Thông Luận

Việt Nam xem xét nhập khẩu than đá từ Mỹ do thiếu than chạy điện (RFA, 08/08/2019)

Việt Nam đang xem xét việc nhập khẩu than đá từ Hoa Kỳ để đáp ứng nhu cầu về than cho sản xuất điện, trong bối cảnh Hà Nội có kế hoạch xây thêm nhiều nhà máy nhiệt điện than.

Than đá được chuyển đến nhà máy nhiệt điện Ninh Bình. Ảnh chụp tháng 9/2007. AP

Reuters, vào ngày 6 tháng 8, dẫn nguồn Báo Đầu Tư cho biết Tập đoàn Công nghiệp Than-Khoáng sản Việt Nam-Vinacomin (TKV) và Tập đoàn Xcoal Energy & Resources, có trụ sở ở bang Pennsylvania, Mỹ đã gặp nhau hồi tuần trước tại Hà Nội để thương thảo về khả năng bán than đá cho Việt Nam.

Theo dự báo của Bộ Công thương Việt Nam thì đến năm 2030 điện than sẽ chiếm khỏang gần 43% công suất nguồn điện ở Việt Nam, so với mức hơn 38% ở thời điểm hiện tại. Đồng thời, Bộ Công thương còn cho biết Việt Nam phải đối mặt với tình trạng thiếu điện nghiêm trọng từ năm 2021 trở đi vì nhu cầu sử dụng điện tăng trưởng nhanh hơn tốc độ xây dựng các nhà máy điện mới và Việt Nam sẽ phải nhập 680 triệu tấn than đá cho nhu cầu chạy các nhà máy nhiệt điện trong giai đoạn 2016-2030.

Hiện Vinacomin sản xuất hàng năm khoảng 40 triệu tấn than từ các mỏ trong nước và Việt Nam gần đây trở thành nhà nhập khẩu than, mà hầu hết nguồn hàng mua của Australia và Indonesia.

Truyền thông quốc nội ghi nhận giá than nhập khẩu cao hơn giá than bán trong thị trường nội địa.

Theo Reuters, Việt Nam cũng đang muốn nhập khẩu thêm hàng hóa từ Hoa Kỳ nhằm thu hẹp thặng dư thương mại, sau khi Tổng thống Donald Trump tuyên bố sẽ áp thuế lên các hàng hóa của Việt Nam trong bối cảnh chiến tranh thương mại Mỹ-Trung.

Trong động thái nhằm giảm thặng dư thương mại với Hoa Kỳ, Công ty Cổ phần Lọc hóa dầu Bình Sơn trong tháng 7 cho biết sẽ nhập từ 2 đến 3 triệu thùng dầu thô của Mỹ trong 6 tháng cuối năm 2019 cho Nhà máy lọc dầu Dung Quất. Trước đó hồi tháng 6, Chính phủ Việt Nam cũng cho biết Bộ Công thương Việt Nam và Bộ Năng lượng Hoa kỳ sẽ sớm ký kết một bản ghi nhớ về nhập khẩu khí hóa lỏng (LNG).

Thặng dư thương mại của Việt Nam với Mỹ là 15,55 tỷ đô la Mỹ (USD) hồi năm ngoái và gia tăng lên đến 20, 59 tỷ USD trong 6 tháng đầu năm 2019, theo số liệu thống kê của Cục Hải quan Việt Nam.

*****************

Hàng hóa Mỹ vào Việt Nam tăng mạnh giữa lúc Trung Quốc siết đầu vào (VOA, 07/08/2019)

Thống kê của Tổng cục Hải quan cho thấy hàng hóa từ Mỹ nhập khẩu vào Việt Nam tăng mạnh trong nửa đầu năm nay, trong bối cảnh Trung Quốc ngừng nhập hàng nông sản Mỹ giữa lúc thương chiến ngày càng căng thẳng.

Một người mua hàng tại một siêu thị ở Hà Nội bên các sản phẩm hoa quả nhập khẩu từ Mỹ. Hàng hóa Mỹ nhập khẩu vào Việt Nam đã tăng mạnh trong 6 tháng đầu năm nay do thương chiến Mỹ-Trung.

Theo số liệu thống kê sơ bộ của Tổng cục Hải quan Việt Nam, hàng hóa xuất xứ từ thị trường Mỹ nhập khẩu vào Việt Nam trong 6 tháng đầu năm nay đạt 6,9 tỷ USD, tăng 14,3% so với cùng kỳ năm ngoái.

