 | Tổng quan: | 3085870 |
Trong những tuần gần đây, các nhà phân tích tình hình thế giới đã lên tiếng báo động về chính sách của Donald Trump đối với các nước Đông Nam Á.
Trong bài "Trump chuẩn bị trao quyền lãnh đạo thế giới cho Trung Quốc" (Trump prepares to pass the world leadership baton to China) đăng trên tờ Washington Post ngày 16/3/2017, bình luận gia Fareed Zakaria đã nhận định : "Trump đã ôm ấp một chính sách rút lui khỏi thế giới, mở ra một không gian mà Đảng Cộng sản Trung Quốc đang háo hức…".
Tạp chí Nikkei Asian Review ngày 3/2/2017 báo động "Tập Cận Bình tìm cách tiếp cận Donald Trump từ phía sau" (Xi Jinping's back channel to Donald Trump).
Ngay cả hãng thông tấn Sputnik của Nga cũng đưa ra lời cảnh cáo của chuyên viên Nga : "Mỹ-Trung thỏa hiệp trên Biển Đông, ASEAN nguy ngập" (US-China compromise on South China sea, ASEAN threat), v.v.
Gặp gỡ giữa Ngoại trưởng Hoa Kỳ Rex Tillerson và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Bắc Kinh ngày 19/03/2017
Đó là những chuyện đang thật sự xảy ra chứ không phải là trò chơi thả bong bóng.
Các âm mưu bị lộ diện
Trong các bài trước, chúng tôi đã đề cập đến hai mưu đồ quan trọng trong chính sách đối ngoại của Trump :
- Mưu đồ thứ nhất là phá vỡ Liên Hiệp Âu Châu và NATO và hủy bỏ cấm vận cho Nga để ExxonMobil có thể quay trở lại khai thác dầu mỏ ở Tây Siberia và chuyển bằng ống qua bán ở các nước Châu Âu.
- Mưu đồ thứ hai là lấy danh nghĩa tiêu điệt ISIS, đem quân tái chiếm Iraq và đóng luôn tại đó để ExxonMobil có thể quay trở lại độc quyền khai thác dầu ở Iraq, một nước có khả năng sản xuất dầu lớn thứ ba trên thế giới.
Các nhà lãnh đạo Mỹ và Tây phương đã nhận ra các âm mưu này ngay từ khi Donald Trump được đưa ra tranh cử Tổng thống Mỹ, nên đã có các biện pháp để ngăn chặn. Donald Trump đang sa vào cái bẩy quan hệ với Nga ngoài vòng luật pháp, vi phạm đạo luật Logan Act, khởi đầu là vụ tướng Michael Flynn, rồi đến vụ con rể Trump là Jared Kushner.
Nay các chuyên gia đang quan tâm đến sự thỏa hiệp giữa Trump với Trung Quốc về hai mục tiêu chính :
(1) Đưa ExxonMobil quay trở lại khai thác dầu khí ở ngoài khơi bờ biển Việt Nam, và
(2) gia đình Trump có thể tiếp tục phát triển việc kinh doanh với Trung Quốc.
Các âm mưu nói trên đều chỉ nhắm phục vụ các quyền lợi của giới tài phiệt dầu mỏ Mỹ và quyền lợi của gia đình Trump, bất chấp những hậu quả nguy hại đối với nền an ninh và kinh tế của nước Mỹ cũng như thế giới.
Donald Trump trúng kế Trung Quốc ?
Trong thời gian tranh cử, Donald Trump đã nhiều lần tuyên chiến với Trung Quốc, như lên án Bắc Kinh thao túng nhân dân tệ để có lợi trong xuất khẩu, tố cáo Trung Quốc ăn cướp công ăn việc làm của người Mỹ, đe dọa sẽ đánh thuế đến 45% vào hàng xuất khẩu của Trung Quốc vào Mỹ… Giới quan sát lo ngại nếu những tuyên bố này trở thành hiện thực thì một cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung là điều khó tránh khỏi, chưa nói đến các quan hệ địa chính trị khác. Nhưng nay Trump đang làm ngược lại nhưng điều ông ta đã nói. Tại sao ?
Tại vì Trung Quốc thừa hiểu Trump chỉ là một con ngựa non háu đá, lại rất thích "đồ ngọt" nên đem kẹo ra dụ.
Khi Hoa Kỳ lên án Trung Quốc không kiềm chế để Bắc Hàn lộng hành, hôm 25/1/2017 Trung Quốc ban hành lệnh : "Cấm xuất khẩu sang Cộng hòa dân chủ nhân dân Triều Tiên vật tư, linh kiện, kỹ thuật liên quan đến vũ khí sát thương quy mô lớn và các phương tiện chuyên chở chúng, và các loại vũ khí thông thường cũng được nêu trong bản công bố này".
Ngay trong vụ tập đoàn ZTE, một tập đoàn kinh tế lớn thứ tư của Trung Quốc trên thị trường chứng khoán, vi phạm lệnh cấm vận, bán phần cứng và phần mềm do các công ty công nghệ nổi tiếng nhất của Mỹ chế tạo cho các mạng viễn thông lớn nhất ở Iran và bị phạt phải trả ngay khoản tiền 892 triệu USD, cùng "mức phạt treo" 300 triệu USD trong 7 năm tới nếu tái phạm, Trung Quốc vẫn im lặng chấp hành… Nhiều người vui sướng reo mừng vì tin rằng Trung Quốc đang sợ Trump. Nhưng chuyện không đơn giản như vậy !
Trong khi các nhà lãnh đạo và các cơ quan truyền thông Mỹ cũng như thế giới đang coi Trump là một sự đe dọa cho hòa bình, ổn định và an ninh của thế giới (a threat to world peace, stability and security), Trung Quốc lại tỏ ra hòa hoãn với Trump.
