Hiệp định thương mại Việt Nam-EU : Dời lại đến 2020 ?
Thanh Phương, RFI, 18/03/2019
Trái với mong đợi của chính phủ Hà Nội và giới doanh nghiệp, Hiệp định Tự do Mậu dịch Việt Nam – Liên Hiệp Châu Âu (EVFTA) rất có thể không được phê chuẩn trước kỳ bầu cử Nghị Viện Châu Âu vào tháng Năm tới và như vậy phải đợi đến năm 2020.
Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Jean-Claude Juncker (P) tiếp thủ tướng Việt Nam Nguyễn Tấn Dũng, Bruxelles, 02/12/2015. Reuters
Vào đầu tháng 12/2015, Liên Hiệp Châu Âu (EU) và Việt Nam thông báo đã kết thúc các đợt đàm phán về hiệp định EVFTA. Nhưng đến tháng 5/2017, Tòa án Công lý Châu Âu ra ý kiến về thẩm quyền phê chuẩn các hiệp định tự do mậu dịch của Liên Hiệp Châu Âu. Cụ thể, tòa án này phán quyết rằng các nội dung về đầu tư "không trực tiếp" của nước ngoài và cơ chế xử lý tranh chấp nhà đầu tư nhà nước sẽ thuộc thẩm quyền quyết định của cả cấp EU và cấp quốc gia các nước thành viên (tức là nội dung này phải được cả Liên Hiệp Châu Âu và các quốc gia thành viên đồng ý mới có hiệu lực).
Để hiệp định có thể sớm hoàn tất, Ủy Ban Châu Âu bèn quyết định tách EVFTA thành hai hiệp định, một về thương mại và một về đầu tư. Đến tháng 07/2018, Liên Hiệp Châu Âu và Việt Nam đã đạt thỏa thuận về văn bản của hai hiệp định EVFTA và Hiệp định Bảo hộ Đầu tư Việt Nam – Liên Hiệp Châu Âu IPA.
Hai hiệp định nói trên sẽ mang lại rất nhiều lợi ích cho các doanh nghiệp, công nhân và người tiêu dùng của cả Liên Hiệp Châu Âu và Việt Nam. Riêng đối với Việt Nam, trong vòng 10 năm tới, GDP được dự báo sẽ tăng thêm từ 10 đến 15% và xuất khẩu tăng từ 30 đến 40%. Đối với Liên Hiệp Châu Âu, EVFTA là hiệp định tự do mậu dịch toàn diện nhất và đầy tham vọng nhất mà khối này ký với một nước đang phát triển ở Châu Á. Đây cũng là hiệp định tự do thương mại thứ hai mà Liên Hiệp Châu Âu ký với một nước ASEAN, sau Singapore.
Đến ngày 17/10/2018, Ủy Ban Châu Âu thông báo đã thông qua việc trình lên Hội Đồng Châu Âu chấp thuận hiệp định EVFTA, để dự kiến vào cuối năm 2018 sẽ ký chính thức Hiệp định này và trình Nghị Viện Châu Âu phê chuẩn vào đầu năm 2019. Trên thực tế, đến ngày 12/11, hiệp định này mới được trình lên Hội Đồng Châu Âu.
Nhân quyền gây trắc trở ?
Mọi chuyện tưởng là sẽ diễn ra suông sẻ theo kế hoạch nói trên, nhưng vấn đề nhân quyền đã phần nào gây rắc rối cho tiến trình phê chuẩn. Vào tháng 09/2018, 32 nghị viên của Nghị Viện Châu Âu đã ký thư ngỏ nêu các quan ngại nghiêm trọng của họ về tình trạng đàn áp nhân quyền đang tiếp diễn ở Việt Nam và kêu gọi chính quyền Hà Nội cải thiện hồ sơ nhân quyền trước khi hiệp định tự do thương mại được đưa ra bỏ phiếu. Cụ thể, họ yêu cầu Hà Nội phải thông qua các công ước cơ bản của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) và thả một số tù chính trị. Áp lực lên Việt Nam càng gia tăng sau khi vào tháng 11/2018, Nghị Viện Châu Âu thông qua một bản nghị quyết khẩn cấp về tình hình nhân quyền Việt Nam.
