 | Tổng quan: | 3638831 |
Việt Nam : Cựu bộ trưởng lãnh án tù chung thân về tội tham nhũng (RFI, 28/12/2019)
Hôm 28/12/2019, kết thúc phiên xử về tham nhũng liên quan đến tập đoàn nhà nước MobiFone, ông Nguyễn Bắc Son, nguyên bộ trưởng Thông tin và truyền thông, đã bị tuyên án chung thân.
Tuyên án những bị cáo trong vụ AVG. Cánh Cò - Ảnh minh họa.
Đây là hình phạt tổng hợp cho hai tội danh"vi phạm quy định về quản lý và sử dụng vốn đầu tư công gây hậu quả nghiêm trọng", và tội "nhận hối lộ".
Trước đó Viện Kiểm sát đã đề nghị bản án tử hình đối với ông Nguyễn Bắc Son về tội nhận hối lộ, nhưng cuối cùng tòa chỉ tuyên án chung thân, do gia đình của ông Nguyễn Bắc Son hôm qua đã nộp lại đủ 66 tỉ đồng tiền mặt, tương đương với 3 triệu đôla tiền hối lộ nhận từ Phạm Nhật Vũ, cựu chủ tịch hội đồng quản trị Công ty cổ phần Nghe nhìn toàn cầu AVG, để thông qua thương vụ Mobifone mua AVG. Vụ mua bán này đã khiến công ty viễn thông của nhà nước MobiFone bị thiệt hại. Bị cáo Nguyễn Bắc Son bị xem là người chịu trách nhiệm cao nhất, đứng đầu trong số những người bị khởi tố.
Trong vụ xử này, một cựu bộ trưởng khác của Bộ Thông tin và truyền thông là ông Trương Minh Tuấn lãnh án 14 năm tù, cũng vì đã nhận tiền hối lộ của ông Phạm Nhật Vũ. Ông Phạm Nhật Vũ chính là em trai của tỷ phú đôla Phạm Nhật Vượng, người giàu nhất Việt Nam hiện nay, người sáng lập và hiện là chủ tịch tập đoàn Vingroup.
Bản thân ông Phạm Nhật Vũ thì bị tuyên phạt 3 năm tù về tội hối lộ hai cựu bộ trưởng nói trên, cũng như hối lộ cho các quan chức khác. Trong vụ xử này, 11 bị cáo khác lãnh án từ 2 đến 23 năm tù, lãnh án nặng nhất là hai cựu lãnh đạo MobiFone Lê Nam Trà (23 năm) và Cao Duy Hải (14 năm).
Theo hãng tin AFP, vụ xử Mobifone mua AVG đã thu hút rất nhiều sự chú ý của công luận Việt Nam, do các bị cáo là những nhân vật cao cấp. Trước khi xảy ra vụ Mobifone, ông Nguyễn Bắc Son từng là một ủy viên Trung ương Đảng.
Thanh Phương
****************
Sơ thẩm vụ AVG : Cựu Bộ trưởng Nguyễn Bắc Son thoát án tử (VOA, 28/12/2019)
Tòa án Nhân dân Hà Nội hôm 28/12 tuyên án sơ thẩm đối với 14 bị cáo về sai phạm trong vụ mua bán AVG, trong đó một cựu bộ trưởng nhận án chung thân, các bị cáo còn lại nhận án tù giam từ 2 đến 23 năm, các báo Việt Nam cho hay.
Những bị cáo trong vụ tham nhũng AVG - Ảnh minh họa
Tòa tuyên ông Nguyễn Bắc Son, cựu Bộ trưởng Thông tin và truyền thông, phải chịu hình phạt tù chung thân cho các tội "vi phạm quy định về quản lý, sử dụng vốn đầu tư công gây hậu quả nghiêm trọng" và "nhận hối lộ".
Trong những ngày xét xử vừa qua, tài liệu của cơ quan truy tố cho biết ông Son từng nhận hối lộ 3 triệu đô la từ ông Phạm Nhật Vũ vào thời điểm ông Vũ còn là Chủ tịch của AVG. Viện Kiểm sát nhân dân đã đề nghị tòa tuyên án tử hình đối với ông Son.
