Lời tác giả : Cuộc tranh cử Tổng Thống Mỹ đang trong giai đoạn chót cùng lúc với hiểm họa chiến tranh có thể bùng nổ ở Đài Loan. Hai diễn biến này không độc lập mà có liên hệ với nhau như đã trình bầy. Mặt khác Đài Loan không thuộc Biển Đông nhưng sát ngay phía Bắc Biển Đông, nằm giữa Đông Bắc Á và Đông Nam Á cho nên nếu có đụng độ quân sự thì toàn vùng - Đài Loan, Biển Đông, Đông Nam Á, Đông Bắc Á - đều có thể coi là một chiến trường.
Tuy vậy, theo tôi nghĩ, để giảm thiểu nguy cơ mất kiểm soát dẫn đến chiến tranh nguyên tử đồng thời duy trì chính nghĩa "giải quyết chuyện nội bộ, thống nhất đất nước", Đảng cộng sản Trung Quốc, khi tự hỏi "không phải lúc này, thì lúc nào ?", sẽ chỉ tập trung vào việc tốc chiến, tốc thắng ở Đài Loan, nơi mà thế giới, kể cả Mỹ, đã công nhận là một phần lãnh thổ của nước Trung Hoa. Chọn lựa như thế, đối với họ, có lý hơn là đụng độ quân sự với Mỹ ở những vùng còn đang tranh chấp ở Biển Đông như Hoàng Sa, Trường Sa hay phần biển "lưỡi bò" chẳng hạn.
Để "rộng đường dư luận" cũng như mong muốn giúp gia tăng sự quan tâm thực tế, đúng đắn của người Việt đến tình cảnh khó khăn, nguy hiểm của đất nước mình, tôi xin đề nghị Thông Luận chính thức cho đăng lại bài viết từ năm 2017 nhưng tính cách thời sự có lẽ vẫn còn nguyên, vẫn hợp tình, hợp cảnh lại được trình bầy với cách hình ảnh minh họa rất sáng sủa và thích hợp.
---------------------------
Một nhãn quan Việt Nam :
Tại sao trận đấu Biển Đông giữa Mỹ và Trung Quốc có thể vừa là Stalingrad vừa là Pearl Harbor của thế kỷ 21 ?
Trận Pearl Harbor ngày 7/12/1941 là trận tập kích chiến lược đại qui mô do hải quân và không quân Nhật thực hiện, chỉ trong 7 tiếng đồng hồ đánh tan nát lực lượng hải quân, không quân của Mỹ trách nhiệm khu vực Thái Bình Dương mênh mông, ngay tại căn cứ chính trong quần đảo Hawaii.
Pearl Harbor bị lực lượng không và hải quân Nhật đánh úp năm 1941 - Ảnh minh họa
Ngay sau Pearl Harbor, hai nước Nhật, Mỹ chính thức tuyên chiến nhưng Nhật đã có một lợi thế ban đầu hết sức quan trọng là mặc sức tung hoành và chiếm đóng Mãn Châu, phần lớn lục địa Trung Hoa, các nước Đông Nam Á - Phi Luật Tân, Nam Dương, Mã Lai, Singapore, Miến Điện, Đông Dương, uy hiếp Australia, Ấn Độ, khống chế Biển Đông, bá chủ Châu Á một thời gian khá dài trong thế chiến thứ hai.
Mỹ thua to vì để cho bị đánh bất ngờ, bất thình lình mặc dù trước đó bang giao Nhật, Mỹ đã căng thẳng. Mỹ đã ước đoán tình hình sai, tính toán sai hoặc mù tịt về đối thủ, thờ ơ, ỷ y, trễ nải... Nhật thắng lớn, vì Nhật chuẩn bị trận chiến đánh úp từ lâu, nghiên cứu mọi khía cạnh, lập kế hoạch, tập dượt rất cẩn thận, giữ kín ý định thực đến phút chót. Pearl Harbor là trưởng hợp điển hình của "tiên hạ thủ vi cường", "binh bất yếm trá", "xuất kỳ bất ý" mà từ đó quyết định thắng bại.
