Chuyên gia Mỹ : Kim Jong-un đang dưỡng bệnh tại Wonsan ? (RFI, 26/04/2020)
Phải chăng Kim Jong-un đang dưỡng bệnh ở Wonsan, một bãi biển ở phía đông Bắc Triều Tiên chỉ dành riêng cho gia đình họ Kim ? Câu hỏi này đang dấy lên sau khi trang mạng 38 North của Mỹ ngày 25/04/2020 cho biết đã phát hiện chiếc xe lửa, rất có thể là của Kim Jong-un tại một nhà ga ở thành phố biển này.
Ảnh hiếm hoi của lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un chủ tọa một cuộc họp của Đảng Lao Động Triều Tiên. Ảnh do hãng thông tấn Bắc Triều Tiên KCNA cung cấp ngày 11/04/2020. via REUTERS - KCNA
Các hình ảnh vệ tinh chụp ngày 21 và 23/04 cho thấy chiếc xe lửa này xuất hiện tại một nhà ga dành riêng cho gia đình họ Kim. Theo trang mạng chuyên theo dõi tình hình Bắc Triều Tiên, sự hiện diện của đoàn tầu này "không chứng minh được gì về nơi ở, cũng như không cho biết rõ hơn về tình trạng sức khỏe của lãnh đạo Bắc Triều Tiên".
Tuy nhiên, "điều đó làm gia tăng hơn nữa độ tin cậy của những thông tin cho rằng ông Kim rất có thể đang ở trong một khu vực dành riêng cho giới lãnh đạo ở bờ đông đất nước".
Theo AFP, việc lãnh đạo Bắc Triều Tiên, Kim Jong-un không xuất hiện trong những bức ảnh chụp chính thức trong ngày 15/04 vừa qua nhân kỷ niệm ngày sinh của nhà sáng lập chế độ, ngày quan trọng nhất trong lịch trình chính trị của Bắc Triều Tiên, đã làm dấy lên nhiều lời đồn đoán về tình trạng sức khỏe của ông.
Trang mạng Daily NK tại Hàn Quốc, do những người Bắc Triều Tiên đào thoát quản lý, đưa ra thông tin là lãnh đạo họ Kim đã được phẫu thuật trong tháng 4 này do các vấn đề về tim mạch và hiện đang dưỡng bệnh ở một khu nhà nghỉ ở tỉnh Bắc Pyongyang. Vẫn theo trang mạng này, vị lãnh đạo 30 tuổi này phải được điều trị khẩn cấp do những vấn đề có liên quan đến việc "hút thuốc quá nhiều, béo phì và làm việc quá sức".
Hãng thông tấn Hàn Quốc, ngày 26/04/2020, cũng ghi nhận là từ hai tuần nay truyền thông Bắc Triều Tiên hoàn toàn "im hơi lặng tiếng" về chương trình hoạt động chính thức của Kim Jong-un.
Truyền thông Nhà nước Bắc Triều Tiên hôm nay, 26/04/2020 chỉ tường thuật ngắn gọn là lãnh đạo Kim Jong-un bày tỏ sự "biết ơn" đối với những người tham gia vào việc xây dựng những cơ sở tại thành phố biên giới Bắc Triều Tiên.
Theo AFP, đây không phải là lần đầu tiên Kim Jong-un khiến giới chuyên gia bị mất dấu. Năm 2014, ông đã từng biến mất trong vòng 6 tuần liền trước khi xuất hiện trở lại và phải chống gậy sau khi được giải phẫu.
Minh Anh
*****************
Bắc Triều Tiên : Trung Quốc gửi phái đoàn y bác sĩ "cố vấn" cho lãnh đạo Kim Jong-un (RFI, 25/04/2020)
Một phái đoàn y bác sĩ Trung Quốc do một cán bộ cao cấp trong Đảng cộng sản dẫn đầu đã sang Bắc Triều Tiên từ ngày 23/04/2020, trong bối cảnh chủ tịch Kim Jong-un vắng bóng từ hơn nửa tháng nay. Các nguồn tin riêng của Reuters chỉ cho biết là phái đoàn Trung Quốc đến "để cố vấn" cho lãnh đạo Bắc Triều Tiên.
