Nếu Karl Marx còn sống không biết ông giải thích và đánh giá thế nào về nhà nước cộng sản sau 40 năm cải cách và "mở cửa".
Vài nét chính dưới đây giúp ta hình dung được mặt thật nhà nước Trung Quốc ngày nay.
Tập Cận Bình trong một buổi duyệt binh trước Thiên An Môn - Ảnh minh họa
Giầu nhưng đầy rủi ro…
Tất cả con người, nguồn vốn, đất đai, tài nguyên, kỹ thuật đều thuộc về nhà nước và đều được tận dụng chuyển thành tài sản tích lũy trong các ngân hàng nhà nước.
Riêng Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc tài sản tích lũy đã nhiều hơn bất cứ Ngân khố nào có được trong lịch sử thế giới, dự trữ ngoại tệ có lúc lên đến 4.000 tỷ Mỹ kim.
Chính quyền địa phương, công ty và cá nhân bị buộc phải gửi vào 4 ngân hàng thương mãi nhà nước, được vay lại theo chiến lược nhà nước đưa ra và theo những quan hệ về chính trị.
Theo ước tính S&P Global Intelligence vào cuối năm 2017 tổng tài sản 4 ngân hàng thương mãi đã lên tới 13.630 tỷ Mỹ Kim.
Ngân hàng quốc tế tham gia thị trường tài chính đều bị Bắc Kinh tìm mọi cách ngăn chặn nên rất ít cạnh tranh lành mạnh trong khu vực tài chính tại Trung Quốc .
Nhu cầu vay mượn lại cao nên một hệ thống ngân hàng "ngầm" ước tính lên đến 20.000 tỷ Mỹ Kim đã hình thành. Không ai biết ai nợ ai và nợ bao nhiêu. Chỉ khi doanh nghiệp phá sản thì mọi thứ mới bắt đầu lòi ra.
Nhà nước không kiểm soát được và điều đáng nói là ngay các doanh nghiệp nhà nước và chính quyền địa phương cũng sử dụng hệ thống ngân hàng "ngầm" này.
Tường trình của S&P Global công bố vào tháng 10/2018, nợ xấu do các chính quyền địa phương tạo ra đã lên tới ít nhất 5.800 tỷ Mỹ kim.
Hầu hết các dịch vụ công cộng khác như điện, nước, y tế, giáo dục, giao thông, cảng, phi trường… mặc dù hoạt động không mang lại hiệu quả, đầy tham nhũng và phải bù lỗ nhưng vẫn thuộc về nhà nước.
40 năm Trung Quốc được Mỹ và thế giới đón nhận một cách khá cởi mở nhưng cánh cửa nước này vẫn đóng kín, vì nếu mở ra sẽ phải cải cách, sẽ phải dẫn đến thay đổi thể chế.
Tư bản đông nhất thế giới…
Theo tường trình tài sản của hãng Hurun công bố ngày 10/10/2018, Trung Quốc hiện có 795 tỷ phú, trong khi Mỹ chỉ có 535 tỷ phú.
Trong năm 2017, mỗi tuần lễ Trung Quốc có thêm 4 tỷ phú.
Hơn 1.000 người khác có trên 2 tỷ Nhân dân tệ hay chừng 300 triệu Mỹ kim và có ít hơn 1 tỷ Mỹ Kim.
Các nhà tư bản này không chỉ thông đồng, móc ngoặc với các quan chức trong chính quyền để tìm kiếm đặc quyền và đặc lợi phục vụ lợi ích cá nhân. Họ là các đảng viên cộng sản gắn bó với chiến lược mà Đảng cộng sản đang đeo đuổi.
Mã Vân (Jack Ma) nhà tỷ phú giàu nhất, khi công bố nghỉ hưu vài tháng trước đã bị báo chí tiết lộ là gia nhập đảng từ những năm 1980.