Theo trang mạng EUROPARL của Nghị Viện Châu Âu, trong cuộc điều trần vào tháng 10 năm ngoái, do Ủy ban Thương mại Quốc tế của Nghị Viện Châu Âu tổ chức, đại diện của chính phủ Việt Nam cho biết là Hà Nội đã có kế hoạch phê chuẩn 3 công ước cơ bản của ILO và đang tiến hành sửa đổi toàn diện Luật Lao động, với dự kiến là luật Lao động sửa đổi sẽ được thông qua vào tháng 10 năm nay. EUROPARL nêu rõ quan điểm của Nghị Viện Châu Âu : không có dấu hiệu gì cho thấy là chính quyền Việt Nam giảm bớt đàn áp chính trị, vì các vụ bắt bớ và kết án tù những nhà hoạt động vẫn tiếp diễn. Những mối quan ngại về nhân quyền có thể khiến Nghị Viện Châu Âu đình hoãn việc phê chuẩn, thậm chí từ chối phê chuẩn hiệp định EVFTA.
Trong một video đăng trên mạng Twitter vào tháng 01/2019, hai nghị sĩ thành viên Ủy ban Thương mại Quốc tế của Nghị Viện Châu Âu thông báo là Hội Đồng Âu Châu đã hoãn lại việc phê chuẩn dự thảo hiệp định với "lý do kỹ thuật". Nhưng trong video này, nghị sĩ Ramon Tremosa yêu cầu là "nhân quyền phải được tuân thủ" trong hiệp định thương mại với Việt Nam. Còn nữ nghị sĩ Jude Kirton-Darling khẳng định là vẫn còn trở ngại lớn cho việc phê chuẩn hiệp định thương mại, đó là nhân quyền.
Lịch trình quá sát sao
Thật ra thì hơn cả vấn đề nhân quyền, có lẽ chính vấn đề lịch trình đã gây chậm trễ cho EVFTA, vì trong lúc này, Châu Âu đang bước vào chiến dịch tranh cử cho cuộc bầu cử Nghị Viện Châu Âu vào tháng 5 tới, cho nên các nghị sĩ đương nhiệm khó mà tập trung tư tưởng vào tiến trình phê chuẩn hiệp định EVFTA. Ấy là chưa kể ưu tiên của các nghị sĩ Châu Âu hiện nay chính là vấn đề Brexit, còn những hồ sơ như EVFTA đã trở thành thứ yếu.
Lo ngại trước khả năng hiệp định gặp trắc trở, vào đầu tháng 3 vừa qua, với tư cách đặc phái viên của thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, thứ trưởng bộ Ngoại Giao Việt Nam Bùi Thanh Sơn đã sang một số nước Châu Âu để thúc đẩy việc ký kết hiệp định EVFTA. Theo thông tin của bộ Ngoại Giao Việt Nam, khi đến Pháp, ông Sơn đã đề nghị Paris cùng các cơ quan Liên Hiệp Châu Âu "thúc đẩy việc sớm ký, phê chuẩn Hiệp định EVFTA cũng như Hiệp định Bảo hộ Đầu tư Việt Nam – Liên Hiệp Châu Âu IPA trong nhiệm kỳ này của Nghị viện Châu Âu, để nhanh chóng hiện thực hóa lợi ích mà các Hiệp định có thể đem lại".
Cũng theo thông báo của bộ Ngoại Giao Việt Nam, phía Pháp đã hứa "sẽ tích cực phối hợp với các nước thành viên Liên Hiệp Châu Âu để thúc đẩy tiến trình này".
Khi phái đoàn của ông Bùi Thanh Sơn đến Bucarest, ngày 06/03, ông Teodor Melescanu, ngoại trưởng của Rumani, với tư cách quốc gia hiện nắm chức chủ tịch Liên Hiệp Châu Âu, cũng đã hứa là thúc đẩy việc ký kết nhanh chóng hai hiệp định về thương mại và đầu tư.
