Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Nhật thúc giục lãnh đạo thế giới cảnh cáo Trung Quốc (VOA, 06/06/2017)

Cả by quc gia giàu nht thế gii hi tháng ri đã cnh báo bng văn bn v tình trng quân s hóa Bin Đông, nơi Bc Kinh đang xây các đo nh dành cho chiến đu cơ và h thng radar.

nhat1

Lãnh đạo ca 7 cường quc ti cuc hp ca nhóm G7 ti Taormina, Italy, ngày 26/5/2017.

Nhưng các nhà phân tích cho rng chính Nht Bn đã thúc đy nhóm G7 lên tiếng cnh báo trong bi cnh nước này đang cạnh tranh vi Trung Quc v nh hưởng chính tr Châu Á.

Nhật Bn quan ngi

Collin Koh, nhà nghiên cứu an ninh hàng hi ti Đi hc Công ngh Nanyang Singapore nhn đnh :

"Tôi nghĩ rằng thi gian gn đây, Nht Bn đang n lc s dng các din đàn quc tế và khu vc khác nhau đ phơi bày các hành đng m rng quân s và các hot đng liên quan khác ca Trung Quc".

"Vì vậy, tôi cho rng trong bi cnh này, s dng G7 là mt diễn đàn đc bit kp thi".

Nhóm G7, trong đó bao gồm Nht Bn, Hoa Kỳ và mt s nước Tây Âu, đã bày t nhng quan ngi v Bin Đông và Bin Hoa Đông trong mt thông cáo chung ca các lãnh đo ti cuc hp din ra t ngày 26-27/5 ti Ý.

G7 "phản đi mnh mẽ bt kỳ hành đng đơn phương nào có th làm tăng căng thng" và "chúng tôi kêu gi tt c các bên theo đui vic phi quân s hóa các đa đim có tranh chp".

nhat2

Đường băng và các tòa nhà trên đo nhân to Đá Subi do Trung Quc xây dng qun đo Trường Sa.

Trung Quốc quân s hóa Bin Đông

Trung Quốc, mc dù không có tên trong bn tuyên b, đang dn đu trong vic quân s hóa khu vc Bin Đông rng 3,5 triu cây s vuông. Ước tính, Bc Kinh đã ci to khong 3.200 ha đ m rng các đo thuc qun đo Hoàng Sa và Trường Sa nhm ci thin các s hi quân và không quân.

Nhật Bn có mt vai trò đc bit trong tranh chp. Nước này không tuyên b ch quyn Bin Đông nhưng li đi đu vi Bc Kinh khi liên minh vi các nước Đông Nam Á có tuyên b ch quyn ti đây.

Nhật Bn và Trung Quc cũng có tranh chấp Bin Hoa Đông. Tokyo kim soát khu vc tranh chp và tám hòn đo không có người . Trung Quc năm ngoái đã đưa tàu đến gn các đo này trong hơn 30 ngày đ khng đnh ch quyn. Thm chí trong mt vài ln còn khiến Nht phi đưa máy bay ra cnh cáo.

Trung Quốc còn thù Nht vì nhng vn đ mà Bc Kinh cho là chưa được gii quyết t lúc Nht chiếm đóng Trung Quc vào thi Chiến tranh thế gii th hai.

Nhật Bn mun đóng vai trò Bin Đông

Yun Sun, chuyên gia cao cấp ca Chương trình Đông Á thuc trung tâm nghiên cu Stimson có tr s ti Washington, nhn đnh :

"Thủ tướng Nht rt kiên đnh v quan đim là Nht Bn cn phi có mt v trí danh d Bin Đông".

Trong khi Hoa Kỳ hiện đang bt chú ý đến vn đ này, bà Yun Sun nói, "Tôi nghĩ Nht Bn có lẽ quan ngi nht v nhng gì Trung Quc đang làm".

nhat3

Thủ tướng Nht Shinzo Abe gp Tng thng Hoa Kỳ Donald Trump ti hi ngh G7.

