Thông Luận

Triều Tiên : Moon Jae-in leo lưng cọp

Thế giới vừa trải qua 7 ngày biến động mà mỗi cá nhân phải chiến đấu để sống còn : Bão tố càn quét Châu Á và một phần bờ biển phía đông của Mỹ ; tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in mạo hiểm sang Bắc Triều Tiên để vực dậy tiến trình đàm phán phi hạt nhân hóa đầy rủi ro ; Paris và bài toán chống khủng bố và khủng hoảng kinh tế sắp tới xuất phát từ những món nợ của giới doanh nghiệp. Đó là một số đề tài quốc tế trên các tuần báo Pháp.

Bức hí họa về thượng đỉnh Liên Triều lần 3 trên tuần báo Courrier International. Ảnh chụp màn hình.

Seoul ngây thơ và liều lĩnh là hành trang của tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in đi thăm Bình Nhưỡng từ ngày 18 đến 20 tháng 09/2018 với mục đích thúc đẩy chế độ Bắc Triều Tiên phi hạt nhân hóa. Một nhiệm vụ bất khả, theo nhận định của nhà báo Anh Gideon Rachman được Courrier International tuyển chọn.

Moon Jae-in và nước cờ táo bạo

Bức hí họa Kim Jong-un tươi cười bắt tay tổng thống Hàn Quốc, miệng nói "anh muốn hòa bình thì hãy chế tạo bom hạt nhân", tác giả bài phân tích "Seoul đứng giữa liều lĩnh và ngây thơ" nghĩ rằng cả tổng thống Moon Jae-in và tổng thống Donald Trump đánh cược một cách táo bạo : trong nước, Kim Jong-un có thể là một kẻ dám giết cả dòng họ, thân tộc nhưng biết đâu anh chàng trẻ tuổi này lại là một nhà cải cách kín đáo với mục tiêu là giải trừ vũ khí và xây dựng hòa bình.

Chiến lược của Seoul là dám đánh cược vào sự khác biệt giữa nhân vật 34 tuổi này với cha và người ông quá cố. Các cố vấn của tổng thống Moon Jae-in cho rằng Kim Jong-un là một người biết rõ thế giới hiện nay, không muốn cô lập trong một pháo đài khép kín. Kim đang chiến đấu đơn độc chống lại những người thân cận để phi hạt nhân hóa, cái giá phải trả để thoát khỏi cô lập.

Tại Washington, cũng như ở Seoul, những người bi quan lo rằng Moon Jae-in có thể là một kẻ ngây thơ, và do vậy, rơi vào bẫy sập cổ điển của chế độ miền Bắc : giả vờ hòa giải để được viện trợ kinh tế. Theo các chuyên gia hoài nghi, rất khó mà tưởng tượng Kim Jong-un bỏ hạt nhân, bảo kê sinh mạng duy nhất của chế độ. Bằng chứng cụ thể là từ sau thượng đỉnh Trump-Kim hồi tháng Sáu tại Singapore "rất ít tiến bộ" trong hồ sơ hạt nhân của Bình Nhưỡng.

Nhưng đối với Seoul, những nỗi thất vọng hiện nay không phải là bằng chứng giải pháp đàm phán thất bại. Lẽ ra, phải tiếp cận vấn đề một cách khác : Mỹ đừng ép Bắc Triều Tiên dẹp hạt nhân trước khi được bỏ cấm vận. Bình Nhưỡng cần phải được tưởng thưởng, khuyến khích, trong suốt tiến trình đầy bất trắc. Dĩ nhiên, các cố vấn bảo thủ nhất của Nhà Trắng như John Bolton sẽ không chấp nhận. Tuy nhiên, chính phủ Hàn Quốc kỳ vọng vào tính khí thay đổi đột ngột của tổng thống Trump sẽ tạo thuận lợi cho Seoul, tức là bất chấp những sự kiểm soát chi li của các cố vấn, ông Trump sẽ chấp nhận rủi ro, quyết định hòa bình với Kim.

Ngay giới bảo thủ ôn hòa tại Hàn Quốc cũng lo ngại một ông tổng thống "ngây thơ" cùng với một ông tổng thống "bốc đồng" có thể đưa Mỹ-Hàn vào thế nhượng bộ quá lố Bắc Triều Tiên và để Bình Nhưỡng tiếp tục trang bị vũ khí hạt nhân.