Mã Hóa Đằng (Pony Ma) nhà tỷ phú giàu thứ nhì đã từng là Đại biểu của thành phố Thâm Quyến và Đại biểu Quốc hội Trung Quốc khóa XII.
Nhậm Chính Phi, là cha của bà Mạnh Vãn Chu vừa bị tạm giữ tại Canada, từng là lãnh đạo quân đội và đã được bầu là Đại biểu của Quân Giải phóng tham dự Đại hội Đảng toàn quốc vào năm 1982. Ông là sáng lập và hiện là tổng giám đốc tập đoàn Huawei, với doanh thu đạt gần 92 tỷ Mỹ kim, một nửa là từ các dịch vụ quốc tế. Ông đựơc biết chỉ giữ 1,42% cổ phần của Huawei và theo ước tính tài sản của ông chỉ có 3,2 tỷ Mỹ kim, không nằm trong danh sách 100 tỷ phú giàu nhất Trung Quốc do Hurun công bố. Nhiều người không tin điều này.
Mức độ giàu có của tầng lớp tư bản cộng sản theo các tường trình kể trên chỉ là mặt nổi của tảng băng chìm đầy tham nhũng và hoạt động theo chiến lược nhà nước.
Huawei hình mẫu chiến lược…
Cuối thập niên 1980, Bắc Kinh đưa ra chiến lược phát triển viễn thông gồm nhập cảng thiết bị, liên doanh nhà nước và thúc đẩy nghiên cứu phát triển. Nhà nước bảo trợ việc nghiên cứu phát triển, bảo vệ thị trường nội địa và bảo hộ việc cạnh tranh trên thị trường quốc tế.
Năm 1988, Huawei công bố thành lập với số vốn chừng 5.000 Mỹ Kim, khởi đầu công ty chỉ nhập cảng trang thiết bị viễn thông, nhưng sau 5 năm đã đưa ra thị trường tổng đài điều khiển bằng điện toán đầu tiên.
Theo Tạp chí Kinh tế Viễn Đông, công ty Huawei được nhà nước cho vay 8,5 triệu Mỹ kim, được quân đội trợ giúp nghiên cứu kỹ thuật và nhận hợp đồng cung cấp mạng viễn thông cho quân đội.
Huawei chiếm lĩnh thị trường trong nước bằng cách xây dựng liên doanh với các cơ quan viễn thông nhà nước và chia cổ phần cho giới chức lãnh đạo địa phương.
Năm 1994, Nhậm Chính Phi gặp Giang Trạch Dân để bàn về vai trò kỹ nghệ thiết kế tổng đài và sau đó Huawei trở thành công ty cung cấp cho cả chính phủ lẫn quân đội.
Huawei từng bước mở ra thị trường ngoại quốc tới những quốc gia đang cần có thiết bị viễn thông và qua con đường ngoại giao giúp vay mượn hay tạo liên doanh.
Chỉ riêng năm 2004, Huawei đã sử dụng 10 tỷ Mỹ kim tín dụng của Ngân hàng phát triển Trung Quốc và 600 triệu Mỹ kim từ Ngân hàng xuất nhập cảng Trung Quốc để gia tăng ảnh hưởng quốc tế. Các khoản vay sau đó lên tới 30 tỷ Mỹ kim và có thể đã cao hơn.
Huawei còn đóng một vai trò quan trọng trong việc xây dựng Vạn lý Tường lửa và theo dõi người dùng internet khắp Trung Quốc .
Chủ tịch Huawei từ năm 1999 đến nay là bà Tôn Á Phương người thuộc Bộ An ninh nhà nước, cơ quan tình báo Trung Quốc .
Năm 2007 chính phủ Mỹ giới hạn việc cấp Visa vào Mỹ cho Nhậm Chính Phi và nhân viên Huawei.
Tháng 10/2012, Quốc hội Mỹ công bố báo cáo liên quan đến các hoạt động gián điệp của Huawei đe dọa đến an ninh nước Mỹ và cấm các cơ quan chính phủ cùng quân đội sử dụng các sản phẩm Huawei.
