 | Tổng quan: | 3078199 |
Lực lượng Không quân Việt Nam (VPAF) cần thay thế khoảng 30 máy bay phản lực Su-22 Fitter già cỗi, một loại máy bay ném bom do Liên Xô sản xuất, được chuyển giao cho Việt Nam trong những năm 1980 và nay sắp hết thời gian hoạt động. Tuy nhiên, vấn đề lớn đặt ra là Việt Nam phải đối mặt với một danh sách lựa chọn tối ưu rất hạn chế !
Việt Nam cần thay thế khoảng 30 máy bay phản lực Su-22 Fitter già cỗi
Việc tìm nguồn thay thế những chiếc Su-22 là một nhu cầu cấp thiết. Trung Quốc tiếp tục phô trương sức mạnh, và đương nhiên Việt Nam không thể nào sánh được với hỏa lực của không quân Trung Quốc, nhưng một lực lượng nhỏ máy bay chiến đấu phản lực hiện đại có thể khiến Bắc Kinh phải "chảy máu mũi" nếu bị thúc ép.
Vũ khí Nga và độ tin cậy
Trong một thị trường máy bay phản lực nhanh béo bở này, tuy Việt Nam không thiếu các phương án lựa chọn, nhưng trong các quyết định sau cùng, Hà Nội buộc phải cân nhắc một số yếu tố không chỉ bao gồm giá cả và năng lực mà cả về địa chính trị.
Trong điều kiện này, Việt Nam phải quyết định xem có nên tiếp tục hợp tác quốc phòng với đối tác truyền thống là Nga hay chuyển sang đối tác mới là Mỹ ? Ông Ian Storey, thành viên cao cấp tại ISEAS – Viện Yusof Ishak, trên trang mạng Fulcrum, chuyên phân tích về thời sự Đông Nam Á trước hết nhận định, với mối quan hệ quốc phòng lâu đời giữa Hà Nội và Moskva, máy bay chiến đấu thay thế của Nga là một lựa chọn hợp lý.
Năm 2019, Việt Nam đặt mua 12 máy bay huấn luyện phản lực Yak-130 của Nga, dẫn đến suy đoán là nước này sắp đặt hàng nhiều máy bay chiến đấu tiên tiến hơn của Nga. Trong số này, Hà Nội có thể nhắm đến Su-35 Flanker-E thế hệ thứ tư, Su-57 Felon tàng hình thế hệ thứ năm (tương đương với F-22 Raptor của Mỹ) hoặc phiên bản nhỏ và rẻ hơn là Su-75 Checkmate (giống với F-35 Lightning II của Mỹ).
Tuy nhiên, các lệnh trừng phạt của phương Tây nhắm vào Nga sau vụ sáp nhập bán đảo Crimea cũng khiến Việt Nam đắn đo về độ tin cậy của Nga với tư cách là nhà cung cấp. Cuộc chiến xâm lược Ukraine của Nga và việc phương Tây siết chặt trừng phạt còn làm cho các mối ngờ vực của Hà Nội thêm sâu sắc.
Chiến đấu cơ Su-30MK2 của Không quân Việt Nam diễn tập trên bầu trời Hà Nội, ngày 03/11/2022. AFP – Nhac Nguyen
Mua của Mỹ ?
Vậy trước những khó khăn mà ngành hàng không vũ trụ Nga đang phải đối mặt, liệu Việt Nam có tìm đến các đối tác khác ? Có nhiều dấu hiệu cho thấy Hà Nội đang nhắm đến mua vũ khí của Mỹ. Năm 2016, việc Hoa Kỳ dỡ bỏ lệnh cấm bán vũ khí cho Việt Nam, mở đường cho hai nước tăng cường hợp tác quốc phòng.
Năm 2021, Hà Nội đặt mua 12 máy bay huấn luyện Beechcraft T-6 Texan, rồi phi công Việt Nam tham gia các khóa học tiếng Anh ở Mỹ và ở trong nước. Truyền thông Việt Nam cũng đưa tin Hà Nội để mắt đến F-16 Fighting Falcon đã qua sử dụng (các máy bay mới của Mỹ như F-35 nằm ngoài khả năng ngân sách của Việt Nam).