75 năm sau trận Pearl Harbor, Thái Bình Dương lại nổi sóng. Lần này điểm nóng nhất là vùng Biển Đông rộng 3 triệu rưỡi cây số vuông nằm giữa các Trung Quốc, Việt Nam, Mã Lai, Brunei, Singapore, Nam Dương và Phi Luật Tân chạy dài từ eo biển Đài Loan ở phía Bắc cho đến eo biển Malacca ở phía Nam.
Biển Đông là nơi tranh chấp chủ yếu giữa Trung Quốc và Mỹ hiện nay và cũng có thể là nơi đụng độ chính sẽ xẩy ra. Bang giao giữa hai nước mạnh nhất thế giới căng thẳng từ nhiều năm qua giống như tình trạng bang giao hai nước Nhật Mỹ trước Pearl Harbor với những bất đồng không thể giải quyết. Ngôn ngữ diều hâu chống Trung Quốc của tân tổng thống của nước Mỹ Donald Trump cùng các cộng sự viên thân tín như đổ thêm dầu vào lửa. Trung Quốc không lùi, Mỹ cũng không lùi. Thảo luận đã rất nhiều nhưng không ai đưa ra được giải pháp nào ổn thỏa, đụng độ dường như không thể tránh khỏi.
Chiến tranh liệu có thực sự xẩy ra ? Nếu xẩy ra, giới hạn hay toàn diện ? Một Pearl Harbor mới của thế kỷ 21 ? Có leo thang thành chiến tranh nguyên tử ? Trung Quốc có định "xuất kỳ bất ý" đánh úp Mỹ như Nhật đã làm năm xưa ? Donald Trump đã công khai khiêu khích Trung Quốc nhưng quả thực nước Mỹ đã sẵn sàng chưa ? Các chiến lược gia của Mỹ và của Trung Quốc ai thuộc sử hơn ai ?
Khác với trận Pearl Harbor chớp nhoáng, trận Stalingrad kéo dài hơn 5 tháng từ tháng 8/1942 đến đầu tháng 2/1943, giữa Đức Quốc Xã và Liên Xô, cũng là một trong những trận chiến lớn nhất trong lịch sử thế giới, với hàng triệu quân, hàng trăm sư đoàn tham dự, qui mô 20 hay 30 lần lớn hơn trận Điện Biên Phủ.
Stalingrad vừa được chiếm lại sau 7 tháng giao tranh từ tháng 8/1942 đến tháng 2/1943
Stalingrad cực kỳ quan trọng, quan trọng hơn cả Pearl Harbour là trận đánh chỉ làm Mỹ bị tê liệt một thời gian rồi phục hồi, Stalingrad thay đổi hẳn cục diện Thế chiến hai tại Châu Âu, Liên Xô chuyển bại thành thắng, Đức chuyển thắng thành bại. Đức đã thua to ở Stalingrad. Mặc dù Đức không thua ngay hoàn toàn cuộc chiến, vừa đánh vừa rút lui trên một mặt trận rất rộng lớn, phải hơn hai năm sau Hồng quân Sô-viết mới vào được Berlin và Đức Quốc Xã mới chính thức đầu hàng. Nhưng sau Stalingrad thì thế thắng bại đã hiện rõ, Liên Xô càng ngày càng mạnh hơn trong khi Đức Quốc Xã càng ngày càng yếu đi.
Trận đấu Biển Đông sắp đến hay đang đến giữa Trung Quốc và Mỹ có tầm quan trọng như Stalingrad thế kỷ trước hay không ? Ai có thể thắng ? Ai có thể bại ? Bên thắng được gì ? Có thừa thế xông lên ? Bên bại mất gì ? Có suy yếu rồi sụp đổ ? Một trật tự mới tại Châu Á ? Một trật tự mới trên thế giới ?
Tóm tắt, Biển Đông có phải sẽ vừa là một Pearl Harbor BẤT NGỜ vừa là một Stalingrad QUYẾT ĐỊNH kết quả cuộc tranh đua làm bá chủ giữa hai siêu cường Hoa Kỳ và Trung Quốc ?
Đi tìm câu trả lời gần với thực tế nhất không thể không đi từng bước một.
