Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Published in

Diễn đàn

22/07/2020

Biển Đông : Việt Nam bối rối giữa bạn là thù và thù thành bạn

Nhiều tác giả

Vit Nam và kh năng ‘chn phe’ trên Bin Đông

Khánh An, VOA, 21/07/2020

Chính sách quyết đoán khng đnh quyn lc và ch quyn ca Trung Quc trong nhng ngày gn đây dường như đang to thêm nhiu đi th cho Bc Kinh, nhưng vi quc gia láng ging có ch quyn tranh chp vi Trung Quc Bin Đông là Vit Nam, mt s chuyên gia nhn đnh vi VOA rng Hà Ni khó có th trong thế đi đu vi Bc Kinh, dù rng có v như đang "ng" v phía M vi tiếng nói mnh m hơn ng h lp trường ca Hoa K.

theo1

Tng thng Hoa K Donald Trump và Ch tch Trung Quc Tp Cn Bình, lãnh đo hai quc gia đang có nhiu bt đng v vn đ Bin Đông và trong các lĩnh vc khác.

Vi vai trò là ch tch ASEAN năm nay, Vit Nam va cho biết đã dn đu các nước ASEAN lên tiếng "cm ơn và đánh gía cao" s ng h ca M sau khi Ủy ban Quc hi Hoa K bác b yêu sách ch quyn ca Trung Quc trên Bin Đông, mt đng thái mà theo Tiến sĩ T Văn Tài, giáo sư Lut ca Đi hc Harvard, là thúc đy bày t mnh hơn quan đim ca khi các quc gia Đông Nam Á sau hàng lot các tuyên b chính thc ca M.

"Vit Nam, vi tư cách ch tch ASEAN năm nay, cũng theo tiếng nói ca ASEAN nói chung và dâng cao quan đim ca ASEAN, nghĩa là ln đu tiên Vit Nam dám nói mnh hơn vi Trung Quc", Giáo sư T Văn Tài nhn xét vi VOA.

Theo Giáo sư ca Đi hc Harvard, đây là đim mnh duy nht mà Vit Nam th hin cho ti nay đi vi Trung Quc, nhưng vn chưa đi đến hành đng quyết đoán hơn na là khi kin Bc Kinh v tuyên b ch quyn đi vi Hoàng Sa.

Trong khi đó, Trung Quc, thông qua t Hoàn Cu Thi Báo, tiếp tc đưa ra "cnh báo" Hà Ni v vic "chn phe" nhm chng li Bc Kinh.

"Nếu s can d ca M vào Bin Đông làm gia tăng căng thng khu vc hoc phá v cân bng trong mi quan h gia Trung Quc, Vit Nam và M, thì s phát trin ca Vit Nam s b gián đon. Tn tht ca Vit Nam s ln hơn nhiu so vi li ích nhn được", t báo ca Đảng cộng sản Trung Quc nói trong bài viết phân tích v mi quan h M - Trung sau khi Hoa K đưa ra tuyên b gi yêu sách ca Bc Kinh Bin Đông là "phi pháp".

Nhn đnh v vn đ này, Tiến sĩ Hà Hoàng Hp, nhà nghiên cu cao cp khách mi ca Vin Nghiên cu Đông Nam Á (ISEAS) Singapore nói vi VOA rng :"Trung Quc t khi tri dy thì đã đt ra vn đ là cnh báo các nước nh xung quanh là đng có ng theo mt nước nào đó chng li Trung Quc".

Tuy nhiên, theo ông, "Mt khi li ích quc gia ca mt nước b xâm hi trong khi nó nh quá, chưa có cách nào đ chng li được thì buc lòng nó phi đi nh s giúp đ ca nhng nước khác, đc bit là các nước ln".

Vì vy, Tiến sĩ Hà Hoàng Hp nói k c khi Vit Nam vi chính sách quc phòng "4 không" hin nay, trong đó có nguyên tc "không tham gia liên minh quân s, không liên kết vi nước này đ chng nước kia", thì trong trường hp xy ra nhng tình hung nguy hi đến li ích quc gia, Vit Nam chc chn s b các chính sách trên đ tìm s tr giúp hay ng minh" đ chng li.

