Cách Phan Thiết 185 cây số, HD-8 có thể đe doạ được Việt Nam ?

Nguyễn Việt Trung, RFA, 26/08/2019

Câu trả lời là "Không thể", với điều kiện chúng ta "nhu" nhưng không "nhược", phải biết cách lấy "nhu" thắng "cương". Đúc kết các bài học từ tiền nhân để cộng hưởng với minh triết trị quốc của thời đại, chúng ta sẽ có trí khôn gấp đôi ! "Bộ tứ" với chiến lược Indo-Pacific (FOIP) và ASEAN đã chấp thuận (AOIP). Việt Nam vừa thoả thuận hợp tác quân sự với EU… Tất cả là giá đỡ cho một Trật tự tiến bộ chống lại thế giới của bá đạo, của nước lớn ức hiếp nước nhỏ !

Hình minh họa. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng (trái), tàu khảo sát của Trung Quốc -Courtesy AP, RFA edit

_________________________

Sáng 24/8/2018, theo thông tin của chuyên gia Ryan Martinson, tàu Hải Dương Địa Chất 8 (HD-8) của Trung Quốc đã mở rộng hoạt động tới khu vực sát bờ biển Việt Nam hơn, ngay sau khi Thủ tướng Việt Nam, Thủ tướng Australia và Bộ Ngoại giao Mỹ vừa đưa ra các tuyên bố bày tỏ quan ngại sâu sắc về những hoạt động mà Bắc Kinh đã/đang tiến hành trên Biển Đông.

Cảnh báo từ Việt Nam, Úc và Mỹ

Vào ngày 24/8, ông Ryan Martinson, thành viên chủ chốt của Viện Nghiên cứu Hải quân Trung Quốc thuộc Đại học Chiến tranh Hải quân, Hoa Kỳ, đăng tweet cho biết tin cực nóng, tàu HD-8 của chính phủ Trung Quốc đang khảo sát ngay ở khu vực nằm sâu trong vùng Đặc quyền Kinh tế (EEZ) của Việt Nam.

Tàu khảo sát, với sự hộ tống của ít nhất bốn tàu khác, đang tiếp tục tiến hành khảo sát ở vị trí cách đảo Phú Quý 102km, về phía đông nam và cách bờ biển Phan Thiết 185km. Theo luật quốc tế, vùng EEZ của một quốc gia được tính với bề rộng 200 hải lý (370 km), kể từ đường cơ sở và đấy là vùng quốc gia có các quyền chủ quyền và quyền tài phán.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, sau hơn tháng rưỡi kể từ khi Trung Quốc xâm phạm Bãi Tư Chính từ hồi đầu Hè đến nay, mới đây, lần đầu tiên đã bày tỏ lập trường "vô cùng quan ngại" [1] trước những diễn biến trên Biển Đông khi có tin tàu HD-8 tiến sát vào bờ biển Việt Nam hơn.

Ông Xuân Phúc được trích lời : "Chúng tôi quan ngại sâu sắc về những diễn biến phức tạp gần đây trên Biển Đông ; nhất trí cùng hợp tác duy trì hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn và tự do hàng hải, hàng không ; không sử dụng hay đe dọa sử dụng vũ lực ; giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế, đặc biệt là Công ước luật Biển năm 1982…"

Hình minh họa. Thủ tướng Australia Scott Morrison và Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc bắt tay tại Phủ Chủ tịch ở Hà Nội hôm 23/8/2019 AP

Lập trường khá mềm mỏng của người đứng đầu chính phủ Việt Nam được đưa ra trong cuộc họp báo chung với Thủ tướng Australia trong chuyến thăm ba ngày (22 – 24/8) của ông Scott Morrison tới Việt Nam. Vị khách đến từ Canberra cũng thúc giục các nước láng giềng của Trung Quốc không nên chịu đựng, không nên để chủ quyền của mình bị đe dọa.

Thủ tướng Morrison nói rằng luật quốc tế cần phải được tôn trọng, trong đó gồm các nguyên tắc căn bản liên quan tới việc tự do hàng hải, tự do hàng không, đảm bảo cho các quốc gia được theo đuổi các cơ hội khai thác tài nguyên trong vùng đặc quyền kinh tế của mình và trong vùng biển của mình.

Ngày 22/8, Mỹ cũng vừa phát đi một tuyên bố mới thông qua người phát ngôn Bộ Ngoại giao phê phán việc Trung Quốc tái triển khai tàu thăm dò của chính phủ cùng với các tàu hộ tống vũ trang tới vùng biển ngoài khơi Việt Nam gần Bãi Tư Chính đợt hai từ ngày 13/8. Mỹ cho rằng, đây là sự leo thang của Bắc Kinh trong nỗ lực uy hiếp không cho các nước cùng có tuyên bố chủ quyền phát triển các nguồn tài nguyên trên BĐ.