"Hiện tại chứa đầy quá khứ và nặng trĩu tương lai"
1. Trung Quốc đã đạt địa vị Siêu cường quốc thứ hai trên thế giới, cả về quân sự lẫn kinh tế, đang tiến lên ngang với nước Mỹ và CÓ THỂ thay thế Mỹ trở thành Siêu cường quốc số 1 trong một thời gian ngắn. Trung Quốc đã tiến bằng tốc độ vũ bão - kinh tế, quân sự, khoa học kỹ thuật song hành. Trong thời gian 22 năm (1993-2015) tổng sản lượng quốc gia GNP của Trung Quốc tăng gấp 26 lần, GNP của Mỹ chỉ tăng 3 lần, Nhật tăng 1,7 lần. Lý do là Trung Quốc phát triển với tốc độ trung bình 8 hay 9% một năm, nhanh gấp 4 hay 5 lần của Mỹ và 8 hay 9 lần của Nhật.
Trung Quốc đã đạt địa vị Siêu cường quốc thứ hai trên thế giới - Ảnh minh họa
Theo tài liệu của IMF năm 2016 GNP của Trung Quốc tính theo hối suất chính thức là 11.391 tỉ đô la, Mỹ 18.561 tỉ (Nhật 4.730 tỉ, Nga 1.267 tỉ) nghĩa là bằng gần 2/3 của Mỹ nhưng theo sức mua tương đương, phản ảnh tương đối giá trị thực của mỗi nền kinh tế, thì GNP của Trung Quốc là 21.269 tỉ - đã lớn hơn của Mỹ [và gấp hơn 4 lần (431%) GNP của Nhật và hơn 5 lần rưỡi GNP (567%) của Nga - cái thuở nước cộng sản Trung Quốc của Mao Trạch Đông giữ phận đàn em và phải ngửa tay xin tiền và vũ khí từ nước đàn anh cộng sản Nga của Stalin vừa xa lắc vừa như mới hôm qua !].
Nói rõ hơn, năm 2016 là năm Trung Quốc có nền kinh tế lớn nhất thế giới tính theo sức mua tương đương dựa theo tài liệu công bố của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF). IMF cũng dự đoán, cũng theo sức mua tương đương, tới 2020 GNP của Trung Quốc là 29.438 tỉ, lớn hơn hẳn GNP cùa Mỹ chỉ có 21.927 tỉ của Nhật 5.483 tỉ và của Nga 4.309 tỉ.
Sự phát triển của Trung Quốc quả không có tiền lệ nếu người ta nhớ rằng mới hơn hai thập niên trước Tổng sản lượng GNP của Trung Quốc vỏn vẹn bằng 7% của Mỹ và 17% của Nhật. Hiện nay (2017) mức phát triển của Trung Quốc đã chậm lại còn chừng 6% nhưng vẫn còn nhanh gấp 3 lần vận tốc phát triển của Mỹ, khoảng 2%, và 4 hay 5 lần của Nhật, khoảng 1%. Luôn luôn có những tiên đoán kinh tế Trung Quốc sẽ khựng lại, sẽ khủng hoảng rồi suy thoái, rối loạn. Những tiên đoán ấy đã không thành sự thực. Người ta nên tự hỏi phải chăng cái núi tiền, núi vàng mà chính quyền Trung Quốc/Đảng cộng sản Trung Quốc tích góp được trong thời gian "ngậm miệng ăn tiền" đã giúp họ đối phó được với các tình huống khó khăn, vượt qua được các cơn bão lớn, nhỏ ít nhất cho đến bây giờ ?
2. Kinh tế lớn ngang ngửa kinh tế của Mỹ, lại là chủ nợ lớn nhất của Mỹ với trên 1.000 tỉ, dự trữ ngoại tệ trên 3.000 tỉ so với Mỹ chỉ có hơn 100 tỉ, Trung Quốc cộng sản ngày nay "mạnh vì gạo, bạo vì tiền", không còn lý do nhũn nhặn, khiêm tốn, ẩn mình chờ thời như 10 năm hay 20 năm trước nữa. Chính sách đối ngoại trong những năm tháng gần đây của Trung Quốc thể hiện tác phong đại cường quốc trịnh trọng, cứng rắn, kiêu ngạo như đã thấy trong các diễn đàn quốc tế, trong cách ứng xử liên quan đến tranh chấp Biển Đông và đặc biệt Trung Quốc đã ra mặt thách đố, ra mặt không chấp nhận vị trí Siêu cường số 1 của Mỹ. Hơn thế nữa, cái khẩu hiệu, tiêu ngữ mang tính cách dân tộc chủ nghĩa "Trung Hoa Mộng" hay China Dream của lãnh tụ Trung Quốc Tập Cận Bình ai cũng thấy đồng nghĩa với ý định và kế sách từng bước chấm dứt Pax Americana (Thế giới hòa bình kiểu Mỹ) và thay thế nó bằng Pax Sinica (Thế giới hòa bình kiểu Trung Quốc). Trung Quốc đã đủ tự tin nên không cần giấu giếm ý đồ "xưng vương" hay bá chủ bởi vì "khi địch thủ biết được ý định thực của ta thì đã muộn" và ngoài ra, "không phải lúc này, thì lúc nào" ?