"Cho nên, nếu Trung Quc nói rng Vit Nam ng theo M hay M b vai trò trung gian đi thì không phi. M vn đng gia. Cho nên M không nói gì đến chuyn ch khác, không nói đến Hoàng Sa, mà M da vào đúng mt chuyn là Công ước Lut bin và vn đ thm lc đa",Tiến sĩ Hà Hoàng Hp nói và cho rng đây chính là đim chung khiến cho Vit Nam và M thot nhìn có v như đang "phe" vi nhau.

Còn Giáo sư T Văn Tài nhn đnh rng lp trường ca Hoa K vn không thay đi t trước ti nay. M vn không can thip vào vn đ quc gia nào nm ch quyn đo, đá nào trong nhng khu vc tranh chp. Tuy nhiên, tuyên b "c th hơn" ln này ca B Ngoi giao, Quc hi và các quan chc M có li cho Vit Nam v nhiu mt, theo c hai nhà nghiên cu.

"M đã lên tiếng ng h mt cách c th, đó là li ích chính tr",Tiến sĩ Hà Hoàng Hp nói."Còn li ích chiến lược là có mt s cam kết ngay trong tuyên b ca M, là h đm bo rng thế k 21 này chính sách bành trướng, bá quyn theo li săn mi ăn tht (predatory) là không có ch đng. Người M s không đ người Trung Quc tiếp tc đi theo con đường này".

V mt ngoi giao, Tiến sĩ Hà Hoàng Hp cho rng tuyên b ca M th hin mt "bước tiến ln" ca Hoa K trong vic đưa ra hành đng c th ng h tiến trình gii quyết các tranh chp đ duy trì hoà bình và quyn t do đi li trên Bin Đông.

Trong khi đó, Giáo sư T Văn Tài nói rng v mt quân s, Vit Nam không bao gi có th tr thành đi th ca Trung Quc, nhưng điu đó không có nghĩa là không th u" vi Trung Quc trong vn đ ch quyn trên Bin Đông.

"Tuy Vit Nam có hi quân mnh th ba, sau M và Trung Quc, ti Bin Đông, nhưng không bao gi là đi th ca Trung Quc khi đng mt mình được, ch có th có can đm hơn là vì M đã có lp trường như vy, Vit Nam có kh năng quân s như vy và tinh thn chng Trung Quc ca dân chúng như vy thì Vit Nam ‘đng s’".

Theo ông, Hà Ni "không vic gì phi do d đ nói nhng tiếng nói mnh m nht" vào lúc tt c các nước ASEAN (tr Campuchia và Lào) đang đng lot chng Trung Quc, vi s ng h ca c hành pháp ln lưỡng đng Quc hi M.

"Thành ra Vit Nam nên nói mnh hơn na", Giáo sư T Văn Tài nói và thêm rng dù Vit Nam có hành đng mnh hơn na thì cũng khó có kh năng xy ra chiến tranh nên "không vic gì phi s".

Khánh An

Nguồn : VOA, 21/07/2020

************************

Bc Kinh : Quan h Trung-Vit đang phát trin ‘tích cc’

VOA, 21/07/2020

B Ngoi giao Trung Quc hôm 20/7 cho biết rng mi quan h gia Trung Quc và Vit Nam đang phát trin "tích cc" v tng th bt chp nhng căng thng gia Bc Kinh và Hà Ni trong nhng tháng gn đây v xung đt trên Bin Đông.

theo2

Ng ườ i phát ngôn B Ngo i giao Trung Qu c Uông Văn Bân (Wang Wenbin) nói m i quan h gi a Trung Qu c và Vi t Nam v t ng th phát tri n "tích c c".

Người phát ngôn Uông Văn Bân (Wang Wenbin) ca B Ngoi giao Bc Kinh nói vi các phóng viên sau khi thông báo v cuc hp Ủy ban điu hành Trung Quc-Vit Nam v Hp tác song phương ln th 12 rng "v tng th, các mi quan h Trung Quc-Vit Nam đang trên mt qu đo tích cc".

