Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Dự luật Mỹ trừng phạt các hành động phi pháp của Bắc Kinh ở Biển Đông (RFI, 24/05/2019)

Một nhóm nghị sĩ lưỡng đảng Mỹ hôm 23/05/2019 đã trình lên Thượng Viện một dự luật nhằm buộc chính phủ trừng phạt các cá nhân và định chế Trung Quốc có liên can đến "các hành động phi pháp và nguy hiểm" trên Biển Đông và biển Hoa Đông.

biendong1

Đá Chữ Thập (Fiery Cross Reef) thuộc quần đảo Trường Sa, trong vùng tranh chấp ở Biển Đông. Ảnh ngày 21/05/2015. Reuters/ Hải quân Mỹ

Nếu được thông qua, đạo luật đòi hỏi chính phủ Mỹ tịch thu các tài sản ở Hoa Kỳ, thu hồi và từ chối cấp visa của bất kỳ ai tham gia vào "các hành động hoặc chính sách đe dọa đến hòa bình, an ninh và ổn định" tại Biển Đông, nơi một số thành viên ASEAN đòi hỏi chủ quyền.

Luật quy định ngoại trưởng Mỹ phải báo cáo cho Quốc Hội mỗi sáu tháng, về các cá nhân hay công ty Trung Quốc cụ thể có liên can đến việc xây dựng và triển khai các dự án tại các khu vực ở Biển Đông đang bị các nước ASEAN tranh chấp. Trong số hành động bị dự luật nhắm đến có việc đào đắp đất, xây đảo nhân tạo, xây hải đăng, cơ sở hạ tầng thông tin di động.

Các hoạt động đe dọa "hòa bình, an ninh và ổn định" trong khu vực Biển Đông và biển Hoa Đông cũng sẽ bị trừng phạt.

Dự luật này đã được trình lần đầu vào năm 2017 nhưng hiện vẫn nằm tại Ủy ban Đối ngoại Thượng Viện. Thượng nghị sĩ Cộng Hòa Marco Rubio và đồng nhiệm Dân Chủ Benjamin Cardin cùng với nhóm nghị sĩ ủng hộ tỏ ra lạc quan, vì lần này tân chủ tịch ủy ban là thượng nghị sĩ James Risch rất quan tâm đến hồ sơ Trung Quốc, còn tại Hạ Viện cũng có nhiều hy vọng được các dân biểu cả hai đảng thông qua.

Thụy My

****************

Thượng nghị sĩ Mỹ đề nghị dự luật mới nhắm vào Trung Quốc ở Biển Đông (RFA, 23/05/2019)

Các Thượng nghị sĩ Mỹ hôm thứ Năm ngày 23/5 đề xuất lại một dự luật được cho là nhắm đến các hoạt động mở rộng và quân sự hóa của Trung Quốc ở Biển Đông và Hoa Đông nơi Trung Quốc đang có các tranh chấp về chủ quyền với một số nước châu Á.

biendong2

Hình minh họa. Thượng nghị sĩ Marco Rubio phá biểu tại Ủy ban Tình báo Thượng Viện hôm 29/1/2019 - AP

Theo trang tin South China Morning Post, dự luật yêu cầu chính phủ Mỹ phải trừng phạt những cá nhân và tổ chức của Trung Quốc tham gia vào các hoạt động phi pháp và nguy hiểm ở Biển Đông và Hoa Đông.

Với tên gọi Dự luật Cấm vận Biển Đông và Hoa Đông, Dự luật đòi hỏi chính phủ phải tịch thu các tài sản về tài chính đặt tại Mỹ của các cá nhân và tổ chức có liên quan đến các hoạt động làm nguy hại đến hòa bình, an ninh và ổn định trên khu vực Biển Đông. Thậm chí, dự luật còn đề nghị việc từ chối cấp visa cho những người bị xác định là vi phạm luật này.

Thượng nghị sĩ Marco Rubio, người tham gia đề xuất dự luật được South Morning China Post trích lời cho biết dự luật nhằm thắt chặt hơn nữa các nỗ lực của Mỹ và đồng minh để đối phó với hoạt động quân sự hóa nguy hiểm và phi pháp của Trung Quốc ở vùng tranh chấp mà Trung Quốc đã chiếm đóng ở Biển Đông.

Dự luật trước đó đã được giới thiệu vào năm 2017 nhưng không qua được Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ.