Tuyên bố nói trên của Hoa Kỳ còn chỉ rõ tình trạng Trung Quốc quấy nhiễu Việt Nam đang gây ngờ vực đối với những cam kết của Bắc Kinh, trong đó có Tuyên bố ASEAN-Trung Quốc về cách Ứng xử của các bên tại Biển Đông (COC) và về giải pháp ôn hòa cho các tranh chấp trên biển.

Chỉ mấy giờ đồng hồ trước các tuyên bố của Thủ tướng Xuân Phúc, Thủ tướng Morrison và của người phát ngôn Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, Trung Quốc vẫn lu loa, đòi được "tôn trọng chủ quyền, quyền tài phán" ngay trong Bãi Tư Chính. Và đến ngày 24/8, Trung Quốc đáp trả bằng những hành động mới, côn đồ hơn, ngang ngược hơn ngay trong vùng biển của Việt Nam.

Đấy là lần thứ ba, theo nguồn tin từ New Delhi [2], Trung Quốc tiếp tục xâm phạm vùng EEZ của Việt Nam khi điều tàu tuần duyên đến gần lô dầu khí của công ty ONGC, Ấn Độ. Trong vụ xâm phạm nghiêm trọng kỳ này, Trung Quốc đã đưa 20 tàu vào vùng EEZ của Việt Nam. Trước đó, Bắc Kinh đã điều 2 tuần duyên tới gần lô dầu của ONGC.

Đấy cũng là vụ xâm phạm thứ hai của Trung Quốc trong năm nay, bắt đầu từ 13/8, lúc 15 giờ (giờ Hà Nội). Trong vụ xâm phạm lần ấy, 6 tàu tuần duyên, 10 tàu đánh cá và 2 tàu dịch vụ, cùng với máy bay ném bom H6, máy bay chiến đấu và máy bay tiếp-nhiên-liệu-trên-không cũng đã được nhận dạng.

Còn vụ xâm phạm lần thứ nhất, bắt đầu từ ngày 3/7, nhưng sau đó các tàu Trung Quốc nhanh chóng rút khỏi khu vực Bãi Tư Chính vào ngày 7/8. Số lượng tàu vào thời điểm ấy là 35 chiếc, nhưng không có nhiều lực lượng không quân. Đáng chú ý là, vụ xâm lấn lần đầu tiên ấy của Trung Quốc đã bị hủy, sau khi các Ngoại trưởng ASEAN họp tại Bangkok, Thái Lan ngày 1/8.

Công, thủ hay lùi ?

Trước "ba làn sóng" xâm phạm Bãi Tư Chính như vừa liệt kê, thái độ chính thức của nhà nước Việt Nam khá uyển chuyển. "Uyển chuyển" đến mức dư luận nhiều khi không biết đấy là những phản ứng tấn công, phòng thủ hay lùi bước trước các hành động bạo ngược của "người bạn vàng" Bắc Kinh ?

Cho đến trước ngày 19/7, Hà Nội cấm báo chí đưa tin về việc tàu của "các đồng chí" Trung Quốc đã vào quần thảo với tàu cảnh sát biển Việt Nam tại Bãi Tư Chính từ đầu tháng 7. Xã hội Việt Nam phần nào thở phào nhẹ nhõm, sau tuyên bố của người phát ngôn Bộ Ngoại giao (hôm 19/7) được phép vạch mặt chỉ tên "kẻ quấy rối", "kẻ phiền nhiễu", lập tức Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đã lên tiếng hưởng ứng khá mạnh mẽ (ngày 20/7).

Bản đồ theo dõi đường đi của tàu Hải Dương 8 Courtesy of Twitter Ryan Martinson

Điều thú vị là cho tới nay, kể cả tuyên bố của người đứng đầu chính phủ, Việt Nam mới chỉ khoảng 4 – 5 lần công khai tố cáo Trung Quốc ức hiếp mình thì tần số chính phủ Hoa Kỳ phê phán Trung Quốc lên đến 6 – 7 lần. Ngoài "quan ngại sâu sắc" của ông Xuân Phúc, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam chỉ nói theo một phiên bản duy nhất, với một nội dung cũng duy nhất hầu như ai nấy đều thuộc lòng (Chưa kể vừa phát ngôn xong đã bị delete ngay trên mạng).

