Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Hoa Kỳ xếp Việt Nam vào danh sách các nước phải theo dõi về thao túng tiền tệ (RFA, 29/05/2019)

Bộ Tài chính Mỹ hôm 28/5 xếp Việt Nam vào danh sách 9 nước cần phải theo dõi về thao túng tiền tệ vì chưa đáp ứng được một số tiêu chí của Mỹ.

tiente1

Hình minh họa. Tiền VND - AFP

Báo cáo hàng năm của Bộ Tài chính Mỹ được gửi cho Quốc hội, xem xét các chính sách của 21 đối tác thương mại lớn của Mỹ. 9 nước bị đưa vào danh sách phải theo dõi bao gồm Ireland, Ý, Malaysia, Singapore, Việt Nam, Trung Quốc, Đức, Nhật Bản và Nam Hàn.

Có 3 tiêu chí để Bộ Tài chính Mỹ quyết định một nước có bị xem là thao túng tiền tệ hay không gồm : có thặng dư thương mại lớn với Mỹ, có thặng dư tài khoản vãng lai lớn và thiên lệch với bằng chứng rõ ràng, thường xuyên can thiệp tiền tệ.

Trong báo cáo năm nay, Bộ Tài chính Mỹ đã mở rộng phạm vi xem xét. Theo tiêu chí mới, bất cứ quốc gia nào có kim ngạch thương mại hai chiều với Mỹ hơn 40 tỷ đô la đều bị xem xét, thay vì chỉ 12 đối tác lớn nhất trước kia. Ngoài ra, Hoa Kỳ cũng hạ ngưỡng thặng dư tài khoản vãng lai xuống từ 3% GDP còn 2% GDP.

Kim ngạch thương mại hai chiều giữa Mỹ và Việt Nam năm ngoái đã đạt gần 60 tỷ đô la. Thặng dư thương mại của Việt Nam với Mỹ vào năm 2018 là gần 35 tỷ đô la, theo số liệu của Tổng cục Thống kê.

*****************

Việt Nam : ngư ông hưởng lợi trong chiến tranh thương mại Mỹ-Trung (VOA, 29/05/2019)

Hàng Việt Nam nhp khu vào Hoa Kỳ tăng vt trong quý đu tiên ca năm 2019 gia lúc các doanh nghip thay đi chui cung ng trong bi cảnh nhng căng thng thương mi gia Bc Kinh và Washington.

tiente2

liu : Hàng hóa sn xut ti Vit Nam. nh chp 3/10/2014. Reuters/Kham

Hàng nhập khu t Vit Nam vào M đã tăng 40,2% trong quý I/2019, so vi cùng kỳ năm trước. Bn tin ca Newsweek dn ngun tin t Văn Phòng Đi din Thương Mi Hoa Kỳ cho biết là trong năm 2018, mặt hàng nhp vào M nhiu nht là hàng máy móc đin t, tr giá 11 t USD, kế đó là hàng dt may : 7,2 t, và giy dép : 6,2 t.

Theo đà này, thì Việt Nam có trin vng qua mt nước Anh, hin xếp hng 7 trong danh sách các nhà cung cp hàng nhp khu ln nhất ca M trong năm 2018, theo Bloomberg.

Nhập khu t Hàn Quc cũng tăng 18,4% năm nay. Trong khi hàng nhp khu t Trung Quc st gim 13,9%.

Bản tin ca Vnexpress còn cho rng Vit Nam có trin vng qua mt không nhng nước Anh, mà còn nước Pháp, Ý vàn Đ, đ tr thành nhà xut khu hàng hóa ln th 7 ca M, vi giá tr d kiến lên đến gn 69 t USD".

Trang mạng này trích s liu ca Tng cc Hi quan, cho biết trong 4 tháng đu năm 2019, "M tiếp tc là th trường nhp khu nhiu nht các mt hàng của Vit Nam. Đng đu là hàng dt may vi giá tr 4,42 t USD, và sau đó giày dép, máy móc, thiết b, dng c, ph tùng, g và sn phm g ".

