 | Tổng quan: | 3093301 |
Philippines hứa bồi thường cho hai ngư dân Việt Nam bị bắn chết (RFA, 26/10/2017)
Philippines lên tiếng xin lỗi và hứa sẽ bồi thường cho hai ngư dân Việt Nam bị lính Hải quân của nước này bắn chết tại vùng biển ngoài khơi Mũi Bolinao, tỉnh Pangasinan hồi ngày 23 tháng 9 vừa qua.
Bộ trưởng Bộ Quốc Phòng Delfin Lorenzana Photo : AP
Hãng thông tấn AFP dẫn lời xin lỗi của Bộ trưởng Quốc Phòng Phi tại cuộc họp với người tương nhiệm của Việt Nam vào vào ngày 26 tháng 10.
Thông báo của Bộ Quốc Phòng Philippines cho biết Bộ trưởng Bộ Quốc Phòng Delfin Lorenzana nói rằng Tổng thống Rodrigo Duterte bảo đảm sẽ bồi thường thích đáng cho hai ngư dân Việt Nam bị thiệt mạng, nhưng số tiền bồi thường không được cho biết chính xác là bao nhiêu.
Hai ngư dân xấu số người Việt đi trên chiếc tàu đánh cá PY96173TS thuộc tỉnh Phú Yên.
Xin được thưa thêm, hồi năm 2013, Manila cũng từng xin lỗi Đài Bắc do lực lượng tuần duyên Phi đã bắn chết một ngư dân Đài Loan vì cho rằng ngư dân này đánh bắt trong khu vực lãnh hải của Phi.
Vào năm ngoái, Tổng thống Rodrigo Duterte ra lệnh thả 17 ngư dân Việt Nam bị bắt giữ trong khi đánh bắt tại vùng biển của Philippines.
*********************
Philippines hứa đền bù gia đình hai ngư dân Việt bị bắn chết (RFI, 26/10/2017)
Theo thông cáo của bộ Quốc Phòng Philippines và được AFP trích dẫn hôm nay 26/10/2017, trong cuộc hội đàm với Bộ trưởng quốc phòng Việt Nam Ngô Xuân Lịch tại Manila, nhằm thúc đẩy hợp tác song phương, đặc biệt là trong lĩnh vực biển, Bộ trưởng quốc phòng Philippines Delfin Lorenzana đã bày tỏ lời xin lỗi về việc hai ngư dân Việt Nam bị hải quân Philippines bắn chết.
Một lính Philippines gác tại tàu cá Việt Nam, gần thị trấn Sual, tỉnh Pangasinan, bắc Manila, 2/11/2016.TED ALJIBE / AFP
Theo thông cáo, bộ trưởng Lorenzara cũng đồng thời nhắc lại lời hứa của tổng thống Rodrigo Duterte là gia đình các ngư dân qua đời sẽ được đền bù thỏa đáng. Tuy nhiên, người ta không rõ mức độ đền bù ra sao.
Ngày 23/09, hải quân Philippines đã truy đuổi và nổ súng vào các tàu đánh cá của Việt Nam làm hai ngư dân thiệt mạng và bắt giữ năm người khác.
Các tàu đánh cá của Việt Nam bị cáo buộc xâm phạm và đánh bắt trái phép trong vùng biển thuộc chủ quyền Philippines.
Đây không phải là trường hợp đơn lẻ. Các ngư dân nước ngoài thường bị bắt giữ vì đánh bắt trái phép. Năm ngoái, tổng thống Duterte đã ra lệnh thả 17 ngư dân Việt Nam bị bắt trong vùng biển của Philipines.
Năm 2013, chính quyền Manila cũng đã phải xin lỗi Đài Bắc do vụ tuần duyên Philippines đã bắn chết một ngư dân Đài Loan bị cáo buộc đánh bắt trái phép trong vùng biển của Philippines.
RFI tiếng Việt
Hai ngư dân Việt Nam thiệt mạng và 5 ngư dân khác bị Hải quân Philippines bắt giữ vì đánh cá trộm ở khu vực biển cách thị trấn Bolinao miền Bắc của Philippines khoảng 30 hải lý, tức thuộc khu vực biển Đông hôm thứ bảy ngày 23 tháng 9 vừa qua.
Một ngư dân Trung Quốc ngồi trên một trong 3 chiếc tàu cá Trung Quốc bị Philippines bắt giữ ở cảng Zamboanga miền Nam Philippines hoome 21/3/2007- AFP
Người phát ngôn của quân đội địa phương Philippines, Trung Úy Jose Covarrubias cho báo chí biết tàu tuần tra của Philippines đã phát hiện 6 tàu cá Việt Nam sử dụng đèn cực mạnh để thu hút cá và đã đuổi theo 6 tàu cá này. Trong quá trình truy đuổi, một tàu đã đâm vào tàu tuần tra của Philippines.