3. Có lẽ còn hơi sớm để kết luận Trung Quốc sẽ thành công hay sẽ thất bại trong mưu đồ "soán ngôi" Mỹ trở thành Siêu cường số 1 với ảnh hưởng toàn cầu và dù không ưa, hay không chấp nhận Pax Sinica - Thế giới hòa bình kiểu Trung Quốc - người ta không thể không "ấn tượng" với sự trỗi dậy phi thường của Trung Quốc trong một thời gian kỷ lục, không thể không công nhận hoặc ghi nhận dân tộc Trung Hoa là một dân tộc có năng lực rất đặc biệt và được lãnh đạo bởi một loạt các lãnh tụ có hùng tâm, đại chí, mưu lược, chăm chỉ, quyết đoán và có thể rất lạnh lùng, tàn nhẫn bắt đầu bằng "bố già" Đặng Tiểu Bình rồi đến các thế hệ kế tiếp như Giang Trạch Dân, Chu Dung Cơ, Lý Bằng, Hồ Cẩm Đào, Ôn Gia Bảo, Vương Kỳ Sơn, Tập Cận Bình. Quan trọng hơn hết, hay nguy hiểm hơn hết, họ như chạy tiếp sức nhau trên một con đường duy nhất dẫn đến một đích duy nhất bằng một sự kiên trì đáng sợ. Đánh giá những người này là là bọn tư bản Đỏ chỉ biết ky cóp đếm tiền là một sai lầm nguy hiểm. Khi đã ngồi trên một núi vàng, một núi tiền như Tập Cận Bình, đầu năm, trăm tỷ đô la "mua" Phi Châu, cuối năm, trăm tỉ góp vào ngân hàng phát triển hạ tầng Châu Á, vài chục tỉ cho Nam Mỹ, vài chục tỷ cho Đông Nam Á v.v. thì hiển nhiên tiền hay vàng không quan trọng bằng quyền lực. Trung Hoa Mộng do Tập xướng xuất nên hiểu là điểm đến của một lộ trình đã định trước của Đảng cộng sản Trung Quốc. Trung Quốc dưới sự lãnh đạo của đảng cộng sản đã "ẩn mình chờ thời" và chọn lúc đứng dậy cho kịp thời cơ.
4. Thực ra Mỹ cũng không hoàn toàn vô tình trước cái đe dọa lớn dần. Người Mỹ chỉ tính sai và bất lực trước những thay đổi liên quan đến Trung Quốc, kể cả Henry Kissinger kiến trúc sư của chính sách thân Trung Quốc, chống Liên Xô từ những năm 1970's. Nước Mỹ đã tính sai như sau :
- Kinh tế của Trung Quốc phát triển nhanh và liên tục, nhanh và liên tục hơn Mỹ dự trù.
- Đảng cộng sản Trung Quốc chỉ bỏ cộng sản có một nửa - bỏ chủ nghĩa Mác, phần lý tưởng, duy trì chủ nghĩa Lênin, phần độc tài đảng trị với tất cả kỹ thuật nắm chặt chính quyền. Trung Quốc "tư bản hóa" kinh tế nhưng không "tự do hóa", "dân chủ pháp trị hóa" chế độ như Mỹ mong muốn hay chờ đợi thành ra Trung Quốc không thể trở thành một đối tác làm ăn đáng tin cậy của Mỹ về lâu dài. Cùng chơi một "game" nhưng luật chơi lại khác nhau hay cố ý hiểu và giải thích khác nhau ! Mỹ và Trung Quốc không thể là bạn, mà là hai con cọp trong cùng một cánh rừng. Sẽ chỉ có một con làm chúa sơn lâm ! Con cọp kia hoặc phải cam phận cúi đầu hoặc đi chỗ khác kiếm ăn hoặc biến mất vĩnh viễn.