Chính phủ ca ông Trump trước đó đã nói rng thuế đánh trên hàng nhp khu t Trung Quc s buc các cơ s sn xut Trung Quc di hãng xưởng sang các nước láng ging.

Bản tin ca Newsweek dn nhiu ngun tin t các ch nhân doanh nghip và các nhà phân tích nói rng h đã chng kiến nhiu hãng xưởng Trung Quc di sang Vit Nam.

Từ khi M và Trung Quc tăng thuế quan đánh trên hàng nhập khu ca nhau, gii phân tích đã khuyến cáo rng cuc chiến tranh thương mi gia hai nn kinh tế ln này có th có nhng hu qu nguy him cho nn kinh tế toàn cu.

****************

Hoa Kỳ tăng nhập hàng từ Việt Nam vì thương chiến với Trung Quốc (BBC, 29/05/2019)

Nhập khẩu của Hoa Kỳ từ Việt Nam tăng mạnh trong quý đầu của năm 2019 trong bối cảnh các doanh nghiệp thay chuỗi cung ứng vì Bắc Kinh và Washington tiếp tục có căng thẳng thương mại.

tiente7

Hàng dệt may chiếm tỉ trọng cao trong xuất khẩu từ Việt Nam sang Hoa Kỳ

Nhập khẩu của Mỹ từ Việt Nam tăng 40,2% trong ba tháng đầu năm 2019, so với năm 2018 và có thể vượt nhập khẩu từ Anh, là nhà cung cấp hàng nhập khẩu lớn thứ 7 của Hoa Kỳ vào năm 2018, theo Bloomberg.

Nhập khẩu từ Hàn Quốc vào Hoa Kỳ cũng tăng 18,4% trong năm nay.

Tuy nhiên nhập khẩu của Hoa Kỳ từ Trung Quốc, giảm 13,9%.

Năm 2018, xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam sang Hoa Kỳ là hàng điện máy.

Văn phòng Đại diện Thương mại Hoa Kỳ cho biết, Hoa Kỳ đã nhập khẩu trị giá 11 tỷ đô la hàng điện máy, cộng với 7,2 tỷ đô la hàng dệt kim và 6,2 tỷ đô la giày dép.

Đó là 'kỳ vọng' của chính Hoa Kỳ

Trong bối cảnh căng thẳng thương mại gia tăng giữa Bắc Kinh và Washington, chính quyền Trump nói rằng thuế quan sẽ buộc các công ty sản xuất tại Trung Quốc phải di dời các nhà máy sang các nước lân cận.

"Kỳ vọng của tôi là rất nhiều doanh nghiệp này sẽ được chuyển từ Trung Quốc đến những nơi khác trong khu vực", Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steven Mnuchin nói trước Ủy ban Dịch vụ Tài chính Hạ viện hôm thứ Tư.

Và đó dường như là những gì đang xảy ra. Tin tức cũng cho thấy bằng chứng về sự thay đổi, với các chủ doanh nghiệp và các nhà phân tích nói rằng họ thấy việc di dời các cơ sở sản xuất của các công ty đến Việt Nam.

tiente8

Triển lãm motor Thượng Hải. Joseph Nye nói Trung Quốc đã là một xã hội trung lưu nhưng đảng cầm quyền vẫn bám theo tư duy cũ

Trong khi đó cũng có nhiều công ty Trung Quốc âm thầm chuyển sang Việt Nam do thương chiến với Mỹ.

Một số hãng đối diện các khó khăn và chi phí cao hơn những hãng đã chuyển sang Việt Nam từ hai năm qua không muốn phát biểu công khai.

Có một số nguyên nhân như việc họ phải giải quyết khéo léo kế hoạch sa thải công nhân và bồi thường, chưa kể phản ứng từ các nhà cung cấp hay biến động về giá cả đối với các doanh nghiệp lưu hàng với số lượng lớn.

