Đài Loan : Mục tiêu tấn công "Fake news" của Trung Quốc (RFI, 16/11/2019)
Càng gần đến này bầu cử 11/01/2020, các cuộc tấn công trên mạng nhắm vào phe chủ trương Đài Loan độc lập với Hoa Lục càng dồn dập. Bắc Kinh bị tố cáo thao túng các mạng xã hội, bôi nhọ đảng Dân Tiến của bà Thái Anh Văn có lập trường bài Trung Quốc, đồng thời quảng bá cho ứng cử viên Hàn Quốc Du của Quốc Dân Đảng thân Bắc Kinh.
Tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn đang là mục tiêu các đợt tấn công loan tin sai lệch của Bắc Kinh. Ảnh minh họa. Reuters
Cụ thể hơn, chính quyền Hoa lục bị chỉ trích những gì ? Thông tín viên RFI Adrien Simorrer từ Đài Bắc trả lời :
"Chính quyền Đài Loan và nhiều chuyên gia lên án Trung Quốc, qua các mạng xã hội, dồn dập mở chiến dịch phao tin thất thiệt liên quan tới vùng lãnh thổ này. Đến nay, Bắc Kinh vẫn xem Đài Loan là một phần lãnh thổ không thể tách rời, nhưng chính quyền Đài Bắc nhất quyết từ chối xích lại gần với Đảng cộng sản Trung Quốc.
Theo một báo cáo đại học Gothenburg -Thụy Điển, được công bố trong năm nay, Đài Loan là mục tiêu tấn công hàng đầu của các chiến dịch tuyên truyền xuất phát từ Trung Quốc. Gần đến ngày bầu cử tổng thống vào tháng Giêng năm 2020, các chiến dịch này tập trung nhắm vào đương kim tổng thống Thái Anh Văn và tất cả những tổ chức chủ trương Đài Loan độc lập với Hoa lục.
Các chiến dịch phao tin sai lệch đó, với mục đích hướng dẫn công luận Đài Loan, được tiến hành như thế nào ?
"Bằng một hình thức khá cổ điển, từ Trung Quốc người ta mở ra hàng ngàn tài khoản trên mạng xã hội, thêm vào đó là việc sử dụng những phần mềm khá thô thiển để mạo danh người dùng internet. Tất cả những tài khoản đó đều được cho là của người sử dụng internet cư ngụ tại Hoa lục.
Tạp chí Mỹ Foreign Policy chẳng hạn đã đặc biệt chú ý đến một trong những nhóm sử dụng Facebook và nhóm này ủng hộ ứng cử viên của đảng đối lập, Hàn Quốc Hùng, một người có lập trường thân Bắc Kinh. Vẫn theo Foreign Policy, nhóm người mở tài khoản trên mạng xã hội Facebook này sau đó đóng tiền để sử dụng các chức năng của Facebook. Mục tiêu đề ra là để phổ biến rộng rãi tối đa những gì họ tung lên mạng xã hội. Đương nhiên đó là những bài vở, những tài liệu, thông tin hay hình ảnh có lợi cho Trung Quốc.
Ngoài ra, Bắc Kinh cũng có những phương tiện khác, đặc biệt là các hãng truyền thông đứng về phía Trung Quốc. Tiêu biểu nhất là trường hợp của tập đoàn Want Want China Times Media Group. Chủ nhân tập đoàn này là một doanh nhân Đài Loan, nổi tiếng là có những mối quan hệ chặt chẽ với Đảng cộng sản Trung Quốc. Theo điều tra của báo tài chính Mỹ Financial Times, được công bố vào mùa hè vừa qua, nhiều vị lãnh đạo trong các tòa soạn hàng ngày được các quan chức trong hàng ngũ Đảng cộng sản Trung Quốc thăm hỏi qua điện thoại. Tất cả các kênh truyền thông đó đương nhiên đăng rất nhiều bài vở qua các mạng xã hội".