Nhưng đó vẫn là một lời hứa, vì theo lịch trình tạm thời của Rumani với tư cách chủ tịch Liên Hiệp Châu Âu, các nước Liên Hiệp Châu Âu sẽ phê chuẩn hiệp định EVFTA cùng với hiệp định bảo hộ đầu tư IPA trong cuộc họp Hội Đồng Thương Mại Liên Hiệp Châu Âu kỳ tới ở Bruxelles vào ngày 28/05, tức là sau cuộc bầu cử Nghị Viện Châu Âu 23-26/5.
Chỉ sau khi các nước thành viên đồng ý, Liên Hiệp Châu Âu mới có thể chính thức ký các hiệp định này với Việt Nam và chỉ từ lúc đó mới có thể tiến hành phê chuẩn ở Nghị Viện Châu Âu, tức là trình lên nghị viện mới. Mà nghị viện mới thì phải mất một thời gian để bầu bán, sắp xếp nhân sự lãnh đạo trước khi thật sự bắt tay vào việc vào tháng 7/2019, rồi sau đó lại đến kỳ nghỉ hè. Như vậy là phải đến sớm nhất là cuối năm 2019, thậm chí sang năm 2020 hy vọng hiệp định EVFTA mới được phê chuẩn xong để đưa vào thực hiện.
Tác động của sự chậm trễ
Theo nhận định của chuyên gia kinh tế, tiến sĩ Lê Đăng Doanh, sự chậm trễ trong việc phê chuẩn hai hiệp định EVFTA và IPA sẽ có tác động tiêu cực đến xuất khẩu và đầu tư đối với Việt Nam :
"Liên Minh Châu Âu EU là đối tác thương mại quan trọng nhất của Việt Nam và là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam. Cho nên nếu như thuế suất được giảm, rồi thì các điều kiện minh bạch hơn, xuất khẩu của Việt Nam sang EU sẽ tăng cao hơn. Hiệp định càng bị chậm ngày nào thì càng bất lợi cho xuất khẩu của Việt Nam và làm cho tăng trưởng không đạt được tốc độ mong muốn.
Nếu hiệp định đó càng bị trì hoãn hơn nữa thì Việt Nam sẽ phải đa dạng hóa, đa phương hóa các thị trường xuất khẩu. Tôi hy vọng là Việt Nam sẽ cố gắng tránh lại bị phụ thuộc quá nhiều vào một thị trường xuất khẩu, ví dụ như Trung Quốc. Trung Quốc vừa là nước láng giềng, vừa là nền kinh tế thứ hai thế giới, có nhu cầu rất lớn về nhập khẩu nông sản và các sản phẩm khác của Việt Nam.
Còn nếu mà Hiệp định Bảo hộ Đầu tư IPA bị chậm trễ thì điều này sẽ có tác động tiêu cực đến dòng vốn đầu tư từ EU vào Việt Nam, trong khi đây là một dòng vốn đầu tư có tầm quan trọng, vì nó không những tạo công ăn việc làm, tăng vốn, mà còn mang theo một số công nghệ có ích cho nền kinh tế Việt Nam".
Hiện giờ cả Liên Hiệp Châu Âu lẫn Việt Nam đều chưa có tuyên bố chính thức gì về sự chậm trễ nói trên. Ngày 24/01 vừa qua, khi được hỏi về tiến trình phê chuẩn hiệp định EVFTA, phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Việt Nam Lê Thị Thu Hằng chỉ cho biết là hai bên "tiếp tục nỗ lực hoàn tất các thủ tục để sớm ký chính thức, phê chuẩn và đưa Hiệp định đi vào triển khai".
Thanh Phương
Nguồn : Tạp chí kinh tế, RFI, 18/03/2019
********************
EU sẽ ký EVFTA với Việt Nam 'trong hè này'
Bruno Angelet, BBC, 18/03/2019
Đại sứ Liên Hiệp Châu Âu tại Việt Nam nói về lộ trình ký và phê chuẩn Hiệp định Thương mại Tự do EU - Việt Nam (EVFTA).
Đại sứ Bruno Angelet, Trưởng phái đoàn Liên Hiệp Châu Âu tại Việt Nam
Trả lời phỏng vấn với phóng viên BBC Nguyễn Hoàng, Ông Bruno Angelet, Trưởng Đại diện Phái đoàn Liên Hiệp Châu Âu tại Việt Nam cũng giải thích liệu nhân quyền có là chủ đề thuộc đàm phán EVFTA hay không.
