Cuộc chiến Nga-Ukraine đã bước sang tháng thứ 8 với sự phản công ngày càng mạnh mẽ của quân đội Ukraine. Việc Putin ký quyết định sát nhập 4 vùng lãnh thổ cưỡng chiếm được của Ukraine vào lãnh thổ Nga cho thấy tính chất xâm lược là không thể chối cãi. Cả thế giới lên án hành động xâm lược bất chấp sự thật, lẽ phải và các công ước quốc tế của Putin và chính quyền Nga.
Mặc dù vậy Đảng cộng sản Việt Nam vẫn nhất quán, trước sau như một ủng hộ Putin. Ví dụ, Việt Nam đã 3 lần bỏ phiếu ủng hộ Nga tại diễn đàn Liên Hợp Quốc, tập trận chung với Nga, đón tiếp ngoại trưởng Nga Lavrov và mới đây là việc báo Hà Nội Mới đã gỡ bỏ những hình ảnh của đại sứ quán Ukraine tại Việt Nam trong cuộc "chạy vì hòa bình" tổ chức tại Hà Nội hôm 3/10/2022. Việc báo chí Việt Nam và nhất là đội ngũ dư luận viên, trong đó có cả nhiều tướng tá như Lê Văn Cương, Lê Thế Mẫu, Lê Ngọc Thống… thường xuyên chỉ trích Ukraine và bênh vực Putin một cách hồ đồ, bất chấp sự thật diễn ra suốt 7 tháng qua là điều mà ai cũng thấy.
Ba lý do khiến Việt Nam luôn ủng hộ Putin và đứng về phía Nga
- Thứ nhất, cả hai đều cùng ý thức hệ độc tài. "Ngưu tầm ngưu, mã tầm mã". Trí thức và người dân Việt Nam vẫn xem nhẹ tầm quan trọng của tư tưởng chính trị. Họ không hiểu rằng tư tưởng chính trị sẽ quyết định cho thể chế chính trị trong đó có cả đối ngoại lẫn đối nội. Mặc dù Việt Nam hưởng lợi lớn về kinh tế nhờ hợp tác và giao thương với Mỹ và các nước dân chủ nhưng tâm hồn của họ, tình cảm của họ luôn hướng về các nước độc tài như Nga, Trung Quốc, Cu Ba hay thậm chí cả Bắc Triều Tiên.
- Thứ hai, Đảng cộng sản Việt Nam mang ơn ‘sinh thành’ của Nga, tức Liên Xô trước đây. Chính nhờ Liên Xô cung cấp mọi phương tiện, từ tư tưởng chính trị (chủ nghĩa Mác-Lênin) cho đến tiền bạc, vũ khí cũng như việc huấn luyện nhân sự chính trị mà Đảng cộng sản Việt Nam đã giành được chính quyền năm 1945 và sau đó là trên cả nước, năm 1975. Xin nhắc lại một chi tiết rất quan trọng, vào năm 1945 Đảng cộng sản Việt Nam là tổ chức duy nhất có tư tưởng chính trị (dù sai lầm và độc hại) được cụ thể hóa thành một dự án chính trị (xây dựng Việt Nam thành một nước xã hội chủ nghĩa) và một đội ngũ nhân sự chính trị được đào tạo một cách bài bản… Tất cả đều nhờ Liên Xô. Cũng đừng quên rằng Đảng cộng sản Việt Nam được thành lập như là một phân bộ của Quốc tế cộng sản đệ tam.
Đảng cộng sản Việt Nam được thành lập như là một phân bộ của Quốc tế cộng sản đệ tam.
- Thứ ba, người Việt Nam vốn duy tình "trăm cái lý không bằng một tí cái tình", "thương nhau củ ấu cũng tròn, ghét nhau thì quả bồ hòn cũng méo". Nhiều lãnh đạo Đảng cộng sản hiện nay từng học tập tại Liên Xô. Với họ nước Nga là đẹp nhất và tốt nhất thế giới. Tình yêu của họ dành cho nước Nga luôn là một chiều và vĩnh viễn bất chấp sự thật, lý trí và sự thay đổi của nước Nga. Họ bất chấp một sự thật rằng so với các nước phát triển thì Nga là nước không có gì đáng để Việt Nam học hỏi.
Ba lý do để Việt Nam ngừng ủng hộ Putin
- Thứ nhất, nước Nga không phải là Liên Xô. Liên bang Xô Viết trước đây bao gồm 15 nước trong đó Ukraine là nước lớn thứ hai trong khối. Ukraine đã giúp đỡ Việt Nam không kém gì Nga. Nhiều sĩ quan quân đội Ukraine đã tham chiến và phục vụ tại Việt Nam suốt trong thời gian chiến tranh. Ukraine là nước sản xuất nhiều lương thực, vũ khí như xe tăng, máy bay, tàu thủy và công nghiệp nặng trong khối Xô Viết và đương nhiên họ đã giúp đỡ Việt Nam tận tình với tất cả khả năng của họ.
Putin cũng không phải là nước Nga. Nước Nga và dân tộc Nga mãi mãi sẽ là một đối tác và những người bạn quan trọng của Việt Nam nhưng Putin thì không. Putin không chỉ ủng hộ và luôn đứng về phía Trung Quốc trong các vẫn đề quốc tế trong đó đã nhiều lần lên tiếng ủng hộ ‘chủ quyền’ của Trung Quốc trên Biển Đông thuộc Việt Nam, mà quan trọng là Putin không có tương lai. Putin sẽ bị hạ bệ và chính quyền Nga hiện nay phải sụp đổ để nhường chỗ cho một chế độ dân chủ. Một đồng thuận của cả thế giới hiện nay đó là phải loại bỏ Putin khỏi chính trường, tổng thống Ukraine đã nói rõ điều đó khi ký lệnh chỉ đàm phán với một tổng thống Nga khác, bất cứ ai ngoài Putin.
