 | Tổng quan: | 3601244 |
Canada điều tàu chiến đi qua eo biển Đài Loan lần thứ hai trong vòng 3 tháng (VOA, 11/09/2019)
Canada hôm thứ Ba 10/9 cho biết một trong những tàu chiến của họ đã đi qua eo biển Đài Loan có nhiều nhạy cảm, theo bản tin hôm 11/9 của South China Morning Post.
Sơ đồ Eo biển Đài Loan
Chuyến đi của con tàu diễn ra ở thời điểm đã 3 tháng kể từ một hoạt động tương tự, và giữa lúc quan hệ đang căng thẳng giữa Bắc Kinh và Ottawa về một loạt các vấn đề ngoại giao gai góc, bản tin của South China Morning Post nói.
Những chuyến tàu đi qua như vậy thường làm Bắc Kinh khó chịu, họ tuyên bố đảo Đài Loan dân chủ và tự trị là một phần thuộc chủ quyền, lãnh thổ của Trung Quốc.
Hồi tháng 4, Bắc Kinh đã lên án quyết định của Pháp điều tàu khu trục qua eo biển, gọi đó là việc làm bất hợp pháp, và họ cũng khó chịu về việc các tàu hải quân Mỹ đi qua trên chính tuyến đường thủy đó.
Vẫn theo South China Morning Post, chính phủ Canada cho biết tàu khu trục HMCS Ottawa đi qua eo biển Đài Loan hôm 9 và 10/9.
"Hải quân Hoàng gia Canada không thực hiện điều được gọi là hoạt động vì tự do hàng hải nhằm thách thức các tuyên bố về lãnh thổ của các quốc gia khác, và việc tàu của Canada đi qua đã tuân theo luật pháp quốc tế, bao gồm Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển", hải quân Canada nói qua một tuyên bố, được South China Morning Post dẫn lại.
Hồi tháng 6, hai tàu Canada cũng đi qua eo biển hẹp ngăn cách Đài Loan với Trung Quốc, nhưng Canada phủ nhận chuyện họ có ý định đưa ra bất kỳ quan điểm chính trị nào.
Hiện chưa có phản ứng ngay từ Bắc Kinh.
*****************
Ấn Độ tăng cường thách thức Trung Quốc trên Biển Đông ? (VOA, 11/09/2019)
Ấn Độ đang tăng cường thách thức ảnh hưởng của Trung Quốc ở Biển Đông bằng cách tiếp cận với Nga và các cường quốc khác trong khu vực, South China Morning Post dẫn lời các nhà phân tích cho biết.
Ấn Độ và Nga là hai nước đồng minh truyền thống
Từ Vladivostok đến Chennai
Tại Diễn đàn Kinh tế phương Đông (EEF) vừa được tổ chức ở Vladivostok, Ấn Độ và Nga đã đồng ý triển khai một tuyến đường hàng hải mà một phần sẽ đi qua vùng biển đang có tranh chấp gay gắt. Hai nước đồng minh an ninh truyền thống này cũng tăng cường hợp tác quân sự và công nghệ.
Theo biên bản ghi nhớ do Ấn Độ và Nga ký kết ở một EEF trong tuần này, một tuyến đường biển Ấn Độ-Thái Bình Dương mới sẽ kéo dài từ thành phố cảng Vladivostok thuộc vùng Viễn Đông của Nga cho đến thành phố Chennai nằm trên Vịnh Bengal ở miền đông Ấn Độ.
Tuyến đường biển này một phần sẽ đi qua Biển Đông nơi diễn ra nhiều tranh chấp lãnh thổ giữa Trung Quốc và các nước láng giềng trong những năm qua.
Ngoài ra, Delhi và Moscow có thể tăng cường liên minh trong lĩnh vực quân sự và công nghệ, theo tuyên bố chung được công bố tại diễn đàn kinh tế ở Vladivostok.
Quan hệ đối tác này có thể ‘bao gồm thiết lập phát triển chung và sản xuất thiết bị, phụ tùng và linh kiện quân sự cũng như cải thiện hệ thống dịch vụ hậu mãi,’ South China Morning Post dẫn tuyên bố chung cho biết.
Thông báo về sự hợp tác quân sự giữa Ấn Độ và Nga được đưa ra một năm sau khi New Delhi đồng ý mua hệ thống tên lửa đất đối không S-400 do Nga sản xuất.
Trao đổi với VOA, Luật sư Vũ Đức Khanh, Giáo sư thuộc Đại học Ottawa (Canada) và cũng là một nhà quan sát-bình luận về vấn đề Biển Đông, đánh giá tuyến hải lộ mới này ‘nằm trong chính sách Hướng Đông của Ấn Độ để đảm bảo trục hàng hải của nước này’.
"Đây là hướng đi tốt trong bối cảnh Trung Quốc đang ngày càng khẳng định vị trí của mình trong khu vực và có ý định độc chiếm tuyến đường hàng hải huyết mạch này của thế giới", ông Khanh nói.
Luật sư Khanh nói vai trò của Ấn Độ trong khu vực Châu Á-Thái Bình Dương là ‘nằm trong tứ giác chiến lược (tứ Bộ Tứ Mỹ-Nhật-Ấn-Úc), có mối quan hệ tốt với Nga từ thời Liên Xô cũ và luôn giữ thái độ hợp tác với các bên để giữ vững quyền lợi chiến lược của họ trong khu vực’.