Trong một số trường hợp, chính quyền địa phương phía Trung Quốc thậm chí không cho chủ hãng rời máy móc nhà xưởng đi chừng nào chi trả được tiền bồi thường và an sinh xã hội hay thuế thỏa đáng.

tiente9

Một cửa hàng đồ lót thương hiệu Mỹ Victoria's Secret tại Trung Quốc

Trong bài 'Thương chiến Mỹ-Trung và cơ hội 'ngàn năm một thuở cho VN' gửi BBC, Tiến sĩ Đinh Trường Hinh biện luận đây là cơ hội "độc nhất vô nhị", mà nếu nắm bắt được thì nó sẽ giúp Việt Nam tiến lên rất mạnh và rất xa trong kỹ nghệ hóa, trở thành một nước tân tiến trong 20-30 năm.

Ông Hinh cho rằng chính phủ Việt Nam có vai trò hết sức quan trọng và nếu Việt Nam không nắm lấy thì chắc chắn các nước cạnh tranh sẽ lấy đi mất.

****************

Có sự hiểu nhầm về ‘kinh tế Việt Nam sớm vượt Singapore’ ? (VOA, 29/05/2019)

Một bn tin ca Bloomberg nói nn kinh tế ca Vit Nam "có th ln hơn" Singapore vào năm 2029 đang gây ra nhiu tranh lun theo hướng ng vc, ma mai trên mt s din đàn mng Vit Nam.

tiente3

Kinh tế Vit Nam b cho là còn l thuc nhiu vào lao đng giá r, đu tư nước ngoài và xut khu

Các chuyên gia kinh tế nói có tâm lý hoài nghi đó là do nhiu người hiểu nhm gia các khái nim "quy mô nn kinh tế" và "mc sng". Đng thi, các chuyên gia cũng khuyến cáo Vit Nam cn thay đi mô hình kinh tế mi duy trì được tăng trưởng.

Bản tin ngn do Bloomberg đăng lên hôm 28/5 trích dn d báo ca Ngân hàng DBS nói rằng Vit Nam "có tim năng tăng trưởng vi tc đ 6-6,5% trong thp k ti", căn c vào dòng vn đu tư nước ngoài chy mnh vào Vit Nam cũng như s gia tăng v năng sut trong nhng năm ti.

"Nếu Vit Nam có th duy trì tc đ tăng trưởng đó, kinh tế Vit Nam s có quy mô ln hơn kinh tế Singapre sau 10 năm na", nhà kinh tế Irvin Seah làm vic Singapre viết trong tài liu nghiên cu được công b hôm 28/5, theo bn tin ca Bloomberg. Thông tin này được nhiu t báo, trang tin đin t ca Vit Nam đăng lại.

Trên các diễn đàn Bàn lun v Kinh tế-Chính tr và Góc nhìn Báo chí-Công dân vi tng cng hơn 263.000 thành viên, xut hin hàng trăm ý kiến bình lun v bn tin. Đa s nhng người tham gia bình lun cho rng vic kinh tế Vit Nam vượt Singapore là "hoang đường", "o tưởng", hay "mơ hão".

Một s ít người có cách nhìn nhn đim tĩnh hơn, bày t quan đim rng d báo ca ngân hàng DBS là "hoàn toàn có kh năng", ging như Trung Quc đã vượt Nht Bn v quy mô kinh tế. Tuy nhiên, h lưu ý rng "không nên nhầm ln gia Tng Sn phm Quc ni (GDP), tc là tm vóc nn kinh tế, vi thu nhp đu người". H nói thêm rng GDP đu người "mi th hin s thnh vượng ca quc gia", và vic báo chí trong nước so sánh tng GDP "tht bun cười".

tiente4

Việt Nam được các tổ chức quốc tế đánh giá thuộc nhóm có tốc độ tăng trưởng cao nhất thế giới

Doanh nhân Trần Quốc Quân, người ni tiếng trên mng xã hi và hin sinh sng Ba Lan, chia s vi quan đim cho rng nhiu người có s nhm ln v các khái nim kinh tế.

Dựa vào các s liu do các t chc quc tế công b, ông Quân, vi chuyên môn v thng kê, tính toán rng vi mc tăng trưởng trung bình 3,2%/năm, GDP ca Singapore năm 2019 d kiến là 359 t đô la M s tăng thành 492 t đô la vào năm 2029.