Tờ The Diplomat ngày 25/3/2017 đăng bài "Tại sao cộng đồng mạng Trung Quốc lại yêu thích Donald Trump ?" (Why Do Chinese Netizens Love Donald Trump ?) của bà Yan Gu, một nhà nghiên cứu người Hoa ở Washington DC, trong đó bà viết :
"Thật không dễ dàng gì để quên đi những lời chỉ trích mạnh mẽ của Trump nhằm vào Trung Quốc trong chiến dịch tranh cử... Tuy nhiên trong khi truyền thông Hoa Kỳ đánh đập Donald Trump tơi bời, công kích Trump như một trò đùa thì các cuộc thảo luận trên truyền thông mạng xã hội Trung Quốc lại ghi nhận ông một cách nghiêm túc".
Ngay cả hai diễn đàn truyền thông trực tuyến lớn nhất của Trung Quốc, như Baidu Tieba hay Baidu Post Bar, cũng công khai ủng hộ Trump : "Đây là nơi dành cho những ai ủng hộ Trump" ! Donald Trump cũng được tặng hai biệt danh nổi tiếng trên mạng xã hội Trung Quốc Baidu Tieba, một là "Trump Dad", hai là "Hoàng đế Trump"...
Tuy nhiên, chẳng ai tin rằng Trung Quốc đang hành động theo cảm tính như những người ái mộ Trump ở Mỹ. Nhiều người tin rằng Trung Quốc đang thực hiện khẩu hiệu của Đặng Tiểu Bình : "Bất luận mèo trắng hay mèo đen, mèo nào bắt được chuột thì đó là mèo tốt". Và một lần nữa họ đang thành công.
Ngoại trưởng Rex Tillerson gặp gỡ đồng nhiệm, Vương Nghi, Bộ trưởng ngoại giao Trung Quốc tajhi Bắc Kinh ngày 20/03/2017
Trong cuộc gặp gỡ tại Đại Lễ đường nhân dân ở thủ đô Bắc Kinh ngày 19/3/2017, Chủ tịch Tập Cận Bình đã nói với Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson rằng "hợp tác là sự lựa chọn đúng đắn duy nhất đối với hai nước". Trong các lời phát biểu công khai, Ngoại trưởng Tillerson đã lặp lại chủ trương của Tập Cận Bình : "Một Mô thức mới về những Tương quan quyền lực lớn : không có đối đầu hay tranh chấp, tôn trọng lẫn nhau và những giải pháp hai bên cùng có lợi" (A New Model of Great Power Relations : no confrontation or conflict, mutual respect, and win-win solutions). Như vậy Donald Trump đã có cùng một "ngôn ngữ" giống Tập Cận Bình !
Những hiện tượng trước mắt
Trong bài "Jared Kushner, con rể và cố vấn Trump, đuổi theo một cuộc thương thuyết Trung Quốc" (Jared Kushner, a Trump In-Law and Adviser, Chases a Chinese Deal), tờ New York Times ngày 7/1/2017 đã mô tả khá đầy đủ những chuyện làm ăn mờ ám giữa gia đình Trump và Trung Quốc. Những chuyện làm ăn này chúng tôi đã tóm lược trong bài "Chuyện làm ăn mờ ám giữa gia đình Trump với Trung Quốc" phổ biến ngày 23/3/2017. Với nhưng kế hoạch làm ăn này, Trump đã biến khẩu hiệu "Mua hàng Mỹ, thuê người Mỹ" thành "Mua hàng Trung Quốc, thuê người Trung Quốc".
Vế việc khai thác mỏ dầu khí ở ngoài khơi bở biển Việt Nam, có nhiều dấu hiệu cho thấy đã có sự đổi chác giữa Trump - ExxonMobil và Trung Quốc.
Việc thăm dò dầu khí ở bờ biển thuộc vùng cách các tỉnh Đà Nẵng, Quảng Nam và Quảng Ngãi khoảng 100 km đã được ExxonMobil thực hiện từ năm 2007. Vào tháng 7/2008, Trung Quốc đã gây áp lực buộc ExxonMobil ngừng các dự án với Việt Nam tại những khu vực mà Bắc Kinh nói là thuộc chủ quyền Trung Quốc. ExxonMobil khám phá ra mỏ dầu khí Cá Voi Xanh ở ngoài khơi Quảng Nam vào năm 2011. Ngay sau đó Bắc Kinh đã cảnh báo các tập đoàn nước ngoài không nên làm ăn với Việt Nam tại các vùng biển Trung Quốc tuyên bố chủ quyền và gây áp lực buộc các công ty này phải rút lui.
Một giàn khai thác dầu khí của ExxonMobil trên Biển Đông
Nhưng ngày 13/1/2017 vừa qua, sau khi Donald Trump thắng cử, ExxonMobil đã quay trở lại ký kết với công ty quốc doanh PetroVietnam khế ước khai thác dầu khí quy mô tại Biển Đông. Điều này cho thấy đã có sự thỏa thuận ngầm giữa Donald Trump và Trung Quốc.
ExxonMobil dự tính sẽ bỏ ra khoảng 10 tỉ USD để khai thác mỏ Cá Voi Xanh. Một hệ thống đường ống dẫn khí đốt dài khoảng 88 cây số sẽ được nối liền từ biển về đất liền, nơi có các cơ sở hoán chuyển thành gas-năng lượng để cung cấp năng lượng cho 4 nhà máy biến điện với tổng năng suất 2.500 megawatts (MW). Các nhà máy điện này được dự trù sẽ hoạt động vào năm 2023.
Biển Đông sẽ đi về đâu ?
