Thương mại : Đến lượt Đài Loan xin gia nhập hiệp định CPTPP

Thùy Dương, RFI, 23/09/2021

Không lâu sau Trung Quốc, Đài Bắc hôm nay 23/09/2021 thông báo Đài Loan nộp đơn gia nhập hiệp định thương mại tự do Châu Á - Thái Bình Dương, Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP). 

Tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn.  AP - Chiang Ying-ying

Trả lời báo chí, phát ngôn viên chính phủ Đài Loan, La Bình Thành (Lo Ping Cheng) cho biết đa phần các nước thành viên CPTPP là các đối tác thương mại chính của Đài Loan, chiếm hơn 24% thương mại quốc tế của hòn đảo và "Đài Loan không thể đứng tách biệt với thế giới và phải gia nhập nền kinh tế khu vực".

AFP nhắc lại, với 11 nước thành viên, tổng cộng 500 triệu dân, CPTPP là hiệp định tự do mậu dịch lớn nhất Châu Á - Thái Bình Dương, chiếm tới 13,5% GDP toàn cầu.

Đài Bắc đã nỗ lực từ nhiều năm nay để gia nhập Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương. Tuy nhiên, cũng như đối với Trung Quốc, để chính thức được thâu nhận vào CPTPP, Đài Loan phải có sự chấp thuận của tất cả nước thành viên. Trước mắt, Đài Loan đã được Nhật Bản ủng hộ. Phát biểu trước báo giới tại New York nhân Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc, ngoại trưởng Nhật Toshimitsu Motegi hoan nghênh và ủng hộ đề xuất của Đài Bắc gia nhập CPTPP.

Lợi thế của Đài Loan là không có tranh chấp thương mại với một số quốc gia thành viên CPTPP như Trung Quốc, nhất là với Úc. Hôm nay, Canberra tuyên bố Bắc Kinh phải chấm dứt việc phong tỏa mối liên hệ với các quan chức chính trị cấp cao của Úc nếu muốn hy vọng được gia nhập CPTPP.

Đề nghị của Đài Bắc cũng có thể sẽ bị Trung Quốc phản đối do Bắc Kinh luôn coi hòn đảo này là một phần lãnh thổ Trung Quốc. Ngoài ra, khác với Bắc Kinh, Đài Bắc cũng không có quan hệ ngoại giao chính thức với tất cả các các nước thành viên CPTPP. Hồi tháng 8, tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn đã lo ngại là sẽ vấp phải nhiều rào cản chính trị khi nộp đơn gia nhập Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương.

Thùy Dương

********************

Đài Loan xin vào CPTPP nhưng lo bị Trung Quốc chặn đường

BBC, 23/09/2021

Đài Loan đã nộp đơn xin gia nhập hiệp định thương mại quan trọng tại Châu Á - Thái Bình Dương, chỉ vài ngày trước khi Trung Quốc đệ đơn vào cùng chỗ.

Đài Loan coi mình là một quốc gia độc lập nhưng Trung Quốc coi đó là một tỉnh ly khai của mình

Nhưng Đài Loan nói rằng nỗ lực của mình trong việc gia nhập Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) có thể gặp rủi ro nếu như Trung Quốc được chấp nhận trước.

Đài Loan coi mình là một quốc gia độc lập nhưng Trung Quốc coi đây là một tỉnh ly khai của mình.

Hôm thứ Năm, trưởng thương thuyết gia thương mại của Đài Loan, John Deng, nói với các phóng viên rằng nếu như Trung Quốc gia nhập CPTPP trước, thì "việc Đài Loan trở thành thành viên có thể sẽ vấp phải rủi ro, điều này tương đối rõ ràng".

Việc đạt được chuẩn thuận từ toàn bộ 11 quốc gia thành viên là yêu cầu cần thiết để cho phép các nước mới gia nhập thỏa thuận.

Hôm thứ Năm, Ngoại trưởng Nhật Bản Toshimitsu Motegi nói với các phóng viên rằng ông hoan nghênh đơn của Đài Loan, hãng tin Kyodo tường thuật.

TPP ban đầu là do Hoa Kỳ xây dựng, nhằm đối trọng với ảnh hưởng của Trung Quốc. Tuy nhiên, sau đó Hoa Kỳ đã rút lui dưới thời Tổng thống Donald Trump.

Đây là một trong những thỏa thuận thương mại lớn nhất, liên quan tới các quốc gia trong khu vực.

Trung Quốc vẫn chưa bình luận gì về đơn của Đài Loan, tuy trước đây Bắc Kinh thường nói rằng Đài Loan cần phải bị loại khỏi nhiều tổ chức quốc tế, hoặc nếu tham gia thì phải dưới danh nghĩa là một phần của Trung Quốc.

Điều này một số lần đã dẫn đến việc Đài Loan gia nhập dưới những tên gọi khác nhau.

Chẳng hạn, đội Đài Loan tham dự Olympics gọi với tên gọi Đài Bắc Trung Hoa (Chinese Taipei).

Đài Loan cũng đã nộp đơn xin gia nhập CPTPP dưới tên gọi mà họ dùng Tổ chức Thương mại Quốc tế (WTO) - Lãnh thổ hải quan riêng biệt Đài Bắc Trung Hoa (Separate Customs Territory of Taiwan, Penghu, Kinmen).

Cả Trung Quốc lẫn Đài Loan đều nộp đơn sau khi Hoa Kỳ, Anh Quốc và Australia gần đây công bố thỏa thuận an ninh gây tranh cãi - nỗ lực được coi là nhằm đối phó với ảnh hưởng của Trung Quốc tại vùng Châu Á - Thái Bình Dương.

Hiệp ước AUKUS sẽ cho phép Úc lần đầu tiên chế tạo tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân, sử dụng công nghệ do Hoa Kỳ và Anh cung cấp.

Trung Quốc đã chỉ trích AUKUS, với phát ngôn viên Bộ Ngoại giao nước này Triệu Lập Kiên nói rằng liên minh có nguy cơ "làm tổn hại trầm trọng hòa bình khu vực và làm căng thẳng cuộc đua vũ trang".

Thỏa thuận Hợp tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) ban đầu được Tổng thống Hoa Kỳ thời đó là Barack Obama thúc đẩy nhằm tạo một khối kinh tế, thách thức vị thế hùng cường ngày càng tăng của Trung Quốc tại vùng Châu Á - Thái Bình Dương.

Sau khi ông Trump rút Hoa Kỳ khỏi thỏa thuận, Nhật Bản đã dẫn đầu các cuộc đàm phán nhằm tạo CPTPP.

CPTPP được ký vào năm 2018 bởi 11 quốc gia, trong đó có Úc, Canada, Chile, Nhật Bản và New Zealand.