BBC : Ông có thể khái quát về EVFTA và ý nghĩa của nó ?
Bruno Angelet : Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU là một hiệp định lớn nhằm tự do hoá thương mại và dịch vụ giữa Việt Nam và EU. Tại Châu Á, chúng tôi đã ký kết và phê chuẩn các hiệp định thương mại với các nước Hàn Quốc (2010), Nhật Bản và Singapore (2018). Hiện chúng tôi đã sẵn sàng ký kết hiệp định thương mại với Việt Nam vào mùa hè năm nay và hy vọng sẽ được Nghị viện Châu Âu thông qua sau đó.
Khi FTA được thực thi, thời gian đầu, 70% các mặt hàng và dịch vụ sẽ được tự do hoá giữa Việt Nam và EU, và trong 10 năm tới gần 90% các mặt hàng và dịch vụ sẽ được miễn thuế. Vì vậy, đây là một hiệp định quan trọng tăng cường mậu dịch cho cả Việt Nam và EU, đánh dấu mối quan hệ hợp tác mở rộng mà chúng tôi có được với Việt Nam.
Hiệp định này quan trọng vì nó giúp phát huy vị thế cạnh tranh của Việt Nam, và hội nhập kinh tế Việt Nam vào thương mại thế giới cũng như kết nối thị trường Châu Âu với thị trường Việt Nam. Không những thế, nó còn giúp tăng sức hấp dẫn của Việt Nam trong và ngoài ASEAN, vì đây không chỉ là hiệp định thương mại giữa EU với Việt Nam mà còn là chiến lược phát triển của EU với cả Châu Á.
So với các nước mà chúng tôi đã ký kết hiệp định thương mại tự do, Việt Nam là nước kém phát triển hơn. Tuy nhiên, mối quan hệ hợp tác với Việt Nam sẽ là bàn đạp, cho phép EU đẩy mạnh hợp tác với ASEAN trong vài năm tới. Nếu mối quan hệ hợp với Việt Nam thành công thì EU sẽ có thể tiếp cận thị trường ASEAN dài hạn.
EU hiện là đối tác thương mại lớn thứ ba và là 1 trong 2 thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam
BBC : Tháng 10 năm ngoái, Ủy ban Châu Âu đã đệ trình EVFTA lên Hội đồng Châu Âu xem xét và xin ủy nhiệm ký. Ông có thể cho biết rõ thêm về tiến trình ký kết và chuẩn thuận ?
Bruno Angelet : EVFTA có hai phần chính bao gồm Hiệp định Thương mại tự do (FTA) nhằm tự do hoá các mặt hàng và dịch vụ, và Hiệp định Bảo hộ đầu tư (IPA) nhằm bảo hộ cho các dự án đầu tư của Việt Nam ở Châu Âu và ngược lại. FTA và IPA có đến 3,000 trang và chúng tôi đang xử lý. Đầu tiên, hai hiệp định này cần được dịch ra tiếng Việt và 23 ngôn ngữ chính thức khác ở Châu Âu.
Ủy ban Châu Âu (EC) đã thống nhất nội dung các hiệp định và gửi chúng cho Hội đồng Châu Âu và các nước thành viên xem xét. EC phải nhận được sự đồng thuận từ Hội đồng Châu Âu và các nước thành viên thì mới tới Hà Nội để ký kết các hiệp định được.
Theo đó, các hiệp định đang được các nước thành viên Hội đồng Châu Âu xem xét, trong khi dịch vụ pháp lý của Hội đồng đang xem lại các bản dịch. Chúng tôi phải đảm bảo rằng các điều khoản pháp lý trong 23 bản dịch phải giống nhau hoàn toàn. Ban ngôn ngữ của Hội đồng Châu Âu ở Brussels, Bỉ đang xem lại nội dung để đảm bảo tính tương đồng của các bản dịch.
Vào cuối tháng 5/2019, chúng tôi sẽ liên lạc với Hội đồng Châu Âu. Hy vọng là vào cuối tháng 5/2019 hoặc đầu tháng 6/2019, Hội đồng Châu Âu sẽ đưa ra quyết định đồng ý cho bà, Ủy viên Thương mại EU Cecilia Malmström, đến Hà Nội để ký các hiệp định.