1. Về kinh tế :
Hiệp ước Đối tác xuyên Thái Bình Dương (Trans-Pacific Partnership - TPP) được Tổng thống Obama lập ra để bao vây kinh tế Trung Quốc đã bị Đảng Cộng hòa ngăn chặn và bị Tổng thống Donald Trump ký sắc lệnh hủy bỏ ngay sau khi vừa nhận chức. Một hiệp ước khác có tên là "Hiệp định Kinh tế toàn diện khu vực" (Regional Comprehensive Economic Partnership - RCEP) được 16 quốc gia tham gia hình thành để thay thế TPP nhưng không có Mỹ mà lại có Trung Quốc. Tại một cuộc hội thảo ở Singapore ngày 22/3/2017, ông Iman Pambagyo, trưởng Hội đồng Thương thuyết của Hiệp định đã tuyên bố : "Tôi đánh cược là RCEP sẽ được ký kết vào năm sau".
Chuyên gia Fareed Zakaria nhận xét :
"Sức mạnh ngoại giao ngày càng tăng của Trung Quốc có ý nghĩa quan trọng. Một người đứng đầu chính phủ Châu Á gần đây đã nói với tôi rằng trong tất cả các hội nghị khu vực, Washington gửi đến hai nhà ngoại giao, trong khi Bắc Kinh gửi đến hàng chục. Người Trung Quốc có mặt trong tất cả các cuộc hội họp và các bạn thì lại vắng mặt. Kết quả, ông nói, Bắc Kinh đang ngày càng đặt ra chương trình nghị sự cho Châu Á".
2. Về quân sự :
Chuyên gia Fareed Zakaria nói :
"Chính quyền của Trump muốn có một quân đội lớn mạnh hơn. Nhưng chưa bao giờ Trung Quốc tìm cách cạnh tranh với sức mạnh của Mỹ. Các nhà lãnh đạo Trung Quốc đã cho tôi biết rằng đây là một chiến lược của Liên Xô, từng bị thất bại thảm hại trong thời Chiến tranh Lạnh. Ngụ ý là : Hãy để Washington lãng phí nguồn lực của Ngũ giác đài, trong khi Bắc Kinh sẽ tập trung vào kinh tế, công nghệ và quyền lực mềm".
Tàu chiến Nhật tham gia tập trận với của quốc gia Đông Nam Á trên Biển Đông
Bây giờ Trung Quốc đang đưa ra miếng mồi kinh doanh tại Trung Quốc để câu gia đình Trump đổ tiền của vào, và miếng mồi dầu khí để đổi chác các quyền lợi khác ở Biển Đông. Đó là những "đồ thế chấp" mà Trung Quốc cần. Một khi Donald Trump trở mặt hay sụp đổ, Trung Quốc sẽ xiết những "đồ thế chấp" đó và đẩy cả gia đình Trump lẫn ExxonMobil ra. Donald Trump đang trở thành một thảm họa ở Biển Đông.
Hiện nay, Nhật đang cố gắng thay Mỹ để giữ các nước ở Đông Nam Á, nhất là Việt Nam, đừng đứng hẳn về phía Trung Quốc, sau đó hình thành một lực lượng kinh tế và quân sự khu vực để có thể cầm cự với Trung Quốc.
Ngày 30/3/2017
Lữ Giang
Trung Quốc chuẩn bị cho cuộc gặp Tập - Trump (VOA, 20/03/2017)
Sau chuyến thăm Bắc Kinh của Ngoại trưởng Hoa Kỳ Rex Tillerson, Bộ Ngoại giao Trung Quốc hôm thứ Hai cho biết nước này đã bắt đầu công việc chuẩn bị cho cuộc họp giữa Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump.
Cuộc gặp giữa Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Mỹ Donald Trump có thể diễn ra vào tháng 4/2017.
Chuyến công du đầu tiên tới Châu Á của Ngoại trưởng Tillerson kể từ khi nhậm chức đã kết thức với những lời nói nồng ấm từ ông Tập và một thỏa thuận hợp tác với Trung Quốc về vấn đề Triều Tiên, gác lại những vấn đề phức tạp hơn.
Hai bên dường như đã đạt được một số tiến bộ, bỏ qua một số khác biệt về những vấn đề khó khăn, ít nhất là trước khi có một hội nghị thượng đỉnh giữa ông Tập và ông Trump, có thể là vào tháng tới tại Hoa Kỳ.
Phát ngôn nhân Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh cho biết : "Trong chuyến thăm Trung Quốc của Ngoại trưởng Tillerson, cả hai bên đã có một cuộc thảo luận sâu về việc tổ chức một cuộc họp sớm giữa hai vị nguyên thủ quốc gia và bắt đầu công việc chuẩn bị có liên quan".
"Cả hai bên đều đồng ý giữ liên lạc chặt chẽ về vấn đề này, để đảm bảo thành công suôn sẻ và trao đổi hiệu quả giữa các nhà lãnh đạo quốc gia và trong các lãnh vực khác", bà Hoa nói trong một cuộc họp báo thường nhật mà không cho biết thêm chi tiết và ngày giờ của cuộc gặp.
**********************
Hoa Kỳ đứng giữa Đài Loan và Bắc Kinh (RFA, 20/03/2017)
Phát ngôn viên Hoa Xuân Oánh của Bộ Ngoại giao Trung Quốc nhắc lại quan điểm không thay đổi của Hoa Lục là chống đối việc Hoa Kỳ có ý định bán võ khí cho Đài Loan.
Tổng thống Đài Loan, Bà Thái Anh Văn nói chuyện qua điện thoại với Tổng thống Tân cử Hoa Kỳ Donald Trump hôm 2/12/2016. Courtesy president.gov.tw
Theo bà Hoa Xuân Oánh, Bắc Kinh mong muốn Washington hiểu đây là một vấn đề rất tế nhị, ảnh hưởng trực tiếp đến mối quan hệ song phương.
Phát biểu này được đưa ra sau khi có tin nói rằng Đài Bắc đã liên hệ với chính quyền của Tổng Thống Trump, bàn thảo về việc muốn mua võ khí của Mỹ.