Các Thượng nghị sĩ Mỹ tin tưởng lần này dự luật sẽ được thông qua ở Thượng Viện và Hạ Viện trước khi được Tổng thống ký thành luật theo quy định tại Mỹ.

Lý do của sự lạc quan là vì chưa bao giờ các Thượng nghị sĩ và Dân biểu Mỹ lại có chung tiếng nói nhiều như lúc này trong việc đối phó với Trung Quốc trong cuộc chiến thương mại đang diễn ra giữa hai nước vì những quan ngại về an ninh và quyền lợi của Mỹ.

Dự luật hiện được sự ủng hộ của 13 Thượng nghị sĩ Dân chủ và Cộng hòa, hơn rất nhiều so với con số 2 Thượng nghị sĩ hồi năm 2017.

*****************

AMTI : 'Đội tàu phá hoại nhất của Trung Quốc trở lại Biển Đông' (VOA, 23/05/2019)

Quân đội Philippines cn kim chng tin tc cho rng đi tàu khai thác trai tượng khng l ca Trung Quc đã tr li Bin Đông, hãng truyn thông ABS-CBN ca Philippines dn ngun t Ph Tng thng (Malacañang) cho biết hôm 21/5.

biendong3

Bãi cạn Scarborough nơi

Trước đó, Sáng kiến Minh bch Hàng hi Châu Á (AMTI) thuc Trung tâm Nghiên cu Chiến lược Quc tế (CSIS) có tr s Washington D.C. cho biết các hình nh v tinh mà h có được cho thy các đi tàu khai thác trai tượng ca Trung Quc đã tr li Bin Đông trong khu vc mà Philippines tuyên bố có ch quyn ‘trong vòng sáu tháng va qua’.

"Đây là lần đu tiên tôi nghe v vic này và tôi cho rng B Tư lnh Min Tây cn kim chng s vic và chuyn qua cho B trưởng Ngoi giao đ cho cơ quan này có th có bt c hành đng gì v vn đ này", phát ngôn nhân Phủ Tng thng Salvador Panelo phát biu trong mt cuc hp báo.

Trở li t

Hồi tháng trước, các ngư dân Philippine trình báo rng ngư dân Trung Quc đang khai thách t loi trai tượng Bãi cn Scarborough mà Manila tuyên b có ch quyn nhưng đã b Trung Quc giành ly quyn kim soát t năm 2012.

Bộ trưởng Ngoi giao Philippine Teodoro Locsin Jr. trước đó đã nói rng nước ông s có hành đng pháp lý vi Trung Quc v vic khai thác trai tượng bãi cn giàu tài nguyên này.

Báo cáo của AMTI cho thy các đi tàu khai thác trai tượng Trung Quc đang hot đng thường xuyên bãi cn Scarborough nhưng ‘không có bng chng rõ ràng’ cho thy ngư dân Trung Quc cũng đang khai thác trai tượng qun đo Trường Sa.

Sự tr li t ca các đi tàu khai thác vào lúc này sau din ra sau khi Trung Quc có s gim mnh các hot đng t năm 2016 cho đến cui năm 2018, theo AMTI.

Những đi tàu này hot đng theo hình thc là hàng chc tàu đánh bt nh đi cùng vi mt vài tàu m c ln. Chúng phá hủy những di san hô rng ln đ bt trai tượng vn đang nm trong din khn nguy. V ca nhng con trai tượng này sau đó s được đưa tr li tnh Hi Nam nơi mi chiếc v s được bán vi giá hàng ngàn đô la M trong th trường đ trang sc rt sôi đng.

Mặt hàng đắt tin

Loài trai tượng có v có th đt ti chiu dài mt mét, có trng lượng trên 200 kg và có th sng trên trăm tui. Người dân Trung Quc xem đây là ‘vàng trng ca bin c’ do giá ca nó trong vòng bn năm qua đã tăng đt biến đến ni nhiu ngư dân Trung Quc đã t b cánh đánh bt hi sn truyn thng.

Vỏ ca loài trai tượng khng l đã đt được v thế là mt hàng xa x trên th trường Trung Quc. Đó cũng là mt cách đ gi gìn ca ci và khon đu tư sinh li cao. Các mt hàng n trang được chế tác t v loài này thm chí còn được ca ngi là đem li cho người đeo năng lc siêu nhiên và ci thin sc khe. Do đó, v trai tượng đi vi người Trung Quc ging như ngà voi, ngc trai, ngc bích và vi cá vi tt c nhng li đn thi phi lý v li ích của chúng nhp làm mt.