Mỹ là một trong những thị trường dẫn đầu cho các mặt hàng máy tính và điện tử nhập vào Việt Nam. So với cùng kỳ năm 2018, lượng nhập khẩu mặt hàng này của Mỹ vào Việt Nam tăng 49%, đạt 2,2 tỷ USD và chiếm 32% trong tổng kim ngạch. Hàn Quốc vẫn là thị trường nhập khẩu lớn nhất của Việt Nam trong lĩnh vực này với mức kim ngạch đạt hơn 8,6 tỷ USD.

Ôtô nguyên chiếc từ Mỹ nhập vào Việt Nam tăng tới 107%, đạt trên 24 triệu USD và việc nhập khẩu linh kiện, phụ tùng ôtô tăng 95%, đạt 8,8 triệu USD, theo số liệu thống kê được trích dẫn trên VnExpress và Một Thế Giới.

Thống kê của Tổng cục Hải quan còn cho thấy, hàng rau quả từ Mỹ vào Việt Nam trong nửa đầu năm tăng tới 70%, đạt hơn 116 triệu USD. Lượng hàng thủy sản nhập khẩu cũng tăng 67%, đạt 47 triệu USD.

Trong tổng số hàng nhập khẩu từ Mỹ, có tới 14 nhóm hàng đạt kim ngạch 100 triệu USD trở lên, theo VnExpress và Một Thế Giới.

Theo đánh giá của giới chuyên gia được Một Thế Giới trích dẫn, nguyên nhân khiến nông, thủy sản… của Mỹ vào Việt Nam thời gian gần đây tăng mạnh với giá rẻ hơn là vì các mặt hàng này khó vào thị trường Trung Quốc do chiến tranh thương mại giữa hai nước ngày càng leo thang.

Giá hàng hóa Mỹ nhập khẩu vào Việt Nam thời gian qua giảm khá mạnh, theo VnExpress, tập trung vào nông, thủy sản, linh kiện điện tử. Hiện tại, tôm hùm, cua huỳnh đế, thịt heo, đậu tương của Mỹ về Việt Nam có mức giá giảm 15-50% so với năm ngoái.

Đầu tuần này, Bộ Thương mại Trung Quốc thông báo ngừng mua nông sản Mỹ nhằm đáp trả việc Tổng thống Trump áp thuế 10% lên 300 tỷ USD hàng hóa nhập từ Trung Quốc. Đây sẽ là động thái khiến cho giá các mặt hàng nông sản của Mỹ tiếp tục đi xuống trong thời gian tới, theo nhận định của VnExpress. Do đó, trang mạng này cho biết rằng, các doanh nghiệp nhập khẩu dự báo nông sản của Mỹ sẽ đổ về Việt Nam trong nửa cuối năm nay.

Mặc dù hàng hóa từ Mỹ đang được nhập khẩu nhiều hơn vào Việt Nam, nhưng số liệu của Tổng cục Hải quan cũng cho thấy hàng Việt Nam xuất sang Mỹ cũng tăng 27,3%, đạt 27,3 tỷ trong 6 tháng đầu năm nay, một phần vì thương chiến Mỹ-Trung.

Việt Nam nằm trong số các quốc gia có mức thặng dư thương mại lớn với Mỹ, và điều này khiến Tổng thống Donald Trump gần đây cáo buộc Việt Nam là nước "lạm dụng" thương mại "tồi tệ" hơn cả Trung Quốc.

Thống kê của Cơ quan Đại diện Thương mại Hoa Kỳ cho thấy thâm hụt thương mại giữa Mỹ và Việt Nam đạt gần 40 tỷ USD trong năm 2018, tăng 3,1% so với năm trước đó.

Đại diện Thương mại Mỹ Robert Lighthizer cuối tháng trước cảnh báo Việt Nam phải có biện pháp cắt giảm thặng dư thương mại trong bối cảnh chính quyền Trump tiếp tục tăng cường áp lực lên quốc gia Đông Nam Á để cân bằng cán cân thương mại với Mỹ.

***************

Thiên tai gây ngập lụt, chết người ở Tây Nguyên và Thanh Hóa (RFA, 08/08/2019)

Mưa lớn, lũ quét và sạt sở đất những ngày vừa qua đã gây ngập lụt và làm ít nhất 6 người chết ở các tỉnh Tây Nguyên ; 16 người chết, mất tích ở tỉnh Thanh Hóa. Truyền thông trong nước loan tin hôm 8/8.

Mưa lũ làm ngập lụt nhiều nơi tại Thanh Hóa. RFA

Văn phòng Thường trực Ban Chỉ đạo Trung ương về Phòng, chống thiên tai chiều 8/8 có báo cáo nhanh cho biết trong hai ngày 7 và 8/8, tình hình mưa lũ đã gây thiệt hại nặng nề cho các tỉnh ở Tây Nguyên như Gia Lai, Lâm Đồng, Đắk Nông, Đắc Lắk.