Một ngày trước khi tòa tuyên án, gia đình bị cáo Nguyễn Bắc Son đã nộp lại 3 triệu đô la tiền nhận hối lộ cho nhà chức trách.
Với động thái được xem là bị cáo nỗ lực "khắc phục hậu quả", tòa sơ thẩm cho rằng "không nhất thiết" phải áp dụng biện pháp cao nhất là tử hình như đề nghị của Viện Kiểm sát nhân dân, các báo trong nước tường thuật.
Về phía bị cáo Phạm Nhật Vũ, cựu Chủ tịch AVG, ông này bị tòa tuyên phạt 3 năm tù về tội "đưa hối lộ".
Một cựu Bộ trưởng Thông tin và truyền thông khác, ông Trương Minh Tuấn, lĩnh tổng cộng 14 năm tù vì hai tội "vi phạm quy định về quản lý đầu tư công" và "nhận hối lộ".
Cũng bị tòa xác định phạm hai tội nêu trên, cựu Chủ tịch MobiFone Lê Nam Trà phải nhận tổng hình phạt là 23 năm tù, cựu Tổng giám đốc MobiFone Cao Duy Hải lĩnh án tổng cộng là 14 năm tù.
Một loạt các bị cáo khác gồm Phạm Đình Trọng, Phạm Thị Phương Anh, Nguyễn Mạnh Hùng, Nguyễn Bảo Long, Nguyễn Đăng Nguyên, Phan Thị Hoa Mai, Hồ Tuấn, Võ Văn Mạnh và Hoàng Duy Quang lĩnh án từ 2 đến 5 năm tù cho tội "vi phạm quy định về quản lý, sử dụng vốn đầu tư công".
Tin từ các báo Việt Nam nói tòa xét bối cảnh xảy ra vụ án và việc tất cả bị cáo "đã khắc phục hậu quả" và cho rằng "có căn cứ giảm nhẹ đáng kể hình phạt cho tất cả các bị cáo".
Năm 2015, Tổng công ty MobiFone thuộc Bộ Thông tin và truyền thông dùng vốn nhà nước để mua 95% cổ phần của Công ty cổ phần nghe nhìn toàn cầu (AVG) với số tiền 8.900 tỉ đồng.
Tài liệu của cơ quan điều tra nói các lãnh đạo của bộ và MobiFone gồm Nguyễn Bắc Son, Trương Minh Tuấn, Phạm Đình Trọng, Lê Nam Trà, Cao Duy Hải và các thuộc cấp đã vi phạm pháp luật trong việc "đề xuất dự án đầu tư, đánh giá về tài chính, thẩm định giá".
Việc làm của họ gây thiệt hại "đặc biệt nghiêm trọng" cho tài sản của nhà nước với tổng số tiền thiệt hại là "hơn 6.500 tỉ đồng", nhà chức trách cho biết qua các tài liệu dùng để truy tố các bị cáo.
***************
Trong phiên tòa sáng ngày 20/12, Viện Kiểm sát Nhân dân thành phố Hà Nội đã đề nghị mức án tử hình đối với cựu Bộ trưởng Thông tin và truyền thông về tội nhận hối lộ trong thương vụ MobiFone mua 95% AVG.
Hình minh họa. Cựu Bộ trưởng Thông tin và truyền thông Nguyễn Bắc Son (ngoài cùng bên phải) tại tòa Hình TTXVN
Đến chiều ngày 23/12, tin cho biết gia đình ông Nguyễn Bắc Son đã nộp 21 tỷ đồng tiền khắc phục hậu quả sau một quá trình dài bất hợp tác. Tuy nhiên, số tiền này chỉ gần bằng 1/3 số tiền hối lộ ông Son nhận được từ cựu Chủ tịch Hội đồng Quản Trị AVG, ông Phạm Nhật Vũ.
Tuy nhiên đến ngày 27/12, một ngày trước khi Tòa án Nhân dân Hà Nội tuyên án vụ MobiFone mua AVG, người nhà ông Son đã đem thêm 45 tỷ đồng đến giao nộp.