- Đảng cộng sản Trung Quốc khôn ngoan đánh lạc hướng và hóa giải các đòi hỏi tự do dân chủ của người dân Trung Quốc, kết quả của mức sống cải thiện do kinh tế phát triển, bằng cách thổi phồng chủ nghĩa dân tộc, nhấn mạnh đến rửa nỗi nhục của quá khứ và đạt tới vinh quang trong tương lai và như thế Đảng cộng sản có lý do chính đáng, có sứ mệnh lịch sử (!) để tiếp tục độc quyền lãnh đạo, tha hồ tung tác mà không phải chịu một giới hạn nào. Chủ nghĩa dân tộc hay chủ nghĩa Đại Hán sẽ có đầy đủ đặc tính của một chủ nghĩa đế quốc và sẽ đụng độ không tránh được với chủ nghĩa đế quốc của các dân tộc khác như Nga như Mỹ.
- Mỹ không có một chính sách rõ ràng, dài hạn và hiệu quả đối với các vấn đề Trung Hoa vì tình trạng dân chủ đa nguyên, lưỡng đảng rất đặc biệt của nước Mỹ - đảng này làm, đảng kia phá (trường hợp TPP, chẳng hạn) và tư bản Mỹ, công ty Mỹ thì lao theo lợi nhuận trong việc buôn bán với Trung Quốc và luôn chống lại các biện pháp của chính quyền Mỹ có thể khiến việc làm ăn của họ bị trở ngại hay đứt đoạn. Mặt khác người tiêu thụ Mỹ ham lợi khi đổ xô mua hàng rẻ sản xuất ở Trung Quốc, thượng vàng hạ cám ! Kinh tế Mỹ trong đoản kỳ cũng có lợi vì nhập cảng rẻ nên lạm phát thấp, chính quyền Mỹ thiếu tiền bán công khố phiếu lại được chính quyền Trung Quốc sốt sắng mua ngay... Vì những mối lợi trước mẳt, nước Mỹ đã làm ngơ rất lâu trước các mối nguy trường kỳ bắt đầu từ tình trạng kinh tế bị "xuất huyết" vì thâm thủng mậu dịch với Trung Quốc trên dưới 300 tỉ đô la mỗi năm hay trên dưới 1 tỉ đô la mỗi ngày.
Nhắc lại : một tỉ đô la là một ngàn triệu đô la mỗi ngày được nước Mỹ chăm chỉ nộp vào ngân khố Trung Quốc, năm này qua năm khác ! Nước Mỹ như vậy đã "tài trợ" Trung Quốc canh tân, xây dựng sức mạnh về mọi phương diện từ kinh tế đến quân sự, đến giáo dục, từ khoa học kỹ thuật đến chế tạo các vũ khí tối tân, từ phi thuyền Thần Châu thám hiểm mặt trăng đến hỏa tiễn Đông Phong đối phó với tầu sân bay, đến các huy chương vàng Olympics... và 3.000 tỉ ngoại tệ dự trữ tùy nghi sử dụng. Nếu Mỹ có "chết dưới tay Trung Quốc" như lý thuyết gia chống Trung Quốc số 1 trong chính quyền Trump là Peter Navarro, khẩn thiết báo động trong tác phẩm nổi tiếng "Death by China", thì cũng nên hiểu rằng chính Mỹ đã tự nguyện đưa giây thòng lọng cho Trung Quốc !
- Lần đầu tiên trong lịch sử của nước Mỹ, nước Mỹ phải tranh đấu với một địch thủ là một chế độ rất độc tài, rất khôn và rất nhiều tiền. Mỹ thắng Liên Xô trong chiến tranh lạnh vì Liên Xô tuy có lợi thế của chế độ độc tài nhưng Liên Xô quá nghèo nên cuối cùng bị kiệt quệ không chạy đua nổi với Mỹ. Trường hợp Trung Quốc ngày nay khác hẳn. Hoàn toàn không có tiền lệ !