Lãnh đạo Kim Jong-un tham gia cuộc họp của Ủy ban Trung ương Đảng Lao Động Bắc Triều Tiên. Ảnh do hãng tin nhà nước KCNA công bố ngày 11/04/2020. via Reuters - KCNA
Hãng thông tấn Anh khẳng định bắt được thông tin chính xác là có một phái đoàn Trung Quốc gồm chuyên gia bác sĩ và một nhân vật cao cấp đặc trách quan hệ với Bắc Triều Tiên đã lên đường sang Bình Nhưỡng từ ngày 23/04/2020.
Mục đích để làm gì ? Ba nhân vật có quan hệ trực tiếp với hồ sơ này cho biết là để "cố vấn" cho Kim Jong-un, nhưng từ chối nói rõ hơn, viện lý do "nhạy cảm".
Reuters tìm cách liên lạc với cơ quan đặc trách quan hệ quốc tế của Đảng cộng sản Trung Quốc để tìm hiểu thêm nhưng chưa có kết quả. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc cũng không bình luận.
Màn bí mật tiếp tục bao trùm trên tình trạng sức khỏe của Kim Jong-un từ khi trang mạng NK Daily, của giới tị nạn Bắc Triều Tiên tại Seoul, dựa theo một nguồn ẩn danh ở miền bắc, loan tin lãnh đạo Bắc Triều Tiên phải trải qua một cuộc phẫu thuật tim mạch ngày 12/04/2020.
Đài CNN của Mỹ cũng nói là tình trạng sức khỏe của Kim Jong-un không tốt. Nhưng Seoul trấn an là không thấy có gì bất bình thường, trừ một số hoạt động quân sự. Còn Washington phủ nhận các thông tin mang tính báo động về sức khỏe của lãnh đạo Bắc Triều Tiên. Tổng thống Donald Trump nói là CNN đưa tin không chính xác và ông "cầu chúc Kim chủ tịch khỏe mạnh".
Trong khi đó, báo chí Hàn Quốc lưu ý là truyền thông miền bắc, nhất là KCNA, hoàn toàn im tiếng, không nhắc đến tên lãnh đạo Kim Jong-un, ít nhất là trong hai sự kiện quan trọng của chế độ Bình Nhưỡng : Ngày 15/04 là sinh nhật cố chủ tịch Kim Nhật Thành, ông nội của Kim Jong-un, và hôm nay 25/04 là ngày Quân lực của Bắc Triều Tiên, tức là kỷ niệm ngày Kim Nhật Thành lập đội du kích chống Nhật.
Tú Anh
******************
Liên Triều : Nhiều hoạt động quân sự bất bình thường tại Bắc Tiều Tiên (RFI, 24/04/2020)
Seoul ghi nhận Bắc Triều Tiên có một số hoạt động không bình thường trên bộ, vùng duyên hải biển Nhật Bản, khu vực giáp ranh với Trung Quốc trên biển Hoàng hải, trong bối cảnh có nhiều tin đồn về tìng trạng sức khỏe của lãnh đạo Kim Jong-un.
Người dân Hàn Quốc theo dõi qua truyền hình một vụ phóng thử tên lửa của Bắc Triều Tiên ngày 14/04/2020. AFP - Jung Yeon-je
Theo hãng Yonhap, trong diễn văn chúc mừng một đơn vị quân y chống dịch siêu vi corona đi vào hoạt động ngày 24/04/2020, bộ trưởng Quốc phòng Hàn Quốc Jeong Kyeong-doo cho biết trong những ngày qua, Bắc Triều Tiên có một số hoạt động quân sự khác thường như thanh tra lực lượng pháo binh, gia tăng các phi vụ tập huấn tác chiến. Bình Nhưỡng cũng tiếp tục phát triển, chế tạo vũ khí và từ chối nối lại đối thoại với Seoul, bộ trưởng Quốc phòng Hàn Quốc lưu ý.
Yonhap, dẫn lời một sĩ quan cao cấp, cho biết thêm : Ngoài các cuộc tập trận pháo binh, trong tuần qua, Bắc Triều Tiên thử nghiệm một loạt tên lửa, có thể thuộc loại hành trình, phóng ra biển Nhật Bản. Cùng ngày, các chiến đấu cơ loại Sukhoi, Mig của không quân miền bắc tuần tra trên bầu trời thành phố cảng Wonsan, phía đông Bình Nhưỡng, phóng một loạt tên lửa không đối địa xuống biển Nhật Bản. Bắc Triều Tiên còn thực hiện các phi vụ quan sát, tuần tra trên biển Hoàng Hải, trong vùng giáp ranh với Trung Quốc.
