Cán bộ môi trường Thành phố Hồ Chí Minh nói mùi bãi rác Đa Phước là do cảm nhận của từng người ! ?
Sáng 30/7 vừa qua, Phó giám đốc Sở Tài nguyên và môi trường thành phố Hồ Chí Minh, bà Nguyễn Thị Thanh Mỹ, khi trả lời chất vấn của báo chí về mùi hôi từ bãi rác Đa Phước mấy năm nay, đã nói nguyên văn rằng : "Hiện không có quy chuẩn nào để quan trắc về mùi nên chỉ có thể đo đạc các chỉ số liên quan và các chỉ số này thường không vượt chuẩn. Mùi là do cảm nhận của mỗi người".
Hình minh họa. Bãi rác Đa Phước tại Thành phố Hồ Chí Minh - Photo : RFA
Phát biểu của bà Nguyễn Thị Thanh Mỹ gây nên phản ứng mạnh trong cộng đồng mạng. Nhiều người đặt nghi vấn là nữ cán bộ tài nguyên môi trường này hiểu thế nào về mùi hôi gây ô nhiễm không khí, và ý bà này như thế nào khi nói mùi là do cảm nhận của từng người.
Vấn đề bãi xử lý rác Đa Phước ở phía Nam thành phố Hồ Chí Minh thường xuyên bốc mùi nồng nặc khó chịu ra khu vực xung quanh, điển hình là khu dân cư Phú Mỹ, quận 7, khiến nhiều người phải tìm cách dọn đi. Vấn đề này đã được báo giới thành phố đề cập nhiều lần từ 2016 đến giờ nhưng Sở Tài nguyên và môi trường nói riêng và chính quyền địa phương nói chung chưa có hướng giải quyết. Một phụ nữ ở khu Phú Mỹ, quận 7 nói với Đài Á Châu Tự Do :
"Có một thời gian hôi liên tục, báo chí và mọi người nói um sùm, sau đó cải thiện nhưng gần đây lại bị lại. Hôi lắm, có lúc sáng sớm mở cửa ra là nồng nặc, nghi ngút luôn".
Một cư dân khác xác nhận bà phải hứng chịu và bị hành hạ lâu nay bởi mùi hôi mà nhất là trong những ngày mưa :
"Mưa xuống thì đóng cửa chứ đâu dám ở ngoài sân, đóng cửa thì đỡ bị hôi thúi hơn. Bên Phú Mỹ Hưng người ta cũng kiện quá trời luôn".
Theo tiến sĩ Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và môi trường, nói không có quy chuẩn nào để quan trắc về mùi nên chỉ có thể đo đạc các chỉ số liên quan và các chỉ số này thường không vượt chuẩn, như phát ngôn của Phó giám đốc Sở Tài Nguyên Môi Trường thành phố, là câu trả lời không đúng, không chuyên, không đi vào vấn đề :
Khu vực bãi rác Đa Phước được an ninh canh gác cẩn mật Photo : RFA
"Cách trả lời ấy là mới thiên về các chỉ số môi trường mang tính hóa học ví dụ như bụi rồi mật độ không khí. Đại khái những yếu tố thiên về mặt hóa học để phân tích độ ô nhiễm của không khí. Bên cạnh đó thì nó còn mảng mà những bãi rác này sinh ra, đấy là việc phân hủy chất hữu cơ, gọi là các chỉ số về sinh học.
Không có chỉ số nào về mùi, thế nhưng có chỉ số sinh học trong phân hủy rác hữu cơ thì chắc chắn tại các bãi rác ấy mức độ phân hủy chất hữu cơ chắc chắn là quá ngưỡng rất nhiều. Về chuyện mùi thì đúng là trong các bản về chỉ số không có chỉ số về mùi vị cũng như màu sắc nhưng nó thể hiện ở các chỉ số về sinh học như mức độ gọi là phân hủy do các vi khuẩn gây ra chẳng hạn, cái đó là có".
Do vậy, nói mùi là do cảm nhận của mỗi người, được hiểu ở đây là mùi hôi thối từ bãi rác Đa Phước, càng chứng tỏ một câu trả lời vô trách nhiệm, là khẳng định của nguyên Thứ trưởng Tài Nguyên Môi Trường Đặng Hùng Võ :
"Câu trả lời tôi khẳng định là sai ! Đúng là không có bảng chỉ số về mùi nhưng không thể lấy chuyện đó để nói rằng không có chuyện gì xảy ra. Nó sai là ở chỗ đó. Tất nhiên người dân không đo đạc được các chỉ số về quá trình phân hủy chất hữu cơ, thế thì mùi chính là cái mà ai cũng cảm nhận được.
Phải trả lời sao cho đúng thực tế chứ không thể dùng cách này để trả lời một hiện tượng khác. Trừ những người khiếm khứu chẳng hạn, tức là khứu giác bị tê liệt thì không nói làm gì, còn tất cả mọi người cảm nhận mùi vị thì phải giống nhau. Nếu trả lời rằng chị nhậy cảm về khứu giác nên chị nhận ra còn tôi không nhận ra thì không đúng, không thực tế và không thỏa mãn được cái bức xúc của người dân. Tôi cũng cho rằng nói như vậy là thiếu trách nhiệm".