Tuy nhiên, theo nhà bình luận Anh Gideon Rachman, tổng thống Moon muốn hành động trước đã. Cách nay không lâu, bán đảo Triều Tiên tưởng đâu sắp rơi vào chiến tranh vì lời lẽ đao to búa lớn. Do vậy, không nên lấy làm ngạc nhiên khi thấy Moon Jae-in đánh cược tương lai một cách ngây thơ. Thà như thế còn hơn là chiến tranh nguyên tử.

Rohingya : Chiếc bẫy trại tị nạn

The Straits Times của Singapore nhấn mạnh đến nguy cơ rình rập 900.000 người Rohingya, sắc tộc theo đạo Hồi, đến từ Miến Điện sang Bangladesh tạm trú cách nay hơn một năm.

Được Liên Hiệp Quốc, các hiệp hội thiện nguyện bảo trợ và lòng nhân đạo của người dân cùng đạo cưu mang, tuy nhiên, tờ báo mạng của Singapore báo động : với thời gian, lòng nhân từ đã có dấu hiệu suy giảm.

Thứ nhất, người dân Bangladesh than phiền dân Rohingya được ưu đãi hơn dân địa phương : chính phủ được quốc tế khen ngợi nhưng người dân không nhận được gì. Thứ hai là muốn cho cũng không còn gì để cho. Một đại biểu chính quyền địa phương nhận định như vậy và nói thêm : không phải lỗi của người Rohingya mà cũng không phải lỗi của chúng tôi. Nhưng không ai nghĩ đến người Bangladesh cả.

"Trong gọng kềm" là một loạt phóng sự của The Straits Times kể lại cuộc sống hàng ngày của người Rohingya tạm trú trong các trại tị nạn nằm dọc theo vùng Cox’s Bazar, Bangladesh. Gần 920.000 người chạy trốn thần chết ở Miến Điện nay đối mặt với bản án chung thân, sống mãn đời trong những căn chòi chật hẹp như một phòng giam, chịu đựng đói khát, ngồi nhìn ngày tháng trôi qua. Trong trại Katupalong, 70.000 người chia nhau một cây số vuông.

Bão tài chính ?

Cuộc khủng hoảng kinh tế sắp tới, đã có nhiều dấu hiệu báo động, sẽ xuất phát từ các công ty huy động vốn trên thị trường. Báo Die Zeit ở Hamburg đưa tin báo bão.

Bối cảnh hiện nay : 10 năm sau vụ ngân hàng đầu tư địa ốc Lehman Brothers khánh tận, nguy cơ tái diễn một cuộc khủng hoảng mới đã lên đến tột độ. Những tập đoàn như xe động cơ điện Tesla, công ty bán phim ảnh Netflix, công ty nông phẩm Campell Soup của Mỹ, tập đoàn HNA của đảo Hải Nam Trung Quốc - con bạch tuộc nắm hết từ hàng không, địa ốc, du lịch, tài chính, hậu cần, đại công ty hàng hải Hapag-Lloyd của Đức có mẫu số chung như thế nào ?

Tất cả điều thiếu nợ ngập đầu. Tesla, sản xuất xe thế hệ 3 mỗi phút tốn 8.000 đôla, đã vay đến 10 tỷ. Trái phiếu của Tesla bị xem là "nợ xấu". Các công ty kể trên đều ở trong tình trạng này. 10 năm sau khủng hoảng tài chính, số tiền mà các công ty vay đã lên đến 66.000 tỷ đôla, tăng gấp đôi trong vòng 10 năm.

Để thúc đẩy tăng trưởng, Ngân hàng Trung ương Châu Âu, đã mua lại công trái phiếu của các công ty, làm lãi suất giảm xuống. Hệ quả là các doanh nghiệp không cưỡng lại được lòng tham, đi vay thật nhiều. Tổng cộng, doanh nghiệp Châu Âu tung ra 270 tỷ euro công trái "nợ xấu".