Cũng theo Yonhap, không quân Mỹ-Hàn vừa kết thúc một cuộc tập trận chung kéo dài bốn ngày, đến ngày cuối cùng là hôm nay 24/04 mới loan báo. Cuộc tập trận này là "lời cảnh cáo" đối với Bình Nhưỡng.
Tú Anh
********************
Chuyện gì xảy ra nếu Kim Jong-un qua đời ? (RFI, 23/04/2020)
Tin đồn hay sự thật ? Theo National Interest, cho dù sự vắng mặt của Kim Jong-un cho thấy có điều gì đó không ổn, thì sự cố dường như không lớn lắm, và cuộc sống ở Bắc Triều Tiên có thể tiếp tục như trước.
Hoa đặt trước tượng Kim Il-sung và Kim Jong-il (ông nội và cha của Kim Jong-un) tại điện Kumsusan nhân kỷ niệm 108 năm sinh nhật người sáng lập Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên. Ảnh do KCNA phổ biến ngày 16/04/2020. © KCNA/via Reuters
Các chính khách ở Mỹ và trên toàn Châu Á đang quan tâm đến thông tin "tình báo" cho rằng "Lãnh tụ tối cao" Kim Jong-un (Kim Chính Ân) có thể "đang trong tình trạng hết sức nguy hiểm" sau một cuộc phẫu thuật tim. Bằng cớ chủ yếu là ông Kim không thể xuất hiện trong dịp lễ lớn "Ngày của Mặt Trời" thứ Tư tuần trước - ngày lễ sinh nhật của ông nội Kim Jong-un là "Lãnh tụ vĩ đại" Kim Il-sung (Kim Nhật Thành).
Sự vắng mặt của Kim Jong-un rất đáng chú ý. Ông Kim được trông thấy lần cuối cách đó bốn ngày, trong một hội nghị của đảng Lao Động Triều Tiên. Tuy nhiên tại Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên chẳng mấy ai biết được sự thật, còn bên ngoài thì lo tìm kiếm những thông tin được hé lộ.
Có rất nhiều giả thiết được đưa ra, dựa theo một hay nhiều nguồn tin. Một số không đề cập đến vụ phẫu thuật, số khác cho biết các bác sĩ Pháp đã được mời sang để giải phẫu tim, cả giả thiết Kim Jong-un bị nhiễm virus corona chủng mới cũng được đưa ra.
Phủ tổng thống Hàn Quốc thông báo : "Chúng tôi không có bất kỳ thông tin nào để xác nhận tin đồn về sức khỏe của chủ tịch Kim Jong-un như một số báo chí đã loan". Tóm lại, chả ai biết.
Nhìn vào thì dường như không có chuyển động nào về phía quân đội hay lực lượng an ninh cho thấy một sự bất ổn chính trị hay đấu tranh quyền lực. Trong quá khứ, Kim Jong-un đã từng biến mất trong suốt 40 ngày, rồi sau đó tái xuất hiện với một cây gậy – ông ta đã được phẫu thuật chân.
Một sự chuyển giao quyền lực lần thứ ba không có họ nhà Kim ?
Trường hợp cha của ông thì trầm trọng hơn. Tháng 8/2008, Lãnh tụ kính yêu Kim Jong-il (Kim Chính Nhật), 66 tuổi, đã từng bị đột quỵ và không thể làm việc trong nhiều tháng trời. Người anh rể Jang Song-thaek đã xuất hiện xử lý công việc thay Kim Jong-il (ô² ng Jang sau đó đã bị Kim Jong-un xử tử, có thể là do mưu toan giành quyền lực).
Cho dù không có sự bất ổn nào trong lúc Kim Jong-il bị bệnh, có lẽ ông ta đã cảm thấy cái chết đến gần. Sau khi hồi phục, ông chỉ định Kim Jong-un làm người kế vị và bắt đầu sửa soạn cho việc nối ngôi. Kim con chỉ có vài năm để chuẩn bị trước khi Kim cha qua đời tháng 12/2011, và thời gian này rõ ràng chưa đủ. Sự chuyển giao quyền lực diễn ra êm thấm, và Kim Jong-un củng cố được quyền hành, mặc dù đa số những người hướng dẫn cho Jong-un do người cha chỉ định cuối cùng đều mất tích hoặc chết.