Tin cũng nói là phía Hoa Kỳ đồng ý bán những loại võ khí tối tân hơn để giúp Đài Loan bảo vệ an ninh lãnh thổ, nhưng chưa rõ số võ khí Đài Loan được mua bao gồm những gì.
Tuần rồi khi cho công bố phúc trình quốc phòng, ông Phùng Thế Khoan, Bộ Trưởng Quốc Phòng Đài Loan, nguy cơ bị Trung Quốc tấn công bằng võ lực ngày càng cao, dẫn chứng là hiện Trung Quốc đặt 1,500 phi đạn nhắm vào Đài Loan.
Hôm nay tại Đài Bắc, người đặc trách quan hệ Đài Bắc-Bắc Kinh là bà Katherine Chang cũng lên tiếng nói rằng mong mỏi Hoa Kỳ đừng vì quyền lợi riêng mà quên đi sự sống còn của Đài Loan.
Bà Chang cũng kêu gọi Trung Quốc nên nói chuyện với Đài Loan, để đảm bảo ổn định và hòa bình cho khu vực Châu Á-Thái Bình Dương.
*********************
Trung Quốc lại cảnh cáo Mỹ về khả năng bán vũ khí cho Đài Loan (RFI, 20/03/2017)
Quân lính Đài Loan với hệ thống tên lửa phòng không Avenger do Mỹ chế tạo trong cuộc tập trận thường niên ở Đài Trung (Taichung), miền trung Đài Loan, ngày 17/01/2017 - SAM YEH / AFP
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh ngày 20/03/2017 đã lại nhắc nhở rằng Bắc Kinh luôn phản đối việc Washington bán vũ khí cho Đài Loan. Lời nhắc nhở được đưa ra vào lúc có tin là chính quyền Donald Trump đang chuẩn bị phê duyệt một thương vụ vũ khí lớn cho Đài Loan.
Phát ngôn viên Trung Quốc nói thêm : "Chúng tôi hy vọng phía Mỹ sẽ hoàn toàn nhận thức được tính chất cực kỳ nhạy cảm và tác hại nghiêm trọng của việc bán vũ khí cho Đài Loan". Bà Hoa Xuân Oánh còn thúc giục Washington ngừng bán vũ khí cho Đài Bắc để giữ gìn mối quan hệ giữa Trung Quốc-Mỹ và hòa bình giữa hai bên eo biển Đài Loan.
Theo thông tin được công bố tuần trước tại Hoa Kỳ, chính quyền của tổng thống Donald Trump có thể chấp thuận một hợp đồng vũ khí lớn cho Đài Loan. Cuối năm 2015, chính quyền của ông Obama đã thông qua một hợp đồng vũ khí 1,8 tỷ đô la cho Đài Loan, trong đó có hai hộ tống hạm. Hợp đồng này đã bị Bắc Kinh cực lực đả kích.
Thông tin về khả năng Mỹ bán thêm vũ khí cho Đài Loan được đưa ra vào lúc chính quyền Đài Bắc không che giấu thái độ quan ngại trước khả năng bị Trung Quốc tấn công.
Vào hôm nay, Bộ trưởng Quốc Phòng Đài Loan đã xác nhận với các dân biểu rằng Bắc Kinh đã chĩa loại tên lửa tân tiến DF-16 tầm trung về phía Đài Loan. Cho đến nay, Đài Loan đã nhiều lần báo động về việc Trung Quốc đã bố trí đến 1500 tên lửa, nhắm thẳng vào đảo này, nhưng đây là lần đầu tiên Đài Bắc tiết lộ là loại tên lửa DF-16 nằm trong số này.
Tiết lộ của Bộ trưởng Quốc Phòng Đài Loan được đưa ra một tuần sau khi chính quyền Đài Bắc, lần đầu tiên cho biết là hoàn toàn có đủ khả năng bắn tên lửa về phía Trung Quốc. Lời công nhận này được nêu lên nhân dịp công bố một bản báo cáo quan trọng về nguy cơ Đài Loan bị Trung Quốc tấn công.
Tillerson : Trump 'mong muốn đến thăm Trung Quốc' (BBC, 19/03/2017)
Ngoại trưởng Hoa Kỳ Rex Tillerson nói với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình rằng Tổng thống Donald Trump mong muốn được thăm đất nước của ông Tập và tăng cường sự hiểu biết giữa hai nhà nước.
Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson gặp gỡ Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình hôm 19/3 tại Bắc Kinh.
Ông Tillerson gặp lãnh đạo Trung Quốc tại Đại lễ đường Nhân dân Bắc Kinh, vào chặng kết thúc chuyến công du ở Đông Á của ông.
Ông Tập nói rằng ông rất vui mừng khi thấy được tiến bộ tốt đẹp từ các cuộc gặp của ông Tillerson.
"Ngài đã nói rằng quan hệ Trung - Mỹ chỉ có thể là thân thiện và tôi đánh giá cao điều này", ông Tập nói.
Nhà lãnh đạo Trung Quốc nói thêm rằng ông đã nói chuyện với Tổng thống Mỹ nhiều lần.
Chuyến đi Đông Á của Ngoại trưởng Mỹ diễn ra trong thời điểm Bắc Hàn tiến hành một số động thái thử hỏa tiễn và thiét bị kỹ thuật hỏa tiễn cấp cao.
"Chúng tôi đều kỳ vọng một kỷ nguyên mới cho sự phát triển mang tính xây dựng", ông nói.
Ông Tillerson nói ông Trump "đánh giá rất cao các trao đổi đã diễn ra".
Các vấn đề gây tranh cãi đã không được đề cập, như các chương trình hạt nhân và hỏa tiễn của Bắc Hàn, hoặc tư cách của Đài Loan, mà Trung Quốc tuyên bố là thuộc chủ quyền nước này.
