Thông Luận

Biển Đông : Mỹ-Trung-ASEAN đồng ý quy tắc tránh va chạm trên không (RFI, 21/10/2018)

Ngày 20/10/2018, sau cuộc họp các Bộ trưởng quốc phòng của khối ASEAN và các đối tác (ADMM Plus), Hoa Kỳ, Trung Quốc đã nhất trí về những quy tắc hướng dẫn nhằm tránh các sự cố trên không giữa các loại thiết bị quân sự. Đây là sáng kiến mới nhất nhằm ngăn ngừa nguy cơ xảy ra va chạm quân sự ngoài ý muốn tại châu Á

Bộ trưởng Quốc Phòng Mỹ J.Mattis (thứ nhì từ phải sang trái) và các đối tác Đông Nam Á tại Singapore. Ảnh ngày 19/10/2018. Reuters

Theo AFP, bộ quy tắc này xác định các tiêu chuẩn ứng xử đối với các phi công, như giữ khoảng cách an toàn, tránh hành động khinh suất, đề xuất đường dây liên lạc hai chiều... Văn kiện này được áp dụng trong không phận trên Biển Đông, bao gồm cả các thực thể đang là chủ đề tranh chấp giữa Trung Quốc, Đài Loan và một số nước ASEAN, Brunei, Malaysia, Philippines và Việt Nam.

Các nguy cơ xảy ra đụng độ ngoài ý muốn giữa chiến đấu cơ ngày càng cao trong những năm gần đây, trong bối cảnh Bắc Kinh mở rộng ảnh hưởng ở Biển Đông và làm gia tăng căng thẳng với các nước trong khu vực. Trong khi đó, thời gian gần đây, Hoa Kỳ cũng gia tăng các cuộc tuần tra "bảo vệ tự do hàng hải" tại các vùng biển đang có tranh chấp, khiến Bắc Kinh giận dữ.

Trang South China Morning Post cho biết bộ quy tắc này được các Bộ trưởng quốc phòng ASEAN thông qua ngày 19/10 tại diễn đàn ADMM thường niên. Theo đánh giá của Bộ trưởng quốc phòng Singapore, nước chủ tịch luân phiên của ASEAN, văn kiện trên có thể giúp giảm bớt các nguy cơ đụng độ trên không, dù không mang tính bắt buộc, "nhưng ít nhất cũng cung cấp một số biện pháp bảo vệ nhất định".

Bản thông cáo chung của các Bộ trưởng quốc phòng ASEAN, được công bố tại Singapore sau diễn đàn ADMM Plus ngày 20/10, cho biết Bộ trưởng quốc phòng Mỹ James Mattis và đồng nhiệm Trung Quốc Ngụy Phượng Hòa ủng hộ bộ quy tắc mới. Ngoài ra, các nước đối tác khác của ASEAN, Ấn Độ, Nga, Nhật Bản, Hàn Quốc, Úc và New Zealand cũng thể hiện ủng hộ.

Thu Hằng

*******************

Mỹ cân nhắc tiếp tục điều tàu chiến đi qua Eo biển Đài Loan (VOA, 20/10/2018)

Mỹ đang cân nhắc một hoạt động mới để điều tàu chiến đi qua Eo biển Đài Loan, Reuters dẫn lời các quan chức Mỹ nói riêng với hãng tin này. Nhiệm vụ này nhằm bảo đảm việc đi lại tự do qua thủy lộ chiến lược này nhưng có nguy cơ thổi bùng căng thẳng với Trung Quốc.

Hải quân Mỹ đã tiến hành một nhiệm vụ tương tự trong vùng biển quốc tế của eo biển vào tháng 7 và bất kì hoạt động nào giống như vậy tái diễn sẽ được đảo Đài Loan tự trị xem như là một biểu hiện ủng hộ mới của chính phủ Tổng thống Donald Trump.

Reuters cho biết quân đội Mỹ từ chối bình luận và các quan chức Mỹ tiết lộ những cuộc bàn luận về chuyện này, trước đây chưa được đưa tin, đều phát biểu với điều kiện ẩn danh. Họ không nói về thời điểm tiềm năng cho bất kì hoạt động mới nào di chuyển qua eo biển.

Trung Quốc coi Đài Loan là một tỉnh li khai và đang gia tăng áp lực để khẳng định chủ quyền của họ đối với hòn đảo. Họ nêu lên những lo ngại về chính sách của Mỹ đối với Đài Loan trong các cuộc hội đàm trong tuần này với Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Jim Mattis ở Singapore.

Ngay cả khi Washington cân nhắc tiếp tục cho tàu đi qua eo biển, họ vẫn cố gắng giải thích với Bắc Kinh rằng các chính sách của họ đối với Đài Loan vẫn không thay đổi.

Ông Mattis đã gửi thông điệp đó tới Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Ngụy Phượng Hòa hôm thứ Năm, bên lề một diễn đàn an ninh Châu Á.

"Bộ trưởng Ngụy đã nêu lên vấn đề Đài Loan và những lo ngại về chính sách của chúng tôi. Bộ trưởng đã trấn an Bộ trưởng Ngụy rằng chúng tôi vẫn không thay đổi chính sách Đài Loan, chính sách một Trung Quốc của chúng tôi", Randall Schriver, một trợ lí bộ trưởng quốc phòng Mỹ, người giúp hướng dẫn chính sách của Lầu Năm Góc ở Châu Á, cho biết.