Như vậy, ông Nguyễn Bắc Son đã nộp lại tổng cộng 66 tỷ đồng, tương đương với số tiền 3 triệu USD mặc dù trong phiên tòa ông thừa nhận có cầm thêm 200.000 USD từ Chủ tịch MobiFone Lê Nam Trà.
Số tiền 66 tỷ đồng tiền mặt là một số tiền lớn, tuy nhiên báo chí nhà nước không cho biết số tiền này gia đình ông Son kiếm đâu ra chỉ trong vài ngày, dù con gái ông cựu Bộ trưởng Thông tin và truyền thông, cựu Phó Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương phủ nhận có nhận tiền từ người cha chuyển cho trước đó.
Nhận xét về hành vi nhận hối lộ và khắc phục hậu quả của Cựu Bộ trưởng Thông tin và truyền thông, ông Nguyễn Văn Khánh, nguyên phóng viên ban Khoa giáo báo Tiền Phong cho rằng ông Son thể hiện sự tráo trở, không nhất quán qua các lời khai tại tòa :
"Từ đầu ông nói đưa cho con gái, sau đó ông nói rằng không nhớ gì cả, rồi lại xin Tổng Bí thư tha lỗi cho ông".
Tiến sĩ Nguyễn Quang A, nhà hoạt động xã hội dân sự lập luận :
"Trước kia họ không chịu trả, nghĩ rằng có thể ôm trọn được số đó, nhưng vì tòa án dọa tử hình thì họ sợ mạng sống của mình nên phải ‘nôn’ ra thôi".
Ngay sau khi gia đình ông Nguyễn Bắc Son chỉ trong vòng 4 ngày có thể kiếm đủ 66 tỷ đồng tiền mặt nộp lại để khắc phục hậu quả cho ông, dư luận xã hội đồng loạt bày tỏ thắc mắc người nhà ông Son bằng cách nào có thể huy động số tiền mặt lớn như vậy chỉ trong một khoảng thời gian quá ngắn. Phải chăng việc cất giữ nhiều tiền mặt tại nhà đang là cách an toàn cho các quan chức Việt Nam khi thu giữ tiền bất chính ?
Hai ông cựu Bộ trưởng Trương Minh Tuấn (ở giữa) và Nguyễn Bắc Son (bìa phải) tham nhũng số tiền hơn 6 triệu USD trong thương vụ Mobifon mua 95% cổ phần của AVG. RFA edited
Trao đổi với Đài Á Châu Tự Do, Luật sư Trần Quốc Thuận, nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội cho rằng cần phải phân biệt rõ ràng tình hình vì không phải nhà cán bộ lúc nào cũng nhiều tiền. Trong trường hợp ông Nguyễn Bắc Son thì tình hình lại khác :
"Tiền ông Bắc Son nhận hối lộ của người ta bỏ ngân hàng sợ lộ thì để đấy (nhà), chưa di tản kịp nên bây giờ nộp lại. Nếu giải thích theo hướng đó thi tiền nhiều đó không phải ông có từ trước mà tiền mới nhận hối lộ. Ở Việt Nam xài tiền mặt trong nhà không phải là gì cấm kỵ. Hiện giờ chưa có luật mỗi gia đình phải có bao nhiều tiền mặt tại nhà".
Đồng ý với ý kiến Luật sư Thuận, cựu nhà báo Nguyễn Văn Khánh cũng nghĩ rằng thói quen dùng tiền mặt trong các giao dịch cũng như cất giữ của người Việt hiện nay rất phổ biến, tuy nhiên :
"Hiện nay các quan chức có nhiều tiền là đương nhiên rồi, vấn đề tham nhũng ở Việt Nam rất trầm trọng. Còn vấn đề giữ tiền trong nhà tôi cho rằng các ông ấy không dám gửi tiền vô các ngân hàng nhà nước, còn các ngân hàng nước ngoài có thể trong tầm tay các ông đấy".
