Biển Đông : Trung Quốc "quan ngại" về lệnh đưa quân đến các đảo của Philippines (RFI, 08/04/2017)
Trung Quốc bày tỏ quan ngại về việc tổng thống Rodrigo Duterte ra lệnh triển khai quân đội Philippines đến chiếm các đảo ở Biển Đông. Bắc Kinh cũng yêu cầu Manila "giải quyết hợp lý" các vấn đề tranh chấp hàng hải.
Phát ngôn viên bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh (DR)
Trong buổi họp báo ngắn gọn ngày 07/04/2017, phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Trung Quốc, bà Hoa Xuân Oánh, phát biểu là Bắc Kinh hy vọng Manila sẽ cố gắng để duy trì quan hệ song phương giữa Philippines và Trung Quốc.
Còn trong bản thông cáo trên website của bộ Ngoại Giao, được trang ABS-CBN News trích dẫn, bà nhấn mạnh : "Sau khi được biết thông tin, phía Trung Quốc rất quan ngại. Chúng tôi hy vọng phía Philippines sẽ tiếp tục xử lý đúng đắn các tranh chấp hàng hải với Trung Quốc và hợp tác với chúng tôi để duy trì mối quan hệ vững chắc và tăng cường giữa hai nước".
Bà Hoa Xuân Oánh cũng cho biết Bắc Kinh kiên quyết trong việc bảo vệ quyền lợi hàng hải của Trung Quốc cũng như duy trì hòa bình và ổn định tại Biển Đông. Vẫn theo phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Trung Quốc, tình hình chung ở Biển Đông "ngày càng tốt hơn" và tình hình tiến triển này "không phải dễ dàng mà có và cần được các bên liên quan coi trọng và bảo toàn".
Thông cáo trên được đưa ra chỉ một ngày sau khi tổng thống Duterte tuyên bố (ngày 06/04) Philippines "phải duy trì quyền tài phán của mình tại Biển Đông", đồng thời cho biết đã ra lệnh cho quân đội Philippines triển khai và xây dựng căn cứ tại các đảo mà nước này đòi chủ quyền ở Biển Đông.
Ngày 07/04, tham mưu trưởng Eduardo Año giải thích rõ hơn là Lực lượng Quân đội Philippines (AFP) sẽ tăng cường và cải thiện các khu đồn trú trên các đảo nằm trong vùng đặc quyền kinh tế (ZEE) của Philippines ở Biển Đông. Ông cũng cho biết quân đội nước này không gặp khó khăn gì trong việc thi hành lệnh của tổng thống Duterte, đồng thời nhắc đến phán quyết của Tòa Trọng tài La Haye.
Thu Hằng
*********************
Việt Nam ‘rất quan tâm’ tin Philippines mở rộng Trường Sa (VOA, 09/04/2017)
Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte.
Bộ Ngoại giao Việt Nam hôm 9/4 đã có phản ứng về phát biểu của Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte, 3 ngày sau khi ông ra lệnh cho các binh sĩ tới "chiếm đóng" các đảo và bãi đá không người ở quần đảo Trường Sa mà Manila tuyên bố chủ quyền.
Một thông cáo của nữ phát ngôn viên Lê Thị Thu Hằng trên trang web của Bộ này có đoạn : "Việt Nam rất quan tâm và đang theo dõi, xác minh các thông tin vừa nêu".
Bà Hằng nói rằng "mọi hành vi của quốc gia khác tại hai quần đảo này mà không được sự cho phép của Việt Nam đều là bất hợp pháp và vô giá trị" vì "như đã nhiều lần được khẳng định, Việt Nam có đầy đủ bằng chứng lịch sử và cơ sở pháp lý để khẳng định chủ quyền của mình đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa".
Thông cáo của nữ phát ngôn viên viết tiếp : "Trong khi chờ đợi tìm kiếm một giải pháp cơ bản và lâu dài cho tranh chấp, các bên cần kiềm chế, không có các hành động làm phức tạp tình hình hay mở rộng tranh chấp, phù hợp với tinh thần và lời văn của Tuyên bố về cách ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) năm 2002".
Hôm 6/4, ông Duterte đã yêu cầu quân đội đến "chiếm đóng" tất cả những nơi mà Philippines đã tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông, và thậm chí ông còn tính sẽ tới một hòn đảo để treo quốc kỳ vào ngày quốc khánh Philippines vào tháng Sáu tới.