Sau đó, trong thời gian từ tháng 5 tới tháng 7/2019, bà Malmström sẽ đến Hà Nội để ký kết. Tiếp đến là đến sự phê chuẩn. Trước mắt hai bên phải ký kết các hiệp định đã, sau đó chúng tôi sẽ đệ trình các hiệp định đã ký kết cho Nghị viện Châu Âu thông qua.
Từ 23-26/05/2019 sẽ có bầu cử Nghị viện Châu Âu. Một Nghị viện mới sẽ được bầu ra và họ sẽ xem xét các hiệp định đó. Hy vọng là sau mùa hè hoặc đầu tháng 10/2019, Nghị viện mới sẽ thông qua các hiệp định. Theo tôi đoán thì Nghị viện mới sẽ xem xét các hiệp định ngay nhưng họ cũng cần thêm ít nhất một tháng trước khi phê chuẩn.
Nghị viện Châu Âu ở Strasbourg, Pháp
BBC : Tức là nhìn một cách thực tế thì FTA và IPA sẽ sẽ được ký kết sau tháng 5/2019 ?
Bruno Angelet : Đúng vậy, trong mùa hè này. Tôi đoán là từ cuối tháng 5/2019 đến cuối tháng 8/2019. Sau đó là đợi Nghị viện Châu Âu phê chuẩn.
BBC : Mới đây, EU có cuộc đối thoại thường niên về nhân quyền với Việt Nam. Một số tổ chức đấu tranh cho nhân quyền Việt Nam muốn EU xem xét vấn đề nhân quyền song song với EVFTA. Hai chủ đề này có gắn kết với nhau hay không ?
Bruno Angelet : Quan hệ hợp tác của EU với Việt Nam rất rộng, bao gồm nhiều vấn đề. Đầu tiên, mục tiêu chính là giúp Việt Nam trở thành một quốc gia ổn định, thịnh vượng và tự do. Vì vậy, EU rất ủng hộ chiến lược hội nhập quốc tế của Việt Nam.
Ông hỏi tôi về mối liên quan giữa thương mại và nhân quyền thì tôi xin phép được trả lời như sau.
Về phía EU, khi hợp tác thương mại với Việt Nam, chúng tôi mong rằng đó là quốc gia khiến chúng tôi tự hào khi được hợp tác cùng và Việt Nam sẽ phát triển thành một nước tự do và thịnh vượng. Do đó, nhân quyền có vai trò rất quan trọng trong mối quan hệ hợp tác của chúng tôi với Việt Nam.
Hàng năm, chúng tôi đã có các cuộc đối thoại về nhân quyền với Việt Nam tại Brussels hoặc Hà Nội. Nhân quyền là một phần của FTA. Trong FTA, cả hai bên cam kết tôn trọng các nguyên tắc chủ chốt của Liên Hợp quốc (UN) về nhân quyền và quyền tự do cơ bản. Tuy nhiên, chúng tôi không có các điều kiện cụ thể về nhân quyền trong FTA.
Nhân quyền nằm trong một thoả thuận hợp tác khác rộng hơn giữa EU với Việt Nam, và FTA cũng chỉ là một nhánh trong thoả thuận hợp tác này mà thôi. Và theo thoả thuận này, chúng tôi đã có các cuộc đối thoại thường xuyên về nhân quyền với Việt Nam. Thông thường, hiệp định thương mại là về thương mại. Chúng tôi chỉ cam kết thực hiện các điều khoản mà chúng tôi ký kết. Mọi người cũng đã thấy các điều khoản rồi.
Chúng tôi cũng đã nói với Chính phủ Việt Nam rằng, ký kết thoả thuận là một chuyện, còn ý kiến của công chúng Châu Âu về thoả thuận này là một chuyện khác, quan trọng hơn. Nghị viện Châu Âu là cơ quan phê chuẩn FTA, và chúng ta biết đấy ở đó có rất nhiều luồng ý kiến khác nhau. Nghị viện Châu Âu tôn trọng dân chủ mạnh mẽ và gồm có nhiều nhóm chính trị khác nhau. Chắc chắn Nghị viện sẽ thảo luận về vấn đề nhân quyền tại Việt Nam khi chúng tôi đệ trình các hiệp định đã ký cho Nghị viện thông qua.