Tuy nhiên, ông không cho rằng trong giai đoạn này Ấn Độ muốn thách thức tham vọng độc chiếm Biển Đông của Trung Quốc mà ‘chỉ muốn đóng vai trò quan trọng trong khu vực’ để đảm bảo lợi ích kinh tế, thương mại và chiến lược về lâu dài.’
Về vai trò của Ấn Độ đối với Việt Nam trên Biển Đông, ông Khanh cho rằng ‘Hà Nội có thể đặt niềm tin nhất định vào Ấn Độ’ và so với Nga thì Ấn Độ thậm chí còn là đối tác quan trọng hơn.
"Quan hệ Ấn Độ-Việt Nam là quan hệ rất tốt, được cố Thủ tướng Nehru và Chủ tịch Hồ Chí Minh xây dựng từ những năm 50 của thế kỷ trước và từ năm 2010 đến nay đã có sự tăng tốc cụ thể", ông cho biết.
Do giữa Trung Quốc và Ấn Độ có nhiều hiếm khích và thậm chí đã từng xung đột trong lịch sử, ông Khanh cho rằng Ấn Độ là đối tác (của Việt Nam) có thể không nhượng bộ Trung Quốc trên rất nhiều phương diện.
"Việt Nam có thể nương theo Ấn Độ để đảm bảo một số quyền lợi trên Biển Đông trong khi chờ đợi bước nhảy vọt trong quan hệ Việt-Mỹ", ông Khanh nói nhưng cũng cho rằng ‘không có chuyện Ấn Độ sẽ đứng hẳn về phía Việt Nam’ mặc dù về hợp tác quốc phòng ‘hai nước sẽ đi rất xa’.
"Trên Biển Đông, Ấn Độ sẽ không đi xa đến mức tuyên bố ủng hộ bên này hay bên kia mà chỉ khẳng định sẽ bảo vệ quyền lợi của họ ở khu vực Châu Á-Thái Bình Dương", ông Khanh nói.
Còn về Nga, nhà quan sát này cho rằng mặc dù Moscow ủng hộ Bắc Kinh trong vụ kiện Biển Đông của Philippines hồi năm 2016, nhưng nước này sẽ ‘không có quyền lợi về trung hạn và dài hạn nếu để Trung Quốc độc chiếm Biển Đông’ và Moscow ‘muốn có tiếng nói trong khu vực’.
Đối chọi Trung Quốc ?
Trên tờ South China Morning Post, ông Hồ Trí Dũng, chuyên gia nghiên cứu của Viện Khoa học Quốc tế trực thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Thượng Hải, nhận định rằng tuyến hải lộ mới này ‘báo hiệu sự hợp tác của Ấn Độ với Nga hiện đang đi đến giai đoạn thực chất’.
"Do Nga đang tìm cách mở rộng ảnh hưởng ở Châu Á, hợp tác với Ấn Độ ở mức độ nhất định có thể đối chọi ảnh hưởng của Trung Quốc ở Châu Á", ông nói thêm.
Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi cho biết tuyến đường hàng hải theo kế hoạch này phù hợp với chính sách ‘Hướng Đông’ của Ấn Độ nhằm làm sâu sắc thêm mối quan hệ kinh tế và chính trị của quốc gia Nam Á này với các nước Đông Nam Á.
Một nội dung của hiệp định hợp tác là Ấn Độ sẽ cấp Nga khoản vay chưa từng có trị giá 1 tỷ USD để phát triển vùng Viễn Đông Nga giàu có về tài nguyên.
Với hơn 55% giao thương đi qua các tuyến hải lộ quan trọng của Châu Á và eo biển Malacca, Ấn Độ - nền kinh tế lớn thứ bảy thế giới và lớn ba Châu Á - có lợi ích chiến lược ở Biển Đông.
Ấn Độ cho thấy sự quan tâm trở lại đối với khu vực trong tuần qua khi tuyên bố chung của Ấn Độ và Nhật Bản công bố trong chuyến thăm Tokyo của Bộ trưởng Quốc phòng Ấn Độ Rajnath Singh nói rằng hai bên đã xem xét tình hình ở Biển Đông, theo South China Morning Post.
Ấn và Nhật cũng cam kết chia sẻ hậu cần quân sự để có khả năng vận hành mang tính tương tác cao hơn, cũng theo tuyên bố chung này.
Trong tuần, các quan chức của ONGC Videsh Ltd của Ấn Độ, chi nhánh hải ngoại của Tập đoàn Dầu khí Ấn Độ, nói với hãng thông tấn PTI rằng họ đang muốn kéo dài thêm hai năm để thăm dò một lô dầu của Việt Nam trong vùng biển tranh chấp trên Biển Đông.
Đây sẽ là lần gia hạn thứ sáu của công ty kể từ khi ký hợp đồng với Hà Nội vào năm 2006 để phát triển Lô 128 rộng 7.058 km2 mặc dù cho đến nay không có bao nhiêu dầu được khai thác từ lô này.
Trung Quốc, với nhiều tuyên bố chủ quyền gây tranh cãi trong khu vực, từ lâu đã bác bỏ việc bất kỳ đối tác nước ngoài nào vào khai thác trữ lượng dầu khí trong vùng biển tranh chấp. Thỉnh thoảng họ đã triển khai các tàu phi quân sự để cản trở hoạt động thăm dò dầu khí của nước ngoài tại đây.