Mặt khác, các sn phm làm t v trai tượng rt khó có th làm gi. Sn phm tht có nhng lp tăng trưởng bt thường, mn vi màu sc khác bit tinh tế vn có th d dàng nhìn thy dưới kính hin vi thông thường. Mt cp v c cao cấp có th được bán vi giá lên đến mt triu nhân dân t, tc tương đương 150.000 đô la M.

Khai thác kiểu tàn phá

AMTI cho biết k t cui năm 2018, các hình nh v tinh cho thy các đi tàu này hot đng thường xuyên bãi cn Scarborough và trên khắp Quần đo Hoàng Sa, bao gm c bãi Châu Viên (Bombay Reef).

Cũng theo cơ quan này thì t năm 2012 cho đến 2015, các ngư dân khai thác trai tượng ca Trung Quc đã làm hư hi hay phá hy ít nht 28 bãi san hô trên khp Bin Đông.

Phương pháp khai thác đin hình của các ngư dân săn trm này là neo tàu li ri kéo nhng thanh tr dài ca đng cơ đt bên thành tàu qua b mt di san hô đ phá v chúng giúp cho h có th d dàng ly lên các con trai tượng khng l. Hu qu sinh thái là tàn khc. Vì l đó, trong vụ kin ca Philippines nhm vào Trung Quc hi năm 2016, Tòa Trng tài Thường trc cho rng Bc Kinh đã vi phm các nghĩa v ca h phi bo v môi trường bin theo lut pháp quc tế.

Khi đó ông John McManus thuộc Đi hc Miami, người ra làm chng vi tư cách chuyên gia tại phiên tòa, đã trình bày v din tích hơn 25.000 mu b mt san hô nước nông b thit hi do hành đng khai thác trai tượng ca Trung Quc gây ra cho đến năm 2016, so vi 15.000 mu b tàn phá do vic bi đp và xây dng đo nhân to của Trung Quốc.

Bắc Kinh dung dưỡng ?

Theo AMTI thì trước đây cũng như bây gi, gii chc Trung Quc đu biết v hành đng phá hoi này ca ngư dân ca h và dường như dung dưỡng cho hot đng ca nhng đi tàu này. Các hình nh v tinh cho thy các tàu khai thác trai tượng ca Trung Quc đã hot đng thường xuyên ti bãi Châu Viên trong Qun đo Hoàng Sa k t cui năm 2018 mà bng chng rõ nht là nhng ct trm tích có th nhìn thy được. Nhng ct trm tích này, cùng vi nhng vết so lan ra rng khp b mt di san hô, là nhng du hiu rõ ràng ca cách dùng các thanh tr đào bi xung đ khai thác v trai tượng. Và tt c nhng hot đng này din ra bt chp Trung Quc đã thiết lp Trm ‘Ocean E’ trên bãi Châu Viên hi tháng 7 va ri vi kh năng giám sát vốn cho phép nó gi các thông tin v các hot đng gn bãi san hô cho gii chc Trung Quc Hoàng Sa.

Còn tại bãi cn Scarborough, các rn san hô đây đã b tn hi quy mô ln trong giai đon khai thác v trai tượng ban đu cho đến năm 2016. Tuy nhiên các hình ảnh hi tháng 12 năm 2018 cho thy mt s lượng ln các tàu khai thác trai tượng đã tr li hot đng.

Khi so sánh những hình nh chp vào thi đim tháng 12 và tháng 3, AMTI đã nhn ra nhng vết loang l mi trên di san hô do hot đng khai thác mới đây.

Cách khai thác mới

Bãi cạn Scarborough cũng cho thy bng chng đu tiên v mt cách khai thác khác ca ngư dân Trung Quc nhng b mt san hô sâu hơn mà nhng thanh tr không th vi ti. Hi tháng Tư, mt nhóm các nhà làm phim ca ABS-CBN đã đến bãi cn Scarborough và quay được cnh nhng chiếc tàu Trung Quc s dng nhng chiếc ng gn vi đng cơ trên tàu đ khai thác trai tượng. Cách khai thác này làm khuy đng trm tích nhng vùng bin xung quanh. Và cũng như bãi Châu Viên, có bng chứng rõ ràng cho thy gii chc Trung Quc biết rõ và dung dưỡng cho nhng hành đng khai thác tàn phá môi trường này. Đài ABS-CBN đã quy được hình nh lc lượng tun duyên Trung Quc, vn duy trì s hin din thường trc Scarborough, đến thăm nhng chiếc tàu khai thác này.