Tuy nhiên, điều này sẽ đặt Việt Nam trước một số rủi ro lớn. Thứ nhất, việc tích hợp các loại máy bay F-16 do Mỹ sản xuất cùng với các chiếc máy bay của Nga mà không quân Việt Nam hiện có như Su-27 và Su-30 sẽ là một thách thức lớn trong việc thiết lập chương trình huấn luyện và bảo trì song song các loại máy bay mới.
Thứ hai, Quốc hội Mỹ là bên ra quyết định sau cùng về mọi giao dịch quốc phòng. Một số thượng nghị sĩ Mỹ có thể phản đối việc chuyển giao F-16 với lý do Việt Nam là một nước phi dân chủ. Và sau cùng, Hà Nội cũng phải xem xét đến yếu tố Trung Quốc. Một điều chắc chắn là Bắc Kinh theo dõi sát sao việc Hoa Kỳ bán vũ khí cho các đối thủ ở Biển Đông.
Việt Nam cũng có thể tránh căng thẳng Mỹ - Trung bằng cách chọn mua JAS-39 Gripen của Thụy Điển hoặc KAI T-50 của Hàn Quốc. Nhưng các loại máy bay này đều dựa vào công nghệ Mỹ nên cũng phải có đèn xanh từ Washington.
Bất chấp những vấn đề mà ngành hàng không vũ trụ Nga phải đối mặt, họ vẫn có thể đóng một vai trò nào đó cho tương lai của VPAF. Nếu đúng như tường thuật từ New York Times, theo đó, Việt Nam đã bí mật mua vũ khí từ Nga trị giá 8 tỷ đô la bằng cách sử dụng lợi nhuận từ liên doanh năng lượng chung của cả hai nước ở Bắc Cực, nhằm tránh các trừng phạt của phương Tây, thì thỏa thuận này rất có thể liên quan đến máy bay chiến đấu Su-30 hoặc Su-35.
Trong bối cảnh này, Hà Nội dường như tính toán rằng, tiếp tục chơi với "con quỷ" Nga mà mình đã biết rõ có lẽ sẽ tốt hơn là đi theo "con ma" Mỹ mà mình chưa biết gì, tác giả kết luận !
Minh Anh
Nguồn : RFI, 06/02/2024
Biển Đông : Trung Quốc công khai đưa chiến đấu cơ đến Hoàng Sa (RFI, 21/06/2019)
Đài truyền hình Mỹ CNN hôm 21/06/2019 dựa trên các hình ảnh vệ tinh cho biết Trung Quốc đã đưa ít nhất bốn chiến đấu cơ J-10 đến đảo Phú Lâm, thuộc quần đảo Hoàng Sa cưỡng chiếm của Việt Nam. Đây là lần đầu tiên kể từ năm 2017 có bằng chứng loại máy bay tiêm kích này được triển khai tại Biển Đông.
Ảnh vệ tinh của tổ chức CSIS Asia Maritime Transparency Initiative chụp các hệ thống vũ khí mới, gồm cả các chiến đấu cơ J-11, trên đảo Phú Lâm, Hoàng Sa ngày 12/05/2018. Courtesy CSIS Asia Maritime Transparency Initiative/DigitalGlobe
Các chuyên gia khi quan sát những ảnh chụp này đã nhận định, các phi cơ J-10 đậu công khai ngoài trời cùng với các thiết bị, không có các thùng dầu phụ, cho thấy chúng đã được tiếp nhiên liệu ngay trên đảo và đã hiện diện ít nhất 10 ngày. Họ đặt câu hỏi vì sao Bắc Kinh lại muốn phô trương như vậy.
Ông Carl Schuster, cựu quan chức trung tâm tình báo phối hợp của bộ chỉ huy Thái Bình Dương, cho rằng Trung Quốc muốn "khẳng định Hoàng Sa là lãnh thổ của họ, và họ có thể đưa chiến đấu cơ đến bất kỳ nơi nào họ muốn. Đồng thời họ chứng tỏ là Bắc Kinh có thể mở rộng năng lực không quân trên Biển Đông theo ý mình".