Trong khi đó, nếu xét kỹ các tuyên bố của Hoa Kỳ thì thấy thật phong phú và đa chiều kích ; từ người phát ngôn Bộ Ngoại giao đến ngoại trưởng, từ tân tổng trưởng quốc phòng đến cố vấn an ninh quốc gia, rồi dân biểu, thượng nghị sĩ. Đặc biệt chưa có tiền lệ là chuyến thăm Hà Nội của hai đại tướng David Goldfein, Tham mưu trưởng và Charles Brown, Tư lệnh Không quân TBD. Họ tuyên bố thẳng thừng giữa thủ đô là đã cùng với các đồng nhiệm Việt Nam bàn bạc nhằm "đưa ra những phương án để các nhà lãnh đạo chính trị lấy quyết định" [3].

Đúng là "miệng kẻ sang !" Phản ứng của một "đệ nhất siêu cường" và phản ứng của một "phiên thuộc" trước những hành động thảo khấu của Trung Quốc không thể giống nhau. Với lại, tuyên bố từ Washington hay "trong lòng Hà Nội" thì sau đó người Mỹ cũng sẽ "về nhà" (homecoming). Còn ta, "núi liền núi, sông liền sông", "vận mệnh tương đồng" và đủ mọi thứ "tương quan", lại còn được trang bị thêm vũ khí siêu nặng "ba không" thì làm sao có thể khác được !

Đắm mình cùng lịch sử hôm 24/8, tác giả của "Bão táp Triều Trần" [4] đã đưa ra cái nhìn khá bất ngờ khi ông liên hệ "ba lần Bắc Kinh xâm lược Bãi Tư Chính" hiện nay với "ba lần quân dân nhà Trần kháng chiến đánh gục quân Nguyên" thuở xưa, mặc dầu ông đã giáo đầu là mọi sự so sánh đều khập khiểng !

Cũng bắt đầu từ "bão táp cung đình", Hoàng Quốc Hải đã ví bối cảnh quan hệ Việt – Trung hiện nay với bang giao hai nước thời Trần. Bấy giờ, triều thần có lúc cũng phải tìm mọi cách đẩy lùi xu thế chủ bại trong cung đình. Nhưng theo nhà văn, thời nay vấn đề cốt tử không phải là "hoà hay chiến", vấn đề là lòng dân và minh triết của "bộ sậu" đứng đầu.

Giờ là lúc giặc đã vào đến ngõ rồi mà sao trong nhà yên ắng quá ! Đồng ý là phải biết cách lấy "nhu" thắng "cương", nhưng phải làm sao "nhu" mà không "nhược". Không thể không tiếp tục "tam chủng chiến pháp" (các cuộc chiến về pháp lý, truyền thông và tâm lý) theo kiểu Việt Nam. Quốc tế vận với ASEAN, đặc biệt là với các đối tác chiến lược và toàn diện tại sao chưa mở hết công suất ? Mọi giải pháp đã được đặt hết lên bàn cho bộ tham mưu hay chưa ?

Đúc kết các bài học từ tiền nhân để cộng hưởng với minh triết trị quốc của thời đại, chúng ta sẽ có trí khôn gấp đôi ! "Bộ tứ" với chiến lược Indo-Pacific (FOIP) và ASEAN đã tìm được cách tích hợp (AOIP). Việt Nam vừa ký hợp tác quân sự với EU… Tất cả, đấy là vóc dáng của thời đại, là giá đỡ cho Trật tự tiến bộ chống lại thế giới của bá đạo, của nước lớn ức hiếp nước nhỏ – một thế giới đang lụi tàn !

Đấy chính là nguồn mạch sâu xa cho chúng ta – những công dân của nước Việt Nam tự do – dù đang ở bất cứ góc nào trên trái đất này, lấy lại lòng tin, hy vọng và quyết tâm góp phần giữ lấy Tư Chính. Logic của Tàu là "mềm nắn rắn buông". Nếu làm cho Trung Quốc thấy xâm lược Tư Chính phải trả giá đắt (mà đấy là điều chắc chắn) thì xác suất Trung Quốc tấn công Việt Nam bằng quân sự sẽ rất thấp.

Bãi Tư Chính không thể mất. Bởi vì mất Bãi Tư Chính là mất tất cả ! Trước hết là mất chủ quyền biển đảo, sau đó là mất nước. Dân tộc Việt Nam chắc chắn sẽ không cho phép điều đó xẩy ra, dù với bất cứ giá nào !