Giải thích rõ hơn nguyên nhân vì sao, Tiến sĩ Nguyễn Quang A cho rằng các quan chức ở Việt Nam bây giờ thuộc tầng lớp thượng lưu, giàu không kém gì các doanh nhân giàu có nên việc có nhiều tiền mặt là điều dễ hiểu :
"Thực sự việc giữ tiền mặt, hoặc vàng, đô la, cổ phiếu là những thứ dễ biến thành tiền mặt, độ thanh khoản cao là tập quán ở đâu cũng thế. Ở Việt Nam việc giữ tiền mặt lại càng dễ dàng hơn vì đấy là cách làm cho tung tích đồng tiền khó có thể theo dõi. Nói cách khác, những kẻ tham nhũng và những kẻ rửa tiền đều có điểm chung là thích tiền mặt, vàng, hay những đồ dễ mang và giá trị cao".
Luật sư Trần Quốc Thuận cho rằng số tiền hối lộ ông Nguyễn Bắc Son thừa nhận trước tòa chỉ là phần nổi của tảng băng :
"Tiền hối lộ mà khai ra như ông Nguyễn Bắc Son thì đó là lần đầu tiên khai ra như thế, thực tế qua những sai phạm mà người ta nghi vấn hoặc người ta đặt vấn đề có nhận hối lộ thì không phải 3 triệu (USD) là lớn đâu, còn những khoản tiền lớn hơn chẳng hạn như qua đất đai, doanh nghiệp công ty này thì số tiền nhận hối lộ gấp nhiều lần, không phải tiền ông Bắc Son nhận là lớn đâu".
Xác nhận thực tế này, Tiến sĩ Nguyễn Quang A cho rằng việc nhận hối lộ ở Việt Nam không phải chỉ mới đây mà đã có từ lâu.
"Từ thời đổi mới, tức khoảng 25-30 năm trở lại đây thì nó trở nên phổ biến hơn nhiều và quy mô lớn hơn nhiều. Trước kia cũng có nhưng bởi vì cả đất nước nghèo nên sự tham nhũng tương đối cũng là kinh khủng thời đấy, nhưng so với lượng như bây giờ thì thời cách đây 30 năm không gây nên bức xúc như vậy bởi vì nó dễ giấu hơn và không tràn lan nên người ta không để ý lắm".
Vào ngày 26/12 vừa qua, bà Trần Thị Ánh Tuyết, sinh năm 1967 - một nữ Bí thư huyện ủy Lộc Ninh, tỉnh Bình Phước cho biết bà bị trộm vào nhà khống chế rồi cướp đi 30 triệu đồng. Số tiền tuy không lớn nhưng dư luận lại tập trung vào hình ảnh ngôi nhà bà được báo chí trong nước đăng tải. Nhiều người dân không khỏi thắc mắc với chức vụ Bí thư Huyện ủy mà bà Tuyết đang đảm nhiệm, bằng cách nào bà có thể xây được căn biệt thự rộng lớn như hình và có cả tài xế riêng.
Chia sẻ trên Facebook cá nhân của mình về thông tin này, một số người dân cho rằng Ban Kiểm tra Trung ương Đảng cần rà soát lại xem bà Tuyết có trốn thuế hay không.
Nhận xét về tình quan chức tham nhũng, nhận hối lộ hiện nay, cựu nhà báo Nguyễn Văn Khánh cho rằng :
"Tôi nghĩ rằng từ khi lứa thứ hai của những người cộng sản, tôi không nói thế hệ ban đầu thế nào tôi không biết nhưng từ thế hệ thứ 2 đến thứ 3 trở đi thì việc tham nhũng là việc hiển nhiên của một chế độ đã lỗi thời và không còn phù hợp với cả xu hướng thế giới, càng ngày càng trở nên dã man và man rợ".
******************
Vụ AVG : ông Trần Quốc Vượng nói 'trị bệnh cứu người' (BBC, 27/12/2019)
Gia đình cựu bộ trưởng Nguyễn Bắc Son đã nộp lại toàn bộ số tiền bị truy tố tội nhận hối lộ.
Ông Nguyễn Bắc Son tại tòa
Truyền thông tại Việt Nam cho hay tổng số tiền 66 tỉ đồng ở dạng "tiền mặt" đã được nộp nhằm khắc phục hậu quả với hành vi nhận hối lộ.