Bộ Ngoại giao Philippines cho biết hải quân Philippines đã bắn những phát đạn cảnh báo sau khi tàu Việt Nam có hành động đâm tàu nguy hiểm. Báo cáo của cảnh sát hôm thứ hai xác định những vết đạn bắn trên hai xác nhạn nhân người Việt trong khi chiếc tàu cá cũng có 6 vết đạn. Cảnh sát cho biết xác các nạn nhân sẽ được khám nghiệm.
Giáo sư Carl Thayer thuộc Học viện Quốc phòng Úc nhận định về vụ bắn chết hai ngư dân Việt Nam của Philippines với đài Á Châu Tự Do :
Việt Nam và Philippines là hai nước có quan hệ đối tác chiến lược và vụ việc vừa xẩy ra không phải là một thái độ mà một nước thành ASEAN sử dụng đối với nhau… Các nước ASEAN không nên giết ngư dân của nhau như vậy. Họ phải hợp tác với nhau, họ có thể bắt giữ ngư dân và gửi trả họ về nước, có thể thu giữ tàu của ngư dân, nếu ngư dân phạm luật thì họ có thể bắt giữ và thực hiện các biện pháp pháp lý nếu họ vi phạm luật địa phương. Việc ngư dân Việt Nam hay Indonesia đi vào vùng nước của nhau nên được quy định cụ thể vì nó xảy ra thường xuyên. Câu hỏi đặt ra là tại sao Philippines không làm tương tự với Trung Quốc nhưng tất nhiên tôi không cho rằng họ nên làm như vậy với bất cứ ai.
Ngay sau vụ việc, vào ngày 24/9, Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam Phạm Bình Minh hiện đang ở New York dự phiên họp 72 Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc đã lên tiếng phản đối việc sử dụng vũ lực đối với ngư dân và đề nghị phía Philippines khẩn trương điều tra, làm rõ vụ việc.
Theo báo chí trong nước, vào chiều cùng ngày 24/9, Đại sứ quán Việt Nam tại Philippines đã cử đại diện đến thăm lãnh sự các ngư dân đang bị giam giữ, động viên tinh thần cá ngư dân và tìm hiểu thêm thông tin liên quan.
Chủ tịch Hội Nghề Cá Việt Nam, ông Nguyễn Việt Thắng, vào chiều tối ngày 25 tháng 9, cho Đài Á Châu biết phản ứng ban đầu của hội nghề nghiệp này đối với sự vụ ngư dân Việt bị phía Philippines bắn chết :
Trước hết phản đối hành xử gọi là ‘vô nhân đạo’ của bên Philippines. Hai phía đã có trao đổi, làm việc với nhau ; đặc biệt vừa rồi tổng thống Philippines qua thăm Việt Nam và có một số giải quyết rất nhân đạo đối với ngư dân Việt Nam. Nhưng không biết sao lại xảy ra vụ việc như thế ; nên trước hết chúng tôi phản đối. Còn mọi chi tiết nữa phải phối hợp với Bộ Ngoại giao để xem xét nguyên nhân, lý do.
Phát biểu bên lề phiên họp Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc, Bộ trưởng Ngoại giao Philippines Alan Caytano nói rằng Philippines bày tỏ sự cảm thông về những mất mát về người và đảm bảo là phía Philippines sẽ tiến hành một cuộc điều tra công bằng và đầy đụ về vụ việc này.
Giáo sư Carl Thayer cho rằng hai nước sẽ cố gắng làm dịu tình hình sau vụ việc :
Theo tôi hai bên sẽ cố gắng làm dịu tình hình. Tôi không nghĩ là Tổng thống Philippines muốn gây hấn với Việt Nam bởi hai nước cũng vốn đã có tranh chấp về chủ quyền ở biển Đông rồi. Chúng ta phải nhìn vào vụ việc một cách cụ thể, rồi liệu Philippines có điều tra thỏa đáng không. Hy vọng là trong tương lai hai nước sẽ có được những chính sách thích hợp để tránh trường hợp tương tự xảy ra. Việt Nam cũng có thể sẽ giáo dục cho ngư dân nước mình nơi nào họ có thể được quyền đánh bắt cá.
Hồi năm 2013 tuần duyên Philippines cũng đã bắn một tàu cá của Đài Loan và giết chết một ngư dân. Sự việc đã gây căng thẳng quan hệ hai nước. Điều tra sau đó cho thấy phía Philippines cũng có những sai sót và Philippines đã phải đưa lời xin lỗi.