Thủ tướng Nht Shinzo Abe đã dn đu các cuc tho lun ti cuc hp ca G7 v an ninh hàng hi, trong s các vn đ khác, theo trang web ca B Ngoi giao Nht.

"Khi cuộc tho luận đ cp đến Trung Quc, Th tướng Abe đã nhn mnh tm quan trng ca mi quan h vi Trung Quc và rng G7 nên thúc gic Trung Quc đóng vai trò xây dng trong cng đng quc tế", B trưởng Nht cho biết.

Hoa Kỳ đang rút lui

Các giới chc Nht Bn đc biệt lo lng vì Tng thng M Donald Trump đang đt vn đ Bin Đông sang mt bên k t khi nhm chc vào tháng Giêng, Alexander Huang, giáo sư nghiên cu chiến lược ti Đi hc Tamkang, Đài Loan, nhn đnh.

Tokyo và Washington từ trước ti nay đã hp tác với nhau trong vic kim tra hot đng m rng ca Trung Quc. Nhưng bây gi, ông Trump mun Trung Quc giúp đ kim chế Bc Triu Tiên và có phn chc s không chng li Bc Kinh trong lúc hp tác.

Các nhà lãnh đạo Nht Bn đã s dng din đàn ca Hip hi các quc gia Đông Nam Á (ASEAN), gm 10 thành viên, đ đưa ra các "cnh cáo", và các cuc hp cp cao Châu Âu "đ đưa ra quan đim và vn đng h tr cho các quan đim này", theo li nhà nghiên cu Koh.

Trung Quốc tc gin vi cnh báo chng quân s hóa ca G7

nhat4

Phát ngôn viên Lục Khng ca B Ngoi giao Trung Quốc gi tuyên b ca G7 là "vô trách nhim".

Trung Quốc gi tuyên b ca nhóm G7 là "vô trách nhim". Giáo sư Huang nói có th Bc Kinh s phn đi G7 vì đang làm nóng li vn đ.

"Về cơ bn, Trung Quc mun vn đ này chìm xung. Vì vy, nếu G7 không đ cp đến bt c điu gì v Bin Đông, thì đó là tt nht cho Trung Quc", ông Huang nói.

"Tôi nghĩ Trung Quốc tin rng h đang làm mt điu gì đó v vn đ này, và không cn thiết phi đưa nó ra vào lúc này".

Từ khi tòa trng tài La Haye đưa ra phán quyết hi năm ngoái cho rng Bc Kinh thiếu cơ s pháp lý đ tuyên b ch quyn trên 95% Bin Đông, chính quyn Cng sn đã tìm cách hi đàm vi bn quc gia Đông Nam Á có vùng đc quyn kinh tế chng ln lên khu vc bin mà Bc Kinh cho là thuc ch quyn ca mình.

Cụ th, Bc Kinh đ ngh vin tr phát trin cho Philippines, tho lun hp tác hàng hi vi Vit Nam và bơm tin vào Brunei và Malaysia.

Trung Quốc và ASEAN hi tháng 5 đã đồng ý về phn khung cho b quy tc ng x nhm ngăn nga ri ro trên bin.

Trong một phn phn ng đi vi Trung Quc, các y ban ca đng cm quyn Nht Bn đã son tho bn sa đi Lut Lc lượng Phòng v, cho phép quân đi có nhiu quyn lc hơn là ch giữ vai trò là mt lc lượng t v được thành lp sau Đ nh Thế chiến.

Các lãnh đạo G7 đã thêm vào tuyên b chung rng h mun "gii quyết hòa bình các tranh chp lãnh hi thông qua các bin pháp ngoi giao và pháp lý, bao gm c trng tài trung gian".

