Thông Luận

Trump : Bắc Kinh giật dây Bình Nhưỡng phá hoại phi hạt nhân hóa (VOA, 10/07/2018)

Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm thứ Hai ngày 9/7 nói Bắc Kinh có lẽ đang tìm cách làm chệch hướng các nỗ lực nhằm phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên, nhưng bày tỏ tin tưởng rằng nhà lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un sẽ vẫn tuân thủ thỏa thuận đã đồng ý tại cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ-Triều hồi tháng trước.

Tổng thống Trump nói ông tự tin Bình Nhưỡng sẽ giải trừ hạt nhân

Washington và Bình Nhưỡng trong những ngày qua đã đưa ra những quan điểm khác biệt về phi hạt nhân hóa sau cuộc họp thượng đỉnh Trump-Kim ở Singapore hôm 12/6. Tổng thống Trump cho rằng Trung Quốc, đồng minh chủ chốt của Bắc Triều Tiên, có lẽ đã can thiệp để phản ứng lại lập trường của chính quyền Trump trong vấn đề thương mại Trung-Mỹ.

"Tôi có lòng tin rằng ông Kim Jong-un sẽ tôn trọng bản hợp đồng mà chúng tôi đã ký kết và thậm chí quan trọng hơn nữa, là cái bắt tay của chúng tôi. Chúng tôi đã đồng ý phi hạt nhân hóa Bắc Triều Tiên", ông Trump viết trên Twitter. "Trong khi đó, Trung Quốc có lẽ đã gây áp lực tiêu cực lên thỏa thuận do lập trường của chúng ta đối với thương mại Trung Quốc – Hy vọng là không phải vậy !"

Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đã kết thúc hai ngày thảo luận với các quan chức Bắc Triều Tiên ở Bình Nhưỡng hôm 7/7 và cho biết các cuộc đàm phán về phi hạt nhân hóa với Bắc Triều Tiên ‘sẽ khó khăn’.

Về phần mình, Bình Nhưỡng đã mô tả các cuộc đàm phán với Mỹ với những lời lẽ chua chát. Việc này đã đặt dấu hỏi về các cuộc đàm phán trong tương lai trong lúc giới chức Mỹ đang tìm cách chấm dứt chương trình vũ khí hạt nhân của Bình Nhưỡng.

Sau cuộc gặp thượng đỉnh hôm 12/6 với ông Trump ở Singapore, ông Kim đã đưa ra một thỏa thuận chung chung là ‘làm việc hướng đến phi hạt nhân hóa’ bán đảo Triều Tiên nhưng bản thỏa thuận giữa hai ông lại không có chi tiết cụ thể về khi nào và bằng cách nào quốc gia khép kín này sẽ giải trừ chương trình vũ khí hạt nhân của họ. Trong khi đó, ông Trump đã ra lệnh dừng vô thời hạn các cuộc tập trận mà ông cho là ‘khiêu khích’ với Hàn Quốc – một động thái được cho là làm cho Bình Nhưỡng và Bắc Kinh hài long.

***********************

Trung Quốc dùng Việt Nam để ‘đỡ đạn’ trong cuộc chiến thương mại với Mỹ ? (VOA, 09/07/2018)

Nếu mô hình hợp tác kinh tế qua biên giới theo ý tưởng của Trung Quốc được xúc tiến thành công tại Việt Nam, quốc gia Đông Nam Á này có thể trở thành một điểm "trú ẩn" cho nguồn hàng hóa Trung Quốc bị ảnh hưởng bởi chính sách thuế quan mới của Mỹ trong cuộc chiến thương mại đang thành hình giữa hai cường quốc.

Phụ nữ Trung Quốc mang vác hàng hóa từ cửa khẩu Móng Cái sang Trung Quốc.

Khu hợp tác kinh tế qua biên giới, thường được gọi tắt là "khu hợp tác kinh tế", là một ý tưởng do Trung Quốc đưa ra và đang đàm phán với nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam. Mô hình này được mô tả là "hai nước một khu, tự do thương mại, vận hành khép kín". Theo đó, khu vực hợp tác kinh tế sẽ có các phân khu theo chức năng như khu chế tạo, gia công, kho bãi, thông quan hàng hóa, trung tâm thương mại…, và hai chính phủ sẽ cùng phối hợp quản lý, khai thác và chia lợi nhuận.