Khi thương mại giữa Ấn Độ với Đông Á gia tăng, New Delhi có thể tìm cách tăng cường sự hiện diện ở khu vực để giảm sự phụ thuộc vào các cường quốc lớn ở Tây Thái Bình Dương, các nhà phân tích cho biết.
"New Delhi lo ngại về sự quyết đoán mới của Trung Quốc và sự khẳng định bằng sức mạnh của Bắc Kinh về chủ quyền trên Biển Đông", ông Rajeev Ranjan Chaturvedy, nhà nghiên cứu khách mời tại Trường Nghiên cứu Quốc tế S. Rajaratnam thuộc Đại học Công nghệ Nanyang ở Singapore, cho biết.
‘Không muốn đối đầu’
Tuy nhiên, các nhà quan sát cho rằng Ấn Độ sẽ kiềm chế để không trực tiếp đối đầu với Bắc Kinh xung quanh tranh chấp trên Biển Đông.
"Các quan chức Ấn Độ thường nêu bật các lợi ích kinh tế và thương mại quan trọng của đất nước họ ở Biển Đông mà vì thế việc tiếp cận các tuyến hải lộ quan trọng là một đòi hỏi bức thiết", ông Abhijit Singh, người đứng đầu Viện Ý tưởng Chính sách trên Biển ở Delhi, được South China Morning Post dẫn lời cho biết.
"Tuy nhiên, ngoài việc nhấn mạnh sự cần thiết phải tuân thủ luật pháp quốc tế và giải quyết tranh chấp một cách hòa bình, các quan chức Ấn Độ không sẵn sàng đi xa hơn".
Ông Singh, một cựu sĩ quan hải quân Ấn Độ, cũng nói với South China Morning Post rằng Ấn Độ và Bắc Kinh dường như có cách diễn giải tương tự về luật hàng hải mà Mỹ và các đồng minh thường viện dẫn để biện minh cho các cuộc tuần tra không báo trước của các chiến hạm của họ trên Biển Đông.
"Đáng chú ý, Ấn Độ khác với nhiều đối tác Thái Bình Dương, nhất là Mỹ, trong việc giải thích luật hàng hải và quyền tự do đi lại của tàu chiến nước ngoài ở các vùng biển gần bờ", ông nói với South China Morning Post.
"New Delhi không đồng tình với tuyên bố của Hoa Kỳ rằng các tàu chiến của họ có quyền đi lại không bị ngăn trở ở vùng biển ven bờ của một quốc gia khác mà không cần thông báo và được chấp thuận trước", ông nói.
"Thật ra, quan điểm của New Delhi về đi lại ở Biển Đông dường như gần gũi hơn với lập trường của Bắc Kinh – nhất là trên vấn đề hoạt động hải quân ở lãnh hải hoặc vùng đặc quyền kinh tế của một quốc gia ven bờ với lý do là sự đi lại vô hại", ông Singh nói thêm.
Còn ông Hồ thì cho rằng mặc dù không hài lòng với dự án khai thác dầu mỏ chung của Ấn Độ với Việt Nam, sẽ khó có khả năng Bắc Kinh nêu vấn đề Biển Đông trong chuyến thăm Ấn Độ sắp tới của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vào tháng 10.
"Điều này có thể có tác động tiềm tàng đối với quan hệ song phương", ông giải thích.
"Ưu tiên hàng đầu của Bắc Kinh là lôi kéo Ấn Độ tham gia vào Sáng kiến Vành đai và Con đường, vì vậy Bắc Kinh khó có thể phản ứng mạnh với Ấn Độ trong các vấn đề Biển Đông".
************************
Theo nhật báo Hồng Kông South China Morning Post ngày 10/09/2019, Trung Quốc vừa thông báo đã triển khai một mạng lưới các máy bay không người lái (drone) trên Biển Đông để gọi là giám sát môi trường ở vùng biển này.
Ảnh chụp ngày 30/05/2019 cho thấy chiếc máy bay không người lái trên đường băng sân bay Hòa Điền (Hotan), Tân Cương. GREG BAKER / AFP
Tờ báo trích thông cáo của Cục Nam Hải, bộ Tài Nguyên Trung Quốc, cho biết hệ thống drone nói trên đã được sử dụng trên vùng Biển Đông để "kiểm tra nước biển khi có những dấu hiệu đáng ngờ, điều tra về những địa điểm có vấn đề về lịch sử, giám sát biển đảo theo thời gian thực».
Hệ thống drone này bao phủ các đảo xa xôi, không có người ở, cũng như các vùng biển rộng lớn trên Biển Đông. Các thiết bị không người lái được triển khai để bổ sung cho hệ thống vệ tinh hiện nay, mà hoạt động bị hạn chế do vùng Biển Đông thường bị mây che phủ.
Theo nhận định của South China Morning Post, hệ thống drone nói trên là hành động mới nhất của Bắc Kinh nhằm khẳng định quyền kiểm soát vùng Biển Đông, sau khi đã xây các cơ sở quân sự trên các đảo nhân tạo mà họ bồi đắp ở Trường Sa.
Cũng theo nhật báo Hồng Kông, Trung Quốc đang có kế hoạch triển khai một hệ thống vệ tinh mới để giám sát lưu thông trên vùng Biển Đông theo thời gian thực. Theo dự kiến, hệ thống này sẽ được hoàn tất vào năm 2021.