******************

Việt- Nhật tăng cường hợp tác an ninh hàng hải (RFA, 06/06/2017)

Việt Nam và Nhật Bản đồng ý tăng cường quan hệ an ninh thông qua những dự án do Tokyo tài trợ gồm việc giúp tăng cường khả năng tuần duyên, chuyển giao trang thiết bị và công nghệ quốc phòng khi mà quan ngại về hoạt động quyết đoán của Trung Quốc tại các vùng biển ngày càng gia tăng.

nhat5

Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc và người tương nhiệm Nhật Bản tại Tokyo ngày 6 tháng 6 năm 2017. AFP

Vào chiều ngày 6 tháng 6 thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc và người tương nhiệm Nhật Bản hội đàm. Cả hai cùng bày tỏ quan ngại sâu sắc về những diễn tiến phức tạp liên quan đến Trung Quốc tại khu vực Biển Đông.

Hai vị thủ tướng kêu gọi tránh có những hành động làm thay đổi hiện trạng và leo thang căng thẳng trong khu vực.

Trong những thỏa thuận ký kết nhân chuyến công du Nhật Bản lần này của thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc, Tokyo cam kết cung cấp khoản tài trợ tương đương 350 triệu đô la Mỹ để Hà Nội nâng cấp các tàu tuần duyên và tăng cường khả năng tuần tra biển.

Thủ tướng Nhật bản Shinzo Abe bày tỏ hy vọng gia tăng hợp tác cùng Việt Nam để củng cố trật tự quốc tế mở và tự do dựa trên luật pháp quốc tế mà theo người đứng đầu chính phủ Tokyo thì đó là nền tảng của sự ổn định và thịnh vượng cho cộng đồng quốc tế.

Vào chiều ngày 6 tháng 6, tại thủ đô Tokyo của Xứ Phù Tang, lễ đón chính thức thủ tướng Việt Nam và phái đoàn diễn ra tại Nhà Khách Chính Phủ Nhật Bản.

Published in Châu Á

Nhật Bn đang tìm cách gia tăng nh hưởng bin Đông, vùng bin có nhiu tranh chp ch quyn nht Châu Á, đ kim chế s bành chướng ca Trung Quc và mưu tìm s ng h cho kế hoch tăng cường quân s và cng c các li ích kinh tế kinh tế ca Tokyo. Trong khi đó, Trung Quc khuyến cáo Nht Bn phi tôn trng lut quc tế khi Tokyo phái mt chiến hm vào bin Đông.

nhat1

Một phi cơ đang h cánh trên tàu sân bay Izumo ca lc lượng t v hi quân Nht Bn căn c quân s Yokosuka, phía nam Tokyo, hôm 6/12.

Tàu chiến Nht Bn

Theo trang tin tức ca Vin Hi quân Hoa Kỳ, vào tháng 5, Nhật s phái hàng không mu hm trc thăng Izumo ti Bin Đông trong ba tháng, s ghé thăm các cng bin Đông Nam Á trước khi hướng đến n Đ Dương tham gia các cuc tp trn chung vi Hoa Kỳ.

Ông Collin Koh, nhà nghiên cứu v an ninh hàng hải ti Đi hc Công ngh Nanyang Singapore, cho biết : "Bn s thy s đa năng ca chiến hm này. Nó có th làm công tác cu tr nhân đo và thiên tai, nó có kh năng chng tàu ngm, vì vy đó là nhng tín hiu mà Nht Bn mun gi đi thông qua vic phái chiến hm này đi".

Phản ng ca Trung Quc

Hôm thứ 5, người phát ngôn B Ngoi giao Trung Quc đã phn ng vi quc tế v chiến hm này bng cách li kêu gi Tokyo "tránh gây phin nhiu trong khu vc" và "tôn trng n lc ca các nước có liên quan trong việc duy trì hòa bình và n đnh", theo hãng thông tn nhà nước Trung Quc Tân Hoa Xã.

"Giống Trung Quốc và Mỹ, Nhật Bản đang tìm cách củng cố vai trò của một nước lãnh đạo trong khu vực. Một phần của nỗ lực này bao gồm việc chứng tỏ rằng họ có khả năng và sự can đảm để hoạt động ở các khu vực ở xa biên giới của họ".

Joanathan Spangler, Vin nghiên cu bin Đông Think Tank

Nhật Bn không có tuyên b ch quyn bin Đông, mt vùng bin rng khong 3,5 triu km2 có giá tr cao v thy sn và tim năng trữ lượng nhiên liu dưới đáy bin.