Cuộc gặp trên diễn ra vào lúc quân đội Triều Tiên thử nghiệm một động cơ đẩy mới có cấp độ cao, theo hãng tin nhà nước của Bình Nhưỡng.
'Đã từng chỉ trích'
Washington muốn Trung Quốc, đối tác thương mại chính của Bắc Hàn, sử dụng ảnh hưởng để hạn chế các chương trình vũ khí.
Tổng thống Trump đã đưa ra thông điệp trên Twitter thể hiện những thất vọng vào hôm thứ Sáu, thông điệp viết : "Bắc Hàn đang hành động rất tồi tệ, họ đã "chơi" Hoa Kỳ trong nhiều năm, Trung Quốc đã làm rất ít để giúp đỡ !".
Tiến sĩ Trần Việt Thái nói về chính sách với Châu Á của Mỹ
Các cuộc đàm phán đang được tiến hành chuẩn bị cho một cuộc họp thượng đỉnh tiềm năng diễn ra lần đầu tiên giữa ông Tập và ông Trump vào tháng tới ở Mỹ.
Ông Trump từng lên tiếng chỉ trích Trung Quốc trên nhiều lĩnh vực - bao gồm chính sách tỷ giá hối đoái và các hoạt động của Bắc Kinh ở Biển Đông.
Tuy nhiên, ông đã xoa dịu trong một mức độ nào đó vào tháng Hai bằng cách đồng ý tôn trọng cái gọi là chính sách "Một Trung Quốc", trong đó tuyên bố rằng chỉ có một chính phủ Trung Quốc.
Cuộc gặp gỡ của các nhà lãnh đạo giờ đây có thể nắm giữ chìa khóa về vai trò quyền lực trong tương lai giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.
***********************
Bình Nhưỡng thử động cơ hỏa tiễn để "chào" ngoại trưởng Mỹ Tillerson (RFI, 19/03/2017)
Lãnh đạo Kim Jong-un quan sát cuộc thử nghiệm động cơ tên lửa. Ảnh công bố ngày 19/03/2017. Reuters
Vào lúc chủ tịch Trung Quốc tiếp ngoại trưởng Mỹ tại Bắc Kinh, Bắc Triều Tiên loan báo thử nghiệm thành công động cơ mới trang bị tên lửa "ngang tầm thế giới".
Theo AFP, vụ thử động cơ tên lửa dường như được Bình Nhưỡng cố ý sắp đặt vào lúc ngoại trưởng Hoa Kỳ Rex Tillerson đến Bắc Kinh, sau khi ghé qua Tokyo và Seoul. Cuộc thử nghiệm được lãnh đạo Kim Jong-un khen ngợi là "chiến thắng lịch sử mà thế giới sắp hiểu được ý nghĩa", theo KCNA.
Trong bản tin ngày 19/03/2017, hãng thông tấn chính thức của Bắc Triều Tiên cho rằng với "động cơ thế hệ mới giúp củng cố cơ sở khoa học kỹ thuật" cho phép Bắc Triều Tiên "đạt trình độ thế giới về phóng vệ tinh và can thiệp trong không gian".
Động cơ đưa vệ tinh lên quỹ đạo cũng có thể sử dụng cho tên lửa liên lục địa. Theo giới chuyên gia quốc tế, chương trình không gian dân sự của Bình Nhưỡng chỉ là tấm bình phong bằng vải thưa che đậy kế hoạch chế tạo tên lửa mang đầu đạn hạt nhân.
Trước khi đến Bắc Kinh, ngoại trưởng Mỹ tuyên bố Hoa Kỳ đã có "phương án quân sự" và không loại trừ giải pháp vũ lực. Theo tiết lộ của báo chí Hàn Quốc, kế hoạch mới này mang mật mã "Chiến dịch 5015".
Tú Anh
********************
Tillerson, Tập Cận Bình mong 'kỷ nguyên hợp tác mới' (VOA, 19/03/2017)
Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nói họ mong muốn có một kỷ nguyên hợp tác mới giữa hai nước.
Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Bắc Kinh, ngày 19/3/2017.
Sau khi hai ông có cuộc gặp ngắn ở Bắc Kinh, ông Tillerson cho biết Hoa Kỳ đang hướng tới cuộc họp đầu tiên giữa ông Tập và Tổng thống Donald Trump. Dường như điều này đề cập đến thông tin chưa được xác nhận về kế hoạch để ông Trump và ông Tập gặp nhau ở Florida vào tháng tới.
Ngoại trưởng Tillerson nói : "Tổng thống Trump rất coi trọng các cuộc giao tiếp đã diễn ra giữa ông [Tập] và Tổng thống Trump, đặc biệt là cuộc điện đàm dài trong đó có những trao đổi rất tốt để nâng cao hiểu biết về quan điểm của Trung Quốc liên quan đến mối quan hệ với Hoa Kỳ, cũng như quan điểm của Tổng thống Trump. Và ông mong muốn tăng cường sự hiểu biết đó và cơ hội cho chuyến thăm trong tương lai. "
Ông Tập đã nhắc lại các phát biểu trong cuộc điện đàm của ông với Tổng thống Trump vào tháng trước khi hai nhà lãnh đạo nhất trí tiếp tục thúc đẩy hợp tác Hoa Kỳ - Trung Quốc.
Chủ Tịch Trung Quốc nói : "Chúng ta cần có những nỗ lực chung để thúc đẩy hợp tác giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ, và chúng tôi tin tưởng rằng chúng tôi có thể đảm bảo cho mối quan hệ tiến triển theo cách thức có tính xây dựng trong kỷ nguyên mới. Tôi tin tưởng rằng, miễn là chúng ta có thể làm được điều đó, mối quan hệ chắc chắn sẽ đi đúng hướng".
Các vấn đề gây tranh cãi trong khu vực, hoặc giữa hai nước đã không được đề cập đến.