Đây không phải là lần đầu tiên ngư dân Việt Nam gặp rắc rối với phía Philippines khi đánh cá ở vùng biển Đông. Hồi tháng 8 vừa qua, Hải quân Philippines cũng đã đuổi theo một tàu cá của Việt Nam cách vùng khí tự nhiên Malampaya của Philippines khoảng 20 hải lý. Hải quân Philippines sau đó đã lên tàu cá Việt Nam kiểm tra và thu giữ được những phần của cá mập đã bị xẻ thịt và giữ đông lạnh. 10 ngư dân Việt Nam sau đó đã bị kiện về tội đánh bắt trộm.
Hồi tháng 8 năm ngoái, Philippines cũng bắt giữ 17 ngư dân Việt Nam vì đánh cá trộm. Sau đó Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte đã ra lệnh thả những ngư dân này về Việt Nam.
Ngoài Philippines, ngư dân Việt Nam thời gian qua cũng bị bắt giữ, đốt tàu khi đánh cá ở những vùng biển khác như ở Indonesia hay các vùng đảo ở Thái Bình Dương như Palau, Papua New Guinea, Australia, và New Caledonia. Giải thích về tình trạng này, Giáo sư Carl Thayer cho rằng nguyên nhân chính là do nguồn cá ở khu vực biển Đông đang cạn kiệt trong khi chính phủ Việt Nam và Trung Quốc chưa có được những quy định đầy đủ để bảo vệ nguồn cá. Điều này đã đẩy các ngư dân của mình đánh cá xa bờ và gặp nguy hiểm.
Những ngư dân này đi đánh cá ở vùng biển nước ngoài vì một vấn đề lớn hơn là sự hợp tác giữa các nước chống sụt giảm nguồn cá và ô nhiễm biển ở biển Đông đã bị lờ đi. Nguồn cá ở đây đã giảm đi và ngư dân bị đẩy ra xa về phía Nam, đặc biệt là ngư dân Việt Nam và Trung Quốc.
Một nghiên cứu hồi năm 2016 của Giáo sư John McManus, thuộc khoa sinh vật và sinh thái trường đại học Miami, Hoa Kỳ cho thấy nguồn cá tại các vùng quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa đang bị suy giảm nghiêm trọng vì hoạt động đánh bắt cá quá mức và sự phá hoại hàng loạt của các rạn san hô, nơi sinh sống và nguồn thức ăn của cá. Theo đánh giá của giáo sư McManus hiện Trung Quốc là nước phá hoại nhiều nhất môi trường khu vực biển Đông. Việc xây lấp các đảo nhân tạo của Trung Quốc tại vùng biển này đã phá hủy khoảng 99% rạn san hô ở khu vực này.
RFA tiếng Việt
*******************
Philippines trấn an Việt Nam sẽ điều tra vụ ngư dân Việt bị bắn chết (VOA, 25/09/2017)
Chính phủ Philippines hôm thứ Hai nói rằng một tàu cá Việt Nam đã có "những động thái vô cùng nguy hiểm" khi đâm vào một tàu hải quân Philippines trong một cuộc rượt đuổi, khiến thủy thủ Philippines bắt buộc phải nổ súng cảnh cáo, sau đó phát hiện hai người Việt đã tử vong trên tàu.
Tàu đánh cá của ngư dân Việt Nam.
Bản tin của hãng thông tấn AP hôm 24/9 tường thuật rằng sự cố chết người xảy ra vào sáng sớm thứ Bảy 23/9 ngoài khơi bờ biển Tây Bắc Philippines, và trong cùng ngày Ngoại trưởng Philippines Peter Cayetano đã báo tin với vị tương nhiệm Việt Nam bên lề một buổi họp tại trụ sở Liên Hiệp Quốc ở New York. Ông Cayetano hứa với Ngoại trưởng Phạm Bình Minh rằng chính phủ nước ông sẽ thực hiện một cuộc điều tra công bằng.
Thông cáo của Bộ Ngoại giao công bố ở Manila dẫn lời ông Cayetano nói với ông Minh : "Chúng tôi xin chia buồn về những mất mát sinh mạng đáng tiếc này và chúng tôi sẽ tiến hành một cuộc điều tra công bằng và đầy đủ vào sự cố này".
Vẫn theo tin AP, ông Cayetano còn trấn an rằng 5 ngư dân Việt Nam khác đang bị chính quyền Philippines câu lưu sẽ được đối xử tử tế, và các giới chức Việt Nam được tự do tiếp xúc với họ.
Hôm 24/9 một giới chức an ninh Philippines lên tiếng với điều kiện danh tính được giữ kín, nói với hãng tin AP rằng vụ chạm trán diễn ra gần bờ biển Philippines và không có liên quan tới các cuộc tranh chấp chủ quyền Biển Đông.
Giới chức an ninh cho hãng tin AP biết các tàu của người Việt đã dùng đèn pha chiếu sáng để thu hút cá, là điều bị pháp luật Philippines nghiêm cấm.