Từ năm 2007, Hà Nội và Bắc Kinh bắt đầu xúc tiến mô hình khu hợp tác kinh tế qua biên giới tại các tỉnh như Quảng Ninh, Lạng Sơn, Cao Bằng, Lào Cai… nhưng cho đến nay vẫn chưa hoàn thành quá trình đàm phán để bắt đầu xây dựng.

Trong chuyến thăm Việt Nam vào tháng 11 năm ngoái của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, hai bên đã ký Bản ghi nhớ đồng ý đẩy nhanh tiến độ đàm phán thỏa thuận khung cho việc xây dựng các khu vực hợp tác kinh tế này.

Trước tình hình cuộc chiến thương mại đang bắt đầu thành hình, khi Washington hôm cuối tuần rồi "nổ phát súng đầu tiên" bằng việc đánh thuế 25% lên hàng hóa của Trung Quốc trị giá 34 tỷ USD, khiến Bắc Kinh tuyên bố sẽ đáp trả, một số chuyên gia quốc tế dự đoán Việt Nam sẽ trở thành một nơi "trú ẩn" giúp cho hàng hóa Trung Quốc "đỡ đạn" trước đòn đánh thuế quan nặng nề của Mỹ khi đi vào thị trường Hoa Kỳ.

Chuyên gia Murray Hiebert của Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (CSIS) ở Washington, Mỹ, nhận định với VOA rằng khả năng này hoàn toàn có thể xảy ra.

Ông phân tích : "Chúng ta đã thấy điều đó rồi đấy thôi. Khi Việt Nam tham gia vào Hiệp định Thương mại Đối tác Xuyên Thái Bình Dương (TPP), Trung Quốc thấy rằng Việt Nam sẽ tiếp cận được dễ dàng hơn vào thị trường Mỹ nên đã tìm cách sản xuất hàng hóa tại Việt Nam để hưởng lợi từ TPP".

Mặc dù vậy, theo chuyên gia của CSIS, trong bối cảnh tranh chấp thương mại, Hoa Kỳ chắc chắn sẽ "để mắt kỹ hơn" đến luồng hàng hóa Trung Quốc thông qua một nước thứ ba như Việt Nam để vào Mỹ nên đây không phải là một lối thoát dễ dàng.

Theo tường thuật của tờ Hoa Nam Buổi Sáng (SCMP), hiện các quan chức của tỉnh Quảng Tây, Trung Quốc, đang nhắm đến 7 khu vực biên mậu với Việt Nam để đưa các nhà xuất khẩu từ Trung Quốc đến lắp ráp sản phẩm tại đây và dán nhãn "made in Vietnam".

Một trong những khu vực này là thị xã Bằng Tường, thuộc thành phố cấp địa khu Sùng Tả của Trung Quốc. Phó thị trưởng của thành phố này, Lu Hui, bày tỏ với SCMP rằng rất muốn tạo ra một khu hợp tác với Việt Nam với "nguồn vật liệu, vốn và nhân công tự do", và các sản phẩm được sản xuất trong khu vực này có thể được lựa chọn dán nhãn "made in Vietnam" hay "made in China".

Trong khi đó, Bí thư Đảng Cộng sản ở Bằng Tường nói thẳng rằng tranh chấp thương mại với Washington khiến cho các nhà xuất khẩu Trung Quốc "gặp khó khăn" khi đưa sản phẩm "made in China" trực tiếp sang Mỹ, nên một số sẽ được vận chuyển thông qua các nước thành viên ASEAN.

Quan chức đức đầu Đảng Cộng sản ở Bằng Tường đề nghị những khu vực biên giới Trung Quốc với Việt Nam như Bằng Tường nên "xúc tiến tích cực hơn" để biến "thương mại vận chuyển" thành "gia công và sản xuất tại địa phương", vẫn theo SCMP.

Theo các chuyên gia quốc tế, những cuộc biểu tình gần đây tại Việt Nam chống lại dự luật Đặc khu vì lo ngại "mất chủ quyền" về tay các nhà đầu tư Trung Quốc cũng sẽ là một trở ngại lớn cho việc xúc tiến kế hoạch khu hợp tác kinh tế qua biên giới Việt-Trung.

Kể từ khi đưa ra chiến lược đầy tham vọng "Vành đai, Con đường", Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã đưa chính sách "ngoại giao láng giềng" lên hàng thứ hai về mức độ quan trọng trong chính sách đối ngoại của nước này. Nhờ đó, ý tưởng về các khu hợp tác kinh tế qua biên giới đã giành được một sự ủng hộ chính trị mạnh mẽ và được cung cấp nguồn lực từ trung ương.