Vậy thì chính quyền Đài Loan có thể làm được gì để đối phó với các đợt tấn công đó ? Thông tín viên Adrien Simorrer cho biết :
"Thực ra, chính quyền Đài Loan lúng túng trước hiện tượng này và phải trực tiếp trông nhờ vào các mạng xã hội, vào các cổng tìm kiếm thông tin mà thôi. Google đã quyết định ngừng nhận quảng cáo trên các trang liên quan đến cầu cử Đài Loan, nhưng việc làm này không thấm vào đâu, bởi vì đa số dân Đài Loan, sử dụng Facebook. Tới nay, mạng xã hội do Mark Zuckerberg lập ra cương quyết duy trì các chiến dịch quảng cáo.
Vấn đề đặt ra đối với Đài Loan là ngày nào mà luật pháp còn chưa rõ ràng thì tất cả mọi người, bất luận lập trường chính trị của họ, đều có thể phổ biến bài vở mang tính tuyên truyền. Thiệt thòi nhất ở đây là những người sử dụng internet tại Đài Loan, bởi vì rất khó để họ có thể kiểm chứng các thông tin được loan tải".
Hồng Kông tình hình thêm xấu đi
Tại Hồng Kông, đặc khu hành chính này bị tê liệt trong nhiều ngày. Bạo động gia tăng và tình hình xấu đi trong tuần kể từ sau cái chết của một sinh viên 22 tuổi.
Các trường đại học trở thành tâm điểm của phong trào phản kháng. Sinh viên từ Hoa lục sợ bị trở thành mục tiêu tấn công của phe bài Trung Quốc. Một phần trong số này đã được sơ tán khỏi Hồng Kông.
Hôm 12/11/2019 thông tín viên Simon Leplatre gửi về bài tường thuật cho thấy một phần thành phố bị tê liệt :
"Tối nay, xung đột chủ yếu diễn ra gần các khu đại học của thành phố. Trong ngày, ở trung tâm Hồng Kông nhiều khu vực bị phong tỏa, và ẩu đả xảy ra giữa người biểu tình và cảnh sát, đặc biệt là vào giờ ăn trưa. Có rất nhiều nhân viên hưởng ứng phong trào biểu tình của giới trẻ và đã nhập cuộc vào giờ giải lao. Cũng có người cổ vũ giới trẻ.
Hôm trước, trưởng đặc khu hành chính Hồng Kông Lâm Trịnh Nguyệt Nga gọi người biểu tình là "kẻ thù của nhân dân", đồng thời bà khẳng định là chính quyền sẽ không lùi bước trước áp lực của đường phố. Quyết định không nhượng bộ này không xoa dịu phẫn nộ của giới trẻ.
Chiều nay, ở khu Central, người ta cảm nhận được bầu không khí rất căng thẳng. Có rất đông cảnh sát và họ rất dễ nổi nóng, sẵn sàng ăn miếng trả miếng trước mỗi hành vi khiêu khích của đám đông, như thể là không còn kiểm soát được tình hình.
Về phía người biểu tình cũng vậy. Người qua lại có khi bị tấn công một cách vô tội vạ, chỉ vì họ muốn thoát khỏi vòng vây của bên phe biểu tình. Vòng xoáy bạo lực đang diễn ra. Trong khi đó, tối nay các đại học cũng bị phong tỏa. Cảnh sát đột nhập vào nhiều khu ký túc xá, bắn lựu đạn cay và đạn cao su vào sinh viên. Những người này ném bom xăng, gạch, đá đáp trả. Với mức độ căng thẳng như hiện nay, tới một lúc nào đó, phía bên cảnh sát hoặc người biểu tình sẽ có những hành vi đáng tiếc".
Pháp : Một năm phong trào Áo Vàng
Còn tại Pháp, phong trào phản kháng của người Áo Vàng (Gilets Jaunes) bùng phát cách nay một năm. Thứ Bảy 16/11/2019 đánh dấu tuần lễ thứ 53 của phong trào.
Nhân kỷ niệm một năm phong trào Áo Vàng, mà ban đầu ban đầu là để phản đối chính phủ tăng thuế xăng dầu, kế tới là để thể hiện bất mãn với các biện pháp sưu cao thuế nặng, đòi chính phủ bơm thêm sức mua cho những người có thu nhập thấp, ban tổ chức hy vọng lại có một biển người tập hợp ở Paris và những chiếc Áo Vàng đó lại chiếm đóng các bùng binh trên toàn quốc.