Các nhà làm phim của ABS-CBN cũng quay được nhng đng v trai tượng ln được đ trên khp bãi san hô đ sau đó các tàu các đến thu gom, trong khi hình nh v tinh t tháng Ba dường như cho thy nhng đng v trai tượng này dưới nhng đốm trng bt thường nm ri rác vn không thy có trong nhng hình nh trước.

Tuy nhiên, ở qun đo Trường Sa, AMTI không tìm thy bng chng rõ ràng v hành vi khai thác mi. Nhưng cách khai thác mi mà ngư dân Trung Quc áp dng bãi cn Scarborough cho thy ngày càng khó hơn đ ghi li nhng hot đng ca đi tàu Trung Quc. Không giống như nhng thanh tr gây ra nhng vết so trên b mt san hô nước cn, nhng máy bơm nước áp lc cao nhng vùng bin sâu hơn gây ra nhng thit hi khó có th thy được trong nhng hình nh v tinh, theo gii thích ca AMTI. Điu này có nghĩa là nhiều hot đng khai thác ca ngư dân Trung Quc trên Bin Đông không được bên ngoài biết đến.

Tập Cn Bình khuyến khích ?

Trong một bài báo trên t Diplomat hi đu năm 2016, nhà báo Victor Robert Lee cho biết rng mc dù loài trai tượng là loài khn nguy và việc buôn bán chúng b cm theo lut pháp quc tế và theo lut pháp Trung Quc trên danh nghĩa, nhưng hành đng khai thác chúng ca các ngư dân Trung Quc trong nhiu trường hp din ra vi s có mt ca các tàu tun duyên Trung Quc hay trên nhng bãi san hô do hải quân ca Gii phóng Quân Trung Quc chiếm gi.

Trong khi đó, nhiều công dân mng Trung Quc đã bày t s ng h vi vic khai thác này vi lp lun rng ‘nhng ngư dân Hi Nam khai thác trai tượng Nam Hi đang đm bo cho ch quyn ca Trung Quốc’.

Tác giả bài báo đã đưa ra dn chng là trước khi Trung Quc tiến hành các hot đng bi đp đo gây tranh cãi các bãi Ch Thp, Subi và bãi Vành Khăn hi năm 2014 và 2015 đã có làn sóng nhng tàu cá Trung Quc đã gây ra nhng nhng vết so hình vòng cung trên khắp nhng di san hô rng ln ‘như th là ngư dân Trung Quc được phát tín hiu được phép thu gom chiến li phm trước khi nhng bãi san hô này vĩnh vin b nhn chìm dưới hàng triu tn cát. Do đó vic khai thác tàn phá san hô này không chỉ gây quan ngi v hu qu môi trường mà nó còn cho thy nơi nào Trung Quc đang nhm đến kế tiếp đ xây đo nhân to.

Trang mua hàng trực tuyến ca Trung Quc Alibaba có hàng chc trang chyên v các sn phm được chế tác t v trai tượng, t vòng tay cho đến dây chuyn cho đến mt cp v còn nguyên.

Theo nhà báo Victor Robert Lee thì chính phủ Trung Quc đã khuyến khích ngành khai thác v trai tượng bt chp tính bt hp pháp ca nó như là mt cách đ thúc đy kinh tế ca ‘Thành ph Tam Sa’.

Hồi tháng Tư năm 2013, Chủ tch Trung Quc Tp Cn Bình đã có mt chuyến viếng thăm được đưa tin rng rãi đến cng Đm Môn trên đo Hi Nam trong mt hành đng được xem là gi li cnh báo đến các nước khác v tranh chp ch quyn ca Trung Quc. Lúc đó, ông Tp đã lên thăm một chiếc tàu cá vn đã tng b chn gi Palau hi năm 2012 v ti đánh bt bt hp pháp khiến cho 25 ngư dân Trung Quc b bt gi và mt người b cnh sát Palau bn chết. Tin tc cho rng các ngư dân này lúc đó đang săn trm trai tượng.