Ngoài Việt Nam, Trung Quốc còn xây dựng các khu hợp tác kinh tế với Myanmar, Lào, Kazakhstan, Nga. Tuy nhiên cho đến nay, chỉ có một khu hợp tác kinh tế với Kazahstan là hoàn thành và đi vào hoạt động.

Theo đánh giá của chuyên gia Hiebert, còn quá sớm để đưa ra kết luận cụ thể về tác động của cuộc chiến thương mại giữa Trung Quốc và Mỹ lên nền kinh tế Việt Nam. Tuy nhiên theo chuyên gia này, dù thế nào thì Việt Nam chắc chắn cũng sẽ bị ảnh hưởng trong cuộc chiến của hai cường quốc, nhưng "ở một mức độ không lớn", vì Việt Nam không phải là một nhà cung cấp toàn cầu như Singapore, Malaysia… về các sản phẩm như linh kiện điện tử, vốn là mặt hàng chịu tác động nặng từ chính sách thuế quan mới của Mỹ.

Chuyên gia của CSIS nói thêm rằng không những vậy, Việt Nam có thể sẽ còn hưởng lợi nếu biết cách "xoay sở" thúc đẩy thương mại tự do với Châu Âu, Nhật Bản và các nước ASEAN, bên cạnh những "lợi ích ngắn hạn" từ việc hàng hóa sản xuất tại Trung Quốc gặp trở ngại trong việc xuất khẩu.

Khánh An

**********************

Việt Nam : Nguy cơ thiệt hại vì chiến tranh thương mại (BBC, 10/07/2018)

Giới phân tích cho rằng Hà Nội cần gấp rút cải cách kinh tế để đối phó với chiến thương mại toàn cầu do Tổng thống Donald Trump khởi xướng.

Du khách Trung Quốc đổ về Nha Trang

Việt Nam tự hào là một trong những nước có nền kinh tế phát triển nhanh nhất khu vực Đông Nam Á, dân chúng lạc quan và ổn định chính trị, theo một bài viết mới đây trên Nikkei Asia.

Các khoản đầu tư lớn từ các công ty đa quốc gia như Samsung Electronics hay Nestlé đang biến Việt Nam thành một xưởng sản xuất khổng lồ và giúp nâng cao mức sống.

Vào tháng Năm, cơ quan xếp hạng tín dụng Fitch Ratings đã nâng mức tín nhiệm của Việt Nam từ mức "BB-" lên mức "BB" với triển vọng "Ổn định" do dự trữ ngoại hối tăng kết hợp với tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ, theo trang tin chinhphu.vn.

Tuy nhiên, mọi nỗ lực này đều 'không đấu lại' chiến tranh thương mại của Donald Trump đang ngày càng làm cho mọi việc suy yếu đi, tác giả William Pesek bình luận trên Nikkei Asian Review.

Liệu một nước Châu Á nhỏ bé, mở cửa và dựa vào xuất khẩu có thể sống sót sau cuộc tấn công thương mại toàn cầu của Mỹ và những cuộc trả đũa của Trung Quốc ?

Các mối nguy

Cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung sẽ khiến sức ép hàng Trung Quốc trở nên 'khủng khiếp' đối với thị trường Việt Nam, theo Tuổi Trẻ.

Khi bị Mỹ áp thuế cao lên hàng hóa, Trung Quốc sẽ xả hàng sang các nước khác, trong đó có Việt Nam.

Nguy cơ hàng trăm nghìn doanh nghiệp sẽ tạm ngừng sản xuất, "người lao động mất việc khi hàng Trung Quốc phá giá vào Việt Nam", ông Đỗ Phương An, giám đốc công ty sản xuất thương mại kết cấu thép Hà Dương, được Tuổi Trẻ trích lời, cho hay.

Ông An cho rằng các doanh nghiệp nhỏ sản xuất trong nước không thể chống chọi, cạnh tranh về giá với hàng Trung Quốc.

Ví dụ như thép Trung Quốc hồi tràn sang Việt Nam năm 2015, giá nhập chỉ bằng 60-70% so với giá xuất kho của doanh nghiệp sản xuất trong nước.

Về lĩnh vực nông nghiệp, chuyên gia kinh tế Nguyễn Trí Hiếu phát biểu trên Tuổi Trẻ rằng hàng triệu nông dân Việt Nam sẽ bị thua thiệt do Trung Quốc phá giá đồng Nhân dân tệ hơn 3% so với đồng đô la.