Việc chuyển giao quyền lực duy nhất trước đó tại Bắc Triều Tiên là vào năm 1994, khi Kim Il-sung qua đời. Ông ta không nối ngôi ai cả, mà được Liên Xô chỉ định. Vào cuối Đệ nhị Thế chiến, Hồng quân chiếm đóng nửa nước phía bắc bán đảo Triều Tiên, trước đó do quân Nhật chiếm giữ. Là thủ lãnh du kích có uy tín, Kim Il-sung siết chặt quyền kiểm soát và giữ được ngôi vị sau vụ xâm lăng miền nam bất thành. Nhờ có Trung Quốc can thiệp, ông củng cố quyền hành và sau đó khôn khéo hóa giải tất cả các lực lượng đối lập, đặc biệt là phe thân Trung và phe thân Nga, tiến tới nắm quyền tuyệt đối.
Kim Il-sung bắt đầu chuẩn bị cho con trai lên nối ngôi trong nhiều năm trời, qua việc hất cẳng những nhân vật đối lập tiềm năng, đưa Jong-il lên làm tổng bí thư đảng, nhờ đó có quyền bổ nhiệm các quan chức và điều hành đất nước. Kim Jong-il được chính thức chỉ định làm người kế vị vào năm 1980. Có tin cho rằng thực ra Jong-il đã nắm quyền rộng rãi thay cha từ trước đó, nhưng khó kiểm chứng những thông tin này.
Rõ ràng không có lực lượng nào chống lại Kim Jong-il sau cái chết của Kim Il-sung. Jong-il dành cho người em cùng cha khác mẹ - một đối thủ tiềm năng - một chế độ lưu đày sang trọng với việc cử đi làm đại sứ Bắc Triều Tiên lần lượt ở nhiều nước Châu Âu. Chính sách "quân đội trên hết" của Kim Jong-il chừng như nhắm vào việc duy trì lòng trung thành của lực lượng có thể đe dọa chế độ của ông (và ông không hề có kinh nghiệm, khác với người cha).
Như vậy nếu Kim Jong-un qua đời hoặc trở nên tàn phế, lần đầu tiên Bắc Triều Tiên công khai có cuộc tranh giành quyền lực kể từ 72 năm qua (nếu tính cả thời kỳ Liên Xô chiếm đóng là 75 năm). Và đây sẽ là cuộc chuyển giao đầu tiên mà một thành viên của gia tộc có ít cơ hội chiến thắng.
Các con của Kim Jong-un còn quá nhỏ và không được công chúng biết tới. Vợ ông thường thấy xuất hiện, nhưng không có quyền lực chính trị nào. Người anh Kim Jong-chul (Kim Chính Triết) không hề có ý định chấp chính, thế nên Kim Jong-il mới chọn con trai út Kim Jong-un làm người kế vị.
Em gái của Jong-un, cô Kim Yo-jong (Kim Dư Chính) đóng vai trò quan trọng và mới được thăng chức, nhưng quyền lực của cô phụ thuộc vào người anh. Nếu Kim Jong-un qua đời, khó thể tin rằng cô có thể nhân cơ hội này bước lên ngôi vị cao nhất, đặc biệt là trong một xã hội trọng nam khinh nữ như Bắc Triều Tiên. Những người phụ nữ có ảnh hưởng chính trị quan trọng xưa nay đều là vợ hay chị, em gái của nhà lãnh đạo.
Nguy cơ đấu đá giữa các phe phái
Nếu không phải họ nhà Kim, thì là ai ? Cuộc chiến đấu sẽ rất dữ dội và khó đoán. Kim Jong-un thường xuyên cho luân chuyển và thay thế các nhân vật lãnh đạo đảng và quân đội, nhằm làm giảm nguy cơ tạo phản. Công khai trở thành nhân vật số hai có thể là một vinh dự đáng ngờ. Không có người kế vị rõ ràng, những lãnh đạo ngành an ninh có thể nắm lợi thế, tuy nhiên hệ thống này được tổ chức để mọi người kiểm soát lẫn nhau, cũng là để hạn chế mối đe dọa cho người lãnh đạo chính trị.
Ngay cả những nhân vật nhiều ảnh hưởng nhất cũng khó thể khóa chặt cánh cửa quyền lực. Sau khi Joseph Stalin chết năm 1953, các ủy viên Bộ Chính trị đã cùng nhau chống lại Lavrentiy Beria, người lãnh đạo bộ máy an ninh mật vụ từ nhiều năm, bị nghi là sẽ thâu tóm quyền hành. Phía quân đội cũng trợ giúp nhóm này.