Trung Quốc là chặng dừng chân thứ ba và cuối cùng trong chuyến công du Châu Á đầu tiên của ngoại trưởng Mỹ. Chuyến đi cũng bao gồm các điểm dừng chân ở Nhật Bản và Hàn Quốc.
*********************
Bắc Hàn thử tên lửa trong lúc Mỹ Trung Họp ở Bắc Kinh (RFA, 19/03/2017)
Cả hai ông Tập Cận Bình Chủ tịch Trung Quốc và Rex Tillerson ngoại trưởng Mỹ đều ca tụng quan hệ giữa hai nước sau buổi gặp mặt ngày hôm nay.
Lãnh tụ Bắc Triều Tiên Kim Jong-un thị sát một cuộc thử nghiệm động cơ tên lửa nhiên liệu rắn (ảnh do Thông tấn xã Trung ương Triều Tiên của Bắc Triều Tiên KCNA phổ biến ngày 24/3/2016).
Ông Tập thì nhắc lại là ông đã nói chuyện với Tổng thống Mỹ Donald Trump hồi tháng vừa rồi theo một thái độ mà ông cho là rất xây dựng. Ông nói với ông Tillerson rằng nếu hai quốc gia đều giữ được thái độ như vậy thì quan hệ giữa hai nước chắc chắn là đi đúng hướng.
Ông Tillerson cũng đáp lời rất nhã nhặn rằng những cuộc đối thoại sẽ làm mạnh hơn quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc, và điều đó sẽ dẫn đến tương lai hợp tác giữa hai quốc gia.
Người ta cho rằng ông ngoại trưởng Mỹ đã bàn vấn đề Triều Tiên và cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ Trung tới đây.
Tuy nhiên Ông Tillerson đã rời Trung Quốc mà không có cuộc họp báo nào.
Ngay lúc ông Tillerson và ông Tập Cận Bình đang gặp nhau ở Bắc Kinh thì Bắc Hàn lại tuyên bố vừa thử thành công một động cơ tên lửa.
Chủ tịch Kim Jong-un của Bắc Hàn nói rằng thành công này là một cuộc cách mạng trong chương trình không gian của quốc gia, và cả thế giới đang chứng kiến chiến thắng vang dội của Bắc Hàn.
Ngoài cuộc thử nghiệm động cơ này, từ đầu năm đến nay Bình Nhưỡng đã hai lần thử tên lửa đạn đạo, những việc bị Hội đồng bảo an Liên Hiệp Quốc ngăn cấm.
Về những leo thang quân sự của Bắc Hàn, ông Rex Tillerson, khi đang thăm Hàn Quốc và Nhật Bản có nói rằng ông không loại trừ dùng khả năng quân sự để bắt Bắc Hàn phải tuân phục.
Tuy nhiên người ta vẫn chưa biết là ông và ông Tập Cận Bình đã nói gì về tình hình Triều Tiên trong cuộc gặp mặt ngày hôm nay 19 tháng 3.
**********************
Bắc Triều Tiên thử nghiệm động cơ tên lửa mới (VOA, 19/03/2017)
Hãng tin KCNA nói lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un đã tới khu vực thử nghiệm và ông Un nói cuộc thử nghiệm đã thành công.
Hãng thông tấn chính thức của Bắc Triều Tiên, KCNA, loan tin hôm Chủ nhật là nước này đã tiến hành thử một loại động cơ tên lửa mới có lực đẩy mạnh trên mặt đất.
Trong cuộc thử nghiệm này, động cơ tên lửa được vận hành trong trạng thái được giữ cố định trên mặt đất, nó không đẩy một tên lửa bay đi.
Theo KCNA, việc khởi động động cơ đã diễn ra tại trạm phóng tên lửa Tongchang-ri, gần biên giới với Trung Quốc. Hãng này đưa tin nhà lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un đã tới khu vực này vào lúc bình minh, "ông đã leo lên một trạm quan sát và ra lệnh bắt đầu cuộc thử nghiệm". KCNA cho hay ông Un nói cuộc thử nghiệm đã thành công.
Cùng từ khu vực này, Bình Nhưỡng đã đưa một vệ tinh vào không gian vào tháng 2/2016 bằng công nghệ tên lửa đạn đạo xuyên lục địa bị cấm.
Trong chuyến đi chính thức đầu tiên của ông tới Châu Á trong tuần này, Ngoại trưởng Hoa Kỳ Rex Tillerson cảnh báo tại Hàn Quốc hôm thứ Sáu rằng chính sách kiên nhẫn chiến lược đối với Bình Nhưỡng đã kết thúc, và việc Mỹ có hành động quân sự đối với Bắc Triều Tiên là một "khả năng được cân nhắc".
Hôm 27/02, ông Dương Khiết Trì, người lãnh đạo ngành ngoại giao Trung Quốc sẽ có mặt tại Washington, để thảo luận với các quan chức hàng đầu của Mỹ về mối quan hệ song phương và những vấn đề cả 2 bên đều quan tâm.
Ngoại trưởng Trung Quốc Dương Khiết Trì. AFP photo
Tin ông Dương Khiết Trì sang Mỹ được Bộ Ngoại giao Trung Quốc loan báo hồi tối hôm qua. Sáng nay, trong cuộc họp báo thường lệ tại Bắc Kinh, phát ngôn viên Cảnh Sảng cho biết thêm một trong mục đích của chuyến đi là sắp xếp cuộc gặp gỡ giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch nước Tập Cận Bình.
Trong 2 ngày có mặt tại Washington, ông Dương Khiết Trì sẽ gặp Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson và Tổng trưởng quốc phòng James Mattis.
Kể từ khi Tổng thống Trump nhậm chức hôm 20 tháng Giêng năm nay, tới giờ ông Dương Khiết Trì là nhân vật cao cấp nhất trong hàng ngũ lãnh đạo Trung Quốc đến Hoa Kỳ.
