Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

"Phản động lợi dụng 'Cát Linh - Hà Đông' để phá hoại đối ngoại của Việt Nam !"

RFA, 03/11/2021

Mng báo An ninh Th đô hôm 3/11 có bài bình lun khng đnh "thế lc thù đch, phn đng" đang c chng phá d án đường st Cát Linh - Hà Đông đ phá hoi quan h đi ngoi ca Vit Nam, mà tng thu d án, quc gia cho vay tin là Trung Quc.

chongvn1

Dự án Cát Linh - Hà Đông được coi là dự án trọng điểm của thành phố Hà Nội AFP/RFA edited

"Các thế lc phn đng, thù đch cũng như nhng k bt mãn, cơ hi chính tr thi gian qua luôn tìm mi cách li dng d án này đ chng phá mt công trình giao thông trng đim ca Th đô, phá hoi quan h đi ngoi ca Nhà nước ta và sâu xa là chng phá Đng và chế đ ta" - t báo ca Công an thành ph Hà Ni khng đnh, trong khi có thông tin d án Hà Ni này sp vn hành thương mi.

Tác gi Hoàng Hà tha nhn, d án đi vn t 8.770 t đng (hơn 552 triu USD) lên đến 18.002 t đng (hơn 868 triu USD), tuy nhiên li cho rng dù chm tiến đ và đi vn, song tuyến đường st đô th này vn được trông đi đưa vào vn hành, khai thác đ đáp ng nhu cu vn ti hành hành công cng ngày càng tăng cao Hà Ni.

Bài viết vi tiêu đ "Không th ph nhn vai trò, hiu qu ca đường st Cát Linh - Hà Đông" cho rng, trong khi đoàn tàu "sp đưa vào khai thác thương mi thì xut hin nhng thông tin, tiếng nói lc lõng, thm chí bóp méo, xuyên tc nhm dng ý xu xa, đen ti".

"Nhng thông tin lc điu, sai trái y có th thy trên không ít trang mng, tài khon mng xã hi ca mt s đi tượng phn đng, chng đi, bt mãn, cơ hi chính tr cũng như mt s trang mng ca các hãng truyn thông thiếu thin chí, thành kiến hay chuyên chng phá Vit Nam.

Chng khác nào dàn đng ca, h đng thanh tung ra nhng thông tin, nhn xét, đánh giá theo kiu gièm pha, b bôi mt cách vô căn c, sai lch, dng chuyn v d án đường st đô th tuyến Cát Linh - Hà Đông.

H ln tiếng chê bai rng, d án không hiu qu kinh tế, không giúp gii ta ách tc giao thông mà trái li góp phn làm trm trng thêm ; d án là sai lm, đ li hu qu nng n ri chng biết d vào đu mà "phán c như tht" rng, đó là nơi chia chác li ích nhóm, trc li, "li qu", làm giàu đ ri kêu gi ty chay, hy b dù rng tuyến đường st đô th đi vào khai thác thương mi trong nay mai" - bài đăng trong chuyên mc "Chính tr - xã hi" ca t báo nhn đnh.

Trong bài tr li phng vn ca phóng viên Đài Á Châu T Do hôm 23/10, cu Th trưởng B Tài nguyên Môi trường Đng Hùng Võ cho rng thay vì đưa vào hot đng d án đường st do Trung Quc làm chưa chc đã mang li li ích, thì có th biến nó tr thành mt con đường đi b do quanh Hà Ni.

Giáo sư Võ còn khng đnh, hu qu ln nht ca d án này là "làm mt lòng tin ca người Vit Nam, còn tin bc là hu qu tiếp theo đi vi nhng d án Chính ph tiếp nhn kế hoch dưới dng ODA".

B Tài chính hôm 21/10 cho biết, phi ng qu tích lũy đ tr n trước cho d án làm hơn 11 năm này dù vn chưa đưa vào vn hành. Ngoài ra, B Giao thông Vn ti còn đ xut xin phép y ban Thường v Quc hi cho phép b sung danh mc "tr n gc các hip đnh vay ca d án đường st đô th Cát Linh-Hà Đông" trong kế hoch đu tư công giai đon 2021/2025 ca ngành giao thông.

Hi tháng 6 năm nay, thông tin v Tư vn ACT ca Pháp đưa ra khuyến ngh v d án này gây xôn xao dư lun. Theo đó khi th nghim 10 quy trình khn cp ca h thng thì có 8 quy trình tht bi, Tư vn ACT nhn mnh nếu vn hành d án s phi chp nhn các ri ro và h qu tương ng.

Nguồn : RFA, 03/11/2021

*********************

Đội vốn, bị trì hoãn, bị kiện, làm sao các dự án đường sắt đô thị ở Hà Nội có hiệu quả ?