Ông Uông không nhc gì ti nhng xung đt gn đây gia hai nước v các đng thái ca Trung Quc trên Bin Đông khiến b ngoi giao Hà Ni và Bc Kinh nhiu ln lên tiếng qua li cáo buc ln nhau v ch quyn lãnh th.

Nhng tháng gn đây, căng thng gia Vit Nam và Trung Quc tăng cao khi Hà Ni t cáo Bc Kinh đâm chìm mt tàu cá ca ngư dân Vit gn qun đo Hoàng Sa. Trung Quc còn tiến hành các cuc tp trn quân s vào gia tháng 4 và tuyên b thành lp các qun hành chính Hoàng Sa và Trường Sa, mt đng thái mà Hà Ni phn đi.

Vn đ Bin Đông đã được Phó th tướng kiêm B trưởng Ngoi giao Phm Bình Minh đưa ra trong cuc hp ln th 12 Ủy ban Ch đo hp tác song phương Trung Quc-Vit Nam mà ông đng ch trì vi Ủy viên Quc v-B trưởng Ngoi giao Trung Quc Vương Ngh qua hình thc trc tuyến hôm 21/7.

Theo cng thông tin đin t Chính ph, hai bên đã "trao đi thng thn v tình hình trên bin thi gian qua và nhng đim còn khác bit v vn đ trên bin".

Ông Minh "nêu quan ngi trước nhng din biến phc tp Bin Đông gn đây" và đ ngh hai bên kim soát tt bt đng trên bin, không có hành đng làm phc tp hình hình, m rng tranh chp, tôn trng các quyn và li ích hp pháp ca Vit Nam, duy trì hoà bình n đnh Bin Đông".

Hai bên nht trí "tuân th nhn thc chung cp cao và Tho thun v nhng nguyên tc cơ bn ch đo gii quyết vn đ trên bin Vit Nam-Trung Quc, tuân th lut pháp quc tế, đc bit là Công ước Liên Hp Quc v Lut bin 1982, thúc đy các cơ chế đàm phán v vn đ trên bin" và "thúc đy đàm phán COC (b quy tc ng x trên Bin Đông) sm đt kết qu thc cht", theo báo đin t Chính ph.

Tuy nhiên ti hi ngh, các quan chc Vit Nam và Trung Quc nht trí rng "quan h Vit-Trung v tng th duy trì xu thế phát trin tích cc".

"Trung Quc mong mun nm gi tiến b trong quan h song phương vi Vit Nam ti cuc hp này và trao đi ý kiến chuyên sâu v trao đi và hp tác trong các lĩnh vc khác nhau vi các n lc phòng nga và kim soát đang din ra", người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quc nói hôm 20/7. "Chúng tôi tin rng vi nhng n lc phi hp ca mình, cuc hp s mang li kết qu như mong đi và đóng góp vào s hp tác chiến lược toàn din ca (hai nước) chúng ta".

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quc cũng nói rng : "Trước s bùng n đt ngt ca Covid-19, Trung Quc và Vit Nam đã đoàn kết vi nhau đ h tr ln nhau và đt được chiến thng ln trong cuc chiến, to điu kin tt đ trao đi và hp tác trong tương lai".

Mc dù vy, M và cng đng quc tế cho rng Trung Quc đã li dng trong lúc các quc gia láng ging còn đang vt ln vi đi dch do virus corona bt ngun t Vũ Hán gây ra đ tiến hành các hot đng tăng cường kim soát Bin Đông.

Ti cuc hp báo hôm 20/7, ông Vương còn cho biết rng : "Vì năm nay là k nim 70 năm quan h ngoi giao, Tng bí thư-Ch tch Tp Cn Bình đã có cuc nói chuyn qua đin thoi và trao đi đin mng vi Tng Bí thư và Ch tch Nguyn Phú Trng" trong dp Tết va qua và "bàn các kế hoch chiến lược nhm phát trin hơn na các mi quan h gia hai đng và hai nhà nước".