Cho tới nay, Bắc Kinh đã xây dựng nhiều cơ sở hạ tầng trên Biển Đông, một con đường giao thương hàng hải quan trọng của thế giới, cũng như xây các radar khí tượng, trạm giám sát môi trường, cũng như cung cấp các dịch vụ công cho những người sử dụng con đường giao thương hàng hải này.
Thanh Phương
*********************
Trung Quốc sẽ triển khai mạng lưới drone để giám sát Biển Đông (VOA, 11/09/2019)
Bộ Tài nguyên Thiên nhiên của Trung Quốc đang triển khai một mạng lưới máy bay không người lái để giám sát một số khu vực chiến lược trên vùng biển mà Trung Quốc tuyên bố thuộc chủ quyền của mình ở Biển Đông.
Bộ Tài nguyên Trung Quốc miêu tả phương thức hoạt động của mạng lưới UAV giám sát khắp Biển Đông.
Đưa tin này, trang mạng Maritime-executive.com nói rằng Trung Quốc hiện đã có một hệ thống giám sát vệ tinh tinh vi để theo dõi các vùng biển, kể cả Biển Đông, và giờ đây Bắc Kinh dự tính tăng cường hệ thống này bằng cách đầu tư thêm trong nhiều năm tới để mở rộng phạm vi hoạt động tới các đảo xa xôi và các vùng biển rộng lớn trên Biển Đông.
Hệ thống vệ tinh Quan sát Trái đất-Hải Nam của Trung Quốc sắp tới đây sẽ có 10 vệ tinh trang bị radar nhắm vào các vùng biển đang trong vòng tranh chấp.
Nguồn tin này nói rằng thêm vào đó, nhiều đảo được xây cất, củng cố và hiện đang do Trung Quốc chiếm đóng trên Biển Đông cũng được trang bị các dàn radar tần số cao, để tăng cường khả năng của Bắc Kinh trong việc giám sát những sự đi lại trên biển và trên không tại khu vực phía Nam biển Đông.
Báo South China Morning Post trích thông cáo của Cục Nam Hải, Bộ Tài Nguyên Trung Quốc, cho biết hệ thống drone đã được sử dụng trên Biển Đông để kiểm tra nước biển khi có các dấu hiệu khả nghi, điều tra những địa điểm có vấn đề về lịch sử, và giám sát các đảo "theo thời gian thực".
Ảnh vệ tinh do AMTI công bố cho thấy đài radar có thể đã được xây tại quần đảo Trường Sa.
Theo Sáng kiến Minh bạch Hàng hải Châu Á (AMTI) thuộc Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế tại Washington (CSIS) thì Trung Quốc trước đây đã trang bị hệ thống radar để giám sát khu vực phía bắc Biển Đông nhờ vào các cơ sở trên đảo Hoàng Sa và trên đất liền.
Mạng lưới máy bay không người lái của Bộ Tài nguyên Thiên nhiên Trung Quốc sẽ bổ sung cho các công cụ đó.
Bản tin trích dẫn báo South China Morning Post cho biết hệ thống drone mới của Trung Quốc có khả năng di động, với các thiết bị được lắp đặt trên những chiếc xe tải để có thể di chuyển dễ dàng.
Các hình ảnh vệ tinh do các máy bay không người lái thu thập sẽ được chuyển đến Cục Tài nguyên Thiên nhiên Trung Quốc bằng liên kết vệ tinh để được phân tích.
Bộ Tài nguyên Thiên nhiên Trung Quốc là một cơ quan mới được thành lập, cơ quan này đảm nhận các trách nhiệm trước đây do Cục Hải dương Nhà nước Trung Quốc nắm giữ, sau khi Cục Hải dương bị giải tán trong một cuộc cải tổ hành chính hồi năm ngoái.
********************
Trung Quốc đưa máy bay không người lái giám sát Biển Đông (RFA, 11/09/2019)
Trung Quốc triển khai mạng lưới máy bay không người lái để giám sát các đảo tại Biển Đông. South China Morning Post đưa tin hôm 10/9.
Trung Quốc triển khai mạng lưới máy bay không người lái để giám sát các đảo tại Biển Đông. Photo : SCMP
Theo SCMP, mạng lưới máy bay không người lái do Bộ Tài nguyên Trung Quốc vận hành với mục tiêu được nói nhằm giúp nâng cao khả năng giám sát của nước này trên Biển Đông.
Các máy bay không người lái này sẽ hỗ trợ cho hệ thống cảm biến từ xa của vệ tinh Trung Quốc, được trang bị camera chụp được từ nhiều góc độ cùng các thiết bị liên lạc di động đóng vai trò như các trạm chuyển tiếp và mạng lưới viễn thông hàng hải dựa trên vệ tinh.
SCMP trích thông tin từ trang web của Bộ Tài nguyên Trung Quốc cho hay : "Hệ thống này được sử dụng trong việc quản lý hàng hải, bao gồm giám sát các vùng biển có dấu hiệu đáng ngờ, kiểm tra các địa điểm hay xảy ra bất ổn và theo dõi các đảo và các vùng biển theo thời gian thực. Hệ thống sẽ đóng vai trò quan trọng trong các trường hợp theo dõi thảm họa và ứng phó khẩn cấp, chẳng hạn các sự cố tràn dầu hay hiện tượng bùng phát tảo biển gây thủy triều đỏ".