Khi nhà đầu tư đổ vào công trái "rữa nát" có nghĩa là khủng hoảng không còn xa. Tháng 5 vừa qua, công ty chấm điểm tín nhiệm Moody’s đã cảnh cáo : Hiện tượng công ty nợ kỷ lục là tín hiệu khánh tận hàng loạt. Hiện tượng này có thể biến thành quả bóng tuyết, càng lăn xa thì càng lớn. Không những nó quét sạch thị trường tài chính mà còn làm tiêu tan thị trường lao động.

Quốc phòng : Châu Âu chậm trễ ?

Châu Âu không phải chỉ có ưu tư kinh tế. An ninh quốc phòng đã trở thành mối lo hàng đầu trước các thế lực mới như Nga và Trung Quốc, trong bối cảnh Hoa Kỳ của Donald Trump muốn giảm bớt dấn thân. Paris muốn Liên Hiệp Châu Âu phát triển một chiến lược phòng thủ tự chủ. Đó là nội dung bài báo "Châu Âu phòng thủ : phải khẩn cấp lên, theo Paris", trên tuần báo L’Express.

Tin giả, chiến tranh không gian, diễn tập hải quân và trên bộ với quy mô lớn… gần một năm sau khi Pháp công bố sách trắng quốc phòng, tình hình quốc tế ngày càng bị đe dọa hơn. Trong tình thế này, Pháp kỳ vọng vào một nỗ lực phòng thủ chung của toàn Châu Âu.

Bộ Quân Lực lưu ý là quân sự đã trở thành trung tâm điểm xung khắc giữa các đại cường mà cuộc chạy đua vũ trang ngày càng tinh vi hơn. Từ 2015 đến 2017, chi phí quân sự trên thế giới tăng 2,5%. Nhưng trong vùng Châu Á-Ấn Độ Dương, ngân sách vũ trang đã tăng 50% trong 10 năm trở lại đây.

Trong cùng thời gian, ngân sách quốc phòng Trung Quốc tăng đến 3 lần, mỗi năm hạ thủy một chiếc tàu ngầm. Khối Liên Xô cũ cũng trang bị nhanh không kém với mức tăng 30%. Trung Đông, với đầu tàu Saudi Arabia, thêm 10%.

Tại sao Pháp lo ngại tương lai xấu nhất đang chờ ?

Nước Nga của Putin tiếp tục chính sách hù dọa. Cuộc tập trận Vostok chung với Trung Quốc ở Siberia huy động 300.000 quân, 36.000 xe tăng và 1000 máy bay. Để chuẩn bị tấn công vào tỉnh Idleb ở miền đông Syria, Nga tổ chức cuộc tập trận vào ngày 8 tháng 9 huy động 25 chiến hạm và 34 phi cơ đủ loại trong vùng Địa Trung Hải.

Tại sao Pháp lo ngại ? Theo bộ trưởng quốc phòng, Florence Parly, đối với Nga dường như mọi phương tiện đều tốt miễn đạt được mục đích. Moskva không từ một thủ đoạn nào trên bộ cũng như trên không.

Trong năm 2017, một vệ tinh của Nga đã áp sát một vệ tinh truyền tin quân sự của Pháp-Ý có hệ thống bảo mật. Nga tiến sát đến mức "dường như để nghe lén" mà dân chuyên môn gọi là "gián điệp".

Tổng thống Pháp đã chuẩn bị một chiến lược phòng thủ không gian vào tháng 11 tới không những trên không mà còn bảo vệ mạng internet vì "chiến trường ngày càng mở rộng".

Tuy nhiên có một câu hỏi mà bộ trưởng quốc phòng không đưa ra câu trả lời : Làm cách nào để đối phó với những mối đe dọa của Nga nếu nước Mỹ của Trump không can dự ? Chuyện gì sẽ xảy đến nếu trong tương lai, Châu Âu phải lo liệu một mình ? Vấn nạn của Liên Hiệp Châu Âu là nước Đức không bao giờ tu chính bản Hiến Pháp hòa bình.

Cuồng phong tại Vatican

L’Express cũng đưa một cơn bão khác tới độc giả : Cuồng phong trong tòa thánh Vatican. Đức Giáo Hoàng phải ngăn chặn các cuộc tấn công theo kiểu chiến thuật du kích của giới tu sĩ cực kỳ bảo thủ và phải giải quyết cho xong mạng lưới ấu dâm trong Giáo hội.