Vậy nên, chúng tôi cho rằng Nghị viện sẽ thảo luận về nhân quyền, còn chúng tôi sẽ tiếp tục đối thoại với Việt Nam về vấn đề này một cách xây dựng. Mục tiêu chung của chúng tôi đó là thúc đẩy sự ổn định, thịnh vượng và tự do ở cả Việt Nam và Châu Âu. Có thể ở một thời điểm khác, vấn đề nhân quyền cũng sẽ có cái nhìn khác đi. Tuy nhiên, chúng tôi vẫn sẽ tiếp tục đối thoại về vấn đề nhân quyền với Việt Nam.
Đây được gọi là hiệp định thương mại tự do thế hệ mới vì nó mang lại nhiều quyền hạn hơn cho EU. Trong quá khứ, IPA sẽ được đưa ra riêng rẽ bởi các nước thành viên EU, nhưng hiện nay EU sẽ đưa ra một IPA chung cho tất cả nước khi hợp tác với Việt Nam. Hơn nữa, chúng tôi có có tham vọng rất lớn trong thoả thuận hợp tác lần này với Việt Nam, lớn hơn rất nhiều so với các nước chúng tôi đã hợp tác trước đây. Thoả thuận này không chỉ thiên về hợp tác thương mại mà còn đánh dấu một chương mới về phát triển bền vững. Đây sẽ là một thoả thuận hợp tác hiện đại, có tham vọng và sâu rộng.
Nghị viện EU ‘không kịp xem xét’ EVFTA
Ủy viên Thương mại EU Cecilia Malmstrom tại họp báo về hiệp định với Việt Nam hôm 17/10
BBC : Ông có nhắc đến cụm từ 'phát triển bền vững'. Có phải ông đang nói đến vấn đề chính sách cho người lao động và biến đổi khí hậu không ?
Bruno Angelet : Đó là lý tại sao tôi nói hiệp định lần này rất có tham vọng và là hiệp định thế hệ mới. Nó sẽ bao gồm rất nhiều thứ, không chỉ là tự do hoá thương mại mà còn là thương mại công bằng giữa EU và các đối tác.
Chúng tôi muốn đảm bảo rằng, việc hợp tác kinh doanh và xuất khẩu thương mại với Việt Nam không chỉ mang lại lợi ích cho doanh nghiệp chúng tôi, mà còn cho cả người lao động và người tiêu dùng. Vì vậy, chúng tôi rất mong được hợp tác với Việt Nam để thực hiện các thoả thuận thương mại này, bao gồm phát triển bền vững.
Phát triển bền vững là thông qua thương mại, chúng ta có thể bảo vệ môi trường, đấu tranh chống buôn bán động vật hoang dã trái phép, và bảo vệ rừng quốc gia của Việt Nam. Chúng tôi muốn đảm bảo rằng, gỗ xuất khẩu từ Việt Nam được khai thác theo đúng tiêu chuẩn quốc tế về bảo vệ rừng.
Thông qua thương mại, chúng tôi cũng mong muốn có thể bảo vệ quyền của người lao động ở cả Châu Âu và Việt Nam. Về cơ bản, chúng tôi làm việc với cả hai bên để thông qua quy ước chung của Tổ chức Lao động Thế giới (ILO), và sau đó thực hiện quy ước này tại Việt Nam và Châu Âu. Chúng tôi cũng tôn trọng các tiêu chuẩn về lao động.
FTA và IPA là các hiệp định trung lập về cách tổ chức kinh tế. Chúng tôi không cam kết với bên Việt Nam hay Châu Âu trong việc thay đổi số lượng công ty nhà nước. Đó không phải là vấn đề. Vấn đề ở đây là chúng tôi muốn đảm bảo rằng các doanh nghiệp Châu Âu có thể cạnh tranh công bằng với các doanh nghiệp tư nhân hay nhà nước tại Việt Nam.