Cũng theo SCMP, Trung Quốc cũng đang phóng hệ thống vệ tinh để thiết lập chòm sao vệ tinh Hải Nam nhằm giám sát hoạt động diễn ra hàng ngày trên Biển Đông. Dự án này dự kiến sẽ hoàn tất vào năm 2021, bao gồm 6 vệ tinh quang học, 2 vệ tinh siêu phổ và 2 vệ tinh radar.
Bên cạnh đó, Trung Quốc cũng xây dựng mạng lưới cơ sở hạ tầng hàng hải quy mô lớn, thiết lập các hệ thống radar thời tiết, theo dõi hàng hải, các trạm giám sát môi trường, cung cấp thông tin cho các lực lượng hoạt động trên biển.
Một loạt chiến hạm của các nước đồng minh với Mỹ tới thăm Việt Nam, tham gia nhiều hoạt động hải quân chung, trong đó có cả tập trận trên biển, trong bối cảnh Trung Quốc củng cố chủ quyền ở Biển Đông.
Chiến hạm Canada HMCS Calgary.
Sau Nhật, Hàn Quốc, Anh, New Zealand, chiến hạm Canada HMCS Calgary cập cảng Đà Nẵng trong chuyến thăm Việt Nam kéo dài 4 ngày từ 26 tới 30/9.
Thông cáo của Bộ Quốc phòng Canada dẫn lời chỉ huy tàu, ông Blair Saltel, nói rằng "Việt Nam là cơ hội cho Calgary làm việc với cộng đồng địa phương và thể hiện cam kết rằng chúng tôi là một đối tác quan trọng".
Ông Saltel nói thêm rằng "điểm nổi bật trong chuyến cập cảng này là việc chúng tôi sẽ diễn tập trên biển với Hải quân Việt Nam nhằm mở rộng và cải thiện mạng lưới đối tác quốc phòng trong khu vực".
Trong khi đó, đại biện lâm thời Robert Bissett của Đại sứ quán Canada ở Việt Nam cũng được trích lời nói rằng chuyến thăm của HMCS Calgary cũng góp phần kỷ niệm 45 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Canada và Việt Nam đồng thời "củng cố sự giao tiếp" giữa hai nước.
Tàu chiến Canada thăm Việt Nam trong hành trình tới nhiều nước đồng minh quân sự khác của Mỹ như Australia, Nhật Bản, Hàn Quốc và các đảo của Hoa Kỳ ở Thái Bình Dương nhằm "thúc đẩy sự hiện diện hải quân ở khu vực và hỗ trợ các cuộc thao dượt hải quân quốc tế với các nước đối tác".
"Việc triển khai nhằm củng cố các đối tác quốc phòng hiện có và thiết lập quan hệ đa quốc gia mới nhằm đạt được khả năng tương tác cao hơn và khả năng phòng thủ tăng cường cho các hoạt động trong tương lai", thông cáo của Bộ Quốc phòng Canada nói về chuyến thăm của tàu HMCS Calgary.
Tàu chiến với khoảng 230 thủy thủ và sĩ quan trên khoang gần đây đã tham dự cuộc tập trận hải quân lớn nhất thế giới có tên gọi "Vành đai Thái Bình Dương" ở Hawaii.
Hoa Kỳ hồi tháng Năm đã mời Việt Nam lần đầu tiên tham dự cuộc thao dượt với hơn 20 quốc gia khác, nhưng loại Trung Quốc vì các hành động của Bắc Kinh ở Biển Đông.
Một ngày trước khi HMCS Calgary cập cảng Đà Nẵng, hôm 25/9, tàu hải quân New Zealand Te Mana F77 với thủy thủ đoàn gồm 178 người cập Cảng Sài Gòn, bắt đầu chuyến thăm chính thức kéo dài 4 ngày tại Thành phố Hồ Chí Minh.
Trước đó không lâu, một tàu khu trục của hải quân Hàn Quốc với hơn 300 sĩ quan và thủy thủy đã cập cảng Tiên Sa, bắt đầu chuyến thăm TP Đà Nẵng trong 4 ngày.
Sau đó, một đồng minh quân sự của Mỹ là Nhật Bản đã lần đầu tiên triển khai tàu ngầm Kuroshio tới tập trận ở Biển Đông trước khi tới Việt Nam và cập cảng Cam Ranh ở Khánh Hòa.
Cũng trong tháng Chín, tàu tấn công đổ bộ HMS Albion của Hải quân Hoàng gia Anh hôm 3/9 đã cập cảng ở Thành phố Hồ Chí Minh nhằm "đóng vai trò tích cực về an ninh khu vực, tự do hàng hải và thúc đẩy hợp tác với Việt Nam". Tin cho hay, chiến hạm này trước khi tới Sài Gòn đã tiến gần tới một quần đảo Trung Quốc tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông.
Về động thái này, hôm 20/9, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng nói rằng "Việt Nam tôn trọng các quyền tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông của các quốc gia phù hợp với các quy định của luật pháp quốc tế, cụ thể là Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển 1982, đồng thời đề nghị các quốc gia đóng góp thiết thực và có trách nhiệm vào việc duy trì trật tự, hòa bình và thượng tôn pháp luật ở Biển Đông".