RFA, 03/11/2021

Các dự án đường sắt đô thị đều đội vốn

D án đường st trên cao Cát Linh-Hà Đông được lên lch bàn giao cho Thành phố Hà Ni trước ngày 10/11 đ thành ph đưa vào vn hành thương mi. Ngay trước thi đim này, nhiu báo trong nước như báAn Ninh Th Đô đã có bài bình lu n cho rng hiu qu ca tuyến đường st Cát Linh - Hà Đông s được thy rõ ngay sau khi h thng giao thông đô th hin đi này đi vào hot đng.

chongvn2

Dự án đường sắt trên cao Cát Linh - Hà Đông tại thủ đô Hà Nội. RFA Edited

C th, báo này cho rng D án đường st trên cao Cát Linh-Hà Đông s đáp ng nhu cu vn ti hành khách công cng ngày càng tăng cao Hà Ni, đng thi góp phn quan trng gim ách tc giao thông.

Tuy nhiên, cũng vi d án này, vào tháng chín năm 2021, báo Thanh Niên đã đt câu hi rng đây là d án đi vn hàng trăm triu đô nhưng ti sao Chính ph vn c thc hin bng được, đng thi bài báo ca Thanh Niên còn có nhng bình lun v tính hiu qu khi tuyến đường st này đưa vào vn hành thương mi. Liu Chính ph có vi vã đưa Đường st Cát Linh - Hà Đông vào hot đng ? Hiu qu ca nó s như thế nào ?

Giáo sư Đng Hùng Võ, nguyên th trưởng B Tài nguyên và môi trường, khi tr li RFA hôm 3/11, nhn đnh :

"Tôi thì ch d báo thôi, còn đ đánh giá thì phi có thi gian vài năm... Ch cn tính vn b ra bao nhiêu, thu hàng năm bao nhiêu, tr chi phí còn bao nhiêu, rt đơn gin. Nhưng Vit Nam có câu ngn ng dân gian vn nói mt quá trình thành công thì ‘đu có xuôi thì đuôi mi lt... đu mà mc m thì đuôi khó lt. Còn vướng mc thì tôi cho rng đó là tài chính, nó rt mù m và không ai hiu nó thế nào c. Vy vn đi lên rt nhiu thì vn hành con đường này đến bao gi thì phc hi được vn đu tư đã b ra ? Ri t bao gi có lãi, hết khu hao...".

Cũng theo li Giáo sư Đng Hùng Võ, vi vic đi vn, vi cách qun lý d án đường st Cái Linh - Hà Đông... thì chc chn quá trình hi vn như ông va nêu s rt gian nan.

D án đường st Cát Linh - Hà Đông có tng mc đu tư ban đu được phê duyt năm 2008 là 8,7 ngàn t đng (tương đương 552,86 triu USD), trong đó vay Trung Quc là hơn 400 triu USD. Ban đu, d kiến năm 2013 vn hành d án. Tám năm sau, vào năm 2016, d án được điu chnh lên hơn 18 ngàn t đng, tăng hơn 9,2 ngàn t đng so vi tng mc đu tư được duyt ban đu. Trong đó, phn vn vay ca Trung Quc cũng lên con s 13,8 ngàn t đng, tương đương trên 669 triu USD.

D án đường st Cát Linh - Hà Đông đã tr hn vn hành thương mi hơn 10 ln. D án này trước đây được chính quyn Hà Ni k vng nhiu nht nhưng li vướng quá nhiu bê bi v điu chnh vn đu tư cũng như trc trc k thut và kéo dài thi gian do tng thu EPC ca Trung Quc không tuân th theo các quy đnh ca nhà đu tư.

Không ch có d án đường st đô th Cát Linh-Hà Đông đi vn trong quá trình thi công mà hôm cui tháng 10/2021, theo báo cáo Chính ph gi Quc hi v tình hình trin khai các d án đường st đô th ti Thành phH Chí Minh và Hà Ni, có đến năm d án nhiu ln điu chnh mc đu tư vi tng s vn đi lên hơn 80 ngàn t đng.

C th, đó là các d án đường st đô th tuyến : Bến Thành - Sui Tiên, Bến Thành - Tham Lương ti Thành phố Hồ Chí Minh ; Cát Linh - Hà Đông, Nhn - ga Hà Ni, Nam Thăng Long - Trn Hưng Đo ti Hà Ni.

Theo s liu t báo Nhà nước, d án đường st đô th Bến Thành - Sui Tiên tăng 26.400 t đng. Năm 2007, d án có tng mc đu tư là 17.387 t đng. Năm 2011 tng mc đu tư được điu chnh lên 47.325 t đng.

D án tàu đin ngm Bến Thành - Tham Lương có tng mc đu tư tăng hơn 21.700 t đng. Năm 2010, d án có mc đu tư là 26.116 t đng, năm 2019 điu chnh lên 47.890 t đng.