Sáu chính phủ khác có tuyên b ch quyn toàn b hoc mt phn trên vùng bin này, gây ra nhiu tranh chp t nhng năm 1960. Trong hơn 1 thp k qua, Trung Quc đã khiến các nước khác gin d bng cách bi đp đt đ m rộng các đảo nh và xây dng các cơ s quân s trên mt s đo này đ cng c tuyên b ch quyn ca Bc Kinh trên khong 95% vùng bin.

2 mục tiêu song song ca Nht Bn

Theo các nhà phân tích, Nhật Bn, nước có tranh chp lãnh hi vi Bc Kinh bin Hoa Đông, sẽ đưa chiến hm này ti Bin Đông trong mt n lc dài hn đ chng li s nh hưởng ca Trung Quc ti các quc gia ven bin Đông Nam Á trong khi cùng lúc hp tác vi Hoa Kỳ đ tăng cường sc mnh rng ln hơn Châu Á.

Ông Jonathan Spangler, Giám đốc Vin nghiên cu bin Đông Think Tank có tr s Đài Loan nhn đnh : "Ging Trung Quc và M, Nht Bn đang tìm cách cng c vai trò ca mt nước lãnh đo trong khu vc. Mt phn ca n lc này bao gm vic chng t rng h có kh năng và s can đm đ hoạt đng các khu vc xa biên gii ca h".

Lợi ích tương đng ca Nht và M

Hoa Kỳ hy vọng s chm dt hành đng xây dng đo nhn to ca Trung Quc trên bin Đông và đm bo t do hàng hi, mt kế hoch đã khiến Bc Kinh phn n nhưng được Tokyo hoan nghênh.

nhat2

Hình ảnh v tinh do chương trình Sáng kiến minh bch hàng hi Châu Á ca Trung tâm nghiên cu chiến lược quc tế CSIS Washington đưa ra ngày 22/2/2017 cho thy các khi xây dng bê tông có mái che trên các đảo nhân to Đá Ch Thp trên bin Đông so với năm 2012.


Nhà nghiên cứu v an ninh hàng hi ca đi hc Công ngh Nanyang Collin Koh nói Nht Bn cũng quan tâm đến s an toàn ca cơ s h tng thông tin dưới đáy bin và vic tuân th lut pháp quốc tế ca Trung Quc.

Nhật Bn và Trung Quc tranh chp 8 đo Senkaku/Điếu Ngư không có người trên bin Hoa Đông. Các nhà phân tích nói rng nh hưởng ca Tokyo Đông Nam Á, cùng vi mi quan h an ninh cht ch gia M, có th nhn được s đng cm rộng rãi hơn đi vi tuyên b ch quyn trên các đo Senkaku/Điếu Ngư.

Tokyo kiểm soát các hòn đo mà Trung Quc gi là Điếu Ngư này, nm cách Okinawa 200 hi lý (370km). Nht Bn thường xuyên loan báo thy máy bay quân s Trung Quc bay qua vùng bin gn đó.

Nhật Bn tìm kiếm đi tác

Carl Thayer, giáo sư v chính tr hc ti Đi hc New South Wales, Australia, nói rng Nht Bn mun hình thành mt "mt trn thng nht" vi các nước Đông Nam Á. Brunei, Malaysia, Vit Nam và Philippines đã có tranh chp đi với vi các yêu sách hàng hi ca Trung Quc trên bin Đông.

Ông nói : "Nhật Bn không mun Senkaku ch là mt tranh chp riêng l. Bi cnh rng hơn là thái đ quyết lit và sc mnh ngày càng tăng ca Trung Quc n Đ Dương và Thái Bình Dương. H mun cuối cùng phi có s n đnh và buc Trung Quc phi gim bt nhng hành đng tranh chp quyết lit đi vi qun đo Senkaku".

Trung Quốc và Nht Bn đang tranh giành nh hưởng v kinh tế Đông Nam Á, mt đim nóng cho đu tư và là mt th trường tiêu dùng sôi động ca khong 600 triu người.