Về mc d báo cho Vit Nam, doanh nhân Trn Quc Quân tính toán rng vi tc đ tăng trưởng trung bình 6,5%/năm, GDP của Vit Nam s tăng t 266 t đô la ca năm 2019 lên 499 t đô la vào năm 2029.

VOA thực hin tính toán đc lp vi các s liu t thu thp và cũng đi đến kết qu tương t.

"Năm 2029 QUI MÔ kinh tế ca Vit Nam đui kp và vượt Singapore nhé. 499 t USD so vi 492 t USD", ông Quân viết trên trang Facebook cá nhân có tng cng hơn 13.000 người theo dõi.

Mặc dù vy, doanh nhân này cũng lưu ý rng "QUI MÔ nn kinh tế Vit Nam hoàn toàn có thể đui kp và vượt Singapore nhưng MC SNG tính theo đu người thì còn lâu, chc phi hơn na thế k na nếu vn gi được tc đ tăng trưởng này".

Từ góc nhìn ca chuyên gia kinh tế Phm Chi Lan, quy mô kinh tế ca Vit Nam có vượt Singapore hay không, điều đó không quá quan trng, mà theo bà, vn đ chính ca Vit Nam là "phi ci thin mt cách rt cơ bn v hiu qu ca tăng trưởng kinh tế đ có th hướng ti tăng trưởng bn vng".

Nữ chuyên gia kinh tế kỳ cu phân tích vi VOA rng mô hình tăng trưởng ca Vit Nam lâu nay vn da vào các nhân t cũ như lao đng giá r, đu tư nước ngoài và xut khu, điu đó s bc l nhược đim trong nhng năm ti. Bà Lan nói thêm vi VOA :

"Vấn đ ch duy trì tc đ tăng trưởng như hin nay mà li vẫn dựa trên mô hình cũ thì liu có duy trì được hay không v lâu v dài. Hai là duy trì tc đ tăng trưởng như vy có thc s có ý nghĩa không cho s phát trin v lâu dài ca Vit Nam ? Vì vy, có vượt Singapore v quy mô trong mt thi gian nào đó thì nó cũng không phải là nhng cái mang li giá tr ln hay dài hn cho đt nước và người dân".

Việt Nam cn "phát trin da vào ni lc nhiu hơn" thay vì da quá nhiu và đu tư nước ngoài, song song vi điu đó, ci cách th chế đ chng tham nhũng tt hơn, giúp tăng hiệu qu cho nn kinh tế là vic "hết sc cn thiết", n chuyên gia kinh tế Phm Chi Lan đ xut.

"Chỉ cn làm được như vy không thôi, Vit Nam đã có th tăng trưởng cao hơn, nht là hiu qu tăng trưởng được ci thin hơn", bà Lan nói vi VOA.

Hồi tháng 3/2006, trong một cuc trà li phng vn được nhiu báo ln ca Vit Nam đăng ti, nói v khong thi gian mà Vit Nam cn đ đui kp các nước trong khu vc v thu nhp bình quân đu người vi điu kin tt c các nước đu duy trì đà tăng trưởng, ông IL Houng Lee, Trưởng đi din IMF Vit Nam ti thi đim đó, cho rng Vit Nam có th phi mt 18 năm đ đui kp Indonesia, 34 năm vi Thái Lan và 197 năm vi Singapore.

Theo số liu thng kê ca Ngân hàng Thế gii, GDP đu người ca Singapore năm 2017 là 55.235 đô la Mỹ. Con s trong cùng năm ca Vit Nam là 2.343 đô la.

*****************

Làm rõ về dự báo qui mô kinh tế Việt Nam vượt Singapore vào 2029 (RFA, 29/05/2019)

Bloomberg dẫn một báo cáo của ngân hàng DBS Bank thuộc Singapore dự báo qui mô nền kinh tế Việt Nam sẽ vượt qua Singapore vào năm 2029.

tiente5

Ảnh minh họa chụp tại Singapore hôm 4/4/2019. AFP

Cụ thể, DBS Bank dự báo kinh tế Việt Nam có thể tăng trưởng khoảng từ 6% đến 6,5% trong 10 năm tới, nhờ tăng năng suất lao động và nguồn vốn đầu tư nước ngoài tăng mạnh thời gian gần đây.