D án đường st đô th Cát Linh - Hà Đông có tng mc đu tư là tăng 9.231 t đng. Năm 2008, d án có tng mc đu tư 8.769 t đng, năm 2017 điu chnh lên 18.000 t đng.

chongvn3

Phi cnh 3D ca tuyến tàu đin ngm s 3 Hà Ni - đon trên cao đ tàu đi t khu đ pô Nhn ra ga Nhn. Courtesy of UBND thành ph Hà Ni/Ban Qun lý đường st đô th Hà Ni.

D án đường st đô th Nhn - ga Hà Ni : tăng khong 10.400 t đng. Đu tư ban đu 783 triu euro, sau đó điu chnh là 1.176 triu euro.

D án tuyến Nam Thăng Long - Trn Hưng Đo : tăng hơn 16.000 t đng. D kiến đu tư ban đu 19.555 t đng, sau điu chnh lên 35.679 t đng.

Tuy vy, d án Cát Linh - Hà Đông có nhiu tai tiếng nht vì điu chnh vn và phi di ngày hot đng thương mi hàng chc ln.

Dù dính nhiu bê bi, nhưng cui cùng d án này vn s được bàn giao cho chính quyn Hà Ni trong vài ngày ti.

Việt Nam sẽ đối mặt các vụ kiện

Trong khi báo chí Nhà nước đang tung hô vic đường st Cát Linh - Hà Đông sp vn hành thương mi thì mt liên doanh gia nhà thu Hyundai Engineering and Construction (Huyndai E&C) ca Hàn Quc và hãng xây dng cơ s h tng Ý- Ghella đang đòi thành ph Hà Ni bi thường 114,7 triu USD vì s chm tr trong vic hoàn thành d án đường st đô th Hà Ni là tuyến Nhn - Ga Hà Ni.

T Nikkei Asia loan tin trên trong ngày 2/11, đng thi cho biết liên doanh nhà thu Hàn Quc, Ý d đnh s đưa s vic ra trng tài quc tế nếu khon thanh toán gn 115 triu đô la không được phía Vit Nam thc hin.

Tiến sĩ Lê Đăng Doanh, nguyên Vin trưởng Vin Nghiên cu Qun lý Kinh tế Trung ương, khi tr li RFA ngày 3/11, nhn đnh :

"Tôi thy đó là vic rt đáng tiếc, chng t năng lc qun tr ca các cơ quan qun lý các d án này rt yếu kém. Tôi cũng không biết ai phi chu trách nhim đ dn đến h qu này ? Nhưng chc chn hai bên s phi đưa tòa trng tài xem xét x lý. Du sao thì đy cũng là nhng thit hi v vt cht, cũng như v mt danh d và uy tính ca các cơ quan có trách nhim ca Vit Nam".

Nikkei Asia dn li tin t truyn thông Nhà nước Vit Nam rng, theo kế hoch, d án Nhn-ga Hà Ni d kiến được hoàn thành vào năm 2018, nhưng sau đó đã b hoãn đến tháng 12/2022. Nguyên nhân được phía Hà Ni đưa ra là do chm tr trong công tác gii to, thu hi đt.

Chia s tiếp quan đim ca mình v vn đ này, Tiến sĩ Lê Đăng Doanh nói :

"Vit Nam thì vn đ gii phóng mt bng rt là khó khăn, bi vì đt thì s hu Nhà nước, s hu toàn dân do Nhà nước làm đi din. Nhưng quyn s dng thì người dân có, và người dân xây dng trên đó tài sn ca mình... Thế thì đ gii phóng mt bng thì phi đn bù, tái đnh cư... nhng vn đ đó rt phc tp vì giá nhà nước thì rt thp, trong khi giá th trường thì rt cao. Nếu không cn thn s có chênh lch giá, s tin này chy vào túi ai thì cho đến nay chưa được gii quyết thu đáo. Thc tế đã có khá nhiu quan chc đã tr giá vì s chênh lch giá đó".

Vic các d án đường st đô th ca Hà Ni c b trì hoãn, đi vn, hoc đi mt vi các v kin t các nhà thu ngoi... s khiến chính quyn Vit Nam ‘đ thêm bao nhiêu tin ? Tht s ai s phi gánh chu các khong chi phí đi thêm này ?

Nhà báo Võ Văn To khi tr li RFA hôm 3/11, cho biết ý kiến ca mình liên quan vn đ này :

"Các d án đường st đô th Hà Ni ni lên có tuyến Cát Linh - Hà Đông và tuyến Nhn - Hà Ni... Tuyến Cát Linh - Hà Đông thì có l không cn nói nhiu, bi báo Nhà nước đăng rt nhiu cái này c hoãn ti hoãn lui... Và cui cùng, ngày 6/11 này h quyết tâm đưa vào khai thác. Ban qun lý còn nói 15 ngày đu cho đi min phí đ khuyến khích mi người s dng. Nhưng tht ra quá trình h làm thì qua phn ánh ca báo chí thì tt c nhng sơ sut cu th ca nó thì... chưa biết đoàn tàu thế nào, nhưng riêng đường ray trên cao đã có nhiu vn đ cht lượng yếu kém, g sét, v l lung tung... báo chí đăng rt nhiu".