- Thứ hai, Việt Nam phải dừng ủng hộ Putin vì quyền lợi dân tộc. Chúng ta đều biết đến câu nói nổi tiếng của cố thủ tướng Anh Churchill : "Không có bạn bè vĩnh viễn, không có kẻ thù vĩnh viễn, chỉ có lợi ích quốc gia là vĩnh viễn". Việc Việt Nam đứng về phía Putin và nước Nga, quay lưng lại với các nước dân chủ là một sai lầm. Việt Nam chỉ có thể phát triển nhờ làm ăn, giao thương với các nước dân chủ chứ không phải với Nga. Một vài dẫn chứng, thương mại Việt-Mỹ năm 2021 là 110 tỉ USD chưa kể EU và các nước dân chủ khác như Nhật, Hàn, Úc, Canada… Trong khi đó tổng kim ngạch xuất nhập khẩu Việt-Nga năm 2021 chỉ là 7 tỉ USD. Tuy nhiên trong 8 tháng đầu năm 2022 chỉ còn 2,48 tỉ USD, giảm gần 28% so với năm ngoái và chắc chắn sẽ còn tiếp tục giảm mạnh do các lệnh trừng phạt của Mỹ và các nước dân chủ.
Đảng cộng sản Việt Nam không nhớ đến câu nói nổi tiếng của cố thủ tướng Anh Churchill : "Không có bạn bè vĩnh viễn, không có kẻ thù vĩnh viễn, chỉ có lợi ích quốc gia là vĩnh viễn".
Càng ủng hộ Putin và nước Nga thì Việt Nam sẽ càng bị cô lập. Hồi tháng 7/2022, ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã hủy chuyến thăm Việt Nam dù đã lên lịch từ trước. Việc tổng thống Mỹ Joe Biden thăm Việt Nam cuối năm cũng không còn được nhắc đến. Rõ ràng là Đảng cộng sản đã đặt cảm tính và ý thức hệ cộng sản lỗi thời lên trên lợi ích quốc gia.
- Thứ ba, trong chuyến thăm Mỹ hồi tháng 5/2022, tại Trung tâm nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế Mỹ, thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu rằng : "Việt Nam không chọn bên mà chọn chính nghĩa, lẽ phải và luật pháp quốc tế". Nếu đúng như vậy thì Việt Nam phải ủng hộ Ukraine vì họ là nạn nhân của một cuộc xâm lược phi nghĩa, bất chấp lẽ phải và công pháp quốc tế. Ukraine là một quốc gia có chủ quyền và họ không hề khiêu khích hay tấn công nước Nga. Ukraine có vận mệnh rất tương đồng với Việt Nam đó là phải sống cạnh một ông hàng xóm to xác, độc tài và nhiều tham vọng bất chính.
Việc Putin sát nhập 4 tỉnh cưỡng chiếm của Ukraine vào lãnh thổ Nga là hành động xâm lược và chà đạp trắng trợn luật pháp quốc tế. Ủng hộ hành động xâm lược của Putin là đi ngược lại với nền văn minh nhân loại, đi ngược lại với lợi ích của dân tộc. Mỹ và các nước dân chủ đang rút các nhà máy khỏi Trung Quốc để chuyển sang các nước đồng minh và các quốc gia ‘thân thiện’. Đây là cơ hội ngàn năm có một cho Việt Nam . Bỏ lỡ cơ hội này, Đảng cộng sản Việt Nam có tội lớn với đất nước.
Liệu Đảng cộng sản Việt Nam có ngừng ủng hộ Putin không ?
Ai cũng thấy việc Việt Nam ủng hộ Putin và nước Nga trong cuộc chiến xâm lược Ukraine là ‘lợi ít hại nhiều’. Tuy nhiên có rất ít hy vọng là Đảng cộng sản sẽ thay đổi. Một đặc tính chung của các chế độ độc tài là họ không có khả năng sửa sai vì vậy họ sẽ ngoan cố trong sự sai lầm cho đến lúc tiêu vong. Nga, Trung Quốc, Cuba, Bắc Triều Tiên và các nước độc tài khác đều thế.
Tại sao như vậy ? Câu trả lời cũng không quá khó. Các chế độ độc tài đều bơi ngược dòng chảy của lịch sử. Họ thành công và nắm giữ được quyền lực nhờ một biến cố bất thường hay một lần lầm lỡ của dân chúng. Sau khi giành được chính quyền họ đã dùng bạo lực để duy trì quyền lực. Nếu họ sửa sai thì phải chấp nhận luật chơi dân chủ, để người dân lựa chọn đảng cầm quyền. Có thể có người không hiểu nhưng họ thì rất hiểu, họ sẽ không có lý do gì để tiếp tục cầm quyền nếu đất nước có dân chủ và bầu cử tự do.
Hơn nữa trong thời gian cầm quyền họ đã tiêu diệt hết các tổ chức dân chủ đối lập cũng như thành phần tinh hoa chính trị của đất nước. Giả sử họ có muốn rút lui cũng không có ai thay thế trong khi kẻ thù của họ thì quá nhiều. Khoảng trống quyền lực mà các chế độ độc tài để lại cho các dân tộc là rất lớn và nguy hiểm. Không chỉ nguy hiểm cho đất nước mà còn cho cả chính bản thân và gia đình họ.
Các chế độ dân chủ thay thế các chế độ độc tài thường mất rất nhiều thời gian, tâm huyết và nỗ lực để hàn gắn các vết thương và đổ vỡ trong một xã hội đã bị đả thương quá nặng. Tương lai nước Nga vì vậy, vẫn còn là một câu hỏi lớn.
Việt Hoàng
(8/10/2022)