Cũng trong báo cáo của ngân hàng DBS Bank, chuyên gia kinh tế Irvin Seah cho rằng, nếu duy trì được tốc độ tăng trưởng này, nền kinh tế Việt Nam sẽ lớn hơn quy mô nền kinh tế Singapore sau 10 năm nữa.

Trao đổi với RFA từ Hà Nội hôm 29/5, Phó giáo sư, Tiến sĩ Đinh Trọng Thịnh, thuộc học viện Kinh tế Tài chính Việt Nam nhận định :

"Theo tôi, dự báo đó có một nét tương đối sáng  với nền kinh tế Việt Nam. Và trong thời gian vừa qua chúng ta cũng thấy kinh tế Việt Nam đã vượt lên với một tốc độ phát triển tương đối nhanh chóng. Và đặc biệt từ một nền kinh tế phát triển đơn thuần theo chiều rộng, nay đã có một độ bền vững nhất định, mặc dù có nhiều biến động trên trường quốc tế, nhưng kinh tế Việt Nam vẫn phát triển tốt. Và với tốc độ như thế thì đến năm 2029 hay có thể sớm hơn, GDP(tổng sản phẩm quốc nội) Việt Nam vượt Singapore cũng là điều bình thường thôi".

Tin cho biết, Chính phủ Việt Nam dự báo tổng sản phẩm quốc nội GDP tăng ít nhất 6,8% trong năm nay.

Trong khi đó, chuyên gia kinh tế Irvin Seah cho rằng tăng trưởng kinh tế của Việt Nam trong tương lai sẽ được thúc đẩy bởi lợi thế về cơ cấu dân số, lực lượng lao động, cơ sở hạ tầng ngày càng được cải thiện, và nền chính trị ổn định giúp thu hút dòng vốn nước ngoài.

"Không có ý nghĩa gì cả"

Tuy nhiên, Tiến sĩ Cấn Văn Lực, Chuyên gia Kinh tế trưởng Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam – BIDV, Thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách Tài chính - Tiền tệ Quốc gia, khi trao đổi với RFA hôm 29/5 từ Hà Nội cho rằng, so sánh theo GDP của DBS Bank không có ý nghĩa gì cả:

"Trước hết chúng ta cần phải hiểu chính xác hơn, tức là đến thời điểm 2029 thì quy mô GDP của Singapore và Việt Nam tương ứng nhau, và đến năm 2030 GDP của Việt Nam sẽ vượt Singapore. Có nghĩa là khi đó GDP của Singapore dự tính tương đương 445 tỷ đô, và đến năm 2030 GDP của Việt Nam sẽ là 465 tỷ đô. Tuy nhiên, so sánh đó không có ý nghĩa gì cả, vì phải so sánh với nhau dựa trên thu nhập bình quân đầu người (GDP per Capital)."

Chuyên gia kinh tế Huỳnh Bửu Sơn từ Sài Gòn khi trả lời RFA, cũng cho rằng, sau 10 năm thì dân số Singapore nếu có tăng thì cũng chỉ khoảng 1/20 dân số của Việt Nam. Tất nhiên khi đó GDP của Việt Nam có thể lớn hơn Singapore, nhưng GDP (per capital) tính theo đầu người  của Việt Nam chắc sẽ còn thấp hơn Singapore rất là nhiều. Cho nên theo ông, sự so sánh của các chuyên viên kinh tế Singapore cũng cho thấy sự tăng đáng kể của GDP Việt Nam, nhưng nếu so GDP tính theo đầu người thì còn thấp hơn Singapore rất nhiều.

tiente6

Ảnh minh họa chụp tại một công ty may ở Hà Nội hôm 24/5/2019. AFP

Theo Tiến sĩ Cấn Văn Lực, nếu tính theo giá thực thể thì thu nhập bình quân đầu người của Singapore đang gấp 25 lần Việt Nam, và đến 2029 vẫn gấp khoảng 17 lần so với Việt Nam. Khi đó theo ông, Việt Nam vẫn là nước thu nhập trung bình, trong khi Singapore là nước thu nhập cao và phát triển.