Câu hỏi được đặt ra là liệu phong trào chống chính phủ năm ngoái, có bùng lên trở lại hay không ?
Một năm đã trôi qua, chính phủ Pháp đã chi ra 17 tỉ euro cho các biện pháp xã hội, phần nào đáp ứng đòi hỏi của phe Áo Vàng. Trong khi đó, cũng có không ít người Áo Vàng cảm thấy bị phản bội vì một số không liên can thừa nước đục thả câu, nhân danh người Áo Vàng "để hôi của, để đập phá các cửa hàng".
Giáo sư Olivier Fillieule giảng dậy tại đại học Lausanne, Thụy Sĩ, khi trả lời báo Le Monde, cho rằng chính những hành vi hôi của, các vụ đập phá, kể cả nhắm vào những biểu tượng của Pháp như Khải Hoàn Môn hay đốt phá trên đại lộ Champs Elysées của một số người biểu tình, đã làm mất đi tính chính đáng của phong trào.
Acqua Alta, cơn ác mộng của thành phố Venise
Thường xuyên phải đối mặt với hiện tượng thủy triều dâng cao, gây lụt lội vào mùa thu và đầu xuân, nhưng Venise đang phá một kỷ lục buồn khi mực nước biển dâng cao đến 1,8 mét hôm 12/11/2019.
Quảng trường San Marco bị ngập và kể cả một phần thánh đường nổi tiếng sát bên. Nước biển và bùn tràn vào nhà hát Fenice. Khoảng 80% diện tích của thành phố bị ngập nước, các viện bảo tàng, hàng quán phải ngưng hoạt động. Chính quyền thành phố nói tới một tai họa chưa từng xảy ra từ hơn nửa thế kỷ qua.
Venise là một thành phố với vỏn vẹn 50.000 dân cư nhưng mỗi năm đón tới 36 triệu du khách. Chính phủ Ý ban hành tình trạng khẩn cấp tại Venise như tường trình của thông tín viên Anne Le Nir từ Roma :
"Chưa thể thẩm định chính xác về những thiệt hại do thủy triều dâng cao một cách khiếp khủng, nhưng rất có thể là số này lên tới gần một tỉ euro theo như đánh giá của các giới chức tại Venise.
Chính quyền trung ương của thủ tướng Giuseppe Conte cho giải ngân ngay lập tức 20 triệu euro để khác phục hậu quả thiên tai. Số tiền này chủ yếu được dùng để hỗ trợ dân cư tại Venise. Tư nhân được trợ giúp khoảng 5.000 euro, còn giới tiểu thương bị ngập lụt, hàng quán bị thấm nước biển sẽ được trợ cấp 20.000 euro. Những khoảng tiền này không đủ để trang trải tất cả những nhu cầu tái thiết.
Ở giai đoạn kế tiếp, các khoản trợ cấp và bồi thường sẽ được thẩm định lại tùy theo từng trường hợp. Liên quan đến các di tích nghệ thuật và văn hóa, chính phủ dự trù nhiều quỹ đặc biệt. Nhưng cơn ác mộng vẫn chưa tan. Mực nước tại Venise sẽ còn dâng cao thêm trong những giờ sắp tới".
Theo cơ quan dự báo khí tượng, thủy văn của Ý, Venise đến sáng ngày 15/11/2019 vẫn bị ngập dưới 1,5 mét nước.
Pháp : Mùa văn học 2019 kết thúc, nhà xuất bản Gallimard đại thắng
Trong lĩnh vực văn hóa, mùa trao tặng các giải thưởng Văn Học của Pháp 2019 vừa khép lại. Nhà xuất bản Gallimard bội thu.
Tác phẩm Les Choses Humaines (tạm dịch là Những chuyện rất con người) của nhà văn nữ Karine Tuil đoạt hai giải thưởng lớn là giải Interallié và giải thưởng Goncourt của ban giám khảo trẻ do các học sinh trung học bình chọn.
Cũng nhà xuất bản Gallimard ấn hành La Panthère des neiges - Báo tuyết, của nhà văn Sylvain Tesson đoạt giải Renaudot, và Par les routes - Bằng những con đường của Sylvain Prudhomme đoạt giải Fémina.
