Bầu cử tổng thống Đài Loan : Ứng viên "chống Bắc Kinh" đắc cử
Thanh Hà, RFI, 13/01/2024
Theo kết quả kiểm phiếu gần như toàn bộ vào tối ngày 13/01/2024 ứng cử viên của Đảng Dân Tiến, ông Lại Thanh Đức (Lai Ching Te) đắc cử với hơn 40% tỷ lệ cử tri ủng hộ. Ứng viên tổng thống bị Bắc Kinh coi là "một mối đe dọa nghiêm trọng" vì có "lập trường ly khai" dễ dàng bỏ lại xa phía sau các đối thủ thuộc Quốc Dân Đảng và Đảng Nhân Dân Đài Loan.
Tổng thống tân cử Đài Loan, Lại Thanh Đức (Lai Ching Te) sau kết quả bầu cử ngày 13/01/2024 tại Đài Bắc © AP/Louise Delmotte
Hãng tin Pháp AFP cho biết, theo thứ tự các ông Hầu Hữu Nghi (Hou Yu Ih) của Quốc Dân Đảng và Kha Văn Triết (Ko Wen Je) thuộc Đảng Nhân Dân Đài Loan được 33,2% và 25,3% cử tri Đài Loan tín nhiệm để thay thế nữ tổng thống Thái Anh Văn.
Trong tuyên bố đầu tiên, tổng thống tân cử Đài Loan Lại Thanh Đức cam kết "quyết tâm bảo vệ đất nước trước những hành vi hù dọa" của Trung Quốc nhưng đồng thời trong nhiệm kỳ 4 năm sắp tới ông cũng sẽ cố gắng "đẩy mạnh trao đổi và hợp tác" với Hoa Lục.
Như vậy là sau hai nhiệm kỳ trong tay nữ tổng thống Thái Anh Văn (Tsai Ing Wen), Đảng Dân Tiến tiếp tục điều hành đất nước.
Mất đa số Lập pháp
Tuy nhiên theo kế quả kiểm phiếu cũng gần như toàn bộ thì đảng này đã mất đa số ở Quốc hội. Quốc Dân Đảng với lập trường thân Bắc Kinh đã giành được 52 ghế ở Quốc hội, đảng Dân Tiến về nhì với 51 đại biểu và 8 ứng cử viên của Đảng Nhân Dân Đài Loan trúng cử.
Thanh Hà
***********************
Ông Lại Thanh Đức, người Trung Quốc gọi là ‘kẻ gây rối’, đắc cử
BBC, 13/01/2024
Ông Lại Thanh Đức của Đảng Dân tiến (DPP) cầm quyền sẽ trở thành tổng thống tiếp theo của Đài Loan, sau khi phe đối lập thừa nhận thất bại.
Ông Lại Thanh Đức của Đảng Dân tiến là người có lập trường khiến Bắc Kinh lo ngại
Ông Lại sẽ trở thành nhà lãnh đạo tiếp theo của hòn đảo này, kế nhiệm bà Thái Anh Văn, cũng từ đảng Dân tiến. Ông sẽ nhậm chức vào ngày 20/1.
Đối thủ chính của ông từ Quốc dân Đảng là Hầu Hữu Nghi đã thừa nhận thất bại trong cuộc bầu cử, cùng với ông Kha Văn Triết của Đảng Nhân dân Đài Loan (TPP) mới chỉ được thành lập vào năm 2019.
Trong 8 năm qua, Bắc Kinh đã chỉ trích gay gắt nhà lãnh đạo tiền nhiệm, bà Thái Anh Văn. Hiện có nhiều lo ngại là ông Lại sẽ đẩy ranh giới với Bắc Kinh đi xa hơn cả điều bà Thái đã làm.
Những người ủng hộ ông Lại lập luận ngược lại : họ nói rằng mối nguy hiểm thực sự là nhiệm kỳ tổng thống của Quốc dân Đảng. Họ e rằng các nhà lãnh đạo Cộng sản Trung Quốc sẽ không chấp nhận mối quan hệ nồng ấm hơn và sẽ đẩy Đài Loan tiến tới thống nhất.
Đài Loan chiếm một vị trí quan trọng trên thế giới vì nhiều lý do - có rất ít nền dân chủ trẻ khác thể hiện cam kết mạnh mẽ về bầu cử tự do và công bằng như Đài Loan.
Ngoài ra, nếu ngành công nghiệp bán dẫn của Đài Loan bị đe dọa hoặc đình chỉ, các chip silicon mà hòn đảo này cung cấp cho nhiều máy tính, điện thoại, ô tô và thiết bị y tế của chúng ta cũng sẽ cạn kiệt.