Một sự lãnh đạo tập thể có thể diễn ra trong giai đoạn đầu. Tuy nhiên dù mọi người mong như vậy hơn là độc tài cá nhân, theo với thời gian chế độ sẽ trở nên bất ổn. Cộng hòa dân chủ nhân dân Triều Tiên luôn chịu đựng sự thống trị của một con người duy nhất kể từ khi được thành lập cho đến nay. Ngay cả Hàn Quốc dân chủ cũng từng quen lệ thuộc vào một tổng thống có quyền uy bao trùm cả hệ thống. Hơn nữa, với tính chất toàn trị của chế độ Bắc Triều Tiên, những nhân vật có tham vọng chính trị phải dòm ngó ngôi vị cao nhất : đứng thứ nhì không thể an toàn !
Kết quả có thể là một cuộc chiến kéo dài đầy bất ổn. Cho dù người ta hy vọng vào một người kế vị tân tiến và tự do, đây là giả thiết ít có khả năng xảy ra nhất. Tốt nhất có thể là một sự chuyển đổi kéo dài, trong đó không ai mạo hiểm chọc giận các tầng lớp ăn trên ngồi trước và các phe phái thống trị, đừng nói gì đến việc có đủ thẩm quyền để áp đặt giải trừ vũ khí hoặc những cải cách khác gây bất bình. Điều này khiến cho các cuộc đàm phán Kim-Trump bị dở dang, không thể kết thúc được.
Trên thực tế, một sự kiện tương tự đã diễn ra vào năm 1994. Kim Il-sung sẽ phải gặp gỡ tổng thống Hàn Quốc Kim Young-sam (Kim Vịnh Tam). Tuy nhiên nhà lãnh đạo Bắc Triều Tiên qua đời hai tuần trước đó, và quan hệ giữa hai nước Triều Tiên nhanh chóng xấu đi. Kim Jong-il sau đó đã gặp người kế nhiệm tổng thống Kim Young-sam là ông Kim Dae-jung (Kim Đại Trung), nhưng cuộc tiếp xúc này không mang lại nhiều lợi ích về lâu về dài. Cuộc gặp thượng đỉnh sau đó với người kế nhiệm của ông Kim Dae-jung cũng vậy. Mười một năm trôi qua trước khi diễn ra cuộc họp thượng đỉnh liên Triều giữa Kim Jong-un và tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in.
Trường hợp xấu nhất trong chuyển đổi quyền lực là một cuộc đấu tranh kịch liệt giữa các phe phái, một sự sụp đổ thô bạo của hệ thống chính trị Bắc Triều Tiên. Kết quả là luồng người tị nạn ồ ạt, các vũ khí nguyên tử, hóa học và sinh học được buông lỏng, các trận đánh vượt ra ngoài biên giới và áp lực khiến cả Trung Quốc và Hàn Quốc đều can thiệp. Cách đây bảy năm, chuyên gia Bruce Bennett khi chuẩn bị một báo cáo chi tiết cho Rand Corporation về khả năng Bắc Triều Tiên sụp đổ, đã cảnh báo : "Có một khả năng hợp lý là chế độ toàn trị Bắc Triều Tiên sẽ kết thúc trong tương lai gần, và rất có thể kèm theo bạo lực, biến động đáng kể".
Tất nhiên tất cả những suy đoán trên đây có thể vô ích. Dù sự vắng mặt của Kim Jong-un cho thấy có điều gì đó không ổn, thì sự cố dường như không lớn lắm, và cuộc sống ở Bắc Triều Tiên có thể tiếp tục như trước.
Điều này có thể không tốt cho người dân Bắc Triều Tiên, nhưng một sự chuyển đổi lộn xộn lại còn tồi tệ hơn. Một sự sụp đổ chế độ không nhất thiết diễn ra một cách êm ái hay được thay thế bằng một chế độ khác hòa dịu hơn.
National Interest kết luận, bây giờ tất cả những gì người dân Bắc Triều Tiên cũng như thế giới có thể làm là chờ đợi. Và hy vọng rằng tập mới nhất của bộ phim đang diễn ra ở Bắc Triều Tiên kết thúc một cách hòa bình.
