 | Tổng quan: | 3054257 |
Tại Điều 262 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015 quy định : "Sau khi những người tham gia tố tụng phát biểu tranh luận và đối đáp xong, Kiểm sát viên phát biểu ý kiến về việc tuân theo pháp luật tố tụng của Thẩm phán, Hội đồng xét xử, Thư ký phiên tòa và của người tham gia tố tụng trong quá trình giải quyết vụ án kể từ khi thụ lý cho đến trước thời điểm Hội đồng xét xử nghị án, và phát biểu ý kiến về việc giải quyết vụ án…"
Theo quy định nêu trên, nếu vụ án thuộc trường hợp viện kiểm sát nhân dân cùng cấp tham gia phiên tòa, thì sau khi Tòa án cùng cấp chuyển hồ sơ vụ án cho viện kiểm sát cùng cấp để nghiên cứu hồ vụ việc, Viện trưởng viện kiểm sát cùng cấp sẽ phân công Kiểm sát viên nghiên cứ hồ sơ : Căn cứ vào tài liệu, chứng cứ trong hồ sơ vụ án đề xuất hướng giải quyết vụ án trên với Viện trưởng viện kiểm sát.
Khi được Viện trưởng viện kiểm sát thống nhất về đường lối giải quyết vụ án, thì tại phiên tòa sau khi kết thúc phần tranh luận, Kiểm sát viên sẽ phát biểu ý kiến của mình.
Nội dung văn bản phát biểu ý kiến yêu cầu Kiểm sát viên phải phân tích nội dung vụ án, đánh giá đầy đủ, khách quan, toàn diện các chứng cứ của vụ án, đối chiếu với các quy định pháp luật có liên quan để đề xuất hướng giải quyết vụ án : Chấp nhận toàn bộ hay một phần, hoặc không chấp nhận yêu cầu, đề nghị của đương sự… ; đồng thời phát biểu việc chấp hành pháp luật của các chủ thể tham gia tố tụng gồm : Thẩm phán, Hội đồng xét xử, Thư ký và các đương sự vào quá trình giải quyết vụ án.
Bài phát biểu ý kiến của Kiểm sát viên tại phiên tòa được xem như một trong các căn cứ để Hội đồng xét xử thảo luận, xem xét giải quyết vụ án khi nghị án.
Theo quy định tại Điều 262 Bộ luật Tố tụng dân sự, về thời điểm phát biểu ý kiến của Kiểm sát viên, là khi những người tham gia tố tụng phát biểu tranh luận và đối đáp xong, trước khi Hội đồng xét xử vào nghị án thì Kiểm sát viên "phát biểu ý kiến về việc giải quyết vụ án".
Ý kiến về yêu cầu này, thẩm phán Hà Viết Toàn, Phó Chánh án Tòa án nhân dân tỉnh Gia Lai, cho rằng việc Kiểm sát viên phát biểu ý kiến nhưng không cho các đương sự có ý kiến đối đáp với phát biểu này, là không đảm bảo quyền tranh tụng của các đương sự. Bởi vì đây cũng là ý kiến liên quan đến nội dung vụ án, cùng là một trong những căn cứ để Hội đồng xét xử phán quyết về tố tụng, nội dung vụ án.
Vì vậy, ý kiến chung của giới thẩm phán là nội dung điều luật quy định trên không phù hợp với nguyên tắc cơ bản của Bộ luật Tố tụng dân sự, tại : "Điều 21. Kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong tố tụng dân sự : 1. Viện kiểm sát kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong tố tụng dân sự, thực hiện các quyền yêu cầu, kiến nghị, kháng nghị theo quy định của pháp luật nhằm bảo đảm cho việc giải quyết vụ việc dân sự kịp thời, đúng pháp luật".
Giới luật sư cũng đồng cách nghĩ, với nhận định nhiều vụ án Kiểm sát viên phát biểu bác bỏ quyền quan điểm của đương sự, nhưng không cho đương sự cùng luật sư biện hộ đối đáp tranh luận lại, là ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền lợi của đương sự, không bảo đảm nguyên tắc tranh tụng. Vì quan điểm của viện kiểm sát ảnh hưởng đến việc giải quyết vụ án của hội đồng xét xử. Do đó cần thiết chỉ phát biểu về mặt tuân theo pháp luật, không nên phát biểu về việc giải quyết vụ án.
Tây Nguyên
Nguồn : VNTB, 08/12/2020