Nhật Bn đã vin tr phát trin cho khu vc này t nhng năm 1950. Năm ngoái, Nht đã cam kết tăng s tin vin tr. S vin tr này đang giúp Nht xây dng các mi quan h chính tr trong khi cùng lúc gi được các cánh cửa rng m cho đu tư ca các nhà máy Nht Bn tn dng môi trường sn xut có chi phí thp.

Việt Nam và Philippines đang tìm cách hp tác vi Trung Quc trên vùng bin tranh chp này, càng làm cho Nht cm thy phi nhanh chóng vào cuc. Trung Quc cũng cung cấp vin tr và đu tư vào phn ln các nước Đông Nam Á.

Bộ Ngoi giao Nht Bn cho biết năm ngoái h hy vng Trung Quc s "tuân th" phán quyết ca toà án trng tài quc tế vào tháng 7 năm 2016 bác b các yêu sách ca Trung Quc đi vi khong 95% diện tích vùng bin Đông. Philippines đã đ đơn kin lên tòa trng tài quc tế. Trung Quc đã bác b phán quyết đó.

nhat3

Tàu khu trục có tên la dn đường USS Mustin (DDG 89) trao đổi thông tin vi các tàu ca lc lượng t v hi quân Nht trong khuôn kh lun huyn chung trên bin Đông ngày 21/4/2015.

Ông Andrew Yang, tổng thư ký ca trung tâm Nghiên cu Chính sách Cao cp ca Trung Quc Đài Loan cho biết "Nhật Bản liên tc tích cc ch đng h tr các nước ASEAN (Hip hi các nước Đông Nam Á) trong vic tiến hành các cuc tun tra trong khu vc, đng thi phái tàu chiến đến các nước ASEAN, rt phù hp vi s tp trung ca h đi vi các quy tc da trên lut pháp".

Theo Tân Hoa Xã, các cuộc đi thoi ca Trung Quc vi các nước khác đã "ci thin" các mi quan h trong khu vc.

Bắc Kinh không tin tưởng vào Nht Bn đi vi nhng gì mà h cho là thái đ không hi ci v hành đng xâm lăng Hoa Lc trước Chiến tranh Thế gii th 2. Trung Quc cũng khó chu v liên minh quân s Nht Bn-Hoa Kỳ. B trưởng Quc phòng James Mattis đã tái khng đnh điu này vào tháng 2.

Còn theo các nhà phân tích, Trung Quốc đã quen vi s nh hưởng ca Nht Bn trong khu vc Đông Nam Á.

Nhật Bản đã điu 3 tàu chiến đ b ti Philippines vào năm 2013 đ giúp cu tr sau trn bão Haiyan làm chết hơn 6.300 người quc gia ĐNÁ này.

Năm ngoái, Nhật đã cung cp cho Philippines 2 tàu tun tra và nói rng h s cho nước này mượn chiến đu cơ. Trước đó Nhật đã cung cp 10 tàu tun duyên cho quc gia còn đang yếu kém v mt quân s này. Nht Bn đã đng ý vào năm 2014 s bán cho Vit Nam 6 tàu tun dương đã qua s dng và cách đây 2 tháng cam kết s bán 6 tàu tun dương mi.

Người phát ngôn B ngoi giao Trung Quc nói Nht Bn "gn đây đã làm nóng lên vn đ (bin Đông), làm nhiu người Trung Quc tht vng", theo Tân Hoa Xã. Hãng thông tn ca nhà nước Trung Quc cho biết, nếu Nht không chuyn hướng thì "Trung Quc chc chắn sẽ đáp tr bt kỳ hành đng nào làm tn hi ti ch quyn và an ninh ca Trung Quc".

Giáo sư Thayer ca Đi hc New South Wales nói rng hãy ch đón s "tiếp tc" hp tác gia quân đi Nht và các nước Đông Nam Á.

Ralph Jennings

Nguồn : VOA, 21/03/2017

Additional Info

  • Author Ralph Jennings
Published in Diễn đàn