 | Tổng quan: | 3709691 |
Mekong : Dự án đập thủy điện Sambor tiêu diệt nguồn cá ở Việt Nam (RFI, 18/05/2018)
Một dự án đập thủy điện của Cam Bốt do Trung Quốc xây dựng trên sông Mekong sẽ tác động đến giao thông, đến nguồn cá ở hạ nguồn và sẽ gây căng thẳng với Việt Nam. Trên đây là nội dung kết quả nghiên cứu của Viện Bảo Vệ Môi Trường Natural Heritage Institut do chính Phnom Penh yêu cầu, nhưng chính quyền Cam Bốt lại giữ im lặng.
Bản đồ vị trí của dự án đập Sambor, Cam Bốt - Ảnh : @nhi.org
Bản tin của AP ngày 18/05/2018 cho biết một kết quả nghiên cứu về hậu quả của dự án đập thủy điện lớn nhất trên dòng sông Mekong vừa được đăng trên trang mạng của Viện Bảo Vệ Môi Trường Natural Heritage Institut, Hoa Kỳ, sau ba năm nghiên cứu và sáu tháng sau khi cung cấp cho chính phủ Cam Bốt.
Theo bản nghiên cứu này, hồ thủy điện với diện tích 620 cây số vuông sẽ "có lợi cho Cam Bốt về điện lực, nhưng làm cho Việt Nam thiệt hại nặng nề, vì ngăn chận nguồn cá từ biển Hồ đổ xuống, gây khó khăn cho lưu thông trên sông Tiền và sông Hậu".
Chưa hết, đập thủy điện do China Southern Power Grig Co, một công ty Trung Quốc thiết kế, sẽ làm giảm lưu lượng nước và phù sa ở hạ nguồn. Hệ quả là ruộng đồng ở Châu thổ sông Cửu long, vựa lúa của Việt Nam không những sẽ thiếu phù sa mầu mỡ bồi đắp, mà còn bị nước mặn từ biển xâm thực thêm.
Nguy cơ hàng chục triệu dân Việt Nam bị đe dọa mất nguồn lương thực, sẽ gây ra tình trạng căng thẳng giữa hai nước láng giềng, theo Natural Heritage Institut.
Các chuyên gia tác giả bản báo cáo đề nghị Cam Bốt chọn một địa điểm khác, trên một nhánh sông khác, nhưng theo AP, chính quyền Phnom Penh, với quan hệ chặt chẽ với Trung Quốc, không trả lời cho dù nhận được yêu cầu từ tháng 12 năm 2017.
Bảy đập thủy điện khác của Trung Quốc xây trên thượng nguồn, trong lãnh thổ của Hoa lục, đã làm giảm phân nửa lượng phù sa của sông Mekong chảy qua năm nước Đông Nam Á.
Tú Anh
*********************
Mỹ khuyến cáo việc Campuchia xây đập trên sông Mekong do Trung Quốc hỗ trợ (VOA, 18/05/2018)
Một nghiên cứu của Mỹ cho thấy đập thủy điện Sambor của Campuchia do Trung Quốc hỗ trợ sẽ hủy diệt các loài hản sản trên sông Mekong. Các chuyên gia Mỹ ra khuyến cáo dừng dự án này nhưng chính quyền Campuchia vẫn im hơn lặng tiếng.
Sông Mekong đoạn đi qua Sambor ở Campuchia.
Hãng tin AP hôm 17/5 dẫn phúc trình của Viện Di sản Thiên nhiên (NHI) có trụ sở tại Hoa Kỳ cho biết dự án đập Sambor dù mang lại lợi ích lớn về điện cho Campuchia nhưng cũng góp phần phá huỷ môi trường sống của các loài thủy sản trên dòng Mekong, nơi sinh kế của hàng triệu người dân.