Cụ thể tại Tây Nguyên, ở ngay trung tâm Thành phố Đà Lạt (Lâm Đồng) vào sáng 8/8 nước từ thượng nguồn đổ về tràn lên đường, vào khu dân cư khiến hàng trăm nhà dân, khách sạn, hàng quán bị ngập nặng ; nhiều ô tô bị nước nhấn chìm, hư hỏng.

Ở Thành phố Bảo Lộc, một người chết vì trượt chân xuống ống cống và bị cuốn trôi hàng chục mét.

Nhà của 100 hộ dân sống ở thượng nguồn sông Đồng Nai tại các huyện Đạ Tẻh và Cát Tiên bị ngập sâu. Nhiều gia đình buộc phải sơ tán.

Tại Đắk Lắk, 800 căn nhà và hàng ngàn hecta hoa màu ở huyện Ea Sup và Buôn Đôn bị ngập nặng. Một người tử vong vì bị lũ cuốn trôi ở Đắk Lắk.

Ở tỉnh Đắk Nông, một quả đồi giữa hồ thủy điện Đăk Sin 1 bị sạt lở tối 7/8 khiến một gia đình 3 người thiệt mạng.

Ở tỉnh Gia Lai, một em bé cũng tử vong vì bị nước cuốn vào ống cống.

Thống kê của Văn phòng Thường trực Ban Chỉ đạo Trung ương về Phòng, chống thiên tai tỉnh Thanh Hóa cho biết tính đến chiều 7/8, toàn tỉnh đã có 8 người chết ở các huyện Mường Lát, Quan Sơn ; và 8 người khác mất tích đều ở huyện Quan Sơn do mưa lũ.

Tin cho biết tại tỉnh Thanh Hóa, đã có ít nhất hơn 400 căn nhà bị đổ sập, cuốn trôi và hư hỏng nặng ; hàng ngàn hecta hoa màu và lúa bị ngập ; hàng ngàn gia cầm và gia súc bị chết, cuốn trôi.

Tổng thiệt hại ban đầu do mưa lũ gây ra tại Thanh Hóa được ước tính gần 700 tỷ đồng.

********************

Nạn sâu keo tàn phá, nhà nông Quảng Ngãi lóng ngóng xử lý (RFA, 07/08/2019)

Sâu keo mùa thu (tên khoa học là Spodoptera Frugiperda) là sinh vật ngoại lai, trong vòng hai tháng qua đã hoành hành, tàn phá hàng loạt cánh đồng bắp trong vụ mùa Hè-Thu 2019 ở tỉnh Quảng Ngãi. Theo người dân địa phương, nhiều khả năng nếu không diệt được sâu keo sớm, nạn dịch này sẽ bùng phát nhanh, khó kiểm soát…

Quảng Ngãi là địa phương có diện tích trồng bắp bị ảnh hưởng nạn sâu keo mùa thu nặng nề nhất Photo : RFA

Lỗ nặng vì dịch tràn lan

Theo các nguồn tin của truyền thông trong nước, huyện Sơn Tịnh, tỉnh Quảng Ngãi là địa phương có diện tích trồng bắp bị ảnh hưởng nạn sâu keo mùa thu nặng nề nhất, tính đến cuối tháng 7/2019. Cụ thể, hàng chục hecta bắp ở các xã Tịnh Giang, Tịnh Bắc, Tịnh Đông, Tịnh Thọ...đều bị sâu keo mùa thu phá rụi ngay thời điểm cây mới trổ cờ.

Ông Tích, một hộ trồng bắp ở thôn Đông Hòa (xã Tịnh Giang) chỉ vào luống bắp mới gieo trồng cho biết cách đây khoảng 2-3 tháng gia đình có trồng một sào (500m2) bắp nhưng sau đó ông phải phá bỏ, không thu hoạch gì được vì bị sâu ăn rụi hết. Ông Tích nói :

"Rất nhiều lắm. Nó ăn hết một lứa rồi, rụi hết rồi. Bây giờ mình mới tỉa lại nề. Vừa rồi mình thu hoạch không được. Bắt đầu mình phá cái lứa đó, rồi mình tỉa lại lứa nữa nhưng mà cỡ chừng này mà mình phun ba, bốn đợt thuốc rồi nề. Chứ không phun thuốc là nó ăn không còn chi luôn".