Nguyễn Việt Trung

Nguồn : VOA, 26/08/2019

[1] https://thanhnien.vn/thoi-su/thu-tuong-viet-nam-va-thu-tuong-australia-quan-ngai-sau-sac-ve-dien-bien-phuc-tap-tren-bien-dong-1117832.html

[2] https://www.wionews.com/world/china-intrudes-into-vietnams-economic-zone-places-coast-guards-near-ongc-block-2446

[3] VHNA : Hai tướng Mỹ thăm Việt Nam trong tình hình Bãi Tư Chính vẫn căng thẳng, số tháng 8/2019

[4] "Bão táp Triều Trần" là một bộ tiểu thuyết lịch sử của nhà văn Hoàng Quốc Hải. Với 6 tập sách, nhà văn dẫn hậu thế nhìn vào quá khứ, để thấy hết những điều kỳ diệu lẫn những khổ đau mà cha ông đã trải nghiệm. Nhưng quá khứ ấy có lúc được bao phủ bởi những lớp sương khói nhiều khi dày đặc đến mịt mùng… (Wiki)

************************

Trung Quốc và Việt Nam tiếp tục 'khẩu chiến' về vụ Bãi Tư Chính

Viễn Đông, VOA, 26/08/2019

 

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng mới lên tiếng chỉ trích chính quyền Hà Nội về vụ Bãi Tư Chính, sau khi người phát ngôn ngoại giao Việt Nam "yêu cầu Trung Quốc chấm dứt ngay vi phạm".

Cu ộ c bi ể u tình ch ớ p nhoáng c ủ a m ộ t nhóm ng ườ i Vi ệ t bên ngoài đ ạ i s ứ quán Trung Qu ố c ở Hà N ộ i hôm 6/8.

"Hồi tháng Năm năm nay, bất chấp phản đối cứng rắn của Trung Quốc, Việt Nam đơn phương bắt đầu các hoạt động khoan thăm dò dầu khí ở các vùng biển thuộc quyền tài phán của Trung Quốc ở Biển Nam Trung Hoa [Biển Đông], [và đây là] nguồn gốc của tình hình hiện thời", ông Cảnh nói trong cuộc họp báo tại Bắc Kinh hôm 23/8, một ngày trước khi xuất hiện tin nói rằng tàu khảo sát Hải Dương 8 của Trung Quốc "vào gần bờ biển Việt Nam, cách Phan Thiết 185 km".

"Chúng tôi hy vọng quốc gia có liên quan sẽ nghiêm túc tôn trọng quyền chủ quyền và quyền tài phán của Trung Quốc, và hợp tác với Trung Quốc để duy trì sự hòa hợp và yên bình ở các vùng nước này".

Khi được hỏi về tuyên bố một ngày trước đó của phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Thị Thu Hằng về việc nhóm tàu khảo sát Hải Dương 8 của Trung Quốc "đã quay trở lại vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam", ông Cảnh nói rằng "Trung Quốc có chủ quyền đối với quần đảo Nam Sa (Trường Sa) và các vùng nước lân cận, cũng như có quyền chủ quyền và quyền tài phán đối với các vùng nước liên quan".

"Tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc phù hợp với luật pháp quốc tế trong đó có UNCLOS (Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển)", ông nói tiếp.

Kể từ khi xảy ra căng thẳng ở Bãi Tư Chính nhiều tuần trước, đây không phải là lần đầu tiên phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Việt Nam và Trung Quốc lên tiếng đáp trả nhau.

Hôm 22/8, bà Hằng cho biết rằng Hà Nội đã "nhiều lần giao thiệp với phía Trung Quốc" và "yêu cầu Trung Quốc chấm dứt ngay vi phạm, rút toàn bộ tàu ra khỏi vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam, không có những hành vi làm gia tăng căng thẳng, gây phức tạp tình hình, đe dọa đến hòa bình, ổn định và an ninh ở Biển Đông cũng như ở khu vực".

"Các lực lượng chức năng trên biển của Việt Nam tiếp tục thực thi và bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán của Việt Nam phù hợp với luật pháp quốc tế và pháp luật của Việt Nam", bà Hằng nói.

Hôm 24/8, hãng tin Reuters dẫn các dữ liệu hàng hải cho biết rằng với sự hộ tống của ít nhất 4 tàu khác, tàu Hải Dương 8 tiếp tục tiến hành khảo sát Vùng Đặc quyền Kinh tế của Việt Nam ở vị trí cách đảo Phú Quý 102 km về phía đông nam và cách bờ biển Phan Thiết 185 km.

Tới tối ngày 25/8, Bộ Ngoại giao Việt Nam và Trung Quốc chưa có bình luận nào về diễn biến mới này.

Viễn Đông

Nguồn : 26/08/2019

*********************

Liệu Úc có ‘cứu vớt’ Việt Nam ở Biển Đông ?

Phạm Chí Dũng, VOA, 27/08/2019

Những gì mà chính thể độc tài ở Việt Nam nhận được qua bản Tuyên bố chung Việt Nam - Australia, nhân chuyến thăm chính thức Hà Nội của Thủ tướng Australia Scott Morrison từ ngày 22 đến 24 tháng 8 năm 2019, có lẽ chỉ thỏa mãn một nửa hoặc một phần ba kỳ vọng trước đó của chế độ nổi tiếng không chỉ với nguyên tắc ‘ba không’ mà còn cả ‘bốn không’ - không dám kiện Trung Quốc.