Đồng quan điểm, Tiến sĩ kinh tế Nguyễn Huy Vũ từ Na Uy cho rằng, nền kinh tế Việt Nam là một nền kinh tế của 90 triệu người, còn nền kinh tế của Singapore là nền kinh tế của hơn 5 triệu người. Nếu nền kinh tế Việt Nam có mức phát triển ngang bằng với Singapore thì đúng ra nền kinh tế Việt Nam phải lớn gấp 20 lần nền kinh tế của Singapore. Ông nói tiếp:

"Dự báo cho rằng phải 10 năm nữa nền kinh tế Việt Nam mới ngang bằng của Singapore nó cho thấy một sự thật rằng nếu Việt Nam tiếp tục mô hình hiện nay thì 10 năm nữa vẫn mãi là một nước nghèo, rất nghèo của khu vực".

Nếu so sánh GDP trên đầu người thì hiện nay của Việt  Nam là khoảng 2.500 đô la Mỹ trong khi của Singapore là 64 ngàn đô la Mỹ, gấp 25 lần. Tức hiện nay thu nhập trung bình của 25 người Việt Nam mới bằng một người Singapore. Và giả sử 10 năm tới khi hai nước có nền kinh tế bằng nhau và dân số Việt Nam tăng lên khoảng 100 triệu trong khi dân số Singapore chỉ khoảng hơn 5 triệu người thì sự phát triển của Việt Nam cũng chỉ đạt đến mức là thu nhập của 20 người Việt mới bằng thu nhập của một người Singapore. Đó là nhận định của Tiến sĩ Nguyễn Huy Vũ.

Báo cáo của Ngân hàng DBS đưa ra số liệu, trong 4 tháng đầu năm, vốn FDI đăng ký từ Trung Quốc đại lục và Hồng Kông vào Việt Nam đạt 2 tỷ USD, nên DBS dự báo nhiều khả năng năm nay sẽ là năm mà Việt Nam đón lượng vốn FDI lớn nhất từ hai nhà đầu tư này. Các chuyên viên của ngân hàng DBS cũng cho rằng Việt Nam đang hưởng lợi từ sự dịch chuyển chuỗi cung ứng của các doanh nghiệp lo ngại ảnh hưởng tiêu cực của cuộc chiến thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc.

Trong khi đó, vào ngày 28/5/2019, IMD World của Thụy Sỹ công bố bảng xếp hạng 63 nền kinh tế cạnh tranh nhất thế giới 2019, thì không hề có Việt Nam. Ngược lại, Singapore vượt 3 bậc so với năm 2018, vượt cả Mỹ và Hong Kong, Singapore trở thành nền kinh tế cạnh tranh nhất thế giới năm 2019.

Tiến sĩ kinh tế Nguyễn Huy Vũ nhận định :

"So sánh về mức độ sáng tạo và sự cạnh tranh, thì nếu tiếp tục với thể chế và mô hình hiện nay Việt Nam khó có thể bắt kịp được Singapore trong vài chục năm nữa. Singapore có một thể chế tốt, mặc dù tương đối khắc khe về chính trị. Hệ thống luật và áp dụng luật rõ ràng, minh bạch. Chính quyền ít tham nhũng, nhỏ gọn, thích nghi nhanh với các thay đổi của thế giới. Hệ thống giáo dục theo tiêu chuẩn Âu Mỹ, đứng hàng đầu châu Á. Chính quyền khuyến khích tư bản và kinh doanh. Họ trọng dụng nhân tài".

Theo Tiến sĩ Nguyễn Huy Vũ, tất cả những điều vừa nêu sẽ hình thành nên một văn hóa và một môi trường kinh doanh cạnh tranh, từ đó đưa Singapore trở thành nước hàng đầu trên thế giới về sáng tạo lẫn năng lực cạnh tranh.

Theo số liệu của Quỹ Tiền tệ Quốc tế IMF, GDP của Việt Nam dự kiến đạt 260,3 tỷ USD trong năm 2019, còn GDP của Singapore dự kiến đạt 372,8 tỷ USD.

Published in Việt Nam