Ông Tích cho biết thêm mọi năm sâu keo không nhiều, chỉ riêng năm nay không hiểu sao nạn sâu keo tràn lan trong huyện, vụ mùa này coi như nhà ông và các hộ khác đều lỗ to.

Chị Tuyết, một hộ trồng bắp tại thôn cho biết nhà nông như chị năm nay mất mùa. Gia đình chị trồng hai sào bắp, nếu thu hoạch thì đạt khoảng 6 tạ nhưng do bị sâu keo mùa thu ăn nên chị nghĩ rằng thu hoạch bắp của gia đình chị năm nay sẽ bị thiệt hơn một nữa so với mọi năm. Chị Tuyết nói trung bình một cây bắp có từ 2-3 con sâu, phun thuốc trừ sâu, thuốc bảo vệ thực vật các loại mà vẫn không diệt được bao nhiêu.

"Sâu ăn nhiều lắm, Một cây trung bình hai, ba con và ít nhất là một con. Toàn to không hà. Ăn nhiều lắm ! Bơm thuốc miết mà cũng không lại, từ nhỏ cho đến lớn luôn".

Sâu keo mùa thu ngoài có tên khoa học là Spodoptera Frugiperda nó còn được mệnh danh là "kẻ hủy diệt" nhiều loại cây trồng. Chị Tuyết chia sẻ :

"Không hết sâu. Nó ăn suốt luôn mà. Họ làm thì phải ráng làm thôi, làm nông phải theo tới cùng. Chất lượng năm nay mất cũng phải 50% trở lên. Một sào mà họ bẻ có hai, ba bao bắp trái. Thảm lắm !".

Từ Sơn Tịnh, chúng tôi ghé qua những cánh đồng bắp ở xã Nghĩa Hà (Thành phố Quảng Ngãi) và cũng bắt gặp tình cảnh tương tự. Đâu đâu chúng tôi cũng nghe bà con ta thán vụ bắp năm nay bị sâu keo mùa thu tàn phá, bắp trồng lên không thu hoạch được, phải phá bỏ.

Ông Duẩn, một hộ trồng bắp ở xã Nghĩa Hà nhìn đám bắp của gia đình sắp bị phá bỏ nói.

"Sâu vừa rồi nhiều lắm. Bơm với vạch bắt trong đọt nữa mà cũng không lại. Điển hình như cái đám đó".

"Mấy năm thì ít. Năm nay sâu keo mùa thu nhiều quá, chịu không nổi".

Ông Duẩn nói vụ bắp vừa rồi thiệt hại hơi nhiều, chắc chắn là lỗ vì ngoài phí mua giống nhà nông còn chịu chi phí phân, thuốc và tiền công.

Một chị nông dân có người thân trồng bắp bị sâu keo mùa thu phá hoại tham gia chia sẻ cho chúng tôi biết, sâu nhiều đến nỗi bà con phun thuốc cũng không diệt hết mà sâu càng ăn dữ hơn.

"Tôi cũng không hiểu sao nó ăn ở trong đọt, mình bơm nó không chết mà nó còn ăn hung. Mình bơm xong, mình vạch trong đọt thấy còn sáu, bảy con nhiều lắm. Đọt nào nó cũng sâu mà lá nó ăn lủng khủng luôn".

"Năm nay nhiều lắm. Năm nay tình hình bắp là nhiều. Nhiều mà bơm không lại mà nó lại sâu nhiều lắm".

Cả nước nhiễm dịch- dân chờ giải pháp

Vào hồi trung tuần tháng 6/2019, báo Dân Việt thông tin, qua kiểm tra Chi cục Trồng trọt và bảo vệ thực vật Quảng Ngãi xác định sâu keo mùa thu đã xuất hiện tại 7 huyện và thành phố ở tỉnh Quảng Ngãi gồm : Sơn Tịnh, Bình Sơn, Nghĩa Hà, Tư Nghĩa, Mộ Đức, Đức Phổ và Thành phố Quảng Ngãi.

Còn theo báo cáo của Chi cục Trồng trọt & Bảo vệ thực vật các tỉnh trên toàn quốc đến ngày 12/7/2019, sâu keo mùa thu đã lan rộng gần 40 tỉnh, thành với tổng diện tích nhiễm sâu keo mùa thu gây hại vụ bắp Hè –Thu 2019 là 15.582ha, nhiễm nặng 2.511ha, diện tích phòng trừ 7.227ha.

Dẫn nguồn từ báo điện tử Chính phủ Việt Nam, ông Nguyễn Quý Dương, Cục Phó cục Bảo vệ thực vật Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn nhìn nhận nạn sâu keo mùa thu đang hoành hành là một bệnh dịch hết sức nguy hiểm với ngành trồng trọt.