Thủ tướng Scott Morrison và ông Nguyễn Xuân Phúc duyệt đội quân danh dự tại Hà Nội, 23 tháng Tám, 2019.

Nội dung an ủi

Mục số 12, được xem là quan trọng nhất trong bản tuyên bố trên, đã chỉ đề cập khá chung chung về "Hai Thủ tướng bày tỏ quan ngại sâu sắc trước các diễn biến trên Biển Đông, bao gồm cả việc bồi đắp và quân sự hóa các cấu trúc đang tranh chấp. Hai Thủ tướng cũng bày tỏ quan ngại trước các hành động cản trở các dự án dầu khí được triển khai lâu nay ở Biển Đông", và một số thuật ngữ ngoại giao nói lúc nào cũng đúng về về "tầm quan trọng của tự do hàng hải và hàng không", "tuân thủ Công ước của Liên hợp quốc về Luật biển năm 1982 (UNCLOS)", "Tuyên bố về hành vi ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC)".

Tuy thế, bản tuyên bố này lại không nêu cụ thể hành động đối tượng nào "cản trở các dự án dầu khí được triển khai lâu nay ở Biển Đông".

Nội dung có thể được xem là đắt giá nhất trong bản tuyên bố trên là : "Hai bên kêu gọi Bộ Quy tắc ứng xử giữa ASEAN và Trung Quốc cần tuân thủ đầy đủ luật pháp quốc tế, nhất là UNCLOS, không làm tổn hại đến lợi ích của các bên thứ ba hoặc quyền của các quốc gia theo luật pháp quốc tế, và ủng hộ cấu trúc khu vực bao trùm hiện nay".

Cái tên Trung Quốc đã được đề cập đến, tuy vẫn còn quá nhẹ nhàng so với cách dùng từ cứng rắn và mô tả cụ thể của Hoa Kỳ về "việc Trung Quốc tái triển khai tàu thăm dò của chính phủ cùng với các tàu hộ tống vũ trang tới vùng biển ngoài khơi Việt Nam gần Bãi Tư Chính hôm 13/8 là một sự leo thang của Bắc Kinh trong nỗ lực uy hiếp không cho các nước cùng có tuyên bố chủ quyền phát triển các nguồn tài nguyên tại Biển Đông", và "hành động của Trung Quốc phá hại hòa bình và an ninh khu vực, gây tổn thất kinh tế lên các quốc gia Đông Nam Á khi ngăn các nước này tiếp cận trữ lượng hydrocarbon chưa khai thác trị giá khoảng 2.500 tỉ đô la, và chứng tỏ rằng Trung Quốc bất chấp quyền của các quốc gia thực thi những hoạt động kinh tế trong Vùng Đặc quyền Kinh tế của họ theo Công ước về Luật Biển năm 1982 mà Trung Quốc đã phê chuẩn vào năm 1996".

Điều an ủi còn lại đối với Nguyễn Phú Trọng và những người đồng đảng của ông ta là Tuyên bố Việt Nam - Australia vẫn còn nhắc đến cái tên Trung Quốc, còn trước đó và bất chấp nỗ lực lobby của Bộ Ngoại giao Việt Nam, Hội Nghị Các Bộ Trưởng ASEAN diễn ra ở Thái Lan vào cuối tháng Bảy, đầu tháng Tám 2019 đã chỉ đề cập khá chung chung và "quan ngại" về tình hình Biển Đông mà không hề đả động cái tên Trung Hoa.

Úc có làm gì ? Hay cần làm gì ?

Khó mà cho rằng sau chuyến thăm Việt Nam của Thủ tướng Australia Scott Morrison cùng vài tuyên bố thuần từ ngữ ngoại giao, lực lượng hải quân Úc sẽ làm một điều gì đó đủ mạnh mẽ để hỗ trợ các tàu hải cảnh Việt Nam - đang bị một số lượng tàu Trung Quốc gấp hàng chục lần ‘đánh hội đồng’ ở khu vực Bãi Tư Chính, cho dù Úc là một trong số hàng tá ‘đối tác chiến lược’ của Hà Nội.