Giải thưởng danh giá nhất là Goncourt năm 2019 cũng như giải Médicis về tay hai nhà xuất bản L'Olivier và Stock.
Mùa trao giải thưởng Văn Học là cơ hội để các nhà xuất bản phô trương thanh thế với nhau. Theo nghiên cứu của viện GfK thực hiện cho tạp chí Livres Hebdo, những tác phẩm được giải luôn là con gà đẻ trứng vàng với các nhà xuất bản, và thường được chọn là những món quà tinh thần có giá trị nhất vào dịp lễ cuối năm.
Theo nghiên cứu này, 80% lượng sách bán ra được thực hiện trong thời gian từ tháng 8 đến tháng 12. Năm 2018, độc giả đã mua vào 314.000 cuốn sách được trao tặng giải thưởng Goncourt và gần 220.000 ấn bản tác phẩm được tặng giải Renaudot.
Thanh Hà
*****************
Chiến hạm Mỹ đi qua eo biển Đài Loan, lần thứ 9 trong năm 2019 (RFI, 13/11/2019)
Một chiến hạm Mỹ lại vượt eo biển Đài Loan vào hôm qua 12/11/2019 - một động thái chắc chắn khiến Trung Quốc nổi giận. Chuyến hải hành lần thứ 9 trong năm nay của tàu chiến Mỹ qua eo biển Đài Loan được thực hiện vào lúc tại Hoa Kỳ, tổng thống Mỹ Donald Trump lại lên tiếng tố cáo Trung Quốc gian lận trong địa hạt thương mại.
Chiến hạm Mỹ USS Chancellorsville (CG 62).U.S. Navy
Phát biểu với đài truyền hình Mỹ Fox News, nữ trung tá Reann Mommsen, phát ngôn viên Hạm Đội 7 của Mỹ xác nhận : "Tuần dương hạm có trang bị tên lửa dẫn đường USS Chancellorsville (CG 62) đã thực hiện một chuyến đi bình thường qua eo biển Đài Loan hôm 12/11, phù hợp với luật pháp quốc tế".
Đối với phát ngôn viên Mỹ, hoạt động của chiến hạm USS Chancellorsville chứng minh cam kết của Mỹ với một vùng Ấn Độ - Thái Bình Dương tự do và rộng mở, và hải quân Mỹ sẽ tiếp tục hoạt động "ở bất cứ nơi nào luật pháp quốc tế cho phép".
Đây là lần thứ 9 hải quân Mỹ cho tàu chiến đi qua eo biển Đài Loan trong năm 2019 này, và lần đầu tiên từ tháng 9 đến nay. Chuyến đi được thực hiện vào lúc bộ trưởng Quốc Phòng Mỹ Mark Esper chuẩn bị thăm bốn quốc gia Châu Á bao gồm Hàn Quốc, Thái Lan, Philippines và Việt Nam.
Phía Trung Quốc chưa có phản ứng về hoạt động của tàu Mỹ, nhưng những lần trước đây, Bắc Kinh đều lên tiếng tố cáo Washington một cách gay gắt. Bắc Kinh coi việc đi qua eo biển là vi phạm chủ quyền Trung Quốc, trong khi Mỹ và nhiều quốc gia khác xem tuyến đường này là vùng biển quốc tế.
Lục quân Mỹ-Trung sẽ cùng nhau tập huấn cứu hộ trong 10 ngày
Giới quan sát đã ghi nhận một sự trùng hợp. Vào hôm qua, trang web chính thức của quân đội Trung Quốc đã loan báo việc một số đơn vị lục quân của Mỹ và Trung Quốc sẽ cùng tham gia 10 ngày diễn tập cứu hộ và cứu nạn tại Hawai từ ngày 14 cho đến ngày 24/11.
Theo tuần báo Mỹ Newsweek, vào năm ngoái, đã diễn ra một đợt tập huấn cứu hộ tương tự giữa hai quân đội Mỹ-Trung.
Donald Trump : "Không nước nào gian lận giỏi hơn Trung Quốc"
Cũng liên quan đến quan hệ Mỹ-Trung, tổng thống Mỹ Donald Trump lại lên tiếng đả kích Bắc Kinh, cho rằng "Không nước nào gian lận giỏi hơn Trung Quốc".