Trong một diễn biến liên quan, theo báo chí trong nước, hôm 15/9, tàu hộ vệ tên lửa của Việt Nam là Gepard 015 – Trần Hưng Đạo đã "bắt đầu thực hiện chuyến đi biển xa nhất với hành trình hơn 5 nghìn hải lý".
Theo kế hoạch, tàu chiến này "thăm và giao lưu với Hải quân Nhật Bản ; tham dự Duyệt binh tàu quốc tế tại Căn cứ Hải quân Jeju Hàn Quốc và Diễn tập hàng hải ASEAN - Trung Quốc tại Trạm Giang, Trung Quốc".
Viễn Đông
***************
Biển Đông : Tàu chiến Mỹ tuần tra sát Gạc Ma và Ga Ven ở Trường Sa (RFI, 30/09/2018)
Các quan chức Hoa Kỳ cho CNN biết, Hải Quân Mỹ, ngày hôm nay, 30/09/2018, đã điều một tàu chiến đi tuần tra sát các thực thể đang có tranh chấp, ở vùng quần đảo Trường Sa, Biển Đông.
Khu trục hạm Mỹ USS Decatur hoạt động tại Biển Đông (Ảnh chụp ngày 28/06/2016)(www.public.navy.mil)
Theo hai quan chức Mỹ, khu trục hạm USS Decatur, được trang bị tên lửa dẫn đường, đã hoạt động trong vùng biển cách cụm đá Ga Ven và đá Gạc Ma chưa đầy 12 hải lý. Hai thực thể này thuộc quần đảo Trường Sa. Việc tuần tra của tàu chiến USS Decatur nằm trong khuôn khổ "các hoạt động bảo đảm tự do lưu thông hàng hải", nhằm khẳng định sự cần thiết phải tôn trọng quyền lưu thông, tự do qua lại tại các vùng biển quốc tế.
Một quan chức Hoa Kỳ nhấn mạnh với CNN : các hoạt động bảo đảm quyền tự do lưu thông là một thách thức, xem xét lại các đòi hỏi chủ quyền quá mức trên biển và cho thấy quyết tâm của Mỹ trong việc tôn trọng các quyền, các quyền tự do và sử dụng biển cũng như không gian mà luật phát quốc tế bảo đảm cho các quốc gia.
Hoạt động của Hải Quân Mỹ bảo đảm quyền tự do lưu thông hàng hải gần đây nhất là vào tháng 05/2018 : hai tàu chiến Mỹ tiến vào trong vùng 12 hải lý của bốn thực thể trong vùng quần đảo Hoàng Sa, ở Biển Đông.
Từ lâu nay, Hoa Kỳ chỉ trích Trung Quốc tiến hành quân sự hóa các đảo, các thực thể mà Bắc Kinh bồi đắp thành đảo, tại các khu vực có tranh chấp ở Biển Đông.
Hồi đầu tuần, các oanh tạc cơ chiến lược B-52 của Mỹ bay qua Biển Đông và Bắc Á. Đây là những khu vực được coi là nhậy cảm đối với quân đội Trung Quốc.
Chính quyền Bắc Kinh đã coi các phi vụ này là những hành động "khiêu khích".
Cuộc tuần tra của khu trục hạm USS Decatur hôm nay, bên trong vùng 12 hải lý của cụm đá Ga Ven và đá Gạc Ma, Trường Sa, chắc chắn sẽ làm Trung Quốc tức giận.
Ngày 26/09, bộ trưởng Quốc Phòng Mỹ James Mattis khẳng định rằng các hoạt động của không quân và hải quân Mỹ tại vùng biển này không có gì là "khác thường" cả.
RFI tiếng Việt
******************
Biển Đông : Tàu Mỹ tới Gạc Ma, Trung Quốc tập bắn đạn thật (BBC, 01/10/2018)
Một tàu khu trục của hải quân Mỹ hôm Chủ Nhật 30/09 áp sát hai đảo nhân tạo ở Quần đảo Trường Sa, chỉ một hôm sau khi Trung Quốc công bố vừa có hoạt động tập bắn đạn thật ở Biển Đông.
USS Decatur là tàu khu trục lớp Arleigh Burke, có vị trí đóng quân chính là cảng San Diego, California.
Hãng tin Reuters dẫn nguồn một quan chức ẩn danh của Hoa Kỳ nói rằng tàu Decatur đã tiến vào trong phạm vi 12 hải lý quanh cặp Đá Gaven - Đá Lạc (thuộc cụm Nam Yết) và Đá Gạc Ma (tên quốc tế là Johnson Reef).
Trung Quốc đã tiến hành bồi đắp, xây cất tại cả hai nơi này trong những năm gần đây.
Đây là nơi có tranh chấp giữa Trung Quốc với một số nước, trong đó có Việt Nam, và do Bắc Kinh chiếm quyền kiểm soát kể từ 1988.
Trung Quốc sau khi chiếm Gạc Ma từ Việt Nam, đã xây cất nơi này thành đảo nhân tạo. Hình chụp vệ tinh hôm 25/05/2018
Trung Quốc lấy Gạc Ma từ tay Việt Nam sau trận hải chiến 14/3/1988, một cuộc chiến không cân sức khiến 64 lính hải quân Việt Nam hy sinh.
Hoạt động của tàu Decatur là hành động mới nhất trong các nỗ lực mà Washington gọi là nhằm thực thi "quyền tự do đi lại" ở vùng biển chiến lược.