Độc giả được giới thiệu chân dung và thủ đoạn của một số vị giám mục kẻ thì bị Giáo hoàng Francis ép phải bỏ áo Hồng y, kẻ được biết là lãnh đạo phe cực bảo thủ chống lại chính sách cải cách của Tòa Thánh.

Cuối cùng, tuần báo cánh tả L’Obs dành cho di dân nhập cư nhiều trang để kể lại "nước Pháp trong mắt những người không có nguồn gốc Gaulois" : những bàn tay của di dân kiến thiết nước Pháp sau các cuộc chiến tranh cũng như thành phần đội banh vô địch Cúp Thế Giới 2018 là những minh chứng hùng hồn nhất.

Tú Anh

Hàn Quốc : Moon Jae-in đối đầu với các chaebol

Vụ tai tiếng "Choigate" đưa cựu tổng thống Hàn Quốc Park Geun-hye từ Nhà Xanh (Phủ tổng thống) vào nhà giam phản ánh mối quan hệ giữa các tập đoàn Hàn Quốc với chính quyền. 69 triệu đô la được Samsung, Hyundai và nhiều tập đoàn lớn khác chuyển cho Choi Soon-sil, "cố vấn trong bóng tối"của bà Park Guen-hye, để đổi lấy các đặc quyền.

Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in phát biểu tại Quốc hội, Seoul, ngày 12/06/2017. REUTERS/Ahn Young-joon

Theo Le Figaro ngày 21/06/2017, "Tân tổng thống Moon Jae-in thách thức các tập đoàn đầy quyền lực" bằng con đường cải tổ vì "việc làm" cho người dân. Trong bài diễn văn nhậm chức ngày 09/05/2017, ông hứa "chấm dứt sự thông đồng giữa chính trị gia và giới doanh nhân" trong nhiệm kỳ của mình.

Các chaebol vừa giúp quốc gia hùng mạnh thứ 4 của Châu Á phát triển, nhưng vừa kìm kẹp nền kinh tế. Hiện nay, các đại gia đình xuất thân từ "phép mầu Hàn Quốc" bị cáo buộc là vì tư lợi hơn là vì lợi ích của 50 triệu người dân. Ngoài việc bị chỉ trích về mặt chính trị, những tập đoàn này còn phải đối mặt với những câu hỏi về tương lai kinh tế, trong bối cảnh con rồng công nghiệp Hàn Quốc đang chịu sức cạnh tranh gay gắt của thế giới, đặc biệt là nước láng giềng Trung Quốc.

Sự phá sản của các công trường hàng hải thuộc tập đoàn STX và hãng tầu Hanjin là hai ví dụ cụ thể cảnh báo khả năng đứng vững của "mô hình Hàn Quốc", vì "Hàn Quốc phụ thuộc quá nhiều vào các đại tập đoàn như Phần Lan phụ thuộc vào Nokia", theo nhận định của Heung Chong-kim, một nhà nghiên cứu thuộc Viện Hàn Quốc về Chính sách Kinh tế Quốc tế (Korea Institute for International Economic Policy).

Tổng thống Moon hứa giải phóng khả năng cạnh tranh, thông qua cải cách các điều khoản cho phép một vài gia đình thâu tóm quyền lực trong lĩnh vực kinh tế. Ông cũng hứa chống tình trạng trốn thuế của các tập đoàn này.

Liệu "Cách mạng Moon" có thể thực hiện được ?

Tuy nhiên, tại Seoul, nhiều người hoài nghi rằng "cuộc cách mạng Moon" có thể làm đảo lộn những phương pháp trong mô hình tăng trưởng từ nhiều thập niên qua vì "nền kinh tế Hàn Quốc và các đại tập đoàn như quả trứng và gà mái. Người ta sẽ không bao giờ biết được cái gì ra đời trước", theo nhận xét của chủ tịch Phòng Thương Mại Châu Âu tại Seoul trả lời báo Le Figaro. Chỉ riêng năm tập đoàn hàng đầu (Samsung, Hyundai, LG, Lotte và SK) đã chiếm đến hơn một nửa Kospi (chỉ số chứng khoán Seoul) và là đầu tầu cho nền kinh tế thiên về xuất khẩu.