Đài Loan cũng là một trong những điểm nóng ở trung tâm mối quan hệ Mỹ-Trung.
Vì vậy, nhiều người đã nín thở chờ đợi kết quả của cuộc bầu cử hôm 13/1.
'Quyết tâm bảo vệ Đài Loan khỏi mối đe dọa từ Trung Quốc'
Sau khi có kết quả, ông Lại Thanh Đức đã xuất hiện trước báo giới và trả lời các câu hỏi của phóng viên.
Rõ ràng là ông đang cực kỳ thận trọng trong toàn bộ vấn đề quan hệ xuyên eo biển với Trung Quốc.
Ông đang lựa chọn ngôn từ rất cẩn thận và đề xuất đối thoại cũng như hợp tác dựa trên sự tôn trọng lẫn nhau.
Trong bài phát biểu chiến thắng, ông Lại gửi lời cảm ơn đến các cử tri : "Tôi muốn cảm ơn người dân Đài Loan vì đã viết nên một chương mới trong nền dân chủ của chúng ta. Chúng ta đã cho thế giới thấy rằng chúng ta trân trọng nền dân chủ của mình đến mức nào. Đây là cam kết không lay chuyển của chúng ta".
"Đài Loan đã giành được chiến thắng cho cộng đồng các nền dân chủ", ông nói thêm.
"Thông qua hành động của chúng ta, người dân Đài Loan đã thành công chống lại những nỗ lực từ các thế lực bên ngoài nhằm tác động đến cuộc bầu cử của chúng ta. Chúng tôi tin rằng chỉ người dân Đài Loan mới có quyền lựa chọn tổng thống của riêng mình".
Theo ông, việc DPP nhận được tỷ lệ phiếu bầu lớn nhất cho thấy Đài Loan sẽ tiếp tục "đi trên con đường đúng đắn phía trước".
Bên cạnh đó, ông Lại cũng cố gắng trấn an người dân Đài Loan và các đồng minh của hòn đảo như Mỹ rằng ông sẽ theo đuổi sự cân bằng thận trọng của người tiền nhiệm Thái Anh Văn, đồng thời cho biết ông "quyết tâm bảo vệ Đài Loan khỏi mối đe dọa từ Trung Quốc" và sẽ duy trì hiện trạng ở eo biển.
Ông nói duy trì hòa bình và ổn định trên eo biển Đài Loan là một trách nhiệm quan trọng, đồng thời cho biết thêm rằng chính phủ của ông sẽ "sử dụng đối thoại để thay thế đối đầu" trong các cuộc trao đổi với Trung Quốc.
Bà Thái Anh Văn nói thế giới là nhân chứng cho nền dân chủ của Đài Loan
Phản ứng trên mạng xã hội Trung Quốc
Bắc Kinh luôn cáo buộc ông Lại ủng hộ nền độc lập của Đài Loan và cảnh báo cử tri không bỏ phiếu cho ông.
Tại Trung Quốc, mặc dù hashtag "Bầu cử Đài Loan" đã bị kiểm duyệt trên mạng xã hội nhưng các hashtag như "Đài Loan" và "khu vực Đài Loan" vẫn hoạt động.
Người dùng vừa nhận được tin : Lại Thanh Đức, ứng cử viên họ ít yêu thích nhất, đã giành chiến thắng.
"Tôi không ngạc nhiên" – một cư dân mạng Trung Quốc phản ứng.
"Tôi không ngạc nhiên. Cứ 4 năm lại xảy ra chuyện này – rất rõ ràng người dân Đài Loan nghĩ gì", một bình luận dưới một bài đăng về kết quả cho biết.
"Đài Loan không thể cứu được nữa", một bình luận có nhiều lượt thích khác viết.
Mức độ phổ biến của hashtag "Đài Loan" đã tăng vọt, với hơn 19 triệu lượt xem tính đến thời điểm hiện tại.
Một số người đặt câu hỏi liệu những gì họ được nghe về chính trị Đài Loan có đúng hay không.
"Truyền thông của chúng ta luôn nói ngược lại. Những người mà họ nói người Đài Loan ghét luôn chiến thắng ! Hóa ra truyền thông của chúng ta đang nói dối chúng ta", một bình luận được hơn 80 lượt thích viết.