5. Mỹ và Trung Quốc không phải là bạn nhưng cũng không phải tử thù, hay không đến nỗi thề thốt "bất cộng đái thiên" như trước khi Kissinger đi Trung Quốc năm 1971. Chiến tranh lạnh đã qua rồi. Chiến tranh ý thức hệ cũng không trở lại khi Trung Quốc đã bỏ hẳn các tín điều mác-xít cơ bản. Lý thuyết kinh tế của Adam Smith và Keynesian economics đã hoàn toàn thay thế Marxist economics. Bang giao Trung Quốc - Mỹ mang tính chất vừa hợp tác vừa cạnh tranh. Hợp tác nhiều hơn về kinh tế, cạnh tranh nhiều hơn về quyền lực - giống như các cuộc cạnh tranh quyền lực cổ điển giữa các quốc gia hay các đế quốc. Trung Quốc và Mỹ cùng đánh võ tư bản, chỉ hơi khác tư bản Mỹ có tính cách tư nhân hơn, tư bản Trung Quốc còn tính cách nhà nước hơn. Hai nền kinh tế đã đan kết, bổ túc, lệ thuộc, ràng buộc nhau đến một mức độ tách rời cũng khó. Lúc đầu, khi cùng có lợi, hợp tác là chính. Khi một bên lợi, một bên thiệt hợp tác phải nhường chỗ kèn cựa, cạnh tranh. Tới mức ăn thua làm siêu cường số 1 hay bá chủ với tất cả quyền lợi, quyền lực và vinh quang, một bên cố giữ nguyên trạng, đè xuống, một bên cờ đã đến tay, vùng lên. Cạnh tranh gay gắt, không dàn xếp được, sẽ biến thành xung đột. Dàn xếp được, có thể dẫn đến phân chia vùng ảnh hưởng tỷ lệ thuận với sức mạnh của mỗi bên. Với sức mạnh mới, Trung Quốc không có lý do chấp nhận một "qui chế" kém hơn là hoàn toàn ngang hàng với Mỹ trong một thế giới lưỡng cực - một bước trung gian, trước khi tiến lên tìm cách bá chủ thế giới.
6. Không có "phép lạ" nào để kiềm chế Trung Quốc ngày càng hung hăng lấn lướt, "phù thủy" Henry Kissinger chỉ còn biết khuyên nước Mỹ nhượng bộ để đổi lấy hòa bình và có lẽ để chạy tội "cuối cùng Kissinger đã phục vụ quyền lợi Trung Quốc nhiều hơn phục vụ quyền lợi nước Mỹ" ; ông cựu cố vấn an ninh quốc gia, cựu ngoại trưởng nổi tiếng của Richard Nixon nay mai sẽ phải đổ lỗi cho người cộng sản VIệt Nam trong những năm tháng ấy đã "quyết tử cho... Trung Quốc quyết sinh" thí mạng mấy triệu người Việt đánh Mỹ, giết cho được 58 ngàn lính Mỹ và "sẵn sàng đánh thêm 20 năm" theo kế hoạch "đánh tới người Việt Nam cuối cùng" của Đảng cộng sản Trung Quốc cho nên ông ta mới phải bất đắc dĩ trong đêm khuya khoắt "lặn lội lén lút" như thằng ăn trộm đến tận Bắc Kinh để xin hòa theo lệnh của Tổng thống Mỹ.
Ông ta sẽ chỉ tay về hướng khác : "Thủ phạm chính gây tai họa tầy trời này là ông Hồ Chí Minh, ông Lê Duẩn chứ không phải tôi, Henry Kissinger !". Trong trường hợp này Đảng cộng sản Việt Nam (cũng đã bỏ cụ Mác, chỉ giữ cụ Lê) cùng các lý thuyết gia số 1 và số 2 của Đảng như ông Trọng, ông Huynh sẽ đối đáp làm sao ? Vẫn tiếp tục "tuyên giáo" nhân dân Việt Nam phải đời đời nhớ ơn Trung Quốc ? Và nhớ ơn... ai đã dầy công "gây dựng cho nên nỗi này" ? Còn định "tuyên giáo" con nai phải tiếp tục nhớ ơn con trăn ngay cả khi chú nai vàng ngơ ngác đã nằm gọn trong bụng con trăn khổng lồ đúng theo tinh thần phán quyết trịnh trọng của đại lãnh tụ Tập Cận Bình : "Việt Nam-Trung Quốc vận mệnh tương đồng !" trong dịp ông ta công du Việt Nam tháng 11/2015 mới đây !