Chứng từ nộp tiền được gia đình gửi đến tòa một ngày trước khi Tòa án nhân dân Thành phố Hà Nội theo dự kiến tuyên án hai cựu bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông cùng các bị cáo khác trong vụ án MobiFone mua 95% cổ phần AVG.
Hôm 20/12, cơ quan công tố đề nghị mức phạt tử hình với ông Nguyễn Bắc Son cho tội "Nhận hối lộ".
Ông Son cũng bị đề nghị 16-18 năm tù về tội "Vi phạm các quy định về quản lý đầu tư công gây hậu quả nghiêm trọng" và được cho là "người đứng đầu và chịu trách nhiệm cao nhất" trong đại án này.
Hôm 24/12 ông Son nói tại phiên tòa rằng "Hôm nay, qua Hội đồng Xét xử, một lần nữa, cho phép bị cáo gửi đến Tổng bí thư, đến Đảng, Nhà nước và nhân dân lời xin lỗi chân thành nhất".
Cựu bộ trưởng Trương Minh Tuấn cũng bị đề nghị phạt tù với hai tội giống bị cáo Nguyễn Bắc Son với tổng hình phạt là 14-16 năm tù.
Phát biểu tại Hội nghị triển khai công tác năm 2020 của ngành Kiểm sát nhân dân tại Hà Nội sáng 27/12, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư Trần Quốc Vượng đã đề cập tới vụ án AVG.
"Đây là lần đầu tiên làm rõ vụ án đúng là vụ án tham nhũng và tham nhũng với quy mô lớn. Thứ hai, đối tượng phạm tội là cán bộ cấp cao, 2 bị cáo nguyên là 2 ủy viên trung ương, đều ở vai trò lớn, ở mức án phải nói là cao nhất.
"...Với tinh thần 'trị bệnh cứu người', nếu ai khắc phục đúng tinh thần của Đảng, khắc phục được hết thì chúng ta khoan hồng", ông Trần Quốc Vượng nói.
Trong khi đó bị cáo Phạm Nhật Vũ, cựu chủ tịch AVG, người đưa hối lộ cho hai cựu bộ trưởng và các bị cáo khác, bị đề nghị phạt từ 3-4 năm tù.
Ông Pham Nhật Vũ chỉ bị đề nghị án 3-4 năm tù
Cơ quan công tố mô tả bị cáo Phạm Nhật Vũ đã "chủ động khắc phục toàn bộ" thiệt hại và "đã tự thú tội và ăn năn hối lỗi".
Điều 364 Bộ luật Hình sự 2015 qui định mức hình phạt cao nhất đối với tội Đưa hối lộ là 20 năm tù nếu của hối lộ là tiền, tài sản, lợi ích vật chất khác trị giá 1 tỷ đồng trở lên.
Truyền thông tại Việt Nam đưa tin hơn 2000 cá nhân và tổ chức ký tên xin khoan hồng cho bị cáo Phạm Nhật Vũ, một động thái chưa có tiền lệ trong lịch sử tố tụng tại Việt Nam và gây phản ứng trái chiều trên mạng xã hội.
Trong quá trình xét xử, vợ bị cáo Phạm Nhật Vũ nói tại tòa rằng chồng mình là người duy nhất trong lịch sử các vụ án ở Việt Nam đã chủ động khắc phục toàn bộ hậu quả với số tiền lớn như vậy.
Bà Kolmakova Ekaterina Valerievna, công dân Nga, nói rằng ông Phạm Nhật Vũ "có cơ hội trốn ra nước ngoài nhưng đã ở lại để vay tiền khắc phục hậu quả và "đang mang khoản nợ gần 1.000 tỷ".
Phạm Nhật Vũ, sinh năm 1972, là em trai tỷ phú Phạm Nhật Vượng.
Thiếu tướng Lê Văn Cương (nguyên Viện trưởng nghiên cứu chiến lược - Bộ Công an) hồi tháng Chín cho rằng vụ án đã làm lộ rõ lỗ hổng khủng khiếp trong quản lý kinh tế của Việt Nam khi có cả bộ máy nhưng để một vài cá nhân thao túng.