Ông Tập đã được Tân Hoa Xã dn li nói vi các ngư dân lúc đó là : "Đng và Nhà nước s n lc hơn đ giúp đ cho quý v"

******************

Trung Quốc điều hàng loạt tàu đánh bắt nghêu đến Biển Đông (RFA, 21/05/2019)

Sau một thời gian giảm hoạt động từ năm 2016 đến 2018, Trung Quốc trong vòng 6 tháng qua đã điều hàng loạt tàu đến khu vực Biển Đông để khai thác nghêu, đặt ra nguy cơ về tác động tiêu cực đến môi trường. Trang Sáng kiến Minh bạch Hàng hải của Trung tâm Chiến lược và Nghiên cứu Quốc tế (CSIS) loan tin này hôm 20/5.

biendong4

Hình minh họa. Hình chụp do Hải quân Philippines công bố hôm 11/4/2012 : Hải quân Philippines kiểm tra một tàu cá Trung Quốc chứa đầy nghêu lớn ở bãi cạn Scarborough. AFP

Những hình ảnh vệ tinh của AMTI cho thấy Trung Quốc đã điều hàng chục tàu với các tàu mẹ đến khu vực quần đảo Hoàng Sa, bãi cạn Scarborough và quần đảo Trường Sa bắt đầu từ cuối năm ngoái để cào nghêu.

Tại Hoàng Sa, các hình ảnh vệ tinh cho thấy rõ nhất là tình trạng cào nghêu ở đảo Bom Bay bắt đầu từ cuối năm 2018 và rõ nhất là từ ngày 11/4 vừa qua.

Các tàu Trung Quốc dùng bồ cào dưới đáy biển, đập vỡ các rạn san hô để thu hoạch các loại nghêu lớn đang có nguy cơ bị tuyệt chủng.

Theo báo cáo của tác giả Victor Robert Lee trên Diplomat hồi năm 2016, trong giai đoạn từ 2012 đến 2015, việc khai thác nghêu của Trung Quốc đã phá hủy ít nhất 28 rạn san hô ở Biển Đông.

Phán quyết của Tòa Trọng tài Quốc tế hồi năm 2016 cũng xác định Trung Quốc đã vi phạm các nghĩa vụ của mình được quy định trong luật quốc tế về bảo vệ môi trường biển.

*****************

Việt Nam siết chặt kiểm soát việc đánh bắt cá trái phép ở nước ngoài (RFA, 21/05/2019)

Thủ tướng Việt Nam vừa ký quyết định thành lập Ủy ban chỉ đạo phòng chống đánh bắt cá trái phép trước nguy cơ Việt Nam có thể phải đối mặt với khả năng bị cấm xuất khẩu cá vào EU. Thông tấn xã Việt Nam loan tin này hôm 21/5.

biendong5

Hình minh họa. Các ngư dân Việt Nam (trái) đang ngồi trên tàu sau khi họ bị Cảnh sát Biển Thái Lan (phải) bắt giữ ở tỉnh Narathiwat hôm 14/2/2016 - AFP

Trưởng ban chỉ đạo Ủy ban mới là Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng. Ủy ban cũng có một loạt các Phó Giám đốc mà một trong số đó là Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Nguyễn Xuân Cường. Các thành viên của ủy ban bao gồm các giới chức lãnh đạo của các tỉnh, thành.

Theo truyền thông trong nước, vào ngày 16/5 vừa qua, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cũng ký một nghị định mới về xử phạt hành chính trong lĩnh vực thủy sản, quy định mức phạt cao nhất lên tới 1 tỷ đồng đối với chủ tàu cá cho tàu đánh bắt trái phép ở vùng biển nước ngoài. Toàn bộ chi phí đưa ngư dân về nước do chủ tàu trả.

Từ tháng 10 năm 2017, Ủy ban Châu Âu (EC) đã rút thẻ vàng cảnh cáo Việt Nam về tình trạng đánh bắt cá trái phép ở vùng biển nước ngoài.

Trong các tháng 5 và 6 năm nay, Châu Âu sẽ cử phái đoàn đến Việt Nam để thị sát tình hình và quyết định có rút thẻ vàng đối với Việt Nam hay không. Nếu tình trạng vẫn không được cải thiện, Việt Nam có thể phải đối mặt với thẻ đỏ của EC, có nghĩa là hải sản của Việt Nam sẽ không được xuất khẩu vào Châu Âu.

Việt Nam trong những năm gần đây phải đối mặt với tình trạng tàu cá bị bắt giữ liên tục khi đánh bắt cá trái phép ở vùng biển nước ngoài như Indonesia, Thái Lan, Malaysia, Philippines, Brunei, thậm chí đi xa hơn ra các đảo ở Thái Bình Dương.

Nhiều ngư dân cho biết họ phải đi đánh bắt xa vì nguồn cá gần bờ đã cạn kiệt.

Published in Châu Á