Các chuyên gia NHI cảnh báo đập Sambor sẽ trở thành rào cản ngăn chặn sự di cư của cá từ Biển Hồ của Campuchia, đồng thời ngăn chặn trầm tích chảy xuống vùng hạ lưu, nơi đất nông nghiệp đồng bằng bị phá hủy do xâm nhập mặn từ nước biển.
Đập Sambor sẽ chặn luồng cá từ Biển Hồ, một chi lưu quan trọng của sông Mekong, trong khi dòng sông này đảm bảo an ninh lương thực cho khoảng 60 triệu người Campuchia, Lào, Thái Lan và Việt Nam.
Thêm vào đó, khoảng 80 con cá heo nước ngọt đang có nguy cơ tuyệt chủng ở sông Mekong có thể bị chết vì các khu vực mà chúng sử dụng để trú ẩn vào mùa khô sẽ bị lấp đầy do đập Sambor bị ngăn gây ra sự tích tụ của trầm tích.
Đập thủy điện Sambor được Công ty Lưới điện Nam Trung Quốc thiết kế, trong đó có một hồ chứa rộng 620 km vuông, khi hoàn thành sẽ là con đập lớn nhất từng được xây dựng trên sông Mekong, vượt qua đập Xayaburi ở Lào, vốn bị các nhà môi trường phản đối trong nhiều năm qua.
Các chuyên gia NHI đã gửi báo cáo cho chính quyền Campuchia vào năm ngoái, trong đó đề xuất ngưng dự án này và xây nhà máy điện năng lượng mặt trời để thay thế thủy điện, nhưng phía Campuchia chẳng hề có phản ứng gì.
Báo The Guardian của Anh nói các chuyên gia Mỹ nhận định dự án Sambor ở tỉnh Kratie thuộc Campuchia là một vị trí "tồi tệ nhất để xây thủy điện" vì có tác hại quá lớn đối với môi trường hoang dã.
Tờ Guardian dẫn lời Thứ trưởng Bộ Năng lượng Campuchia Ith Praing nói : "Đây là một vấn đề nhạy cảm và còn quá sớm để công bố thông tin về dự án Sambor".
Ông Praing cho biết sẽ không có quyết định nào được đưa ra trước cuộc bầu cử tháng 7 tới. Nếu dự án được thông qua, nhà thầu Trung Quốc Hydrolancang International Energy Company có nhiều khả năng được chọn thực hiện dự án thủy điện Sambor.
**********************
Báo cáo của Mỹ về dự án đập Sambor ở Campuchia bị giấu nhẹm ? (Tuổi Trẻ, 17/05/2018)
Đánh giá tác động môi trường của dự án thủy điện Sambor do Trung Quốc chống lưng tại Campuchia cho thấy con đập lớn nhất nước này sẽ giết chết sông Mekong theo đúng nghĩa đen.
Đập Hạ Sesan 2 ở Campuchia khi còn trong quá trình xây dựng. Đập này hiện đã vận hành - Ảnh : GUARDIAN
Theo báo Guardian của Anh, tác động khủng khiếp trên được cảnh báo trong một báo cáo mật do Chính phủ Campuchia thuê tư vấn thực hiện.
Phnom Penh đã được bàn giao toàn bộ tài liệu nghiên cứu 3 năm từ Viện Di sản quốc gia - một tổ chức nghiên cứu và tư vấn của Mỹ hồi năm ngoái, nhưng vì lý do nào đó đến nay chưa công bố dù nhiều tổ chức dân sự đã lên tiếng kêu gọi.
Theo những tài liệu tờ báo Anh tiếp cận được, các chuyên gia Mỹ nhận định dự án Sambor ở tỉnh Kratie thuộc Campuchia là một vị trí "tồi tệ nhất để xây thủy điện" vì tác động của nó đối với môi trường hoang dã quá lớn.
Đập Sambor sẽ chặn luồng cá từ hồ Tonle Sap (Biển Hồ), một chi lưu quan trọng của sông Mekong, trong khi dòng sông này đảm bảo an ninh lương thực cho khoảng 60 triệu người Campuchia, Lào, Thái Lan và Việt Nam.