Hiện nay, Mỹ, Úc, Tân Tây Lan, Ấn Độ, Anh, Nhật, Đức, Pháp, và nhiều quốc gia khác tìm cách ngăn chặn Huawei cung cấp thiết bị mạng 5G, vì Trung Quốc có thể dùng mạng 5G để thực hiện những cuộc tấn công mạng hay đánh cắp thông tin của chính phủ và của dân chúng.
Kiểm tra tư tưởng và giám sát công dân
Trung Quốc công khai kiểm soát internet, thu thập và lưu trữ thông tin về người dùng mạng xã hội, nhiều người bị điều tra hay bị bắt chỉ vì việc bất đồng chính kiến trên không gian mạng.
Theo trang BBC, Trung Quốc còn đang xây dựng hệ thống camera giám sát toàn quốc với 170 triệu camera sử dụng trí thông minh nhân tạo nhận dạng đã được lắp đặt và sẽ tiếp tục lắp thêm 400 triệu camera khác.
Nhà báo John Sudworth BBC đã bị hệ thống camera thành phố Quý Dương phát hiện trong vòng 7 phút..
Theo Chương trình ABC của Úc, Trung Quốc đã lắp đặt hơn 200 triệu camera giám sát với 10 triệu người bị liệt vào danh sách đen, không chỉ bản thân họ mà cả đến người nhà và con cái của họ hiện đang bị theo dõi.
Trung Quốc cho thử nghiệm "Thẻ tính điểm tín nhiệm xã hội" nhằm phân loại công dân và phân biệt đối xử công dân theo mức điểm trong đó có sự trung thành với chế độ.
Nhiều nước trên thế giới cũng sử dụng camera nhưng chỉ kiểm soát an ninh, còn Trung Quốc dùng để giám sát công dân, hai mục đích hoàn toàn khác nhau.
Lại cũng Huawei
Mạng xã hội vừa loan truyền một bản danh sách 100 khách hàng thuộc công an, cơ quan chính phủ và doanh nghiệp nhà nước, đang sử dụng hệ thống camera của Huawei.
Một số thông tin khác cho thấy Huawei đang xây dựng hệ thống camera giám sát trên 30 thành phố Trung Quốc . Mục tiêu của Huawei là trở thành "trung tâm thần kinh" cho các thành phố và cho toàn quốc.
Theo tờ Philippine Daily Inquirer, trong cuộc thảo luận về ngân sách 2019 của Quốc hội Philippines, ngày 12/12/2018, nghị sĩ Ralph Recto cho biết dự án "hệ thống giám sát video" với 12.000 camera do Huawei đang xây dựng tại khu đô thị Manila và thành phố Davao, có thể đặt "mối đe dọa an ninh" cho Philippines.
Với sự hợp tác của các Tập đoàn như Huawei, Baidu, Alibaba, Tencent,... công an Trung Quốc có khả năng đã lưu trữ nhiều dữ liệu của nhiều người trên thế giới.
Nếu Huawei mở rộng mạng 5G toàn cầu thì khả năng Trung Quốc giám sát thế giới không thể nào tránh khỏi.
Made in China 2025
Chiến lược của Trung Quốc là đến năm 2025 sẽ điện toán hóa và tự động hóa mọi ngành kỹ nghệ sản xuất.
Mạng 5G giữ vai trò chiến lược trong sản xuất xe không người lái, điện thoại, hàng không, các chuỗi dây chuyền sản xuất tự động hóa... vì thế vai trò của Huawei vô cùng quan trọng.
Việc Mỹ và các nước giới hạn khả năng công ty này phát triển mạng 5G trên toàn thế giới là để tránh việc Bắc Kinh dùng mạng 5G kiểm soát toàn cầu.
