Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Manila bắt đầu tuần tra vùng Benham Rise, sau vụ phát hiện tàu Trung Quốc (RFI, 05/04/2017)

Kể từ hôm 03/04/2017, lực lượng Tuần Duyên Philippines bắt đầu tuần tra một vùng biển rộng lớn mang tên Benham Rise, ở phía đông Luzon, hòn đảo chính của nước này. Manila đã quyết định hành động như trên sau khi phát hiện một số tàu thăm dò của Trung Quốc hoạt động trong khu vực vốn thuộc quyền chủ quyền của Philippines.

manila1

Vùng biển Benham Rise nằm ở phía đông đảo lớn Luzon của Philippines. 

Theo nhật báo Singapore The Straits Times, phát ngôn viên lực lượng Tuần Duyên Philippines, ông Armand Balilo đã xác nhận rằng một chiếc phi cơ bay tuần tra trên không phận của khu vực rộng 130.000 km2, hơn một tuần sau khi Hải Quân phái một tàu chiến đến tuần tra trong vùng.

Theo một số nguồn tin, từ tháng 7 cho đến tháng 12 năm ngoái, đã có ít nhất ba tàu khảo sát của Trung Quốc bị phát hiện trong khu vực.

Bộ Ngoại Giao Trung Quốc đã công nhận sự kiện đó, nhưng biện minh rằng tàu của Bắc Kinh chỉ hành xử quyền tự do hàng hải bình thường và quyền qua lại vô hại.

Kế hoạch tìm đường cho tầu ngầm của Trung Quốc

Đấy tuy nhiên không phải là quan điểm của Manila, ít ra là của Quân Đội. Theo Bộ trưởng Quốc Phòng Philippines Delfin Lorenzana, sự hiện diện của các tàu khảo sát Trung Quốc trong vùng Benham Rise, có thể nằm trong kế hoạch khảo sát độ sâu biển, nhằm tìm đường cho các tàu ngầm Trung Quốc từ Biển Đông đi ra Thái Bình Dương.

Trung thành với thái độ thân thiện với Bắc Kinh của mình, tổng thống Philippine Rodrigo Duterte đã cho rằng ông không thấy gì sai trong việc tàu Trung Quốc đi qua Benham Rise. Tuy nhiên, ông đã chỉ thị cho Hải Quân xây dựng những "cấu trúc" để có thể duy trì một sự hiện diện vững chắc ở trong khu vực.

Manila cũng đang xem xét khả năng đổi tên vùng này thành "Philippine Rise", nhằm khẳng định thêm chủ quyền của Manila.

Về phần Trung Quốc, nước này không đòi chủ quyền trong vùng Benham Rise. Thậm chí, theo lời ông Enrique Manalo quyền ngoại trưởng Philippines vào hôm qua, sắp tới đây Bắc Kinh sẽ xin phép Manila mỗi lần cho tàu vào khu vực. 

Trọng Nghĩa

******************

Philippines đau đầu giữa 'viện trợ' và 'chủ quyền' (VOA, 05/04/2017)

manila2

Tàu đánh cá gần bãi cn Scarborough

Ngư dân Philippines tuyến đu cuc tranh chp lãnh hi đy cay đng Bin Đông nói tr lượng hi sn trong vùng bin này đã gim đi nhiu, mt phn vì tàu Trung Quc, Đài Loan và Vit Nam thường xuyên xâm phm vùng bin thuc lãnh hi Philippines, trong khi Manila không có cách gì để ngăn chn các v xâm nhp đó. Thông tín viên Ralph Jennings gi v bài tường trình chi tiết sau đây.

Số lượng cá ngoài khơi vùng duyên hi Masinloc, thành ph Philippines gn nht vi bãi cn Scarborough đã gim khong 50% tính từ năm 2010. Bc Kinh và Manila đã tranh chp ch quyn ti vùng bin này t năm 2012.

Những khó khăn ti mt bán đo vn đã nghèo khó nơi cư dân hu như hoàn toàn l thuc vào bin đ có kế sinh nhai, có th tăng sc ép vi Tng thng Rodrigo Duterte hoặc là phi cng c quan h hu ngh mi vi Trung Quc, hoc na, phi mi hi quân M tr li đ tiếp tc tun tiu các vùng duyên hi hu có th chn tàu bè nước ngoài.

Theo ông Franklin Cattigay, chỉ huy Đi tun duyên Philippines thì hin Trung Quốc hầu như hoàn toàn kim soát bãi cn có din tích 150 cây s vuông này, mt ngư trường phong phú nm cách Masinloc khong 198 km.

Ông Cattigay nói tàu đến t Trung Quc, Đài Loan và Vit Nam dùng k thut ‘trái phép’ như thuc n, hay nhng ngn đèn sáng rực chiếu vào ban đêm đ nh cá.

Chỉ v hướng Bin Đông t nơi làm vic l thiên ca ông bên cnh ch cá Masinloc, Ch huy trưởng đi tun duyên Philippines nói :

"Tàu đến t Trung Quc qua li ti đây như chn không người, trong khi h không được phép ca Philippines. Người Tàu, người Đài Loan, người Vit Nam, đu có mt ti đó".

Ông nói tiếp :

"Ngày nay trữ lượng cá không còn như trước, bây gi ngun cá suy gim bi vì có quá nhiu người ti đánh bt trái phép, đc bit là nhng người đến t các nước khác s dng các ngn đèn cc mnh".

Sự kin ngun cá gim sút cng vi sc ép t Trung Quc đã khiến rt nhiu người trong s 300 ngư dân đã dăng ký hành ngh phi tìm đến nhng vùng bin tri dài theo b bin Philippines, hoc b buc phi đánh bt nhng m lưới cá nh hơn.