Nghĩa là các doanh nghiệp Châu Âu có thể đấu thầu công bằng ở Hà Nội hay Thành phố Hồ Chí Minh, và không có sự phân biệt đối xử nào giữa các doanh nghiệp Châu Âu với các doanh nghiệp nhà nước Việt Nam. Theo đó, chúng tôi được phép tiếp cận thị trường bình đẳng như các doanh nghiệp Việt Nam.
************************
Châu Âu sẵn sàng ký hiệp định EVFTA trong mùa hè năm 2019 (RFA, 18/03/2019)
Liên Hiệp Châu Âu (EU) đã sẵn sàng ký Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam-EU (EVFTA) với Việt Nam vào mùa hè năm 2019 và hy vọng sẽ được Nghị viện Châu Âu thông qua sau đó.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc (tiếp Đại sứ Bruno Angelet, Trưởng Phái đoàn EU tại Việt Nam ngày 28/05/2018 tại Hà Nội - Ảnh Việt Nam / VNS Ảnh Thống Nhất
Trưởng đại diện Phái đoàn Liên Hiệp Châu Âu tại Việt Nam, ông Bruno Angelet cho biết thông tin vừa nêu trong cuộc phỏng vấn với BBC Việt ngữ và được đăng tải vào ngày 18 tháng 3.
Ông Bruno Angelet cho biết cụ thể là EVFTA có hai phần chính ; bao gồm Hiệp định Thương mại Tự do (FTA) nhằm tự do hóa các mặt hàng và dịch vụ và Hiệp định Bảo hộ Đầu tư (IPA) nhằm bảo hộ cho các dự án đầu tư của Việt Nam ở Châu Âu và ngược lại. EVFTA được dịch ra tiếng Việt và 23 ngôn ngữ chính thức khác nhau ở Châu Âu và hiện Ban ngôn ngữ của Hội đồng Châu Âu đang xem lại nội dung để đảm bảo tính tương đồng của các bản dịch.
Ông Bruno Angelet nhấn mạnh rằng Ủy ban Châu Âu (EC) phải nhận được sự đồng thuận từ Hôi đồng Châu Âu và các nước thành viên EU, và ông hy vọng rằng đại diện của Hội đồng Châu Âu sẽ đến Hà Nội ký các hiệp định trong thời gian từ tháng 5 đến tháng 7 năm 2019.
Trưởng đại diện Phái đoàn Liên Hiệp Châu Âu tại Việt Nam cho biết thêm Nghị viện Châu Âu mới sẽ được tổ chức bầu cử vào hạ tuần tháng 5 và ông dự đoán Nghị viện Châu Âu mới sẽ xem xét và phê chuẩn EVFTA sau mùa hè hoặc đầu tháng 10 tới đây.
Trả lời câu hỏi của BBC Việt ngữ liên quan vấn đề nhân quyền Việt Nam được xem xét song song với EVFTA như thế nào, ông Bruno Angelet nói rằng nhân quyền là một phần của FTA, tuy nhiên Liên Hiệp Châu Âu không có các điều kiện cụ thể về nhân quyền trong FTA, mà nhân quyền nằm trong một thỏa thuận hợp tác khác rộng hơn giữa EU với Việt Nam. Mặc dù vậy, ông Bruno Angelet khẳng định chắc chắn Nghị viện Châu Âu sẽ thảo luận về vấn đề nhân quyền tại Việt Nam khi Phái đoàn Liên Hiệp Châu Âu tại Việt Nam đệ trình EVFTA đã ký cho Nghị viện Châu Âu thông qua.
Xin được nhắc lại, vào hạ tuần tháng 1 năm 2019, hai thành viên Nghị viện Châu Âu chính thức thông báo về việc hoãn phê chuẩn Hiệp định Thương mại Tự do EU-Việt Nam (EVFTA) và lý do hoãn được viện dẫn là bởi vấn đề kỹ thuật.
Trong video thông báo này, Nghị sĩ Ramon Tremosa cho biết phía Châu Âu mong muốn thương mại công bằng, nhân quyền và các vấn đề bền vững phải là những yếu tố ràng buộc trong hiệp định. Và Nghị sĩ Kirton-Darling tuyên bố rằng nếu Việt Nam không cải thiện những vấn đề vừa nêu, cơ hội để Hội đồng tiếp theo phê chuẩn Hiệp định EVFTA là rất khó.