Còn theo giới quan sát, để thực hiện lời hứa tạo 500.000 việc làm mỗi năm, tổng thống Moon Jae-in không thể bỏ qua được sự ủng hộ của các đại tập đoàn để mở rộng thị phần Hàn Quốc trên thế giới. Thực tế này còn nhằm duy trì sức tăng trưởng khoảng 2,6% trong năm 2017, theo thẩm định của tổ chức OCDE để trẻ hóa đất nước ngày càng bị tình trạng lão hóa.

Vậy đây có phải là thời điểm tốt để tiến hành "cách mạng", trong khi Hàn Quốc đang phải nâng cao khả năng cạnh tranh ? Thực vậy, các biện pháp trả đũa thương mại của Bắc Kinh nhắm vào quyết định triển khai hệ thống lá chắn tên lửa THAAD của Seoul đã tác động mạnh đến lĩnh vực du lịch và hàng cao cấp của Hàn Quốc. Tại Trung Quốc, doanh thu của các tập đoàn như Lotte sụt giảm, trong khi Seoul phụ thuộc nhiều vào đối tác thương mại hàng đầu này.

Ngoài ra, sự phát triển công nghệ cũng thúc bách các chaebol Hàn Quốc, nhưng các tập đoàn này luôn thể hiện được sức bật và biết nắm lấy thời cơ. Theo nhận định của nhà nghiên cứu Kim, "họ là những người theo sát thị trường nhất. Khi Google sắp tung xe hơi không người lái, Samsung có thể cũng sẽ trình làng một phiên bản tương tự với thời gian kỉ lục". Dù sao, các "đại gia" Hàn Quốc vẫn chưa đưa ra tiếng nói cuối cùng.

Bắc Triều Tiên đè nặng lên đối thoại Mỹ-Trung

Vẫn liên quan đến bán đảo Triều Tiên, sự kiện một sinh viên Mỹ, hôn mê hơn một năm tại Bình Nhưỡng, qua đời sau khi được đưa về nước khiến đối thoại Mỹ-Trung về Bắc Triều Tiên Tiên càng trở nên căng thẳng.

Sau loạt bắn thử tên lửa của Bình Nhưỡng, một đồng minh của Bắc Kinh, ngày 21/06/2017, các nhà lãnh đạo Mỹ và Trung Quốc chuẩn bị một cuộc họp được đánh giá là phức tạp trong khuôn khổ "đối thoại ngoại giao và an ninh" mà hai nguyên thủ Donald Trump và Tập Cận Bình khởi xướng tại thượng đỉnh Mar-a-Lago vào tháng 04/2017.

Thế nhưng, theo nhận định của nhật báo kinh tế Les Echos "Bắc Triều Tiên đè nặng lên đối thoại Mỹ-Trung", đặc biệt sau cái chết bi thương của sinh viên người Mỹ 22 tuổi. Nhà Trắng và Quốc hội Mỹ muốn trừng phạt ngành công nghiệp du lịch của Bắc Triều Tiên, theo thẩm định mang về cho chế độ Kim Jong-un từ 30 đến 45 triệu đô la mỗi năm. Gần 100.000 khách du lịch nước ngoài đã thăm đất nước khép kín này trong năm 2016, trong đó 95% là du khách Trung Quốc và chỉ có khoảng 5.000 khách phương Tây.

Để trừng phạt được Bắc Triều Tiên, Washington cần đến sự hợp tác tuyệt đối của Trung Quốc. Quốc gia láng giềng này kiểm soát các tuyến đường hàng không đến Bắc Triều Tiên và có rất đông các công ty lữ hành chuyên về quốc gia khép kín nhất thế giới. Thế nhưng, một lần nữa, Bắc Kinh chỉ chấp nhận một vài biện pháp cứng rắn đã được cân đi tính lại, mà không muốn để đồng minh bị lung lay về chính trị

Đan Đông : Cây cầu hữu nghị Trung Quốc-Bắc Triều Tiên

Nối giữa nền kinh tế thứ hai thế giới và một trong những quốc gia nghèo nhất hành tinh là cầu Đan Đông, được gọi là cây cầu "hữu nghị", điểm trung chuyển chính trên suốt 1.400 km đường biên giới giữa Trung Quốc và Bắc Triều Tiên.