Trong thực tế, Úc không chỉ là ‘đối tác chiến lược’ của Việt Nam mà còn là một đồng minh quân sự của Mỹ trong ‘bộ tứ’ ở vòng cung Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương (Mỹ - Nhật - Ấn - Úc), do vậy đương nhiên phải quan tâm đến những gì đang xảy ra ở Biển Đông. Một sự ủng hộ trực tiếp hoặc gián tiếp của chính phủ Úc đối với Việt Nam là gần như đương nhiên, trong bối cảnh Mỹ đã trở thành nước đầu tiên ủng hộ gián tiếp Việt Nam và đang có những động tái quân sự để dằn mặt Trung Quốc tại Biển Đông. Và trong bối cảnh chính thể Việt Nam đang rơi vào tình thế phải cầu cạnh từng ‘đối tác chiến lược toàn diện’ để cứu vãn nó khỏi sự bế tắc vì bị "đối tác chiến lược toàn diện quan trọng nhất’ là Trung Quốc dồn ép tận chân tường ở khu vực Bãi Tư Chính.

Tuy thế, sách lược của ‘bộ tứ’ dường như chẳng có gì phải vội vã với Việt Nam - quốc gia vẫn còn nằm nguyên trạng trong ‘chủ nghĩa xã hội anh em’ với Trung Quốc và luôn bị ‘đảng anh’ hiếp đáp. Từ khi xảy ra vụ Bãi Tư Chính vào đầu tháng 7 năm 2019 đến nay, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đã chỉ lên tiếng phản ứng Trung Quốc sau mỗi lần Bộ Chính trị Việt Nam chịu ra mặt phản đối ‘đảng anh’.

Nhưng tất cả vẫn chỉ dừng tại đó.

Nếu lấy hàng không mẫu hạm USS Ronald Reagan của Mỹ làm hệ quy chiếu thì có thấy rõ là tàu sân bay này đã chỉ làm nhiệm vụ ‘tuần tra Biển Đông’ mà chưa có hành động can thiệp nào, dù là gián tiếp, vào khu vực Bãi Tư Chính. Và do đó chưa có tác dụng gì răn đe tàu Trung Quốc.

Theo logic đó, khả năng Úc điều tàu chiến đến Biển Đông để hỗ trợ hải quân Việt Nam là gần như không có.

Cũng cần chú ý là cho tới trước chuyến thăm Việt Nam của Thủ tướng Scott Morrison, chính phủ Úc đã chẳng bình luận gì về vụ Bãi Tư Chính, thậm chí báo chí ở Úc còn không đăng tải thông tin về vụ này.

Không thể cho rằng nước Úc bàng quan vụ Bãi Tư Chính vì không ‘dính’ gì Biển Đông. Bởi cũng như Nhật bản, Úc có một phần quyền lợi trong giao thương qua Biển Đông, với khoảng 50% lượng giao thương thông qua vùng biển này. Nếu Trung Quốc khống chế được khu vực hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa, và hơn thế nữa là ‘nuốt’ hẳn Bãi Tư Chính, Úc đương nhiên sẽ bị khó khăn và thách thức lớn trong giao thương do các tàu Trung Quốc ‘làm luật’.

Trong những năm gần đây, thỉnh thoảng tàu chiến Trung Quốc lại khiêu khích tàu Úc.

Nhưng có lẽ sách lược của Úc là chẳng khác gì sách lược của Hoa Kỳ : những quốc gia này trông chờ giới chóp bu Việt Nam tự đi bằng chính đôi chân của mình trước khi tìm cách dựa dẫm vào ngoại viện. Sách lược đó có thể sẽ không có hành động hỗ trợ nào cho Việt Nam nếu chế độ này vẫn ngả ngớn đu dây với Trung Quốc, thậm chí còn không có nổi một thao tác kiện Bắc Kinh ra tòa án quốc tế và nổ súng chỉ thiên trước tàu Trung Quốc.

Trong lúc đó, đã quá rõ là Bộ Quốc phòng Việt Nam bất lực đến thế nào. Trong suốt thời gian tàu thăm dò địa chất Hải Dương 8 ngự trị ở Bãi Tư Chính, lực lượng hải quân Việt Nam đã chẳng thể làm gì, thậm chí còn chẳng dám nói gì trước một kẻ cướp táo tợn lao vào nhà mình.

Trên một phương diện khác, đã đến lúc nước Úc cần kết hợp chặt chẽ sách lược quốc phòng với sách lược nhân quyền.

Thực tế là nhiều đời chính phủ Úc đã thất bại, hoặc gần như thất bại về sách lược đấu tranh cải thiện nhân quyền với chính quyền Việt Nam. Bất chấp Úc đã ‘cài’ được Việt Nam bằng cơ chế đối thoại nhân quyền hàng năm, nhưng giới quan chức láu cá ma lanh Việt vẫn thản nhiên qua mặt Úc, trong khi vẫn ngửa tay nhận viện trợ từ chính phủ và người dân nước này.

Phạm Chí Dũng

Nguồn : VOA, 26/08/2019

*********************

Canh chừng nhau, rồi sao nữa ?