Sự kiện này diễn ra trong bối cảnh ông Tập Cận Bình chuẩn bị gặp tổng thống Mỹ Donald Trump trong hội nghị G20 tổ chức tại Nhật Bản tuần tới.
J-10 là loại chiến đấu cơ có tầm hoạt động 500 dặm (740 km), có thể bao phủ phần lớn Biển Đông và các tuyến đường hàng hải quan trọng tại đây.
Phú Lâm là đảo lớn nhất tại quần đảo Hoàng Sa, đã bị Trung Quốc dùng vũ lực chiếm từ tay quân đội Việt Nam Cộng Hòa năm 1974, được đặt tên mới là Vĩnh Hưng.
Hiện chưa thấy phía Việt Nam lên tiếng. Điều đáng ghi nhận là trong cuộc họp báo thường kỳ hôm qua, phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Việt Nam Lê Thị Thu Hằng đã yêu cầu Trung Quốc "giáo dục các nhân viên", không để tái diễn tình trạng xua đuổi, tịch thu tài sản của các tàu đánh cá Việt Nam tại vùng biển Hoàng Sa.
Thụy My
******************
Đặc khu kinh tế Trung Quốc tại Cam Bốt bác bỏ cáo buộc về né thuế (RFI, 21/06/2019)
Đặc khu kinh tế Sihanoukville do Trung Quốc sở hữu tại Cam Bốt hôm nay 21/06/2019 bác bỏ thông tin là các công ty ở đây đã bị phạt vì đã thay đổi xuất xứ hàng Trung Quốc để né thuế hải quan của Mỹ.
Cảng Sihanoukville, Cam Bốt. Ảnh chụp ngày 28/09/2017. Reuters/Samrang Pring/File Photo
Hôm thứ Tư 19/6, phát ngôn viên đại sứ quán Mỹ Arend Zwartjes trong một email đã xác nhận với hãng tin Reuters là bộ An ninh Nội địa Hoa Kỳ đã thanh tra và phạt một số công ty bên trong đặc khu kinh tế Sihanoukville (SSEZ) vì những công ty này đã thay đổi xuất xứ hàng Trung Quốc thành hàng sản xuất tại Cam Bốt, nhằm tránh thuế hải quan mà chính quyền Donald Trump áp đặt lên Bắc Kinh. Phát ngôn viên này không cho biết thêm chi tiết.
Đặc khu kinh tế Sihanoukville trong một thông cáo đăng trên trang web tối qua đã bác bỏ cáo buộc trên đây, nói rằng họ đã kiểm tra nội bộ, nhưng không thấy đơn vị nào trong số 29 công ty tại đây có sản phẩm xuất khẩu sang Hoa Kỳ bị hải quan Mỹ thanh tra và phạt.
Thông cáo tỏ ý tiếc là thông tin trên đã "gây phương hại sâu sắc cho uy tín của SSEZ", khẳng định "luôn cổ vũ các cơ sở trong đặc khu chấp hành luật lệ, kiên quyết phản đối các hoạt động bất hợp pháp".
Đại sứ quán Mỹ từ chối bình luận về thông cáo trên.
Trong tháng này, hải quan Việt Nam loan báo phát hiện nhiều trường hợp hàng Trung Quốc đội lốt "Made in Vietnam" để xuất khẩu sang Hoa Kỳ, né tránh mức thuế bị Washington áp đặt trong thương chiến Mỹ-Trung.
Reuters ghi nhận Trung Quốc là nước cung cấp viện trợ và nhà đầu tư lớn nhất của Cam Bốt, với hàng tỉ đô la viện trợ phát triển và cho vay trong khuôn khổ dự án "Một vành đai, một con đường". Phnom Penh từng tích cực ủng hộ Bắc Kinh, khiến hội nghị của ASEAN không ra được thông cáo chung về Biển Đông.
Thụy My