Theo tin của đài truyền hình Mỹ CNBC, ông Trump đã đưa ra lời tố cáo kể trên khi phát biểu tại Câu Lạc Bộ Kinh Tế New York vào hôm qua 12/11. Theo tổng thống Mỹ, "kể từ khi Trung Quốc gia nhập WTO năm 2001, không một nước nào đã lũng đoạn hay trục lợi trên lưng kinh tế Mỹ nhiều hơn Trung Quốc".
Tổng thống Mỹ nói tiếp : "Tôi không muốn dùng từ ngữ 'gian lận', nhưng rõ ràng là không nước nào gian lận giỏi hơn Trung Quốc". Và như thông lệ, ông Trump đổ lỗi cho những người tiền nhiệm mà theo ông phải chịu trách nhiệm về việc ký các thỏa thuận cho phép Trung Quốc "thao túng" kinh tế Mỹ.
Dù đả kích Trung Quốc, nhưng tổng thống Mỹ hôm qua tiếp tục cho rằng Washington và Bắc Kinh "sắp" đạt được thỏa thuận thương mại, nhưng không cho biết chi tiết cụ thể.
Trọng Nghĩa
********************
Thụy Điển trao giải thưởng cho một nhà văn gốc Hoa bị cầm tù ở Trung Quốc (RFI, 16/11/2019)
Chính quyền Stockholm khiêu khích Bắc Kinh. Ngày 15/11/2019, chi nhánh của Hội nhà văn quốc tế PEN International tại Thụy Điển đã trao giải Tucholsky nổi tiếng cho ông Quế Dân Hải (Gui Minhai) - chủ hiệu sách, nhà văn và nhà đối lập gốc Hoa - hiện đang bị cầm tù ở Trung Quốc.
Bộ trưởng Văn hóa và Dân chủ Thụy Điển Amanda Lind trao giải Tucholsky cho nhà sách-nhà xuất bản Quế Dân Hải (Gui Minhai), đang bị cầm tù ở Trung Quốc. Ảnh chụp ngày 15/11/2019. TT News Agency/Fredrik Sandberg via Reuters
Giải thưởng này, từng vinh danh các nhà văn có tên tuổi như Salman Rushdie hay Taslima Nasreen, chỉ trao tặng cho một nhà văn - nam hay nữ - bị truy bức ở trong nước.
Từ Stockholm, thông tín viên đài RFI, Frédéric Faux cho biết thêm thông tin :
"Buổi lễ được tổ chức ngày hôm qua 15/11/2019 tại Bảo tàng Stockholm và đã diễn ra như dự kiến, với sự hiện diện đông đảo của giới truyền thông và cảnh sát. Quế Dân Hải, chủ hiệu sách và nhà văn gốc Hoa, nhưng mang quốc tịch Thụy Điển sau khi học xong ở Goteborg, đã được trao giải Tucholsky.
Nhưng bà Amanda Lind, bộ trưởng Văn hóa Thụy Điển, người trao giải thưởng chỉ có thể gởi gắm vài lời đến chiếc ghế trống. Quế Dân Hải thật ra đang bị cầm tù ở Trung Quốc. Các ấn bản của ông, phát hành ở Hồng Kông, không làm cho giới cầm quyền Trung Quốc hài lòng chút nào.
Điều đó cũng không cản trở đại sứ Trung Quốc phản đối mạnh mẽ, đe dọa Stockholm gánh lấy những đòn trả đũa khi nhắc đến các trao đổi mậu dịch và hợp tác sẽ bị tác động nặng nề. Đây không phải là lần đầu tiên Bắc Kinh có thái độ giận dữ với Thụy Điển, một trong số những nước Châu Âu dám tố cáo công khai Bắc Kinh vi phạm nhân quyền.
Sự cố gần đây nhất giữa hai nước xảy ra cách nay hơn một năm, khi nhiều du khách Trung Quốc từ chối trả tiền phòng thuê đã bị trục xuất ra khỏi sảnh một khách sạn. Những người này đã lên án cảnh sát Thụy Điển có hành vi bạo lực, báo động với đại sứ quán, và sự việc này đã gây ra một cuộc khủng hoảng ngoại giao".
Minh Anh