***********************
Có thể tin là Duterte nói nghiêm túc ? (RFI, 08/04/2017)
Diễn hành nhân lễ kỷ niệm 120 năm ngày thành lập quân đội Philippines, Manila, ngày 04/04/2017. Reuters
Ngày 06/04/2017, tổng thống Philippines Rodrigo Duterte cho biết đã ra lệnh triển khai binh lính trên các bãi đá và đảo nhỏ không có người ở trong vùng Biển Đông mà Manila đòi chủ quyền và đang có tranh chấp với một số nước láng giềng. Trong một bài phân tích trên báo Sydney Morning Herald ngày 07/04, nhà báo Úc Lindsay Murdoch đã tự hỏi là liệu có nên tin vào tuyên bố của một người nổi tiếng là ăn nói bốc đồng hay không ?
Đối với nhà báo Úc, việc triển khai quân trên 10 đảo nhỏ và bãi đá ở vùng Trường Sa đang tranh chấp là một hành động leo thang có thể kéo các cường quốc thế giới vào cuộc. Tuy nhiên, như bao nhiêu phát biểu nẩy lửa của vị tổng thống 72 tuổi này từ khi ông nhậm chức tháng 6 năm 2016, thì không rõ là ông nói đùa để khơi dậy lòng yêu nước của người Philippines, hay là ông nói nghiêm túc.
Nếu theo đúng những gì ông nói, gởi quân ra đảo để xây dựng những cấu trúc chắc chắn, có thể sử dụng lâu dài như nhà cửa hay cơ sở lọc nước biển, thì đó quả là một thay đổi hoàn toàn trong chính sách của ông là không đối đầu với Trung Quốc, nước đã cam kết đầu tư 24 tỷ đô la vào Philippines vào tháng 10/2016.
Khi đến thị sát một trại lính trên đảo Palawan, phía tây Philippines, vào hôm thứ Năm 06/04, ông Duterte đã phát biểu : "Dường như có người khác muốn thâu tóm các đảo ở đó, do vây tốt hơn cả là chúng ta đến sống trên những đảo còn trống... Tôi đã ra lệnh cho quân đội chiếm đóng tất cả… Ít ra chúng ta hãy lấy những gì thuộc về chúng ta ngay bây giờ và nhấn mạnh là nơi đó là của chúng ta".
Phát biểu này dĩ nhiên sẽ làm dấy lên phản ứng mạnh mẽ từ phía Trung Quốc, vốn đang đòi hỏi chủ quyền trên tất cả những khu vực chiến lược quan trọng ở Biển Đông, nơi có hàng hóa trị gía 5,3 tỷ đô la qua lại hàng năm.
Một chủ trương không khả thi
Nhưng không rõ là lệnh của ông Duterte sẽ được thực hiện ra sao. Một số đảo cần những công trình bồi đắp tốn kém, khó thực hiện về phương tiện hậu cần trước khi có thể xây dựng cơ sở trên đó. Trung Quốc có thể ngăn chặn công cuộc tiếp liệu bằng cách cho tàu hải cảnh án ngữ trên vùng biển gần các đảo chiếm đóng.
Giới phân tích chuyên diễn giải các phát biểu, thường khi bộp chộp và đầy khiêu khich, của ông Duterte trên nhiều vấn đề đã tự hỏi là ông đã ra một tuyên bố về chính sách, hay đó chỉ là một trong những lời bông đùa trên một chủ đề nghiêm trọng.
Trong cuộc vận động tranh cử tổng thống, ông Duterte từng nói rằng ông sẽ lái một chiếc mô tô trượt nước tới một hòn đảo ở Biển Đông để cắm cờ Philippines ở đấy. Thế nhưng, sau đó ông lại chế nhạo các phương tiện truyền thông là đã xem lời ông nói là nghiêm túc.
Hôm 06/04, ông Duterte lại nói với quân đội của ông rằng ông có thể ghé thăm một trong những hòn đảo của Philippines nhân lễ quốc khánh vào tháng Sáu để làm lễ thượng cờ ở đó.
Khi được hỏi về kế hoạch của ông đối với một con tàu rỉ sét được cho mắc cạn trên bãi Cỏ Mây (Second Thomas Shoal) ở Biển Đông để làm tiền đồn cho một toán thủy quân lục chiến Philippines, ông Duterte nói : "Tôi sẽ thay thế nó bằng một chiếc tàu du lịch sang trọng : sẽ có bồi bàn, thức ăn, bể bơi để những người lính có thể hưởng thụ".