Washington không có quan hệ chính thức với Đài Loan nhưng được luật pháp quy định phải giúp Đài Loan tự vệ và là nguồn vũ khí chính của hòn đảo này. Lầu Năm Góc nói Washington đã bán cho Đài Loan hơn 15 tỉ đôla vũ khí kể từ năm 2010.

****************

Hàng ngàn người Đài Loan biểu tình chống Trung Quốc, kêu gọi độc lập (VOA, 21/10/2018)

Hàng ngàn người biểu tình ủng hộ Đài Loan độc lập đã tụ tập tại thủ đô của Đài Loan hôm thứ Bảy để phản đối "hành vi bắt nạt" của Bắc Kinh và kêu gọi trưng cầu dân ý về việc liệu hòn đảo tự trị này có nên chính thức tuyên bố độc lập khỏi Trung Quốc hay không.

Những người ủng hộ Đài Loan độc lập tham gia một cuộc tập hợp phản đối điều mà họ nói là những nỗ lực thôn tính của Trung Quốc ở Đài Bắc, Đài Loan, ngày 20 tháng 10, 2018.

Cuộc tập hợp, được mô tả là một trong những cuộc tập hợp lớn nhất ở Đài Loan trong năm nay, được tổ chức bởi một nhóm được gọi là Liên minh Formosa thành lập cách đây sáu tháng, và những người biểu tình tụ tập gần trụ sở Đảng Dân Tiến của Tổng thống Thái Anh Văn.

Kenny Chung, một phát ngôn viên Liên minh Formosa, mô tả số lượng người thanh gia biểu tình là "rất thành công", theo Reuters.

Quan hệ giữa Đài Loan và Bắc Kinh đã xấu đi kể từ khi bà Thái nhậm chức vào năm 2016. Trung Quốc nghi ngờ bà muốn thúc đẩy độc lập chính thức, một lằn ranh đỏ đối với Bắc Kinh.

Những người biểu tình cho biết chính phủ của bà Thái nên chống cự Bắc Kinh, và kêu gọi một cuộc trưng cầu dân ý về độc lập để tránh bị "nuốt chửng". Một số người mang biểu ngữ với thông điệp : "Không bắt nạt nữa ; không thôn tính nữa".

Cuộc bầu cử tổng thống tiếp theo diễn ra vào năm 2020, nhưng Đảng Dân Tiến cầm quyền sẽ thấy một số dấu hiệu ủng hộ từ các cuộc bầu cử địa phương khắp hòn đảo dự kiến diễn ra vào cuối tháng 11.

Bà Thái tuần trước nói rằng bà sẽ giữ nguyên hiện trạng với Bắc Kinh, nhưng bà cũng tuyên bố sẽ tăng cường an ninh quốc gia của Đài Loan và cho biết chính phủ của bà sẽ không khuất phục trước sự đàn áp của Trung Quốc.

********************

Đài Loan : Biểu tình đòi độc lập với Trung Quốc (RFI, 20/10/2018)

Ngày 20/10/2018, hàng chục ngàn người đã xuống đường tại Đài Loan phản đối chính sách hù dọa của Bắc Kinh và đòi tổ chức trưng cầu dân ý về nền độc lập của Đài Loan với Trung Quốc.

Người biểu tình giương các khẩu hiệu phản đối Trung Quốc và đòi độc lập cho Đài Loan tại Đài Bắc ngày 20/10/2018. Reuters

Đây là cuộc xuống đường quy mô chưa từng thấy. Ban tổ chức đưa ra con số 100.000 người hưởng ứng lời kêu gọi biểu dương lực lượng. Tuy nhiên trước mắt, cảnh sát Đài Loan chưa xác nhận về số người tham gia biểu tình.

Theo ghi nhận của hãng tin Pháp AFP, đoàn người biểu tình tập hợp trước trụ sở của Đảng Dân Tiến đang cầm quyền, họ giương cao lá cờ Đài Loan cùng những biểu ngữ chống việc sáp nhập vào Trung Quốc hay đòi tổ chức trưng cầu dân ý về nền độc lập của hòn đảo này.

Cuộc tuần hành do phong trào Formosa Alliance khởi xướng và được hai cựu tổng thống Đài Loan Lý Đăng Huy và Trần Thủy Biển ủng hộ. Đòi hỏi độc lập dấy lên trong bối cảnh Trung Quốc gia tăng áp lực cả về mặt quân sự lẫn ngoại giao với chính quyền Đài Bắc. Trung Quốc một mặt mở thêm nhiều cuộc tập trận trên biển và trên không gần hải phận và không phận của Đài Loan, mặt khác thuyết phục một vài đối tác hiếm hoi của Đài Bắc bỏ rơi Đài Loan.

Cho đến nay Bắc Kinh luôn xem Đài Loan là một phần lãnh thổ không thể tách rời của Trung Quốc và vẫn có kế hoạch thống nhất hòn đảo này. Theo nhận định của AFP đòi hỏi độc lập trong công luận Đài Loan càng gia tăng sức ép lên chính quyền tổng thống Thái Anh Văn. Lãnh đạo Đài Loan một mặt chủ trương duy trì nguyên trạng trong quan hệ với Hoa Lục, mặt khác tăng cường khả năng phòng thủ của hòn đảo này.

Thanh Hà