Nguyễn Tường Thụy, RFA, 25/08/2019

Theo các nguồn tin nước ngoài, Tàu khảo sát Hải Dương 8, với sự hộ tống của ít nhất bốn tàu khác, ngày 24/08/2019 đã tiến sâu vào vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam (Việt Nam) ở vị trí cách đảo Phú Quý 102km về phía đông nam và cách bờ biển Phan Thiết 185 km, tức là 100 hải lý. Điều đó có nghĩa là nhóm tàu Trung Quốc đã vào giữa vùng đặc quyền kinh tế của nước ta có chiều rộng 200 hải lý của nước ta.

Chuyên gia Ryan Martinson đăng bản đồ vị trí tàu Hải dương Địa chất 8 trong buổi sáng ngày 24/8 (giờ Việt Nam) ảnh bbc

Thông tin này chưa thấy báo chí Việt Nam nhắc tới.

Không thể giữ mãi đường lối ngoại giao mềm dẻo tới mức nhu nhược

Sự hung hăng, lấn lướt của Trung Quốc cho thấy, nhà cầm quyền Việt Nam cần phải xem xét lại đường lối, chính sách đối nội và đối ngoại trong các vấn đề liên quan đến chủ quyền của Tổ quốc.

Từ sau khi Trung Quốc cưỡng chiếm đảo Gạc Ma và nhất là sau Hội nghị Thành Đô, nhà cầm quyền Việt Nam nhanh chóng chuyển từ trạng thái đối đầu sang đối thoại. "Đối đầu" (hay) "đối thoại" là những từ hay cụm từ được nhắc tới với tần suất rất nhiều trong giai đoạn chuyển đổi này. Tuy nhiên, chính sách ngoại giao mềm mỏng tới mức nhu nhược, hạ mình của phía Việt Nam sẽ là bất lợi cho tư thế và chủ quyền của Việt Nam. Cuộc chiến tranh xâm lược của Trung Quốc tháng 2/1979 và những đụng độ khác giữa hai nước không được nhắc tới. 

Sự húy kỵ tới mức báo Du Lịch bị đình bản 3 tháng và ông Nguyễn Trung Dân, Phó Tổng Biên tập bị cách chức và thu hồi thẻ nhà báo chỉ vì đã cho đăng những bài "nhạy cảm" như bài Tản mạn cho đảo xa (của Trung Bảo), "Ải Nam Quan". Những bài báo này can tội bóng gió nói đến chủ quyền của Tổ quốc. Những cuộc biểu tình phản đối Trung Quốc đều bị đàn áp và cho đến nay có thể nói đã bị tê liệt. Tiếc lãnh thổ bị mất, nhiều bạn trẻ đêm đêm tìm cách dán các khẩu hiệu HS - TS - Việt Nam ở các nơi công cộng, xong bỏ chạy, tránh sự truy đuổi của cảnh sát. Nguyễn Đặng Minh Mẫn và Phạm Thanh niên bị tù do viết khẩu hiệu "Hoàng Sa, Trường Sa là của Việt Nam".

Những người lên tiếng về chủ quyền biển đảo bị cho là là kích động chiến tranh. Luận điệu này hết sức bậy bạ. Chẳng lẽ không có quốc gia nào dám lên tiếng khẳng định chủ quyền của mình trước họa xâm lăng ? Những người yêu cầu nhà cầm quyền phải cứng rắn hơn với Trung Quốc bị coi là những "phần tử phản động, cơ hội chính trị lại tìm mọi cách để xuyên tạc tình hình, gây bất ổn trong nước" (báo Hà Nội mới)

Khác hẳn giai đoạn trước đó với 2 cuộc chiến tranh biên giới và một cuộc nội chiến, từ sau 1988, nhà cầm quyền lại nhún nhường một cách quá mức để tránh một cuộc chiến tranh. Không ai muốn chiến tranh xảy ra, nhưng điều này còn tùy thuộc vào đối phương. Trong vụ Trung Quốc cướp đảo Gạc Ma, phía Việt Nam nhún nhường tới mức không dám nổ súng. Các chiến sĩ hải quân bị biến thành bia chủ quyền, rồi trở thành bia sống cho quân xâm lược. Cuối cùng, đảo Gạc Ma vẫn mất.

Gần đây nhất là vụ tàu HD8 của Trung Quốc đến khiêu khích ở bãi Tư Chính bắt đầu từ ngày 3/7/2019. Lẽ ra, phía Việt Nam phải lên tiếng phản đối, dừng các hoạt động ngoại giao xã giao. Thế mà 12/7, Nguyễn Thị Kim Ngân lại sang Bắc Kinh ưỡn ẹo "giao thiệp" với Tập Cận Bình. Những hình ảnh Kim Ngân tươi cười, thân thiện, gần gũi họ Tập coi như không có chuyện gì xảy ra làm cho dư luận vô cùng phẫn nộ, gọi thị là kẻ bán nước.