Vành đai và Con đường…
Tập Cận Bình cam kết chi 124 tỷ Mỹ kim cho các dự án đầu tư hạ tầng cơ sở như đường sắt, cảng biển, cầu đường, bao trùm 65 quốc gia.
Ngân hàng Phát triển Trung Quốc cho biết dành riêng 890 tỷ Mỹ kim cho hơn 900 dự án và Ngân hàng Xuất nhập cảng Trung Quốc tuyên bố cấp vốn cho hơn 1.000 dự án khác.
Chiến lược này mang mục đích chính trị, các dự án thường không mang lại lợi ích kinh tế cho quốc gia sở tại, nhiều dự án đã nhanh chóng vượt giá ban đầu, gây thua lỗ hay không hoạt động, đưa nhiều nước vào "bẫy nợ" của Trung Quốc .
Tỷ phú là gián điệp…
Trong phiên họp Hạ Viện Úc, ngày 22/5/2018, Chủ tịch Ủy ban Hỗn hợp Lưỡng viện Quốc Hội về An ninh và Tình báo, dân biểu Andrew Hastie cho biết FBI, Mỹ, tiết lộ tỷ phú Chau Chak-Wing là 1 gián điệp Trung Quốc mang bí danh "CC-3".
Ông là thành viên trong Hội nghị Hiệp thương Chính trị Trung Quốc một tổ chức do Đảng cộng sản lập ra giữ vai trò cố vấn Tập Cận Bình.
Theo Chương trình ABC trong vòng 10 năm 2006-2016, tỷ phú Chau đã có ít nhất 36 lần đóng góp cho 3 đảng chính trị với số tiền lên đến trên 4 triệu Úc Kim để ảnh hưởng chính trị Úc.
Ông Chau là chủ nhân của một tờ báo đang phát hành tại Trung Quốc có phụ bản tại Úc, chuyên tuyên truyền cho Đảng cộng sản và định hướng cộng đồng người Hoa tại Úc.
Ông Châu còn đóng góp 20 triệu Úc Kim xây tặng Đại học Kỹ thuật Sydney (UTS) tòa nhà mang tên ông và 5 triệu Úc kim cho việc nghiên cứu.
Việc ông làm có thể là để mua chuộc giới khoa bảng, chuyển giao các công trình nghiên cứu về không gian, trí tuệ nhân tạo và khoa học máy tính của Úc cho Trung Quốc , một hình thức khác của gián điệp công nghệ.
Trung Quốc đi về đâu ?
40 năm trước, ngày 18/12/1978, Đảng cộng sản quyết định cải cách và "mở cửa" tạo cơ hội làm giàu cho nhà nước Trung Quốc và cho một thiểu số gắn bó với quyền lực chính trị.
Đến nay, Trung Quốc vẫn là nước nghèo, kiệt quệ tài nguyên, môi trường ô nhiễm, đa số dân chúng vẫn nghèo.
Tài sản quốc gia và khoa học kỹ thuật thay vì để phục vụ con người, lại được dùng giám sát công dân với ý đồ kiểm soát toàn xã hội.
Thay vì mở cửa học hỏi, áp dụng tư tưởng tự do, Trung Quốc lại tự khép mình trong tư tưởng cộng sản và bằng mọi thủ đoạn gây ảnh hưởng chính trị, đe dọa hòa bình và dân chủ toàn thế giới.
Lịch sử đang bắt đầu sang trang, chiến tranh thương mãi đã bùng nổ, chiến tranh công nghệ đã khai diễn, cuộc chiến phải có người thắng kẻ thua đã được khai hỏa…
Thế giới đang chuyển động để Trung Hoa được tự do, để Việt Nam được tự do, xóa bỏ mọi tàn tích cộng sản, hòa nhập cùng văn minh, tiến bộ của nhân loại và chia sẻ thịnh vượng chung cùng nhân loại.
Melbourne, Úc Đại Lợi, 18/12/2018
Nguyễn Quang Duy