Chuyến đi được thực hiện giữa lúc quan hệ đôi bên đang gặp khó khăn.
Vài ngày trước đây khi trả lời phỏng vấn của hãng thông tấn Reuters, Tổng thống Trump gọi Trung Quốc là nước vô địch về thao túng tiền tệ để trục lợi khi xuất khẩu hàng sang Mỹ.
Trước ngày nhậm chức, ông Trump còn nói chuyện qua điện thoại với Tổng thống Thái Anh Văn của Đài Loan, đồng thời nêu thắc mắc tại sao Hoa Kỳ phải tôn trọng quy ước chỉ có một nước Trung Hoa mà Bắc Kinh là đại diện chính thức, đồng thời chỉ trích việc Trung Quốc xây dựng, cải tạo những hòn đảo mà Bắc Kinh đang chiếm giữ ở Biển Đông, cũng như chỉ trích Trung Quốc không gây áp lực đúng mức để buộc Bắc Hàn phải ngưng theo đuổi mục tiêu chế tạo võ khí nguyên tử.
Mãi đến đầu tháng này, khi nói chuyện với ông Tập Cận Bình qua điện thoại, Tổng thống Trump mới dịu giọng, xác nhận chính phủ do ông lãnh đạo tôn trọng quy ước chỉ có một nước Trung Hoa, và Đài Loan là một phần lãnh thổ của Hoa Lục.
*****************
Bắc Kinh cử phái viên cao cấp đến làm việc với chính quyền Trump (RFI, 27/02/2017)
Ông Dương Khiết Trì phát biểu tại Đối thoại Chiến lược và Kinh tế Mỹ-Trung, Washington, ngày 24/06/2015. CHRIS KLEPONIS / AFP
Hôm 27/02/2017, Trung Quốc cử phái viên cao cấp nhất đến Hoa Kỳ. Chuyến công du được cho là một hành động của Bắc Kinh muốn sưởi ấm mối quan hệ với Washignton sau hàng loạt công kích của tân tổng thống Mỹ Donald Trump nhắm vào Trung Quốc.
Theo AFP, tối hôm qua, hãng tin Trung Quốc Tân Hoa Xã loan báo, Ủy viên Quốc vụ viện phụ trách đối ngoại Dương Khiết Trì có chuyến công du Mỹ trong hai ngày 27 và 28/02.
Đây là chuyến thăm Mỹ đầu tiên của một quan chức cao cấp nhất chính quyền Bắc Kinh kể từ khi ông Donald Trump bước vào Nhà Trắng hôm 20 tháng Giêng vừa qua.
Chuyến công du diễn ra trong bối cảnh hai cường quốc kinh tế hàng đầu thế giới đang cố gắng xích lại gần nhau sau các phát biểu của tổng thống Trump về quan hệ làm ăn với Trung Quốc cũng như về quan hệ với Đài Loan.
Tân Hoa Xã dẫn lời một chuyên gia về quan hệ quốc tế của Trung Quốc nhân định, chuyến đi của ông Dương Khiết Trì có thể còn nhằm chuẩn bị cho cuộc gặp giữa chủ tịch Tập Cận Bình và tổng thống Donald Trump.
Tuy nhiên, hãng tin Trung Quốc không đưa chi tiết cụ thể nào về chuyến thăm Mỹ của ông Dương Khiết Trì. Bản tin của Tân Hoa Xã chỉ cho biết chung chung là ông Dương Khiết Trì sẽ "hội đàm với các quan chức cao cấp của Mỹ về các quan hệ song phương vì lợi ích chung". Thông tin cũng không cho biết đặc sứ Trung Quốc có được tổng thống Donald Trump tiếp hay không.
Trong chiến dịch vận động tranh cử tổng thống Mỹ, tỷ phú Donald Trump đã không ít lần lên án Trung Quốc cạnh tranh không lành mạnh trong quan hệ làm ăn với Mỹ. Ông Trump còn tố Trung Quốc đã " đánh cắp" hàng triệu công ăn việc làm của người Mỹ.
Sau khi đắc cử, Donald Trump lại liên tục có những phát biểu và động thái làm ảnh hưởng nghiệm trọng đến quan hệ hai nước, trong đó đặc biệt có cuộc điện đàm với tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn, thách thức chính sách một nước Trung Quốc đã được hai nước tôn trọng từ năm 1979. Tuy nhiên, trong cuộc điện đàm với chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình gần đầy, ông Donald Trump đã có thay đổi, với việc cam kết tôn trọng nguyên tắc theo đó Đài Loan là một bộ phận của Trung Quốc.
Anh Vũ
Muốn tránh rủi ro cho nền kinh tế, tăng vị thế và tránh áp lực từ nước Mỹ dưới thời tổng thống Doanld Trump, Trung Quốc có thể sẽ buộc phải đi đến một lựa chọn : thả nổi đồng Nhân dân tệ (CNY-China Yuan). Thế giới một lần nữa sẽ biến động, bất an như năm 2015.
Tờ Bloomberg và FT vừa dẫn lời một số chuyên gia và tổ chức nhận định rằng, Trung Quốc sẽ sớm phải thực sự thả nổi đồng Nhân dân tệ (CNY) và quyết định này có thể một lần nữa sẽ khiến thị trường tài chính thế giới biến động như nửa cuối năm 2015.
Theo Bloomberg, tỷ giá USD/CNY sẽ hoàn toàn được quyết định bởi thị trường và có như vậy Trung Quốc mới có thể tránh tình trạng phải “đốt” kho dự trữ ngoại hối của mình để nhằm kiềm chế đà suy giảm của đồng tiền nước này.