Phó giám đốc Sở Tài nguyên và môi trường Thành phố Hồ Chí Minh hình như muốn giảm nhẹ mức đô ô nhiễm mùi hôi và ô nhiễm không khí từ những lượng rác thải lớn, mà Sở Tài nguyên và môi trường không giải quyết nỗi, bằng cách nói quanh với kết luận mùi là do cảm nhận của mỗi người, là nhận xét của tiến sĩ, chuyên gia môi trường Nguyễn Văn Khải :
"Trong không khí bình thường thì chỉ khoảng 19% là Oxy, 79% là Nitơ, còn lại là những mùi khác. Nếu ta đo mà Oxy không đạt 19%, Nitơ không được 79% tức là không khí đó không bình thường. Tôi đồng ý hiện nay theo tiêu chuẩn chất lượng không khí của Việt Nam thì không đề mùi nào độc hại, mùi nào không độc hại.
"Nhưng nếu có kiến thức khoa phổ thông thì phải nhớ rằng trong rác có các chất CarbonHydro no, CarbonHydro đói, kể cả vô cơ như HCL, HF, H2SO4, SO2… Cho nên tại đống rác Đa Phước thì tất cả các chất đó tổng hợp lại thành mùi vô cùng khó chịu, ai ngưởi cũng sẽ hắt xì hơi, sẽ bịt mũi mà chạy. Có thể người bị xoang, bị viêm mũi thì ngưởi nó kém đi,nhưng tất cả những chất đó thì ai cũng cảm thấy và cũng ngửi được hết".
Ý kiến của Phó giám đốc Sở Tài nguyên và môi trường về mùi hôi thối của rác trong một thành phố 10 triệu dân như Thành phố Hồ Chí Minh, theo chuyên gia môi trường Nguyễn Văn Khải, chẳng khác nào đề xuất dùng lu chống ngập mùa mưa mà một viên chức đưa ra trước đây.
Chuyện những bãi rác gây ô nhiễm không khí ngày càng trầm trọng không riêng ở Thành phố Hồ Chí Minh mà còn khắp nơi trên cả nước. Lý do được giải thích là lượng rác quá lớn, dồn đổ từ ngày này sang ngày khác mà không xử lý kịp dẫn tới tình trạng ứ đọng, ảnh hưởng đáng ngại đến sức khỏe cộng đồng quanh đó.
Điển hình như bãi rác Khánh Sơn ở thành phố Đà Nẵng, tháng 11/2018 bị người dân biểu tình phản đối do mùi hôi gần như bốc lên suốt ngày đêm.
Gần đây nhất, đầu 2019, hàng trăm dân các xã Nam Sơn, Bắc Sơn và Hồng Kỳ dựng lán tại hai con đường dẫn vào Trung tâm Xử lý chất thải rắn Nam Sơn ở quận Sóc Sơn, Hà Nội. Những người biểu tình tố cáo các bãi rác khổng lồ đó tác hại đến môi sinh cũng như sức khỏe của gia đình con cái họ.
Số liệu Sở Tài nguyên và môi trường Thành phố Hồ Chí Minh đưa ra tại kỳ họp Hội đồng nhân dân Thành phố tháng 7/2018 cho thấy mỗi ngày Thành phố Hồ Chí Minh phát sinh khoảng 11.000 tấn rác thải sinh hoạt, trong đó có 2.300 tấn rác thải ra nơi công cộng.
Nói riêng về bãi rác Đa Phước, tiếng là xử lý rác thải theo công nghệ nước ngoài, nhưng vấn đề tồn tại vẫn là mùi hôi thối kinh khủng khiến cư dân ta thán, kêu ca suốt mấy năm qua.
Dưới mắt nguyên thứ trưởng Bộ Tài nguyên và môi trường Đặng Hùng Võ, rác thải và ô nhiễm mùi, ô nhiễm môi sinh, là nan đề bằng mọi cách phải tháo gỡ trong bối cảnh bảo vệ môi trường đang được đề cao trên thế giới :
"Đã từ lâu rồi các nơi trên thế giới không sử dụng cách chôn lấp nữa vì chôn lấp tạo ra nhiều thứ như ô nhiễm đất, ô nhiễm nguồn nước, ô nhiễm không khí. Chỉ riêng chuyện người dân phản ảnh ở đây đã mang tính chất là đừng chôn lấp nữa, hãy tìm cách khác đi, hãy hiện đại hóa việc xử lý rác đi".
Tiến sĩ Đặng Hùng võ kết luận rằng đó là ý kiến đúng đắn của dân và các nhà khoa học mà chính quyền cần lắng nghe, nhìn nhận và tiếp thu.
Thanh Trúc
Nguồn : RFA, 04/08/2020