Trong một thành ph có 49,000 dân, ch có 3 tàu Philippines đến t Masinloc, mi chiếc 40 người, là thường xuyên đánh bt chung quanh bãi cn Scarborough , theo mt nhân viên làm vic cho Phòng ngư nghip thành ph, xin giu danh tính. Thành phố Masinloc cho biết là không yêu cu ngư dân lánh xa bãi cn Scarborough nhưng nhiu người vn tránh khu vc này vì nhng ri ro ca nó.

Trung Quốc có hai tàu tun duyên ti bãi cn Scarborough và dùng các tàu đó đ chn, không cho người Philippines tiến vào vùng biển này, theo ngư dân Philippines. Trung Quc chiếm quyn kim soát bãi cn Scarborough t năm 2012, mt bãi cn ch thp thoáng nhô trên nhng ngn sóng, sau mt cuc đi đu căng thng vi Philippines đã phương hi ti các quan h song phương, mãi cho tới khi ông Duterte lên nm quyn vào tháng Sáu năm 2016.

Trung Quốc tuyên b ch quyn trên 90% din tích Bin Đông nói chung, k c các tuyên b ch quyn chng ln trong khu đc quyn kinh tế ca Philippines tri dài t đo Luzon ca thành phố Masinloc tới phía Nam đo Palawan.

Đài Loan cũng tuyên bố ch quyn ca vùng bin giàu tài nguyên rng 3,5 triu km vuông. Vit Nam đòi ch quyn mt vùng bin nh hơn, nhưng như Trung Quc, đã bi đp đt và xây dng trên các đo nh gn ngư trường truyền thống ca Philippines và đa đim dò tìm nhiên liu hóa thch dưới bin.

Tàu cá Việt Nam đã được trông thy cách b bin Philippines khong 48 km, theo li mt nhân viên ca Hi đng Thành ph Philippines.

Ngư dân Roy Sevilla, 34 tui, đã hành ngh đánh cá trong 20 năm nay, anh chỉ ra bin v hướng tây-bc t nơi neo tàu ca anh, nói :

"Chạy hai tiếng ra bin là thy người Vit, 5 chiếc tàu đánh bt cá và mc. Đy".

Đánh bắt cá gn b bin thành ph nm v hướng tây-bc Manila ch thu gom được khong 3 tn cho mỗi chuyến ra khơi, so vi t 10 đến 15 tn thường kiếm được ti bãi cn Scarborough, theo Butch Ortega, mt c ông ngư dân. Ông than van :

"Có tàu Trung Quốc tun tiu đó nên chúng tôi không đến đó đánh bt cá được".

Chính sách của Tng thng Duterte xích lại gn Trung Quc, theo ông Ortega, không bàn ti quyn ca ngư dân Philippines được tiếp cn bãi cn Scarborough.

Hồi tháng trước, Tng thng Philippines nói nước ông không cách nào có th đánh li Trung Quc nếu Bc Kinh tiến hành kế hoch xây một trạm quan trc trên bãi cn này, như li tường thut ca truyn thông Trung Quc. Ông Duterte cũng chưa có hành đng nào v đ xut do ông loan báo hi năm ngoái, tuyên b bãi cn Scarborough là mt khu bo tn bin.

Bắc Kinh theo chương trình s tuyên b lnh cm đánh bt cá trên hu hết Bin Đông, có hiu lc t tháng 5 cho ti tháng 8. Cư dân đa phương nói có phn chc h s không tuân th lnh này, và Trung Quc thường không xua đui tàu ca h ra khi các vùng bin đang trong vòng tranh chp bên ngoài bãi cn.

Nhưng hi quân và đi tun duyên Trung Quc, cng vi các tàu đánh cá Trung Quc có kh năng thng tr c vùng bin theo nhng cách mà các nước khác cũng tuyên b ch quyn "không có cơ may gì có th sánh kịp", theo ông Greg Poling, Giám Đốc Sáng kiến Minh bch Hàng hi Châu Á (AMTI) thuc Trung tâm Nghiên cu Chiến lược và Quc tế ti Washington (CSIS).

Ông Poling khuyến cáo rng Philippines, đo Borneo và qun đo Natuna ca Indonesia s chu áp lc khi lnh đánh bắt cá ca Trung Quc được thc thi. Malaysia và Brunei tranh giành vi Trung Quc quyn khai thác các gii bin nm v hướng Bc ca Borneo.

Ông Poling nói :

"Họ (người Trung Quc) s tràn ngp các vùng bin ngoài khơi Borneo và qun đo Natuna, và chắc chn s đy bt người Philippines ra khi nhng nơi như bãi cn Scarborough. Điu mà người Trung Quc mun đây là dân vùng Đông Nam Á phi ngưng chng c, và chp nhn trt t thế gii mi Châu Á xoay quanh Trung Quc, và tôn trng ‘các quyn lch sử’ ca Trung Quc".

Chỉ huy đi tun duyên Philippines cho biết mt hi đoàn các tàu cá ca tnh Zambales, bao gm thành ph Masinloc, đã tho mt ngh quyết gi lên Tng thng Duterte. H mun Tng thng Duterte hãy đ các tàu hi quân M tr li đ giúp Philippines tun tra các vùng duyên hi, bởi vì v mt quân s, Philippines không sao có th chng c li Trung Quc.

Ông kêu gọi Washington giúp đ nhiu hơn bi vì đi tun duyên Philippines đơn đc và thiếu tài nguyên đ có th tun tra các tàu nước ngoài.

Giới phân tích nói tht cht quan hệ với Trung Quc có th giúp Philippines nhn vin tr và đu tư ca nước này, tuy nhiên rt cuc có th làm dân Philippines gin d, bi vì h mun lãnh đo Philippines trên hết phi bo v ch quyn lãnh th quc gia.

Published in Châu Á