Tướng Cương cũng đề cập đến vấn đề mà nhiều người thắc mắc. Đó là số tiền thất thoát lên tới gần 9000 tỷ đồng nhưng các bị can khai chỉ dùng khoảng 140 tỷ cho việc đưa - nhận hối lộ.
"Họ dùng số tiền chiếm tỷ lệ rất nhỏ để hối lộ, lại quả cho một số lãnh đạo. Vậy số còn lại vào túi của ai", ông Cương nói.
Nguyên Phó chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra trung ương Vũ Quốc Hùng cũng chia sẻ quan điểm này.
Ông được báo Zing.vn dẫn lời nói rằng "Thu hồi được tài sản là việc tốt nhưng không có nghĩa là thu hồi xong sẽ không tiếp tục xem xét, làm rõ sai phạm nữa. Chúng ta phải tiếp tục điều tra rõ xem còn ai được hưởng lợi từ khoản tiền hàng nghìn tỷ trong thương vụ MobiFone mua AVG".
Trong phiên xét xử vào ngày 18/12, cựu Bộ trưởng Thông tin và truyền thông Nguyễn Bắc Son nói rằng mình chỉ bút phê chỉ đạo cấp dưới ký phê duyệt đầu tư dự án theo "tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ".
Người đứng đầu chính phủ Việt Nam lúc đó là ông Nguyễn Tấn Dũng.
****************
Gia đình ông Nguyễn Bắc Son vội vã nộp 66 tỷ đồng tiền mặt trước ngày tuyên án (RFA, 27/12/2019)
Hôm 27/12/2019, luật sư bảo vệ quyền lợi cho cựu Bộ trưởng Thông tin & Truyền thông Nguyễn Bắc Son xác nhận với truyền thông trong nước là gia đình ông Son đã nộp thêm 45 tỷ đồng tiền mặt để khắc phục hậu quả cho hành vi nhận hối lộ.
Hình minh họa. Cựu Bộ trưởng Thông tin - Truyền thông Nguyễn Bắc Son (ngoài cùng bên phải) tại tòa Hình TTXVN
Cộng với số tiền 21 tỷ đồng nộp sau khi bị đề nghị mức án tử hình, gia đình ông Son đã trả lại tổng cộng 66 tỷ đồng, tương đương với số tiền 3 triệu USD mặc dù trong phiên tòa ông thừa nhận có cầm thêm 200 ngàn USD từ Chủ tịch MobiFone Lê Nam Trà.
Số tiền 66 tỷ đồng tiền mặt là một số tiền lớn, tuy nhiên báo chí nhà nước không cho biết số tiền này gia đình ông Son kiếm đâu ra chỉ trong vài ngày, dù con gái ông cựu Phó Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương phủ nhận việc có nhận tiền từ cha mình.
Việc khắc phục số tiền nhận hối lộ diễn ra trước ngày Tòa án Nhân dân Hà Nội tuyên án vụ MobiFone mua AVG (Công ty Cổ phần Nghe nhìn Toàn cầu) là ngày 28/12/2019.
Vào sáng ngày 27/12, ông Trần Quốc Vượng, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư Ban Chấp hành trung ương Đảng cộng sản Việt Nam tuyên bố "nếu ai khắc phục đúng tinh thần của Đảng, khắc phục được hết thì chúng ta khoan hồng".
Ông Trần Quốc Vượng nêu ra 6 điểm đặc biệt qua phiên xử 2 cựu Bộ trưởng Thông tin và truyền thông về vụ xử các cán bộ cao cấp trong thương vụ MobiFone mua AVG. Trong đó có việc thực hiện tố tụng đảm bảo yêu cầu cải cách tư pháp, đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, có phân hóa đối tượng,...
Trong phiên tòa, cựu Chủ tịch AVG Phạm Nhật Vũ (em trai ông Phạm Nhật Vượng) mặc dù là người đưa hối lộ các quan chức lên đến 6,2 triệu USD nhưng chỉ bị Viện Kiểm sát đề nghị mức án từ 3-4 năm tù giam.
Cựu Bộ trưởng Thông tin và truyền thông Trương Minh Tuấn bị đề nghị từ 14-16 năm tù giam vì 2 tội danh trong đó có hành vi nhận hối lộ 200 ngàn USD.