Báo Nikkei Review dẫn lời Bộ Ngoại giao Philippines ở Manila cho biết một chiếc tàu tuần tra của hải quân Philippines phát hiện 6 tàu đánh cá Việt Nam cách Mũi Bolinao, tỉnh Pangasinan của Philippines, khoảng 63 km, sâu bên trong vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lý (370 km) của Philippines.
Phía Philippines nói tàu Philippines đuổi theo các tàu cá Việt Nam, một chiếc tàu Việt Nam đã có "động thái nguy hiểm", tông vào mạn trái tàu tuần duyên Philippines, buộc các thủy thủ Philippines phải nổ súng cảnh cáo, và khi lên tàu, phát hiện hai ngư dân đã thiệt mạng, 5 thuyền viên khác trên tàu đầu hàng và bị câu lưu".
Báo Nikkei của Nhật Bản nói thông báo của Philippines không nói rõ liệu các phát súng cảnh cáo đã giết chết các ngư dân người Việt hay không. Ngoại Trưởng Cayetano cho biết các nhà điều tra của Hải quân, Đội Tuần Duyên và Cảnh sát Quốc gia Philippines đã được phái tới Pangasinan để tiến hành điều tra.
Phía Philippines khẳng định là chiếc tàu hải quân của họ đã tuân thủ các quy định đòi hỏi trong các vụ chạm trán trên biển.
Theo Cổng Thông tin của chính phủ Việt Nam, Bộ Ngoại giao đã chỉ đạo Đại sứ quán Việt Nam tại Philippines liên hệ với các cơ quan chức năng của Philippines, kể cả Bộ Ngoại giao và Bộ Quốc phòng, để xác minh thông tin và tiến hành các biện pháp bảo hộ công dân cần thiết.
Trang mạng này xác nhận là chiều ngày 24/9, Đại sứ quán Việt Nam tại Philippines đã cử đại diện đến thăm lãnh sự các ngư dân bị giam giữ.
Báo điện tử của chính phủ Việt Nam cho biết Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh đã "phản đối việc sử dụng vũ lực đối với ngư dân và đề nghị Philippines điều tra, làm rõ vụ việc".
Theo AP, vụ chạm trán gây tử vong nêu bật nguy cơ tiềm ẩn của các sự cố tương tự do các tuyên bố chủ quyền chồng chéo trong một khu vực nơi có nhiều cạnh tranh để tranh bắt hải sản, khai thác dầu và khí đốt cùng những tài nguyên khác.
*****************
Cảnh sát biển Philippines bắn chết hai ngư dân Việt Nam (RFI, 25/09/2017)
Manila ngày 25/09/2017 thông báo hai ngư dân Việt Nam thiệt mạng, năm người khác bị bắt giữ, trong vụ đụng độ với tàu tuần tra của Hải Quân Philippines hôm 23/09/2017 trong vùng mũi Bolinao, tỉnh Pangasinan, phía tây bắc Philippines.
Binh sĩ Philippine canh gác tại một tàu cá Việt Nam, neo tại thị xã biển Sual, tỉnh Pangasinan, phía bắc Manila. Ảnh chụp ngày 2/11/2016. TED ALJIBE / AFP
Hãng tin Pháp AFP, trích dẫn nguồn tin từ bộ Ngoại Giao Philippines, thông báo đụng độ giữa lực lượng tuần tra Philippines với các thuyền viên Việt Nam diễn ra ngoài khơi thị trấn Bolinao, cách bờ khoảng 56 cây số. Vẫn theo thông cáo nói trên, tàu cá Việt Nam đã có "hành vi rất nguy hiểm".
Một phát ngôn viên quân sự Philippines trong khu vực nói rõ đã phát hiện tổng cộng sáu tàu cá Việt Nam đánh bắt trái phép trong vùng biển thuộc chủ quyền của Philippines. Lực lượng an ninh Philippines nổ súng sau khi một trong số sáu tàu cá Việt Nam đã "đâm vào tàu" của cảnh sát biển Philippines.
Trong cuộc truy đuổi, năm thuyền viên Việt Nam bị bắt, hai ngư dân Việt Nam thiệt mạng.
Đang dự khóa họp Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc tại New York, ngoại trưởng Philippines Alan Peter Cayetano cam kết với đồng nhiệm Việt Nam Phạm Bình Minh, Manila sẽ cho "mở điều tra một cách công bằng", Philippines sẽ đối xử tốt với năm ngư dân đang bị bắt giữ và Manila gửi lời chia buồn đến gia đình hai ngư dân Việt Nam thiệt mạng.
Về phía Việt Nam, bộ Ngoại Giao yêu cầu chính quyền Manila "có những biện pháp nghiêm khắc" trong trường họp có những sai sót từ phía cảnh sát biển Philippines.
Thanh Hà