Nói mạnh bạo để xoa dịu quân đội Philippines
Theo Carlyle Thayer, một chuyên gia về Biển Đông Học Viện Quốc Phòng Úc, Đại Học New South Wales, rõ ràng là việc Trung Quốc tiếp tục kiểm soát và quân sự hóa các đảo trong vùng biển tranh chấp đã khiến cho các quan chức quốc phòng Philippines bực tức, và giờ đây, đến lượt vị tổng thống cũng vậy.
Gần đây, Trung Quốc đã củng cố ba hòn đảo chính ở Trường Sa, với sân bay, nhà kho chứa máy bay quân sự, và lắp đặt trên đó các hệ thống tên lửa và súng phòng không.
Theo giáo sư Thayer, Philippines đã rất bất bình sau các thông tin – mà sau đó bị Bắc Kinh phủ nhận – theo đó Trung Quốc đang tiến hành lắp đặt các thiết bị giám sát môi trường trên bãi cạn Scarborough mà Bắc Kinh chiếm đoạt vào năm 2012. Bãi này chỉ cách bờ biển Philippines 12 hải lý. Manila cũng lo ngại trước việc một tàu khảo sát đại dương của Trung Quốc hoạt động tại vùng biển Benham Rise ngoài khơi bờ biển phía đông Philippines.
Ông Richard Javad Heydarian, trợ lý giáo sư về khoa học chính trị tại Đại Học De La Salle ở Manila, cho rằng tuyên bố của ông Duterte chỉ nhằm xoa dịu giới chức quốc phòng Philippines : "Ông ấy rốt cuộc đã thấy được tình hình căng lên, vì vậy ông đang cố gắng gia tăng bằng chứng về lòng yêu nước của ông".
Giáo sư Thayer nêu bật là nếu tiến hành việc chiếm đảo, Philippines sẽ vi phạm bản tuyên bố năm 2002 giữa các quốc gia tranh chấp ở Biển Đông, yêu cầu các bên tự kềm chế.
Theo ông : "Nghiêm trọng hơn nữa là Trung Quốc có thể sẽ phản ứng lại. Các quan chức Trung Quốc được cho là đã nói rằng "nếu bạn làm một, chúng tôi sẽ làm một rưỡi, nếu hai bạn làm hai, chúng tôi sẽ làm hai rưỡi"".
Mai Vân
***********************
Tàu hải quân Việt Nam thăm Philippines (VOA, 09/04/2017)
Tàu chiến của hải quân Philippines từng tới thăm Việt Nam.
Một tàu hải quân Việt Nam đã cập cảng của Philippines hôm 8/4 trong chuyến thăm bày tỏ thiện chí với quốc gia cũng có tranh chấp ở Biển Đông.
Trang tin Rappler của Philippines, cho biết rằng một tàu hải quân của nước này đã hộ tống tàu của Việt Nam có tên gọi Lê Quý Đôn vào nơi thả neo.
Trên tàu của Việt Nam có hơn 50 người gồm chỉ huy và các thuỷ thủ.
Tin cho hay, họ dự kiến sẽ tham gia một loạt các hoạt động với đối tác nước chủ nhà, trong đó có lên chiến hạm của Philippines và giao hữu bóng rổ.
Chuyến đi kéo dài tới ngày 10/4 nhằm mục đích tăng cường quan hệ giữa hải quân hai nước nói riêng và quân đội hai quốc gia nói chung, theo báo chí Việt Nam.
Việt Nam và Philippines cam kết tăng cường quan hệ trong chuyến thăm của ông Duterte tới Hà Nội năm ngoái.
Cuối năm ngoái, một chiếm hạm của hải quân Philippines đã cập cảng quốc tế Cam Ranh (Khánh Hòa), thăm Việt Nam 4 ngày.
Một số hoạt động trong chuyến thăm bao gồm diễn tập đối phó những cuộc chạm chán bất ngờ trên biển, tìm kiếm cứu hộ, hỗ trợ nhân đạo và cứu trợ thảm họa.
Tàu của hải quân Việt Nam cập cảng ở Philippines một ngày trước khi Bộ Ngoại giao Việt Nam có phản ứng về phát biểu của Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte về việc "chiếm đảo" ở Biển Đông.
Nữ phát ngôn viên Lê Thị Thu Hằng tuyên bố : "Việt Nam rất quan tâm và đang theo dõi, xác minh các thông tin vừa nêu".