Thụy My
*******************
Dư luận chú ý đến bà Kim Yo-jong sau tin đồn anh trai Kim Jong-un 'không khoẻ' (BBC, 22/04/2020)
Tin tức không được Bình Nhưỡng xác nhận về 'tình hình sức khỏe nghiêm trọng" của lãnh tụ Kim Jong-un đang được thế giới chú ý.
Bà Kim Yo-jong - Ảnh minh họa
Hôm 21/04/2020, Tổng thống Donald Trump là nhân vật cao cấp hàng đầu của Phương Tây nói đến chuyện này.
Ca ngợi rằng "chúng tôi có quan hệ rất tốt", ông Trump chúc ông Kim Jong-un "sức khỏe, nếu như những tin báo chí nói là đúng".
Hôm trước nữa, đài CNN trích các nguồn của họ gợi ý rằng nhà lãnh đạo Bắc Hàn có thể "ở trong tình trạng sức khỏe mong manh sau phẫu thuật".
Dù không có bất cứ ai chính thức xác nhận tin này từ Bắc Hàn và Nam Hàn, đồn đoán về "bệnh tình của Kim Jong-un" vẫn lan truyền trên truyền thông quốc tế.
Cùng lúc, một số báo Châu Âu như The Guardian và Independent ở Anh tin rằng từ một thời gian qua, chế độ Bắc Triều Tiên đã chuẩn bị để em gái ông Kim Jong-un, bà Kim Yo-jong, đóng vai trò quan trọng hơn trong hệ thống chính trị.
Kim Jong-un và Kim Yo-jong trong tấm hình đăng năm 2015
Đầu tiên là về sức khỏe ông Kim Jong-un
Những lời đồn đoán đều xuất phát từ việc ông Kim, lãnh đạo tối cao của Bắc Hàn, không xuất hiện trong đại lễ 15//04 khi cả nước đáng ra phải mừng sinh nhật cố chủ tịch Kim Il-sung (Kim Nhật Thành), ông nội của Kim Jong-un.
Báo Hàn Quốc nói cả ông nội và cha ông Kim Jong-un là Jong-il, đều qua đời vì nhồi máu cơ tim cấp tính.
Ông Kim Jong-un có rủi ro sức khỏe tim mạch do tiền sử gia đình, bệnh béo phì - một số nguồn tin nói ông nặng tới 136 kg, và hút thuốc lá thường xuyên, theo một số báo Phương Tây.
Trang Daily NK đặt ở Hàn Quốc nói họ có một nguồn ở Bắc Triều Tiên cho hay Kim Jong-un đã trải qua phẫu thuật ngày 12/4 ở Trung tâm Y khoa Hyangsan gần khu vực núi Myohyang ở tỉnh Bắc Pyongan (Bắc Bình An).
Tin tức này không được chính phủ Hàn Quốc xác nhận, và một phát ngôn viên cho Phủ Tổng thống ở Seoul đến hôm 21/04 vẫn nói họ không hề thấy có gì khác thường từ miền Bắc.
Tuy nhiên, cựu phó đại sứ Bắc Hàn tại London, ông Thae Yong-ho, người đã trốn sang Nam Hàn và vừa trúng cử Quốc hội, nói "không có tin tức đều đặn từ Bắc Hàn về ông Kim chứng tỏ một điều bất thường".
Ông Thae, nay đổi tên là Ku-min (Cứu dân), và nay là nghị sĩ từ một đảng tại Nam Hàn, nói hôm thứ Ba rằng "bộ máy tuyên truyền Bắc Hàn làm tất cả để chứng tỏ lãnh tụ mạnh khỏe, để xóa đi mọi đồn đoán, tranh cãi" nhưng đã hơn một tuần qua mà họ không làm gì hết, theo trang Korea Times.
"Thật là điều bất thường vì sau một tuần rồi mà Bắc Hàn không ra phản ứng trước các tin gây tranh cãi về sức khỏe Kim Jong-un".
Có hay không khả năng Kim Yo-jong 'kế vị' ?
Nay thì sự chú ý của dư luận quốc tế dồn vào em gái ông Kim Jong-un là Kim Yo-jong.
Sinh năm 1987, từng cùng anh trai, Kim Jong-un học ở Thuỵ Sĩ, người phụ nữ này xuất hiện lần đầu trong cuộc bầu cử vào Quốc hội Bắc Hàn năm 2014.