Vì vy, nhà báo Võ Văn To e rng người dân s nghi ngi s dng tuyến đường st trên cao Cát Linh - Hà Đông này :

"Dù được min phí đi chăng na thì người dân s không h hi đâu, ai gan lm mi dám đi, còn người cn thn thì không ai dám. Sau Cát Linh thì li ni lên cái Nhn - Hà Ni, cũng là đường st trên cao, là nhà thu khác ca Hàn Quc, và h đang đòi bi thường hơn 100 triu đô la do chm gii ta mt bng. H đã đe ri, nếu không bi thường thì h s đưa ra trng tài quc tế. Tôi nghĩ nếu trường hp đó thì h vn thng vì Vit Nam rt kém trong tranh chp thương mi quc tế. Cái đó thì cui cùng nhng người đóng thuế là nhân dân chu thôi".

Hu qu này theo Nhà báo Võ Văn To, không ch ngành đường st, không ch chính quyn Hà Ni... mà theo nhà báo Võ Văn To còn do nhng ch đo phát trin kinh tế phn khoa hc ca lãnh đo chính ph Vit Nam khiến người chu kh cui cùng cũng là "trăm dâu đ đ u d â n h ế t ".

*****************

Dự án Nhổn-ga Hà Nội bị liên doanh nhà thầu Hàn Quốc và Ý đòi bồi thường gần 115 triệu đô la

RFA, 03/11/2021

Mt liên doanh gia nhà thu Hyundai Engineering and Construction (Huyndai E&C) ca Hàn Quc và hãng xây dng cơ s h tng Ý- Ghella đã đòi thành ph Hà Ni bi thường 114,7 triu USD vì s chm tr trong vic hoàn thành d án đường st đô th Hà Ni.

chongvn4

Hình ảnh toàn cảnh đoàn tàu metro Nhổn - ga Hà Nội dời ga kỹ thuật depot Nhổn (Bắc Từ Liêm) để di chuyển lên ga S1.

T Nikkei Asia loan tin trên trong ngày 2/11, đng thi cho biết liên doanh nhà thu Hàn Quc, Ý d s đưa s vic ra trng tài quc tế nếu khon thanh toán gn 115 triu đô la không được phía Vit Nam thc hin.

D án đường st đô th Hà Ni vi nhà thu chính là Ghella nhm xây dng mt phn tuyến tàu đin ngm s 3, dài 12,5km ni ga Hà Ni vi Nhn.

Nikkei Asia dn li tin t truyn thông Nhà nước Vit Nam rng, theo kế hoch, d án d kiến được hoàn thành vào năm 2018, nhưng sau đó đã b hoãn đến tháng 12/2022. Nguyên nhân được phía Hà Ni đưa ra là do chm tr trong công tác gii to, thu hi đt.

T tháng 6, liên doanh ca Hyundai E&C đã tm dng công vic và h cho biết đang xem xét đưa đơn kin ra trng tài quc tế nếu thit hi không được thanh toán.

Ban qun lý đường st đô th Hà Ni cho biết đang đàm phán vi các nhà thu đ xác đnh con s thit hi chính xác.

S vic tương t đã tng xy ra vào năm 2020 khi công ty Daelim Industrial ca Hàn Quc, đơn v ký hp đng xây dng đon trên cao ca tuyến đường đô th s 3, cũng đòi bi thường thit hi khong 19 triu USD do công vic b trì hoãn trong hai năm.

Daelim, cui cùng, đã đng ý mc thanh toán 6,6 triu đô la t Ban qun lý đường st đô th.

Vit Nam có ba d án đường st metro đang trin khai gm Cát Linh-Hà Đông ; Nhn-Ga Hà Ni và Bến Thành-Sui Tiên (tuyến s 1 thuc d án đường st đô th Thành phố Hồ Chí Minh). Tt c các d án đu b chm tiến đ.

Nikkei Asia viết rng vic thanh toán chm cho các nhà thu đã tr thành kinh niên.

Ngoài tuyến Hà Ni-Nhn b chm tr, thì phi k đến d án đường st đô th Cát Linh - Hà Đông. D án này b trì hoãn đưa vào s dng hơn 10 ln và đi vn thêm hơn 300 triu đô la. Li mt phn được cho là do nhà thu Trung Quc không cung cp được các chng ch mc đ an toàn, kết qu th nghim an toàn t nhà sn xut.

Nguồn : RFA, 03/11/2021

Published in Việt Nam