Nguồn : BBC, 13/01/2024
**************************
Bầu cử Đài Loan trong tầm ngắm của Bắc Kinh
Thanh Hà, RFI, 13/01/2024
19 triệu cử tri Đài Loan, hôm nay 13/01/2024, được kêu gọi bầu lại tổng thống cho một nhiệm kỳ 4 năm và 113 đại biểu Quốc hội trong bối cảnh Trung Quốc liên tục duy trì sức ép. Vào lúc cử tri xếp hàng trước các phòng phiếu, hãng tin Pháp AFP ghi nhận Trung Quốc điều chiến đấu cơ đến tận đảo Bình Đàm (Pingtan), hòn đảo gần sát nhất với Đài Loan.
Áp phích tranh cử của ông Lại Thanh Đức (Lai Ching-te) tại Đài Bắc, Đài Loan, ngày 12/01/2024. © Ann Wang / Reuters
Suốt từ đầu tuần, Bắc Kinh liên tục gia tăng áp lực cả về mặt quân sự lẫn ngoại giao trước một cuộc bầu cử được cho là mang tính quyết định với tương lai của gần 24 triệu dân Đài Loan. Chính quyền Đài Bắc khẳng định, 5 khinh khí cầu do thám của Trung Quốc đã vượt qua đường trung tuyến, một chục chiến đấu cơ và 6 tàu chiến của Trung Quốc đã áp sát hòn đảo. Kèm theo đó là lời đe dọa quân đội nước này "nghiền nát" mọi ý đồ ly khai.
18.000 phòng phiếu trên toàn bộ hòn đảo đóng cửa từ 4 giờ chiều giờ địa phương và Đài Loan bắt đầu kiểm phiếu. Trong cuộc bầu cử lần trước hồi năm 2020, tỷ lệ cử tri tham gia đạt 75%. Giới quan sát dự đoán lần này, cử tri Đài Loan cũng sẽ tham gia đông đảo, vì "khác với ở Hoa Lục", Đài Loan là "một nền dân chủ thực thụ và người dân có quyền dùng lá phiếu để bày tỏ chính kiến", như một số cử tri đã cho biết.
Từ Đài Bắc, thông tín viên của RFI Adrien Simorre tường thuật :
"Các phòng phiếu vừa đóng cửa và chỉ trong ít lát một số kết quả sẽ bắt đầu được thông báo, vì ở đây, cuộc kiểm phiếu được truyền hình trực tiếp. Cử tri Đài Loan từ 8 giờ sáng đã bắt đầu đi bầu và mỗi người phải đóng ba cái dấu trên thẻ cử tri : một để bầu lại tổng thống và hai con dấu khác để chọn đại biểu Quốc hội.
Như đã biết, có ba đảng chính gồm đảng Dân Tiến cầm quyền. Đảng này chủ trương cứng rắn với Trung Quốc. Quốc Dân Đảng là phe đối lập chính có lập trường hòa hoãn với Bắc Kinh và kêu gọi đàm phán với Đảng cộng sản Trung Quốc. Bất ngờ là đảng Nhân Dân Đài Loan của ông Kha Văn Triết (Ko Wen-je). Ông này tập trung vào những chủ đề mang tính nội bộ để huy động cử tri.
Các phương tiện truyền thông ghi nhận cử tri xếp hàng dài trước các phòng phiếu và tỷ lệ tham gia chắc sẽ cao nhờ trời hôm nay rất đẹp, nhưng có thể là tỷ lệ người đi bầu không được cao như so với 4 năm trước.
Tôi đang có mặt tại trụ sở của Đảng Dân Tiến. Mọi người bắt đầu chuẩn bị cho cuộc mít tinh tối nay, nhưng chưa thể nói là mọi người đang hồ hởi. Nhiều người tỏ ra lo lắng cho ứng cử viên của Đảng này là phó tổng thống mãn nhiệm Lại Thanh Đức (Lai Ching-te), bởi một phần cử tri đang bị ứng viên họ Kha chiêu dụ. Ở đây, mọi người cũng đang lo lắng trước khả năng đảng cầm quyền mất đa số ở Quốc hội".
Trong Quốc hội sắp mãn nhiệm, đảng Dân Tiến của tổng thống Thái Anh Văn có 63 đại biểu trên tổng số 113 ; bên Quốc Dân Đảng chiếm được 38 ghế và đảng Nhân Dân Đài Loan hiện chỉ có 5 đại biểu trong cơ chế lập pháp này.
Theo kết quả giờ chót, ứng viên Lại Thanh Đức thuộc Đảng Dân Tiến đang cầm quyền đắc cử với hơn 40% số phiếu. Tuy nhiển đảng này mất đa số tại Quốc hội.
Thanh Hà
Nguồn : RFI, 13/01/2024