*********************

Đi s Kritenbrink : M thượng tôn pháp lut Bin Đông, sát cánh vi Vit Nam

VOA, 20/07/2020

Nhng tuyên b v chính sách ca Washington va qua th hin rõ hơn cam kết ca M v duy trì thượng tôn pháp lut Bin Đông, và Washington sát cánh vi Hà Ni đ bo v quyn ch quyn và li ích ca Vit Nam nht quán vi lut pháp quc tế, cũng như đ bác b tư duy "chân lý thuc v k mnh" ti Bin Đông.

theo3

Hai tàu sân bay M USS Ronald Reagan và USS Nimitz Bin Đông, 6/7/2020

Đó là quan đim ca Đi s M ti Vit Nam Kritenbrink th hin trong mt bài viết đăng trên báo Thanh Niên hôm 20/7.

Đi din ngoi giao ca M ti Hà Ni nhc li s kin vào tháng 7/2016, mt tòa trng tài quc tế ra phán quyết rng theo Công ước Liên Hip Quc v lut Bin (UNCLOS) 1982, không có cơ s pháp lý cho bt c quyn lch s, quyn ch quyn và quyn tài phán nào ca Trung Quc trong khu vc được gi là ường lưỡi bò" mà Bc Kinh v ra trên bn đ v Bin Đông, ngoài nhng điu được quy đnh ti UNCLOS.

Nhưng trong 4 năm qua, Trung Quc pht l phán quyết, đy mnh chiến dch hăm da nhm làm suy yếu quyn ch quyn và li ích ca Vit Nam cũng như các nước ven bin khác Đông Nam Á, đi s M viết.

Hoa Kỳ ngày càng quan ngi khi Bc Kinh li dng vic thế gii tp trung đi phó đi dch Covid-19 đ đy các yêu sách ca h vùng bin đi xa hơn, thay thế lut pháp quc tế bng tư duy "chân lý thuc v k mnh", người đng đu phái b ngoi giao M Vit Nam bày t.
Tr
ước nhng hành đng ca Trung Quc nhm bác b lut pháp quc tế và dn xóa b quyn ch quyn và li ích ca Vit Nam và các quc gia Đông Nam Á, Ngoi trưởng M Mike Pompeo ngày 13/7 tuyên b thay đi chính sách ca Washington đi vi các yêu sách hàng hi, đi s Kritenbrink viết.

"M phn đi bt c yêu sách nào ca Trung Quc đi vi vùng bin ngoài lãnh hi 12 hi lý tính t các đo nước này đưa ra yêu sách qun đo Trường Sa hoc t bãi cn Scarborough", nhà ngoi giao M nêu rõ.

Điu này bao gm c s bác b rõ ràng yêu sách ca Trung Quc đi vi bãi Tư Chính, nơi Bc Kinh đã tiến hành "mt chiến dch cưỡng bc và quy ri hot đng du khí lâu nay ca Vit Nam", vn li ca Đi s Kritenbrink. Ông viết tiếp rng Ngoi trưởng Pompeo và M coi s bt nt này "không ch mang tính khiêu khích và gây bt n, mà còn là bt hp pháp".

theo4

Đi s Hoa K Daniel Kritenbrink trong mt ln gp Th tướng Vit Nam Nguyn Xuân Phúc, 2017. (Chinhphu.vn)

Nhn xét v các quan đim ca M do các nhà ngoi giao hàng đu nước này đưa ra gn đây, tiến sĩ Trn Công Trc, nguyên Trưởng ban Biên gii Chính ph Vit Nam, nói vi VOA :

"Tuyên b ca ngài Ngoi trưởng Mike Pompeo và ngài Đi s Hoa K ti Hà Ni là lp trường có th nói là rt rõ ràng, rt cương quyết, rt mnh m so vi trước đây. Nhng ni dung đy hoàn toàn phù hp vi nhng quan đim ca Vit Nam và các nước trong khu vc ASEAN. Mt ln na, ch không phi là ln đu tiên, phía Hoa K li ng h, đng v các nước trong khu vc ASEAN trong đó có Vit Nam đ mà đu tranh chng li các hành đng sai trái đ mà nhm thượng tôn pháp lut".