Đã có nhiều biện pháp phòng trừ sâu keo mùa thu được Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn yêu cầu các sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn, Cục bảo vệ thực vật đưa ra như : tổ chức điều tra sự phân bố, mật độ, tỷ lệ gây hại của sâu keo muà thu ; điều tra, phát hiện các giống bắp có khả năng kháng, chống chịu sâu keo mùa thu ; khuyến cáo doanh nghiệp đăng ký các sản phẩm phòng trừ sâu keo mùa thu như : Thuốc bảo vệ thực vật, bẫy bả, bẫy pheromone...và ưu tiên các loại thuốc bảo vệ thực vật sinh học.

Tổ chức CropLife (Hiệp hội Thúc đẩy ứng dụng khoa học Nông nghiệp) cũng đưa ra quan điểm ủng hộ Chương trình Quản lý dịch hại tổng hợp (IPM) để đối phó với dịch sâu keo này. Theo CropLife, để áp dụng IPM thành công, các công cụ phòng trừ hiệu quả cho nông dân bao gồm sử dụng thuốc trừ sâu, cây trồng công nghệ sinh học và các công cụ quản lý sâu hại khác. Thuốc trừ sâu là một trong số ít những công cụ phòng trừ sâu keo hiệu quả và đã được chứng minh. Có thể cân nhắc sử dụng thuốc phun qua lá và thuốc xử lý hạt giống.

"Chỉ có phun thuốc thôi. Nhưng cũng bớt được một ít thôi chứ không bao giờ nó diệt hết được. Tại vì nó rúc trong thân cây, nó ăn trong đó cho nên phun thuốc nó cũng không chết gì mấy".

Vừa nói ông Tích vừa chọn một cây bắp và tự tay vạch thân cây bắp ra cho chúng tôi xem là có sâu bò lúc nhúc bên trong. Nhiều bà con trồng bắp ở Quảng Ngãi cho chúng tôi biết giải pháp phun thuốc hiện chưa cho bà con thấy là có hiệu quả. Bà con đã phun thuốc lên cây bắp khá nhiều lần nhưng vẫn không chặn được sự lay lan của sâu keo mùa thu.

"Chín, mười ngày hoặc nữa tháng tôi bơm. Bơm vậy mà nó vẫn còn ở trong đó. Vạch trong đó thấy hai, ba con to to, to lắm. Sâu khiếp, tôi thấy run mà đến nỗi không dám vạch cây bắp luôn ấy. Đi xíu mà có cả trăm con sâu", chị Tuyết cho biết.

Bà con trồng bắp ở Quảng Ngãi đang rất hoang mang khi việc phun thuốc (truyền thống) nhiều lần nhưng sâu không hết. Sâu không hết lại phải phun tiếp vì nếu không bắp chết, bà con trắng tay nhưng phun nhiều quá họ cũng đang lo lắng liệu chất lượng trái bắp có bị ảnh hưởng ? ? ? Tuy có hơi lo lắng khi phun thuốc trừ sâu cho cây bắp quá nhiều nhưng ngoài cách này họ gần như không có giải pháp nào khác.

"Tôi cũng không hiểu nữa. Mình không biết cách gì để trị. Sâu vậy, bơm không lại thì nhổ cho bò ăn chứ làm cái gì nữa, như cái đám trong nhà đó, bơm không lại là nhổ cho bò ăn"-Lời chị nông dân.

"Bơm thuốc bị bệnh. Thấy họ bơm họ cũng bệnh thiệt. Kiểu mình tiếp xúc với thuốc sâu thực vật nhiều là mình cũng bệnh. Giờ làm nông mà nó sâu quá thì họ cũng ráng mà bơm thôi. Mà bơm nhiều sau nó cũng bệnh lắm, bệnh ở cơ thể mình nhiều lắm !", chị Tuyết phân trần.

Trên toàn cánh đồng hoa màu ở Quảng Ngãi, chúng tôi ghi nhận không riêng gì cây bắp mà vụ Hè Thu năm nay những loại cây hoa màu khác cũng bị sâu bệnh phá hoại nhưng về mức độ thì bắp vẫn loại cây bị nghiêm trọng nhất. Bà con lo lắng không biết đợt bắp tiếp theo có bị sâu keo mùa thu phá hoại hay không ? Bởi hiện tại trên những cánh đồng bắp của bà con, sâu keo mùa thu vẫn đang hoành hành mà cơ quan chức năng địa phương vẫn chưa đề ra giải pháp nào cho thấy sẽ giúp bà con ngăn chặn hiệu quả, triệt để.