Theo đặc phái viên của Les Echos, dù tăng cường kiểm soát hàng hóa tại cửa khẩu này, Bắc Kinh vẫn không từ bỏ ủng hộ đồng minh Bắc Triều Tiên. Trao đổi giữa hai nước đã tăng hơn 1/3 trong quý I năm 2017.

Trung Quốc hy sinh nhập khẩu than đá của Bắc Triều Tiên, nhưng các mặt hàng khác, trong đó có quặng sắt, vẫn tiếp tục tăng. Còn hàng Trung Quốc xuất khẩu sang Bắc Triều Tiên tăng thêm 54%. Bài phóng sự kết luận sức ép mà tổng thống Mỹ Donald Trump muốn gia tăng với Bắc Kinh còn rất tương đối.

Pháp : Hướng tới một chính phủ trong sạch ?

Sau khi có kết quả bầu cử Quốc hội, thành phần chính phủ mới sẽ được công bố chiều 21/06. Quyết định rút lui của Bộ trưởng quốc phòng, rồi đến bộ trưởng Tư Pháp và bộ trưởng phụ trách Các vấn đề Châu Âu, khiến tân chính phủ sẽ có những cải tổ sâu sắc, chứ không phải là một vài điều chỉnh "kỹ thuật" như thông báo.

Bài xã luận của La Croix đánh giá, "sự bình lặng không bao giờ tồn tại trong chính trị". Ba bộ trưởng thuộc đảng cánh trung MoDem quyết định không tham gia chính phủ mới, vì đảng liên minh với tổng thống Pháp đang bị tư pháp nhắm đến do những cáo buộc về "trợ lý nghị sĩ Châu Âu trá hình" của đảng MoDem. La Croix nhận định "sự minh bạch đối với quá khứ sẽ cho phép xây dựng tương lai".

Còn xã luận của Libération chỉ đăng gọn một từ "Đạo đức". Sau khi bốn bộ trưởng lần lượt từ chức (bắt đầu với trường hợp của Richard Ferrand), ít nhất tổng thống Emmanuel Macron tỏ ra không trơ ì và quyết định "trừng phạt", dù không mạnh tay, đối với các bộ trưởng "có vết". Với Libération, phản ứng này trái ngược hoàn toàn với đảng Mặt Trận Quốc Gia, hiện cũng bị cáo buộc với những sự kiện tương tự, song luôn kịch liệt phản đối.

Libération đăng điều tra về ít nhất năm trường hợp mới liên quan đến "Vụ MoDem". Còn với Le Figaro, "các vụ việc mới này khiến việc cải tổ chính phủ trở nên phức tạp". Cùng nhận định trên, nhật báo Les Echos cho rằng "việc cải tổ phức tạp hơn đối với Macron" và "đảng MoDem, từ đồng minh thành đối tác khó xử". Riêng nhật báo Le Monde, do ra từ chiều hôm trước, đưa tin trên trang nhất : "Goulard và Ferrand rời chính phủ" cùng với tranh luận của một số trí thức ở trang trong về hậu quả liên quan đến quyền lãnh đạo của tổng thống Macron.

Kinh tế Pháp phục hồi

Trên phương diện kinh tế, cơ quan INSEE của Pháp dự báo mức tăng trưởng GDP của Pháp khoảng 1,6% cho năm 2017. Như vậy, nền kinh tế Pháp sẽ xấp xỉ mức bình quân của khu vực đồng euro.

Bắt chước khẩu hiệu của cựu tổng thống François Hollande, trang nhất của nhật báo La Croix đăng hàng tựa lớn : "Đến lúc phục hồi kinh tế". "Tăng trưởng của Pháp ở tốc độ cao"nhờ nội lực, đặc biệt trong lĩnh vực đầu tư của các doanh nghiệp, các hộ gia đình (đầu tư bất động sản) và tạo việc làm. Tuy nhiên, nền kinh tế Pháp vẫn chưa giải quyết được vấn đề thâm hụt thương mại.