Sau đó, bà trở thành cánh tay phải của Kim Jong-un trong các sứ vụ ngoại giao quan trọng, với Nam Hàn, và có mặt tại Hà Nội tháng 2/2019, cùng anh dự thượng đỉnh Mỹ - Triều.
Tại đây, Kim Yo-jong bắt tay tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, và sau đó đi cách anh trai không xa khi hai ông Trump và Un đi vào phòng đàm đạo riêng,
Bà Kim Yo-jong - Ảnh minh họa
Leif-Eric Easley, phó giáo sư ngành quan hệ quốc tế tại Đại học Ewha, Seoul được báo Anh trích lời nói :
"Chế độ Bắc Hàn là công việc của một gia tộc (family business), nên Kim Yo-jong đã chứng tỏ năng lực hiện đại hóa 'thương hiệu' của chế độ, và có vẻ như nắm ngành tuyên giáo. Vai trò quan trọng nhất của bà ta là người được anh trai tin tưởng".
Cũng một nhà quan sát khác, Leonid Petrov, từ Sydney, được trang The Guardian ở Anh trích thuật, nói rằng vì được anh trai tin tưởng, bà Kim Yo-jong "giúp Kim Jong-un xây dựng hình ảnh tích cực khi giải quyết các vấn đề quốc tế.
Một báo Anh, tờ The Independent thì đặt câu hỏi liệu bà Kim Yo-jong có thể lên thay khi ông Kim Jong-un "có mệnh hệ nào" hay không.
Bài báo trích lời các nhà bình luận nói rằng chính thức thì ông Kim Jong-un "không có con trai lớn" để nối nghiệp, và bà Kim Yo-jong là người duy nhất ở vị trí chính trị cao, lại "mang trong mình dòng máu Núi Paektu" của triều đại Kim, để kế vị anh.
Tuy thế, các ý kiến khác tin rằng Bắc Hàn là một xã hội trọng nam, bà Kim Yong-jo cùng lắm chỉ có thể làm lãnh đạo tạm quyền chứ không thể lên nắm chức vụ cao nhất nước một khi Kim Jong-un không đủ sức khỏe hoặc qua đời.
Có vẻ như ở Nam Hàn cũng có cái nhìn tương tự.
Suk Ho-shin, viết trong bài 'Can Kim Yo-jong become successor of Kim Jong-un ?' trên báo Donga-Ilbo ở Seoul (17/04/2020) cho rằng em gái Kim Jong-un đã đảm nhận các trọng trách như là đặc sứ với miền Năm từ 2018, và gần đây là chỉ đạo chống dịch Covid-19.
Bà không chỉ là em gái Kim Jong-un, và có thể đã xây dựng được phe cánh quyền lực trong hệ thống.
Thế nhưng, việc Kim Yo-jong có được công nhận là lãnh tụ hay không còn phụ thuộc vào cái nhìn của 'tầng lớp cầm quyền và công chúng Bắc Hàn", một xã hội vẫn rất trọng các giá trị Khổng giáo, theo cây bút từ Nam Hàn.
*******************
Hàn Quốc : Không có dấu hiệu bất thường về sức khỏe của Lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un (RFI, 21/04/2020)
Các quan chức chính phủ Hàn Quốc hôm 21/04/2020 khẳng định không có dấu hiệu bất thường nào về tình trạng sức khỏe của lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un. Thông tin này được hãng tin Hàn Quốc Yonhap đăng tải sau khi đài CNN của Mỹ loan tin Washington "đang nghiên cứu thông tin" theo đó Kim Jong-un "gặp nguy hiểm nghiêm trọng sau khi được phẫu thuật".
Truyền hình Hàn Quốc chụp lại ảnh lãnh tụ Bắc Triều Tiên trong một lần xuất hiện trước công chúng. Ảnh chụp lại ngày 21/04/2020. Reuters - HEO RAN
Hàn Quốc không xác nhận các thông tin theo đó lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un vừa trải qua phẫu thuật. Phát ngôn viên của tổng thống Hàn Quốc cho biết : "Chúng tôi không có gì để xác nhận và không phát hiện ra sự di chuyển đặc biệt nào ở Bắc Triều Tiên".
Bộ Thống Nhất và Bộ Quốc Phòng Hàn Quốc đều từ chối bình luận. Còn ông Moon Chung In, cố vấn an ninh cho tổng thống Hàn Quốc Moon Jae In, nói với AFP là không nghe thấy tin gì đặc biệt về sức khỏe của lãnh đạo Bắc Triều Tiên.
