Thêm một bước tiến quan trọng trong kế hoạch của Hoa Kỳ trực tiếp viện trợ quân sự cho Đài Loan. Hôm 14/09/2022, Ủy ban Đối ngoại của Thượng Viện đã thông qua dự luật cho phép Washington cấp viện trợ quân sự trực tiếp cho Đài Loan. Dự luật mang tên "Taiwan Policy Act of 2022" dự trù viện trợ 4,5 tỷ đô la cho Đài Loan trong bốn năm tới và sẽ công nhận Đài Bắc là "đồng minh quan trọng ngoài khối NATO".
Xe chở tên lửa địa đối không Patriot do Hoa Kỳ sản xuất trong lễ diễu binh mừng Quốc khánh Đài Loan, ngày 10/10/2007. AP - Wally Santana
Tổng thống Thái Anh Văn lập tức gửi lời cảm ơn lưỡng đảng Quốc hội Mỹ "một lần nữa thể hiện tình liên đới" với Đài Loan. Tuy nhiên, quyết định của Ủy ban Đối ngoại Thượng Viện Hoa Kỳ mới chỉ là một bước đầu, thủ tục sẽ còn kéo dài cho đến khi Washington chính thức "viện trợ trực tiếp quân sự" cho Đài Bắc. Dù vậy, theo giới quan sát, Thượng Viện Mỹ đã thể hiện rõ ràng lập trường ủng hộ Đài Loan còn mạnh mẽ hơn cả bên hành pháp.
Từ Washington, thông tín viên Guillaume Naudin tường trình :
"Đây mới chỉ là bước đầu tiên, nhưng chắc chắn Bắc Kinh sẽ bực mình. Ủy ban Đối ngoại của Thượng Viện, quy tụ nghị sĩ thuộc cả hai đảng Dân Chủ và Cộng Hòa, đã thông qua Taiwan Policy Act of 2022. Dự luật này cho phép chính phủ giải ngân hơn 4 tỷ đô la hỗ trợ Đài Loan về mặt quân sự trong bốn năm tới. Ngoài ra văn bản này yêu cầu tổng thống trừng phạt các định chế tài chính của Trung Quốc trong trường hợp ‘các hành vi thù nghịch nhắm vào Đài Loan gia tăng’. Thế nhưng, để có hiệu lực, dự luật hỗ trợ Đài Loan sẽ còn phải được Quốc hội lưỡng viện thông qua, trước khi được tổng thống Joe Biden ký phê chuẩn.
Sự kiện diễn ra trong bối cảnh tình hình đã căng thẳng. Cách đây vài ngày, Nhà Trắng loan báo bán hơn một tỷ đô la vũ khí cho Đài Bắc. Trung Quốc thì vừa tổ chức các cuộc tập trận quy mô nhất từ trước tới nay chung quanh đảo Đài Loan để phản đối chuyến thăm Đài Loan của chủ tịch Hạ Viện Nancy Pelosi, nhân vật số ba trong cơ quan quyền lực Mỹ, vào tháng 8/2022.
Tránh đổ thêm dầu vào lửa, Nhà Trắng đã nhấn mạnh đến nguyên tắc tam quyền phân lập tại Hoa Kỳ. Lần này, cố vấn an ninh quốc gia của Nhà Trắng Jake Sullivan cho biết chính quyền Biden không hoàn toàn đồng ý với sáng kiến mới của phía lập pháp".
Thanh Hà