Hơn nữa, "Trung Quốc có thể lấy Việt Nam là nơi trung chuyển để 'tuồn' hàng Trung Quốc sang Mỹ, né áp thuế cao", theo ông Hiếu.

Nếu Việt Nam không kiểm soát được tình trạng này, Mỹ có thể sẽ trừng phạt, áp thuế, thậm chí không nhập hàng hóa từ Việt Nam.

Cuộc chiến thương mại toàn cầu do Donald Trump 'khởi xướng' có thể ảnh hưởng nghiêm trọng tới kinh tế Việt Nam (ảnh minh họa)

'Hành động gấp'

Trong bối cảnh đó, Hà Nội cần gấp rút thực hiện các cải cách về kinh tế để tránh bị đè bẹp bởi chiến tranh thương mại toàn cầu do Trump khởi xướng, theo tác giả bài báo trên Nikkei Asian Review.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc gần đây đã yêu cầu các bộ ngành tăng cường giám sát thị trường nhằm giảm thiểu những tác động không mong muốn.

Tuy nhiên, thuế quan của Trump chỉ là một trong số các mối đe dọa rõ ràng nhất đối với sự ổn định kinh tế và xã hội của nền kinh tế lớn thứ sáu của Đông Nam Á.

Hai mối nguy nữa là : sự giận giữ của người dân trước bành trướng của Trung Quốc và cuộc đàn áp của chính quyền trên không gian mạng.

Hàn Quốc, thị trường xuất khẩu lớn thứ hai của Việt Nam, cũng có nguy cơ bị ảnh hưởng.

Hồi tháng Sáu, xuất khẩu sang Hàn đã giảm 0,1% sau khi tăng 13,2% vào tháng Năm.

Nhưng cũng có lập luận rằng ngay cả trước khi Washington công bố chính sách thuế quan, các kinh tế gia từ Châu Âu, Nhật Bản và Hàn Quốc đã tìm kiếm một kế hoạch B khi chi phí ở thị trường Trung Quốc tăng cao.

Sự bất ổn của thị trường Trung Quốc có thể thúc đẩy các doanh nghiệp chạy sang các thị trường ổn định hơn, chi phí cạnh tranh thấp hơn, như Việt Nam.

Điều này khiến chính quyền của ông Phúc phải tìm cơ hội sống còn hơn bao giờ hết qua cải cách cơ cấu, bao gồm củng cố các định chế tài chính ; thay thế các doanh nghiệp nhà nước èo uột bằng một khu vực tư nhân sôi động ; kiềm chế tín dụng đen ; tự do hóa hạng mục vốn ; tăng tính minh bạch.

Ngoài ra, cần đầu tư nhiều hơn vào nguồn nhân lực để xây dựng cộng đồng khởi nghiệp mới của Việt Nam.

Bên cạnh đó, chính phủ Việt Nam phải "cẩn thận quản lý thận trọng giới bất đồng chính kiến để tránh lặp lại các cuộc biểu tình chống Trung Quốc tháng 5/2014 đã làm ảnh hưởng đến hình ảnh Việt Nam như một điểm đến đầu tư an toàn".

Ngoài ra, Liên minh Internet Châu Á cảnh báo Luật An ninh mạng có thể cản trở tham vọng tăng trưởng GDP và khả năng cạnh tranh của Việt Nam trong khu vực, theo phân tích trên Nikkei Asian Review.

Cuộc chiến thương mại toàn cầu

Cuộc chiến thương mại toàn cầu

Từ ngày 6/7, Mỹ chính thức áp thuế nhập khẩu 25% lên hàng hóa trị giá 34 tỉ đô la của Trung Quốc.

Trung Quốc lập tức trả đũa bằng cách cũng áp thuế 25% lên hàng hóa trị giá 34 tỉ đô la của Mỹ - từ ô tô tới nông phẩm.

Giới quan sát cho rằng Mỹ và Trung Quốc đang bắt đầu một cuộc chiến thương mại, và không ai biết là tình hình sẽ dẫn tới mức độ tồi tệ tới đâu.

Theo Karishma Vaswani, phóng viên chuyên về kinh tế Á Châu viết cho BBC, nếu nhìn lại lịch sử, thì các cuộc chiến tranh thương mại trong quá khứ từng dẫn tới tình trạng trì trệ kinh tế.

Tâm lý ăn miếng trả miếng giữa Bắc Kinh và Washington có thể dẫn đến việc cả hai bên đối đầu nhau tới mức không thể xuống nước để ra khỏi vị thế thù nghịch mà không bị mất mặt.