Trước đó, các chuyên gia cáo buộc Trung Quốc đã không thả đồng CNY cho thị trường quyết định như cam kết thông qua cơ chế xác định giá tham chiếu hàng ngày dựa trên diễn biến thị trường, ngay cả khi đồng tiền này được đưa vào giỏ tiền tệ quốc tế của IMF hồi tháng 9/2016, cùng với đồng USD, Euro, Bảng Anh và Yên Nhật.
Đồng CNY bất ngờ tăng mạnh trong vài phiên gần đây tại Hong Kong.
Bất ngờ tăng giá liên tiếp 9 ngày đầu năm mới 2017 trên thị trường Hong Kong và lãi suất qua đêm của đồng CNY tại thị trường Hong Kong tăng vọt lên 61,33%/năm - gần đỉnh cao kỷ lục - khiến những người đánh cược đồng CNY giảm giá, bán khống CNY bị “bỏng tay”, rồi tình trạng sụt giảm dự trữ ngoại hốicủa Trung Quốc,... phải đặt câu hỏi nghi ngờ.
Cũng theo tờ báo này, với các biện pháp can thiệp hiện tại, Trung Quốc có thể ngăn đồng CNY không biến động mạnh nhưng khó có thể thay đổi xu hướng giảm giá. Kết cục, Trung Quốc sẽ phải từ bỏ những động thái can thiệp như thời gian qua.
Quyết định chuyển đổi từ cơ chế tỷ giá neo buộc sang thả nổi có điều chỉnh so với đồng USD của Mỹ hồi tháng 8/2015 đã khiến thị trường tài chính thế giới chao đảo. Khi đó, chỉ trong vòng 3 ngày, đồng CNY đã giảm tổng cộng gần 5%.
Các thị trường tiền tệ từ châu Âu, Nhật Bản và gần như tất cả các nước châu Á lung lay. Có đồng tiền sụt giá hơn 20% ngay sau đó. Các đồng tiền trong khu vực ĐNÁ, rồi Hàn Quốc, Úc, New Zealand,... đều tụt giảm xuống mức thấp nhất nhiều năm. Các thị trường chứng khoán lao dốc, giá dầu sụt giảm.
Ảnh hưởng của vụ phá giá đồng CNY còn kéo dài sang tới quý I/2016 khi hàng loạt DN từ Trung Quốc sang cả châu Âu, Mỹ bị tụt giảm lợi nhuận nghiêm trọng. Mức thiệt hại vì tỷ giá trong năm 2015 cao gấp cả chục lần so với năm trước đó.
Bộ ba bất khả thi : Trung Quốc không thể có tất cả
Trên thực tế, quyết định chuyển đổi cơ chế hồi tháng 8/2015 đã là một bước thả nổi đồng CNY của Trung Quốc, nhưng thả nổi có điều chỉnh. Song, mức độ điều chỉnh thế nào thì không một chuyên gia quốc tế nào có thể đoán định.
Trung Quốc được dự báo sẽ lựa chọn thả nổi đồng CNY.
Tỷ giá đồng CNY được xác định hàng ngày, theo những giao dịch tại các ngân hàng lớn tại Trung Quốc và biến động của các đồng tiền chủ chốt trên thế giới. Tuy nhiên, trên thực tế, giá đồng CNY tại Trung Quốc đại lục vẫn có khoảng cách khá lớn đối với giá đồng tiền này trên trường quốc tế.
Trong thời gian đầu, chênh lệch lớn theo hướng đồng CNY ở nước ngoài yếu hơn nhiều so với CNY trong nước, khiến áp lực giảm giá đồng CNY tại thị trường nội địa tăng lên nhanh chóng. Điều này gợi lên khả năng Bắc Kinh có thể can thiệp tỷ giá đồng CNY tại thị trường Hong Kong để ổn định thị trường trong nước.
Biểu hiện khá rõ việc Trung Quốc nhiều khả năng can thiệp vào đồng CNY là biến động bất thường dự trữ ngoại hối của nước này.
Trong năm 2016, dự trữ ngoại hối của Trung Quốc liên tục tụt giảm, vượt xa dự báo và xuống thấp nhất kể từ đầu 2011. Từ mức 4 ngàn tỷ USD, dự trữ ngoại hối của nước này đã xuống sát 3 ngàn tỷ đồng.
Theo Bloomberg, sự sụt giảm hơn 830 tỷ USD dự trữ ngoại hối trong 2 năm qua cho thấy một điều rằng, chính quyền nước này đẩy giá đồng CNY lên.
Việc này nhằm để hạn chế dòng vốn chảy ra ngoài. Tuy nhiên, theo nhiều chuyên gia, Trung Quốc không thể đạt được tất cả. Lợi ích dài hạn của một đồng CNY thả nổi và suy yếu là bảo vệ được dự trữ ngoại hối và tránh khả năng một cuộc đối đầu về thương mại với Mỹ dưới thời Donald Trump, tổng thống đắc cử luôn đe dọa sẽ dán nhãn Trung Quốc thao túng tỷ giá và áp mức thuế cao đối với hàng hóa nước này.
Theo lý thuyết bộ ba bất khả thi (impossible trinity), một nước không thể đồng thời đạt cùng lúc 3 mục tiêu chính sách vĩ mô, gồm : ổn định tỷ giá, tiền tệ độc lập và tự do tài khoản vốn.
Gần đây Trung Quốc đã thấy tia sáng le lói về sự ổn định tỷ giá, nhưng thay vào đó, buộc phải áp dụng các biện pháp kiểm soát vốn chặt chẽ,... Theo Bloomberg, sự can thiệp đều có giá của nó. Cho dù cú tăng lãi suất trên thị trường liên ngân hàng có thể là một đòn giáng mạnh vào các nhà đầu cơ, nhưng nó cũng nhấn chìm nỗ lực của Trung Quốc đưa CNY thành một đồng tiền quốc tế.
V. Hà
Nguồn : VietnamNet, 19/01/2017