Ngoài những lý do trên, Les Echos đưa ra một số nguyên nhân khác trong bài "Tăng trưởng ở mức cao nhất từ 6 năm nay", gồm không khí kinh doanh được cải thiện từ cuối năm 2016, thương mại thế giới phát triển trở lại… Nhật báo kinh tế cho rằng Emmanuel Macron sẽ tranh thủ được hoạt động kinh tế khá năng động ngay khi lên nắm quyền. Đây cũng là nhận định của tổng giám đốc của Saint-Gobain, khi cho rằng "nước Pháp đang có cơ may duy nhất" và cán cân chính trị mới có thể củng cố được sự phục hồi này nhờ tạo nên "cú sốc tín nhiệm".

Nắng nóng tiếp tục trên khắp thế giới

Từ vài ngày nay, nước Pháp đang trải qua đợt nắng nóng nghiêm trọng. Đợt nắng nóng ghê gớm này sẽ còn gia tăng và hiện ảnh hưởng đến 1/3 dân số thế giới.

Tuy nhiên, theo thông tin được đăng trên tạp chí Nature Climate Change ngày 19/06 và được nhật báo Le Monde đưa lại, nếu hiện tượng phát thải khí gây hiệu ứng nhà kính còn tiếp tục như hiện nay, đến 3/4 dân số thế giới sẽ phải hứng chịu hiện tượng nắng nóng nghiêm trọng từ nay đến cuối thế kỷ XXI.

Dự đoán trên được một nhóm 18 nhà nghiên cứu Mỹ và Anh, chủ yếu làm việc tại đại học Hawai, phân tích từ các tài liệu liệu về tình trạng tử vong liên quan đến các đợt nắng nóng từ năm 1980 đến 2014.

Thu Hằng

Trong 5 năm tới đây kể từ thứ Tư 10/05/2017, Hàn Quốc do một vị tổng thống cánh tả có chủ trương mềm dẻo và cởi mở với chế độ Bình Nhưỡng, lãnh đạo. Liệu thay đổi chính trị này, lật qua trang sử "cứng rắn" của bà Park Geun-hye, sẽ giúp tình hình bán đảo Triều Tiên bớt căng thẳng, cho dù gây bất bình trong nội bộ Hàn Quốc và đồng minh Hoa Kỳ ?

Tổng thống tân cử Hàn Quốc Moon Jae-in phát biểu sau kết quả bỏ phiếu, Seoul, ngày 9/05/2017. Seo Myeong-gon /Yonhap via REUTERS

Trong lễ nhậm chức, tân tổng thống Moon Jae-in (Văn Tại Dần) tuyên bố ông là đại diện của mọi người dân Hàn Quốc chứ không phải chỉ riêng cho 41% cử tri ủng hộ ông. Nhắc lại cam kết trong suốt mùa tranh cử, tân tổng thống Hàn Quốc cho biết sẵn sàng đi ra miền bắc để đối thọai với chính quyền Kim Jong-un nếu "hội đủ các điều kiện".

Như vậy, kể từ hôm nay, Hàn Quốc đi theo một đường lối ôn hòa với Bắc Triều Tiên, khác với chính sách cứng rắn của nữ tổng thống bị truất phế Park Geun-hye, mà cũng là chủ trương của tổng thống Mỹ Donald Trump. Cũng khác với người tiền nhiệm Barack Obama, tổng thống Donald Trump đe dọa sẽ "đơn phương xử lý kể cả bằng vũ lực mối đe dọa của Bắc Triều Tiên". Theo lập luận của chế độ Bình Nhưỡng, vì lo sợ bị Mỹ tấn công, nên phải chế tạo bom hạt nhân để tự vệ.

