mt nhà đu tư tham gia hoc do tính cp bách ca d án.

3. Thời hn thu phí tuỳ tin, vượt quá thi gian hoàn vTrong 27 dự án BOT giao thông giai đon 2011-2016 được Kim toán Nhà nước kim toán thì có đế26 dự án phải điu chnh gim thi gian thu phí hoàn vn (t 10 tháng đến 13 năm).

4. Trạm thu phí đặt sai vị trí (quá gn nhau, hoc theo kiu "giăng lưới lùa xe") và mức phí quá cao.

5. Tình trạng "t tung t tác" ca các nhà đu tư. Phó Tổng Kim toán Nhà nước Nguyn Quang Thành đã dùng t "tự tung t tác" để mô t hot đng ca các nhà đu tư BOT, và đng tình vi nhiu ý kiến v vai trò rt m nht ca công tác qun lý nhà nước (gn như đng ngoài phương án tài chính ca các d án, nhà đu tư t chn thiết kế, t thi công và t khai doanh thu).

6. Thuộc thm quyn qun lý nhà nước (phê duyt ch trương đu tư, phê duyt và ch đ án) ca Phó Th tướng Hoàng Trung Hi, Trưởng Ban Ch đước các công trình, d án trng đim ngành Giao thông vận tải.

…và bức tranh giao thông Vit Nam

Không chỉ là người chịu trách nhim cao nht v các d án BOT giao thông, mà vi tư cách Phó Th tướng ph trách kinh tế ngành, trong đó có ngành giao thông, kiêm Trưởng ban Ch đo Nhà nước các công trình, d án trng đim ngành Giao thông vận tải, ông Hoàng Trung Hi còn là "th v" đ li du n đm nét nht trên bc tranh giao thông Vit Nam giai đon 2007-2016. Và dưới đây là nhng gam màu ch đo trên bc tranh nham nh đó.

Chất lượng kém. Tình trạng công trình giao thông nhanh xung cp đã tr thành mt hin tượng ph biến, và điều này đã gây ra nhiều phn ng tiêu cc trong công chúng ; các d án giao thông tr thành nhng c máy ngn ngân sách, gây lãng phí thi gian sa cha khc phc.

Chi phí cao nhất thế gii. Ông Nguyễn Quang Khai, nguyên Đi s Vit Nam ti Các tiu vương quốc Arab thống nht (UAE) nhận xét : "Một con đường đp như mơ ca Dubai vi 12 làn xe có chi phí xây đường là 4 triu USD/km, dùng trong 50 năm. Còn Vit Nam, chi phí xây đường trung bình là hơn 20 triu USD/km, dùng trong 2 năm, th hi làm sao phát trin được".

Quy hoạch t hi. Tình trạng ùn tc giao thông thường xuyên xy ra hai trung tâm đô th ln nht c nước là Hà Ni và Sài Gòn đ cho thy cht lượng ca công tác quy hoch giao thông dưới thi Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hi.

Đặc bit, trong khi nhà cm quyn Bc Kinh cm làm đường gn biên gii thì Vit Nam lmở toang ca ngõ biên gii vi Trung Quc : các hướng tiến quân chính ca Trung Quc trong cuộc xâm lược Vit Nam năm 1979 (Móng Cái, Lng Sơn, Cao Bng, Hà Giang, Lào Cai và Lai Châu) đu đã hoc sp có đường cao tc ni t biên gii Vit -Trung v Hà Ni. Nhng năm qua, điu này đã góp phn quan trng giúp Trung Quc giành chiến thng ngon mục trong cuộc xâm lăng kinh tế Vit Nam.

Và trong khi hạ tng giao thông các tnh thành t Hà Ni lên biên gii phía bc nhn được s ưu ái đc bit, phát trin nhanh chóng thì h tng giao thông các tnh đng bng sông Cu Long li rtệ hi và chậm phát trin, mt nguyên nhân quan trng, nếu không mun nói là quan trng nht, kìm hãm s phát trin kinh tế ca khu vc Tây Nam B.

Chưa hết, trong 9 năm nm gi v trí quan trọng th hai trong chính ph (ch sau Th tướng), ông Hoàng Trung Hi cũng đã góp phn quyết đnh vào "thành tích" băm nát quy hoạch Hà Ni, hay "dâng" 90% dự án hạ tng trng đim quc gia cho Trung Quc, v.v.

Câu hỏi đt ra đây là : Nh nhng "thành tích" nêu trên hay vì lý do gì khác mà ngài cựu Phó Th tướng đã đường hoàng bước vào B Chính ri thng lĩnh b máy đng - chính quyn - quân đi ca mt Hà Ni "ngàn năm văn hiến" t Đi hi XII ?

Và sau sự kin "Cai Ly tht th" khiến hàng lot ung nht ca ngành giao thông b phơi bày, liu ông ta có bị h hn gì không hay vn tiếp tc "bình chân như vi" như trong v đi thm ho môi trường mang tên "Formosa Hà Tĩnh" mà ông ta là chính danh thủ phạm ?

Trong bối cnh Tổng bí thư Nguyn Phú Trng đang hn h "nhóm lò" hin nay, nếu ông ta li mt ln na "thoát him" thì có l ai cũng phi tht lên : "Tài tht ! Tài đến thế là cùng ! Tiên sư anh Tào Tháo !" [1].

Lê Anh Hùng

Nguồn : 21/08/2017

Ghi chú :

[1] Vừa ri xut hin mt s bài báo cho rng, lỗi đây là do lãnh đo B Giao thông vận tải làm sai ý kiến ch đo, bi trong Công văn s1908/TTg-KTN  ngày 11/11/2013, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải ch đng ý ch trương xây dng tuyến tránh quc l 1 đon qua th trn Cai Ly, ch không đ cp đến hp phn tăng cường mt đường QL1.

Tuy nhiên trên thực tế, ngày 4/12/2013 Tng cc Đường b đã có tờ trình s 95  về vic trình duyt d án đu tư xây dng công trình tuyến tránh QL1 và tăng cường mt đường trên QL1 đon qua th trn Cai Ly theo hình thc BOT (vic b sung hp phn cho d án da trên ý kiến đng thun  của các cơ quan chc năng tnh Tin Giang ngày 4/11/2013). Trong khi đó, công văn s 97/TTg-KTN (v/v ch đnh nhà thu thc hin d án) li được Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hi ký ngày 15/1/2014, trên cơ s đ ngh ca B Giao thông vận tải ti công văn s 13450/BGTVT-ĐTCT ngày 10/12/2013).

Published in Diễn đàn
Trang 2 đến 2