So sánh cách hành x ca hai cường quc hàng đu thế gii đi vi UNCLOS, Đi s Kritenbrink nhn mnh trên t Thanh Niên hôm 20/7 rng mc dù M không phi thành viên ca công ước này, nhưng mi chính quyn M trước gi đu "công nhn và tuân th" nhng điu khon ca công ước.

Trong khi đó, ngược li, Trung Quc đã ký và phê chun UNCLOS, nhưng "ngang nhiên pht l" các nghĩa v hip ước ca mình được quy đnh ti công ước, nhà ngoi giao M viết.

"Nhng tuyên b v chính sách ca M va qua th hin rõ hơn cam kết duy trì thượng tôn pháp lut ca chúng tôi Bin Đông qua vic ng h lut pháp quc tế được phn ánh trong UNCLOS. Đây là cam kết M chia s vi Vit Nam, mt trong nhng thành viên ch đng nht ca UNCLOS", lãnh đo phái b ngoi giao M Vit Nam khng đnh.

Đ cp đến quan h ngoi giao song phương kéo dài 25 năm mà hai nước va k nim, và quan h Đi tác toàn din có t tháng 7/2013, Đi s Kritenbrink ch ra rng nhng tuyên b ca M cũng là "minh chng cho sc mnh" ca mi quan h này, đng thi bình lun thêm :

"Lp trường ca M v Bin Đông cho thy M sát cánh vi Vit Nam đ bo v quyn ch quyn và li ích ca các bn nht quán vi lut pháp quc tế - bao gm c quyn đi vi các ngun du khí ngoài khơi, và quyn đánh bt cá, là nhng điu sng còn cho s thnh vượng kinh tế ca các quc gia Đông Nam Á".

Đi s M Kritenbrink cũng khng đnh : "M sát cánh vi Vit Nam đ bác b s áp đt tư duy chân lý thuc v k mnh ti Bin Đông".

theo5

Ngoi trưởng M Pompeo gp Phó Th tướng-B trưởng Ngoi giao Việt Nam Phm Bình Minh, tháng 7/2018

Tiến sĩ Trn Công Trc, người có hơn 30 năm gn bó vi công tác biên gii, lãnh th ca Vit Nam, nhn đnh rng tuy các tuyên b ca M có li cho Vit Nam và mt s nước ASEAN song vn nhm đến phc v li ích ca M là trên hết.

Trong lúc nhiu người Vit Nam bày t trên mng xã hi s phn khích v các tuyên b ca M, cũng như mong mun Vit Nam tiến xa hơn trong quan h vi M, chuyên gia Trn Công Trc cho rng vn còn quá sm đ nghĩ đến vic M liên minh vi Vit Nam. Ông nói vi VOA :

"Tôi không cho rng M phát biu như vy và có nhng li mnh m như vy là đ nhm mc đích lôi kéo Vit Nam, không có nghĩa là làm như vy đ lôi kéo Vit Nam chng Trung Quc. Bi vì h tha biết là Vit Nam không bao gi có ch trương đng v nước này đ chng nước khác. Không liên minh liên kết, nht là trong thi gian hin ti. Còn sau này tình hình như thế nào là chuyn khác".

Chuyên gia v biên gii, lãnh th ca Vit Nam nói đt nước này lâu nay c gng đt được s cân bng trong quan h vi các nước ln đ tránh xung đt, chiến tranh, và ông cho rng cách tiếp cn này t được hiu qu nht đnh" trong cuc đu tranh cho li ích ca Vit Nam Bin Đông.

Quay lại trang chủ

Additional Info

  • Author: Khánh An, VOA tiếng Việt
Read 682 times

Viết bình luận

Phải xác tín nội dung bài viết đáp ứng tất cả những yêu cầu của thông tin được đánh dấu bằng ký hiệu (*)