Đóng băng tăng lương liên bang, Trump đang tìm cách đối phó thâm hụt ngân sách ?
Hôm 29/12/2018, Tổng Thống Donald Trump ký lệnh hành pháp đóng băng lương bổng của khoảng hai triệu nhân viên dân sự của chính phủ liên bang trong năm 2019.
Trump đang phải tìm cách đối phó với ngân sách thâm hụt ?
Hậu quả là việc tăng lương 2,1% dự trù bắt đầu có hiệu quả vào 1/1/2019 cho các nhân viên dân sự trong chính phủ liên bang được chấp nhận trước đây bị hủy bỏ.
Đồng thời việc điều chỉnh lương của nhân viên chính phủ liên bang theo địa phương nơi họ làm việc cũng bị bãi bỏ.
Tuy nhiên, việc tăng lương 2,6% trong năm tới cho quân nhân Hoa Kỳ đã được ghi nhận trong luật quốc phòng 2019 (National Defense Authorization Act for Fical Year 2019) không bị ảnh hưởng.
Ông Trump nói rằng việc tăng lương là không thích đáng.
Trong lá thư gửi cho Quốc hội, ông viết : "Chúng ta phải duy trì những cố gắng để đất nước của chúng ta theo chiều hướng bền vững về mặt tài chánh, và ngân sách của các cơ quan liên bang không thể chịu đựng được những việc tăng lương như vậy".
Ông Trump còn nhấn mạnh rằng việc đóng băng lương sẽ không ảnh hưởng đến khả năng của chính phủ liên bang trong việc thu hút những người tài.
Ông giải thích rằng trong trường hợp khẩn cấp quốc gia hoặc điều kiện kinh tế trầm trọng ảnh hưởng đến an sinh của đại chúng, ông có thẩm quyền để điều chỉnh lương.
Chính sách giảm thuế của Tổng thống Trump đã không mang lại kết quả mong muốn, mức phát triển kinh tế từ 2-3%, thay vì 5-6% không đủ để bù đắp vào số lợi tức thế mất đi.
Hậu quả là ngân sách thiếu hụt gia tăng một cách đáng ngại. Do đó, biện pháp đóng băng lương không gây ngạc nhiên.
Mặt khác, ông Trump đã đặt vấn đề này với Quốc hội Hoa Kỳ vào tháng 8 năm nay, khi tài khóa 2018 sắp chấm dứt để chuẩn bị soạn thảo ngân sách cho tài khóa 2019.
Ngân sách liên bang thiếu hụt thuộc tài khóa 2018 (1/10/2017 - 30/9/2018) tăng 18% lên tới 833 tỉ đôla so với tài khóa 2017. Thiếu hụt sẽ tiếp tục tăng trong tài khóa 2019 và ước tính vào khoảng 985 tỉ Mỹ kim.
Ngân sách thiếu hụt đương nhiên làm nợ công tăng vì chính phủ phải vay thêm tiền.
Giảm thuế cho các công ty lớn, nhỏ để phát triển kinh tế và thu nhập cá nhân đa phần phục vụ thành phần có lợi tức cao. Nay chương trình này thất bại lại bắt tất cả nhân viên chính phủ liên bang chịu trận là một việc làm thất nhân tâm.
Việc đóng băng lương xảy ra trong lúc một phần chính phủ liên bang đóng cửa trước Giáng Sinh đã kéo dài trên một tuần, tạo nên một không khí ảm đạm trên toàn nước Mỹ.
Tuy nhiên, một số trong 800.000 nhân viên liên bang bị ảnh hưởng của việc chính phủ đóng cửa, cộng thêm những nhân viên bên ngoài làm việc theo khế ước không được trả lương trong thời gian này cũng sẽ giúp cho ngân sách của chính quyền Trump.
Tuy nhiên việc đóng băng lương bổng cũng chỉ là một giải pháp tạm thời để giảm bớt mức gia tăng thiếu hụt ngân sách. Thay vì hủy bỏ chương trình cắt giảm thuế công ty và thuế thu nhập - một nguyên nhân gây thiếu hụt ngân sách, Đảng Cộng Hòa đã nghĩ đến việc cắt giảm những chương trình an sinh xã hội.
Thượng nghị sĩ Mitch McConnell, lãnh tụ đa số tại Thượng Viện đã nói với hãng tin Bloomberg News rằng Quốc hi nên nhắm vào việc giảm Social Security và Medicare để đối phó với tình trạng ngân sách thiếu hụt.
Rút quân ra khỏi Syria cũng làm giảm áp lực về ngân sách mà cũng có thể ông Trump muốn trả ơn Tổng hhống Nga Vladimir Putin, một công hai việc.
Ông Trump cũng đang bàn đến việc rút quân ra khỏi Afghanistan. Một số không ít người Việt, đặc biệt ở vùng Bolsa, đã vội diễn dịch ra rằng ông Trump có kế hoạch chuyển quân từ Syria và Afghanistan qua Biển Đông để nhắm vào Trung Quốc cho Việt Nam.
Những người này đều đang mắc bệnh ảo tưởng trầm trọng. Người Việt hải ngoại có sáu chính phủ lưu vong. Đáng lẽ mấy ông bà này nên lập thêm vài chính phủ lưu vong nữa mới phải.
Sau cùng, có lẽ để giải quyết vấn đề thiếu hụt ngân sách, Hoa Kỳ cũng sẽ phải giảm chi tiêu quốc phòng.
Ngân sách quốc phòng của Hoa Kỳ bằng ngân sách lớn nhất của 10 quốc gia cộng lại, bằng bốn lần ngân sách quốc phòng của Trung Quốc và 10 lần ngân sách quốc phòng của Nga.
Ngân sách quốc phòng của Hoa Kỳ cho tài khóa 2019 là 717 tỉ Mỹ kim bao gồm tài khoản căn bản là 639,1 tỉ đôla, tài khoản chi tiêu bất ngờ là 69 tỉ Mỹ kim và tài khoản chi tiêu bắt buộc là 8,9 tỉ Mỹ kim.
Tuy nhiên giảm ngân sách quốc phòng không đủ. Hoa Kỳ cần phải thay đổi chiến lược quốc phòng.
Hoa Kỳ đã sa lầy ở Trung Đông trong nhiều thập niên. Nạn khủng bố cũng ở đây mà ra. Hoa Kỳ chi tiêu không biết bao nhiêu tiền vào hai lãnh vực này.
Cựu Tổng Thống Obama muốn kéo Hoa Kỳ ra khỏi Trung Đông, chuyển trục qua Á châu, vận động thành lập Hiệp ước Thương mại xuyên Thái Bình Dương (Trans-Pacific Partnership - TPP).
Ông Trump lại muốn đưa đất nước này trở lại Trung Đông, qua việc rút Hoa Kỳ ra khỏi TPP, công nhận Jerusalem là thủ đô cho Israel và đơn phương hủy bỏ hiệp định về Chương trình Hạt nhân của Iran. Trong hai người, chỉ có thể có một người đúng mà thôi.
Xin Thượng Đế phù hộ cho quốc gia Hoa Kỳ.
Nguyễn Khải
Nguồn : BBC, 30/12/2018
Nguyễn Quốc Khải là cựu chuyên viên kinh tế và tham vấn của Ngân hàng Thế giới (World Bank) và cựu Giáo sư Thính giảng của Trường Nghiên cứu Quốc tế Cao cấp thuộc Đại học Johns Hopkins, Hoa Kỳ.