Sự mềm dẻo tới mức nhu nhược không thể bảo vệ được đất nước mà còn là tín hiệu cho kẻ thù yên tâm và quyết tâm hơn trong việc thực hiện mưu đồ xâm lược của chúng.

Ngày 9/5/2014, Tổng Giám mục Phaolô Bùi Văn Đọc, Chủ tịch Hội đồng Giám mục Việt Nam đã viết thư gửi giáo dân Việt Nam về tình hình Biển Đông. Bức thư có đoạn : "những thỏa ước tôn trọng tình hữu nghị giữa hai quốc gia láng giềng, giữa hai Đảng Cộng sản (Việt Nam và Trung Quốc) thực tế đã cho thấy không mang lại lợi ích cho dân nước Việt Nam mà còn đưa đất nước vào tình trạng lâm nguy" (theo Wikipedia).

Nguyễn Thị Kim Ngân "giao thiệp" với Tập Cận Bình ngày 12/7/2019 - ảnh Báo mới.

Canh chừng nhau, rồi sao nữa ?

Trở lại tình hình mới nhất là nhóm tàu Trung Quốc đã vào tới giữa vùng đặc quyền kinh tế của nước ta. Như vậy, Trung Quốc đã dấn thêm một bước leo thang mới, đẩy xung đột ở Biển Đông ngày càng căng thẳng. Động thái mới từ phía Trung Quốc cho thấy, tình hình có thể nghiêm trọng hơn vụ giàn khoan HD 981 hồi tháng 5/2014.

Những hành động tiếp theo của Trung Quốc là gì, điều này không ai có thể biết trước nhưng chắc chắn không phải là điều tử tế. Mỗi lần Trung Quốc gây hấn, hai bên đều dàn tàu ra để canh nhau, xịt vòi rồng hoặc huých vào nhau, chưa bên nào dám nổ súng. Mỗi bên đều tố cáo bên kia va chạm vài trăm lần. Sau đó, HD 981 đã rời đi, mỗi bên đều tuyên bố có lợi cho mình. Phía Trung Quốc nói là đã "hoàn thành việc khoan và thăm dò". Phía Việt Nam cho rằng "đây là sự thành công về cuộc chiến về pháp lý, về ngoại giao của Nhà nước và Nhân dân Việt Nam"

Cả hai vụ giàn khoan HD 981 và vụ HD8 ở bãi Tư Chính, chưa có tiếng súng nổ nhưng va chạm thì quyết liệt. Phía Việt Nam không nổ súng do kiềm chế và phải chăng Trung Quốc cũng đợi Việt Nam nổ súng để gây chiến tranh.

Lẽ thường, một quốc gia khi bị nước khác xâm phạm chủ quyền thì có quyền nổ súng. Thậm chí, Bắc Việt Nam còn vượt vĩ tuyến 17 để nổ súng vào Việt Nam Cộng hòa, đánh thốc vào chiếm Sài Gòn luôn.

Có một trận đánh ở Đồng Hới, Bắc Việt Nam cho máy bay MIC ném bom Hạm đội 7 Hoa Kỳ. Lúc đó Hạm đội 7 đang đỗ ngoài khơi giống như tàu HD8 của Trung Quốc bây giờ.

Hồi đó, chẳng phải dè dặt đắn đo gì, thấy đối phương là chiến, thậm chí tìm đối phương để tiêu diệt.

Bây giờ thì khác, vì "tình hữu nghị", vì "đại cục" nên chẳng dám bắn vào kẻ thù trước. Thậm chí, kẻ thù nổ súng trước, chưa chắc đã dám bắn lại như bài học ở Gạc Ma. Thôi, cứ để "đảng và nhà nước lo" và để cho dân chửi.

Nhưng chẳng lẽ cứ gầm ghè nhau, huých vào sườn nhau mãi. Khoảng cách 100 hải lý rất gần. Chẳng lẽ, nó đi đến đâu, ta theo đến đấy, may mà nó quay về thì tốt. Nhưng nhỡ nó đổ bộ lên Mũi Né thì sao ? Liệu có phải vẫn một ông Việt Nam đi kèm một thằng giặc trên bộ xem nó làm gì, mong nó quậy chán thì về, đi theo tiễn. Đấy là nói đến trường hợp không có chuyện đọ súng xảy ra mặc dù ta có quyền bắn. Nhưng chủ quyền của ta dễ để cho quân thù ra vào tùy thích như vậy hay sao ?

Nguyễn Tường Thụy

Nguồn : RFA, 25/08/2019 (nguyentuongthuy's blog)