"Chúng tôi thực thi các chiến dịch tự do đi lại thường lệ, giống như việc chúng tôi đã từng làm và sẽ tiếp tục làm", quan chức Mỹ giấu tên nói với Reuters.
Hình ảnh chụp từ vệ tinh một phần bãi Gaven hôm 25/5/2018 cho thấy có bãi đá này đã được bồi đắp, xây cất kiên cố
Hoa Kỳ đã mạnh mẽ chỉ trích việc Trung Quốc bồi đắp đảo nhân tạo và xây cất các cơ sở quân sự trên các đảo ở Biển Đông, và quan ngại rằng việc làm của Trung Quốc sẽ gây cản trở tới quyền tự do đi lại.
Căng thẳng Trung-Mỹ
Việc tàu khu trục Mỹ áp sát vùng biển đảo do Trung Quốc kiểm soát diễn ra vào lúc quan hệ Mỹ-Trung đang căng thẳng.
Bắc Kinh và Washington đang trong cuộc chiến thương mại, với cuộc chạy đua từ mỗi bên, đẩy mức thuế quan lên cao đối với các mặt hàng nhập khẩu từ nước kia.
Không chỉ trong lĩnh vực thương mại, cuộc đối đầu còn nổ ra ở các chủ đề khác.
Trong tuần rồi, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump cáo buộc Bắc Kinh là tìm cách can thiệp vào kỳ bầu cử quốc hội của Mỹ tới đây, khiến tình trạng căng thẳng giữa hai bên càng trở nên nghiêm trọng.
Gần đây, Trung Quốc bác bỏ yêu cầu của Mỹ, muốn một tàu chiến của Hoa Kỳ được tới Hong Kong.
Trong tháng Chín, Bắc Kinh đã hoãn các cuộc thảo luận quân sự chung nhằm phản đối việc Mỹ ra quyết định áp lệnh trừng phạt do Trung Quốc mua các chiến đấu cơ và một hệ thống tên lửa đất đối không của Nga.
Hồi tháng Năm, hai tàu chiến Mỹ cũng tiến sát các đảo trên Biển Đông mà Trung Quốc tuyên bố chủ quyền.
Bắc Kinh tập bắn đạn thật trên biển
Bắc Kinh luôn tỏ ra tích cực trong việc xác quyết chủ quyền của mình tại vùng biển có tranh chấp và không ngại phô trương sức mạnh.
Trung Quốc trong những ngày cuối tháng Chín đã cho các chiến đấu cơ và các máy bay ném bom tiến hành tập trận bắn đạn thật ở Biển Đông, kênh truyền hình quốc gia Trung Quốc CCTV tường thuật hôm thứ Bảy 29/09.
Tin này cũng được tờ Nhân dân Nhật báo, cơ quan ngôn luận của Đảng Cộng sản Trung Quốc, loan tải trên Twitter trong cùng ngày.
Việc diễn tập được thực hiện chỉ vài ngày sau khi Hoa Kỳ cho máy bay ném bom B-52 bay qua vùng biển chiến lược này hai lần trong tuần trước, hành động mà Bắc Kinh gọi là "khiêu khích".
Bản tin ngắn trên CCTV nói rằng hàng chục chiến đấu cơ và phi cơ ném bom thuộc Lực lượng Hải quân dưới quyền Bộ Tư lệnh miền Nam Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc đã tiến hành diễn tập.
Mục tiêu cuộc diễn tập lần này là nhằm thử nghiệm khả năng tấn công, xâm nhập khu vực và thực hiện các cuộc tấn công chính xác trên biển.
*****************
Tàu chiến Mỹ lại đi qua Trường Sa thách thức Trung Quốc (RFA, 30/09/2018)
Tàu khu trục Decatur của Hải quân Hoa Kỳ vừa đi vào vùng 12 hải lý gần Đá Ga Ven và Gạc Ma thuộc quần đảo Trường Sa ở Biển Đông hôm Chủ Nhật, ngày 30/9. Hãng tin Reuters trích lời một giới chức Hoa Kỳ giấu tên cho biết như vậy vào cùng ngày.
Đá Ga Ven do Trung Quốc kiểm soát ở quần đảo Trường Sa - Courtesy AMTI (CSIS)
Đây là hoạt động gần đây nhất của Hoa Kỳ nằm trong chương trình tự do hàng hải của Mỹ nhằm thách thức những đòi hỏi quá đáng của Trung Quốc ở Biển Đông.
Trong tuần qua, Mỹ cũng hai lần cho máy bay B-52 bay qua Biển Đông làm Trung Quốc tức giận.
Giới chức Hoa Kỳ được Reuters trích lời cho biết Hoa Kỳ đang thực hiện các hoạt động tự do hàng hải thường xuyên như đã làm trong quá khứ và sẽ tiếp tục làm như vậy trong tương lai.
Hiện Bộ Ngoại giao Trung Quốc vẫn chưa đưa ra lời bình luận nào về động thái mới này của Mỹ.
Theo luật quốc tế, các tàu nước ngoài được đi qua vùng lãnh hải của một nước mà không cần phải xin phép nếu không cố ý. Hải quân Trung Quốc thời gian qua cũng đã tập trận gần Alaska của Mỹ và một số vùng nước khác trên thế giới.
