Tàu ngầm Nhật tập trận ở Biển Đông : Tokyo thách thức Bắc Kinh mạnh hơn (RFI, 19/09/2018)
Ngày 17/09/2018 vừa qua, chiếc tàu ngầm Kuroshio (lớp Oyashio) của Nhật Bản đã đến Biển Đông tham gia một cuộc tập trận với ba chiến hạm Nhật Bản đang thi hành nhiệm vụ trong vùng. Sau đó chiếc tàu đã ghé thăm hữu nghị cảng Cam Ranh của Việt Nam trong năm ngày. Sự kiện tàu ngầm Nhật xuống tận Biển Đông tập trận là một điều hiếm hoi, nhưng hiếm thấy hơn nữa là bộ Quốc Phòng Nhật Bản lại loan báo công khai hoạt động này, dù biết rằng sự kiện đó sẽ bị Trung Quốc đả kích.
Chiếc tàu ngầm Nhật Bản Kuroshio ở cảng Pearl Harbor (Hawai - Mỹ). Ảnh tư liệu chụp ngày 25/06/2006. US NAVY
Theo một số nhà phân tích, khi làm như vậy, Tokyo muốn gởi đi thông điệp về quyết tâm giúp các nước trong khu vực chống lại các hành vi lấn lướt của Bắc Kinh.
Nhật báo Mỹ The New York Times số ra ngày hôm nay, 19/09/2018 cho rằng sự kiện tầu ngầm Nhật tập trận ở Biển Đông, rồi sau đó ghé thăm Việt Nam là dấu hiệu cho thấy là Nhật Bản đang càng lúc càng kiên quyết hơn trong việc chống lại những yêu sách chủ quyền của Trung Quốc trong khu vực.
Tờ báo Mỹ đặc biệt ghi nhận là đây là lần đầu tiên mà tầu ngầm Nhật được biết là tập trận ở Biển Đông. Cũng đáng ghi nhận là điều mà tờ báo cho là "động thái bất thường" của chính quyền Nhật Bản khi thông báo về cuộc tập trận.
Bộ Quốc Phòng Nhật đã khẳng định rằng cuộc tâp trận không nhắm vào một quốc gia cụ thể nào, nhưng các nhà phân tích đều xem đấy là một thông điệp rõ ràng đối với Trung Quốc.
Ông Narushige Michishita, giám đốc Chương trình Nghiên cứu quốc tế và an ninh tại Viện Nghiên cứu Chính sách ở Tokyo, thừa nhận : "Chúng tôi đang gửi đi tín hiệu để Trung Quốc hiểu rằng họ không thể làm bất cứ điều gì họ muốn mà không hề hấn gì".
Trả lời The Wall Street Journal, một nhật báo khác của Mỹ, chuyên gia Michishita đã giải thích rõ hơn : "Đó là một phần trong một thông điệp chiến lược mà Tokyo muốn gởi đến Trung Quốc và những nước trong vùng…, cho thấy rõ quyết tâm của Nhật Bản trong việc duy trì một sự cân bằng quyền lực" trong vùng.
Đối với chuyên gia Michishita, nội dung tập luyện chống ngầm của Hải Quân Nhật Bản rất có ý nghĩa, vì lẽ Trung Quốc hiện sở hữu một đội tàu ngầm hạt nhân có thể phóng tên lửa đạn đạo.
Bên cạnh việc tập trận, tàu ngầm Kuroshio còn ghé cảng Việt Nam trong một động thái mà New York Times cho là nằm trong những nỗ lực của Nhật Bản nhằm củng cố quan hệ với các nước Đông Nam Á có tranh chấp chủ quyền với Trung Quốc ở Biển Đông.
Jeffrey W. Hornung, chuyên gia về Nhật Bản tại RAND Corporation, nhận định : "Nhật Bản đang tăng cường và mở rộng quan hệ với các quốc gia có vấn đề lãnh thổ với Trung Quốc".
Đối với ông, chuyến thăm Việt Nam của tàu ngầm Kuroshio, "đang gửi tới Trung Quốc một thông điệp, cho biết là Nhật Bản đang tiếp cận và thúc đẩy hợp tác an ninh với những nước khác".
Bắc Kinh đòi chủ quyền trên hầu như toàn bộ Biển Đông, tranh chấp với 4 nước Đông Nam Á (Việt Nam, Philippines, Malaysia, Brunei). Trong thời gian qua, Trung Quốc đã bồi đắp 7 thực thể trong tay họ ở vùng Trường Sa, biến những nơi này thành căn cứ quân sự, gây lo ngại cho các nước trong vùng và ngoài vùng về nguy cơ quyền tự do hàng hải trên Biển Đông bị đe dọa.
Nhật Bản không có tranh chấp lãnh thổ ở Biển Đông, nhưng cũng như Hoa Kỳ và nhiều nước khác, lại rất quan tâm đến quyền tự do lưu thông. Và trong thời gian qua, Tokyo đã đi đầu trong số các đồng minh của Mỹ nỗ lực giúp các nước Đông Nam Á – cụ thể là Philippines và Việt Nam - tăng cường năng lực trên biển.
Trọng Nghĩa
******************
Abe : Tàu ngầm Nhật tập trận ở Biển Đông "không nhắm vào nước nào" (RFI, 18/09/2018)
Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe tối 17/09/2018, đã giảm nhẹ tầm mức quan trọng của sự kiện một tàu ngầm Nhật Bản lần đầu tiên tham gia tập trận ở Biển Đông. Ông đồng thời khẳng định quan hệ giữa Nhật với Trung Quốc vẫn tiến triển tốt.
Chiếc tàu ngầm Nhật Bản Kuroshio trên đường tới cảng Pearl Harbor (Hawai - Mỹ). Ảnh tư liệu chụp ngày 25/06/2006.US NAVY
Theo thông báo của Hải Quân Nhật, ngày 13/09 vừa qua, tàu ngầm Kuroshio trên đường đến thăm Việt Nam, đã tham gia tập trận ở Biển Đông cùng với 5 phi cơ và 3 khu trục hạm. Hãng tin Kyodo cho biết đây là lần đầu tiên một tàu ngầm của Nhật tham gia tập trận ở vùng biển mà Trung Quốc khẳng định chủ quyền gần như toàn bộ.
Trả lời phỏng vấn trên đài truyền hình Asahi TV tối qua, thủ tướng Abe tuyên bố là cuộc tập trận nói trên không nhắm cụ thể vào nước nào. Ông nhắc lại Nhật Bản đã tập trận với tàu ngầm ở Biển Đông trong 15 năm qua, kể cả vào năm ngoái.
Về quan hệ với Trung Quốc, thủ tướng Abe cho biết "gần đây tôi đã họp thượng đỉnh với chủ tịch Tập Cận Bình ở Vladivostok và chúng tôi đã đồng ý sẽ bắt đầu thảo luận về chuyến viếng thăm của tôi ở Trung Quốc". Ông Abe khẳng định quan hệ Trung-Nhật chắc chắn sẽ tăng thêm một nấc mới.
Thủ tướng Nhật đã phát biểu như trên sau khi hôm qua, phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Trung Quốc Cảnh Sảng, trả lời câu hỏi về cuộc tập trận của tàu ngầm Nhật ở Biển Đông, đã yêu cầu "các quốc gia ngoài khu vực" tôn trọng nỗ lực của các nước trong khu vực "giải quyết một cách hòa bình vấn đề Biển Đông thông qua đối thoại, tránh những hành động gây phương hại ổn định và hòa bình khu vực".
Thanh Phương