Việc Phnom Penh "ém" báo cáo làm dấy lên lo ngại Campuchia vẫn sẽ tiến hành xây đập Sambor mặc cho dự báo ảm đạm đối với số phận loài cá heo nước ngọt sông Mekong và một trong những luồng di cư cá nước ngọt lớn nhất thế giới.
Để hoàn thành dự án thủy điện này, người Trung Quốc đề xuất xây một con đập bê tông rộng đến 18km, cao 33m chắn ngang sông Mekong đoạn chảy qua tỉnh Kratie để tạo thành một hồ chứa nước khổng lồ dài 82km.
"Bên cạnh mối đe dọa đối với cá heo Irrawaddy và nghề cá, sinh kế và dinh dưỡng của các cộng đồng nông thôn sẽ bị ảnh hưởng, đẩy nhanh hơn tình trạng sụt lún tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long ở Việt nam" - ông Marc Goichot, chuyên gia về nguồn nước của tổ chức WWF, nhận định về đập Sambor.
An ninh lương thực của 60 triệu người sống dọc sông Mekong bị đập Sambor đe dọa - Ảnh: GUARDIAN
Trong phần kết luận, báo cáo của Mỹ viết : "Một con đập tại vị trí này có thể giết chết dòng sông, trừ khi được định vị lại, thiết kế và vận hành một cách bền vững. Sambor là vị trí tồi tệ nhất để xây một đập nước lớn".
Tờ Guardian dẫn lời Thứ trưởng Bộ Năng lượng Campuchia Ith Praing : "Đây là một vấn đề nhạy cảm và còn quá sớm để công bố thông tin về dự án Sambor".
Ông Praing cho biết sẽ không có quyết định nào được đưa ra trước cuộc bầu cử tháng 7 tới. Nếu dự được thông qua, nhà thầu Trung Quốc Hydrolancang International Energy Company có khả năng được chọn thực hiện dự án Sambor.
Hãy cùng nhau đoàn kết, hợp tác, hành động để sông Mekong mãi là dòng chảy của hòa bình, là kết nối sinh tồn bền vững, thịnh vượng đến muôn đời của các quốc gia, người dân trong khu vực”
Tại Hội nghị cấp cao Ủy hội sông Mekong quốc tế (MRC-Mekong River Commission) lần thứ 3 tổ chức tại Campuchia với chủ đề "Một Mekong, một tinh thần chung" vào đầu tháng 4 vừa qua, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho rằng hiện nay, lưu vực sông Mekong phải đối mặt với những thách thức lớn với hậu quả là nguồn tài nguyên nước Mekong đang bị suy kiệt cả về số lượng và chất lượng, lượng phù sa và chất dinh dưỡng bị suy giảm, hệ sinh thái và môi trường bị suy thoái nghiêm trọng.
Các dấu hiệu tiêu cực đó thể hiện rõ rệt và trầm trọng hơn ở các quốc gia hạ lưu Mekong, nhất là vùng Đồng bằng sông Cửu Long, nơi đang thường xuyên phải đối mặt với các đợt hạn hán kéo dài, xâm nhập mặn, sạt lở bờ sông bờ biển và sụt lún đất… đe dọa sinh kế của hơn 20 triệu người dân.
"Cần phải có những hành động thiết thực, kịp thời để Đồng bằng sông Cửu Long là vựa lúa, vựa cá của cả khu vực trong hàng trăm năm qua tiếp tục phát triển và là nguồn cung gạo lớn cho bảo đảm an ninh lương thực khu vực", Thủ tướng nhấn mạnh và đề nghị Ủy hội MRC tập trung cho sử dụng công bằng, hợp lý và bền vững tài nguyên nước Mekong và các tài nguyên liên quan.
Phúc Long