Đường lên miền bắc gian nan

Ngoài sự kiện lật qua trang sử nhiệm kỳ tai tiếng của người tiền nhiệm, quá trình hoạt động của tân tổng thống Moon Jae-in cho phép đông đảo dân chúng tin tưởng là ông là người của tình thế. Sinh năm 1953, cha mẹ là người miền bắc tị nạn chiến tranh, luật sư nhân quyền Moon Jae-in dành một thời tuổi trẻ tranh đấu chống độc tài Park Chung-hee, thân phụ của nữ tổng thống mới bị truất phế. Ông cũng là người thân cận của cố tổng thống Roh Moo-hyun, tổ chức cuộc gặp thượng đỉnh Kim Jong-il - Roh Moo-hyun vào đầu tháng 10 năm 2007, tiếp nối chính sách "Vầng Thái Dương" của cố tổng thống Kim Dae-jung trong thập niên 1990. Theo giới phân tích, các vị tổng thống cánh tả ở Hàn Quốc bắt chước mô hình "Ostpolitik" (chính sách hướng Đông) của thủ tướng Tây Đức Willy Brandt trong quan hệ với Đông Đức, trong thập niên 1970.

Một trong những quyết định đầu tiên của tân tổng thống ngay sau khi nhậm chức là bổ nhiệm ông Suh Hoon làm giám đốc cơ quan tình báo. Sĩ quan tình báo gạo cội, từng tham gia vào kế hoạch tổ chức hai cuộc gặp thượng đỉnh liên Triều, tuyên bố với báo chí là "còn quá sớm để nói đến thượng đỉnh lần ba nhưng đó là chuyện cần thiết".

Hàn Quốc cũng cần đồng minh Hoa Kỳ, nhưng tổng thống Moon Jae-in cho rằng đã đến lúc Seoul phải có tiếng nói độc lập trong chính sách an ninh chung liên quan đến tồn vong của quốc gia. Tuy nhiên, giới phân tích cảnh báo là tân tổng thống sẽ gặp nhiều khó khăn.

Thứ nhất, theo chuyên gia Robert Kelly, đại học Busan, khác với tình hình 20 năm về trước, Bắc Triều Tiên ngày nay đã có bom hạt nhân và tên lửa.

Thứ hai, chủ trương hòa giải với Bình Nhưỡng là đi ngược xu hướng chung tại Hoa Kỳ, vẫn xem Bắc Triều Tiên là mối nguy hiểm thực thụ, đe dọa an ninh thế giới và sinh mạng của 28.000 quân Mỹ ở Hàn Quốc. Các đơn vị này vừa bảo vệ Hàn Quốc, nhưng cũng vừa là một trụ cột trong chiến lược toàn cầu của Washington.

Hệ thống lá chắn chống tên lửa tầm trung cao THAAD đã được bố trí xong trước ngày bầu cử, đặt tân tổng thống Moon Jae-in trước sự đã rồi.

Cuối cùng là nội bộ Hàn Quốc. Xem mọi nhượng bộ với Bắc Triều Tiên là nguy hiểm, các đối thủ của tân tổng thống tố cáo ông là "cảm tình viên" của cộng sản, cho dù ông sinh ở miền nam.

Cẩn trọng và để giải tỏa mọi ngộ nhận, vài giờ trước lễ tuyên thệ, ông Moon Jae-in gặp các dân biểu bảo thủ của đảng Tự Do Hàn Quốc, những người lên án ông "giao nộp" đất nước cho Bắc Triều Tiên một khi lên nắm quyền.

Hư hư thực thực

Tuy nhiên, theo AFP, chính sách "Vầng Thái Dương" có thể phục vụ chiến lược của Mỹ. Vào lúc mọi kết quả thăm dò ý kiến cho thấy ứng cử viên cánh tả chiến thắng, ngày 01/05 vừa qua, tổng thống Donald Trump, với tâm cơ khó lường, đột nhiên tuyên bố "sẵn sàng tiếp Kim Jong-un". Chuyên gia Hàn Quốc Cheong Seong-chang, viện Sejong lý giải : Washington và Seoul phối hợp đòn cương nhu đối phó với Bình Nhưỡng.

Ông Trump là cây gậy, ông Moon là củ cà rốt, để đòi Bình Nhưỡng tuân thủ nghị quyết Liên Hiệp Quốc, bỏ chương trình vũ khí hạt nhân, một nhà ngoại giao ở Seoul cũng nói thế.

Vấn đề là liệu Kim Jong-un có thích ăn cà rốt hay không ?

Tú Anh