Tuy nhiên, Bắc Kinh từ trước đến nay vẫn yêu cầu các tàu bè nước ngoài phải xin phép khi đi qua vùng biển nước này kiểm soát.
Gần đây nhất là trường hợp tàu chiến của Nam Hàn khi đi ngang qua quần đảo Hoàng Sa để tránh bão đã bị phía Trung Quốc phản đối vì không xin phép.
*******************
TV Trung Quốc phát phóng sự chiến đấu cơ tập bắn đạn thật ở Biển Đông (RFI, 30/09/2018)
Chiến đấu cơ và oanh tạc cơ Trung Quốc tập trận bắn đạn thật tại Biển Đông. Một đoạn phóng sự ngắn về sự kiện này được đài truyền hình Nhà nước Trung Quốc CCTV phát ngày 29/09/2018, chỉ vài ngày sau khi máy bay ném bom B-52 của Mỹ bay qua vùng Biển Đông đang có tranh chấp.
Không quân Trung Quốc luyện tập bắn đạn thật ở Biển Đông. Ảnh do báo Japan Times chụp lại trên truyền hình Trung Quốc. (Capture d'image www.japantimes.co.jp)
Trang Japan Times lược lại phóng sự của CCTV cho biết nhiều máy bay tiêm kích và máy bay ném bom của lực lượng không quân của Hải Quân Trung Quốc thuộc Bộ Chỉ Huy Phương Nam tiến hành tập trận nhằm thử nghiệm kỹ năng của phi công trong việc tấn công, thâm nhập và oanh kích chính xác vào các mục tiêu trên biển. Thông tin cuộc tập trận được Nhân Dân nhật báo đăng lại cùng với nhiều hình ảnh chụp màn hình từ phóng sự của CCTV.
Tuy nhiên các nguồn tin Trung Quốc không cho biết cuộc tập trận nói trên diễn ra vào lúc nào.
Đây có thể là lời đáp trả cho việc oanh tạc cơ B-52 của Mỹ bay qua vùng Biển Đông hôm 25/09, bị Bắc Kinh lên án là hành động "khiêu khích".
Việc điều B-52 đến Biển Đông được quân đội Mỹ coi như một hoạt động thường kỳ, trong khuôn khổ các chiến dịch tuần tra "bảo vệ tự do hàng hải" (FONOP) cùng các đồng minh.
Tháng 08/2018, một chiếc B-52 đã tiến hành thao dượt tương tự ở vùng Biển Đông. Trước đó, vào tháng Sáu, sau khi hai chiếc B-52 của Mỹ bay gần các đảo đang có tranh chấp ở Biển Đông, ngoại trưởng Trung Quốc đã tuyên bố không một tầu chiến hay chiến đấu cơ nào có thể làm lay chuyển quyết tâm bảo vệ lãnh thổ của Bắc Kinh.
Thu Hằng
****************
Tàu chiến Mỹ tiến gần quần đảo Trường Sa (VOA, 01/10/2018)
Một tàu khu trục của Hải quân Hoa Kỳ hôm 30/9 đã tiến gần quần đảo Trung Quốc tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông, và động thái này nhiều khả năng sẽ khiến Bắc Kinh tức giận giữa lúc quan hệ giữa hai nước đang căng thẳng.
Tàu khu trục Decatur.
Reuters dẫn lời một quan chức Hoa Kỳ giấu tên nói rằng tàu chiến Decatur đã tiến vào vùng 12 hải lý của bãi đá Gạc Ma và Ga Ven thuộc quần đảo Trường Sa.
Hãng tin An cho rằng đây là nỗ lực mới nhất để chống lại điều Washington coi là chuyện Bắc Kinh giới hạn quyền tự do hàng hải ở các vùng biển chiến lược, nơi hải quân Trung Quốc, Nhật Bản và một số nước Đông Nam Á hoạt động.
Quan chức Mỹ được trích lời nói thêm rằng "chúng tôi đã thực hiện các hoạt động tự do hàng hải thường xuyên như chúng tôi đã từng làm trong quá khứ cũng như sẽ tiếp tục thực hiện trong tương lai".
Theo Reuters, Bộ Ngoại giao Trung Quốc không hồi đáp ngay trước yêu cầu bình luận của hãng này.
Hoa Kỳ lâu nay đã chỉ trích việc Bắc Kinh xây dựng đảo nhân tạo và các cơ sở quân sự tại Biển Đông, quan ngại rằng Trung Quốc sẽ sử dụng chúng để hạn chế tự do hàng hải.
Căng thẳng trong quan hệ giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới hiện đã vượt khỏi vấn đề thương mại, khi Tổng thống Donald Trump cáo buộc Bắc Kinh trong tuần vừa rồi đã tìm cách can thiệp vào cuộc bầu cử quốc hội sắp tới ở Mỹ.
Trung Quốc gần đây bác bỏ đề nghị thăm Hong Kong của tàu chiến Mỹ, và trong tháng này, Bắc Kinh đã hoãn cuộc đối thoại quân sự với Washington sau khi Hoa Kỳ quyết định trừng phạt quốc gia đông dân nhất thế giới vì mua máy bay chiến đấu và hệ thống tên lửa đất đối không của Nga.
Hồi tháng Năm, hai tàu chiến của Hải quân Mỹ cũng đã tới gần quần đảo Trung Quốc tuyên bố chủ quyền ở Biển