Tin đồn bắt nguồn từ Daily NK, một phương tiện truyền thông trực tuyến chủ yếu do những người Triều Tiên đào ngũ điều hành. Daily NK cho biết Kim Jong-un đã được phẫu thuật trong tháng Tư vì các vấn đề về tim mạch và hiện đang tĩnh dưỡng trong một biệt thự ở tỉnh Pyongan. Daily NK trích dẫn một nguồn tin không xác định từ Bắc Triều Tiên theo đó lãnh đạo Kim phải điều trị cấp cứu về tim mạch vì ông hút thuốc lá quá nhiều, béo phì và mệt mỏi. Đài CNN của Mỹ thì không nói rõ liệu "thông tin" mà họ nói tới có phải là từ bài báo của Daily NK hay không.
Một số quan chức Hàn Quốc bày tỏ nghi ngờ về mức độ đáng tin cậy của Daily NK. Còn theo Reuters, việc đưa tin về Bắc Triều Tiên đặc biệt phức tạp, nhất là thông tin về đời sống riêng tư của Kim Jong-un, một trong những bí mật được chế độ Bình Nhưỡng giữ kín nhất.
Các tin đồn đoán ngày càng nhiều trong bối cảnh trong lễ kỷ niệm 108 năm ngày sinh của người sáng lập ra chế độ Bắc Triều Tiên Kim Nhật Thành, ông nội của lãnh đạo Kim Jong-un, vào ngày 15/04, một trong những ngày kỷ niệm quan trọng nhất ở Bình Nhưỡng, người ta không thấy ông Kim Jong-un trong bất kỳ bức ảnh nào được truyền thông chính thức Bắc Triều Tiên công bố.
Lần cuối cùng truyền thông Bắc Triều Tiên đưa tin về các hoạt động của nhà lãnh đạo Kim Jong-un là vào ngày 12/04. Và đây cũng không phải là lần đầu tiên "sự vắng mặt" của Kim Jong-un gây ra các tin đồn thất thiệt về nhà lãnh đạo này.
Thùy Dương
********************
Báo chí Triều Tiên im tiếng về sức khỏe lãnh tụ Kim Jong-un (VOA, 22/04/2020)
Truyền thông nhà nước Triều Tiên hôm 22/4 không đề cập tới tình hình sức khỏe cũng như hiện trạng của lãnh tụ Kim Jong-un, giữa lúc có nhiều đồn đoán nói rằng ông lâm bệnh nặng sau khi được phẫu thuật về tim mạch.
Lãnh tụ Triều Tiên Kim Jong-un hôm 20/3.
Như thường lệ, báo chí Triều Tiên đăng tải thông tin về các thành tựu của ông Kim cũng như các phát biểu trước đây của ông về các vấn đề, trong đó có kinh tế.
Tên của ông Kim xuất hiện trên các báo, nhưng truyền thông không nói ông đang ở đâu.
Các quan chức Hàn Quốc và Trung Quốc cũng như các nguồn tin thân cận với tình báo Mỹ bày tỏ nghi ngờ về tin tức trên báo chí Hàn Quốc và Mỹ về chuyện ông Kim lâm bệnh nặng.
Nhà Trắng cho biết đang theo dõi sát các tin tức về lãnh tụ Triều Tiên.
Tổng thống Trump, vốn từng tiến hành hai cuộc gặp chưa từng có tiền lệ với ông Kim năm 2018 và 2019, nói rằng các tin tức về sức khỏe của nhà lãnh đạo Triều Tiên chưa được xác nhận và ông không mấy tin vào các nguồn này.
Ông Trump nói tại một cuộc họp báo ở Nhà Trắng rằng "chúng tôi không rõ liệu các tin tức đó đúng hay không".
Đồn đoán về tình hình sức khỏe của ông Kim xuất hiện sau khi ông vắng mặt tại lễ kỷ niệm ngày sinh của ông nội và cũng là người lập quốc, ông Kim Il-sung, vào ngày 15/4.
Daily NK, một trang web đặt tại Seoul, cuối ngày 20/4 đưa tin rằng ông Kim phải nhập viện hôm 12/4, vài giờ trước khi được phẫu thuật về tim mạch.
Một ngày sau đó, trang này đính chính rằng bản tin chỉ dựa vào một nguồn tin không nêu danh tính ở Triều Tiên, chứ không phải nhiều nguồn như nói trước đó.