(Đáng lẽ ông Trọng, ông Huynh phải nói thẳng với ông Tập thế này : "Trung Quốc có được ngày nay là nhờ xương máu Việt Nam. Việt Nam là nước chịu thiệt hại nhiều nhất và là nước có công nhất với Trung Quốc, xin nhắc lại có công nhất, giúp Trung Quốc nhiều nhất mà không được đền bù. Mà Việt Nam cũng không cần đền bù, việc đã qua rồi thì cho qua luôn. Chỉ cần Trung Quốc hiểu : Trung Hoa Mộng là của người Trung Quốc, không phải là mộng của người Việt Nam. Trung Quốc nên trả lại cho Việt Nam Hoàng Sa và Trường Sa và tôn trọng sự chọn lựa của dân tộc Việt Nam : Một nước Việt Nam thật sự Độc Lập, thật sự Trung Lập, thật sự Dân Chủ và rất Thân hữu với tất cả các nước muốn làm bạn tử tế, thành thực với Việt Nam kể cả Trung Quốc, kể cả Nga, kể cả Pháp và kể cả Mỹ !).
7. Trung Quốc dòm ngó Biển Đông từ lâu, khi có cơ hội đầu tiên là ra tay ngay : khi chiến tranh Việt Nam đi vào giai đoạn ngã ngũ, Trung Quốc lập tức chiếm đoạt Hoàng Sa của Việt Nam Cộng Hòa năm 1974 với sự đồng ý ngầm của Mỹ như là món quà "thiện chí hòa giải" nước Mỹ tặng Trung Quốc. (Hay món quà riêng của Henry Kissinger tặng Chu Ân Lai ?). Trong mấy chục năm, suốt thời gian "ẩn mình chờ thời" - thao quang dưỡng hối hay "lie low and bide your time" - Trung Quốc không có hoạt động gì đáng kể tại Biển Đông - ngoài việc đánh chiếm thêm vài đảo trong quần đảo Trường Sa cũng của Việt Nam năm 1988 - chỉ đến mấy năm gần đây khi đã thấy đủ mạnh, Trung Quốc mới có thái độ, chính sách và hành động bộc lộ rõ những toan tính và kế hoạch biến Biển Đông thành cái hồ hay cái ao của riêng Trung Quốc. Việc tuyên bố Trung Quốc có lợi ích cốt lõi ở Biển Đông, tuyên bố chủ quyền rồi đương nhiên và hối hả thực thi chủ quyền trên 80% diện tích Biển Đông nằm bên trong đường 9 đoạn tự ý vẽ, triệt để quân sự hóa toàn vùng, bất chấp luật biển quốc tế, bất chấp sự phản đối của nhiều nước liên quan là hành vi ngang ngược và trắng trợn. Trung Quốc muốn đặt cả thế giới vào sự đã rồi, không ai kịp phản ứng. Trung Quốc biết rõ bản chất của việc làm này - bá quyền, đế quốc, "live and... not let live", muốn sống nhưng không để cho người khác sống - nhưng vẫn ngang nhiên tiến hành vì chiếm Biển Đông là bước cần thiết cho một kế hoạch lớn và Trung Quốc tin rằng không nước nào có thể ngăn cản được kể cả nước Mỹ của Barack Obama, Hillary Clinton hay Donald Trump.
Chủ quyền đan xéo giữa của các quốc gia liên quan đến Hoa Đông và Biển Đông - Ảnh minh họa
Stalingrad trong thế kỷ 21
1. Biển Đông quan trọng vì có trữ lượng dầu hỏa và khí đốt khổng lồ, có số lượng cá rất phong phú nhưng quan trọng hơn cả vì nó là một trong vài đường giao thương quốc tế chủ yếu, vận chuyển khoảng 30% hàng hóa của toàn thế giới tri giá trên 5.000 tỉ đô la mỗi năm, gồm cả việc vận chuyển khối lượng dầu khổng lồ và do đó có tầm quan trọng chiến lược đối với Mỹ, Nhật, Hàn, Đài Loan, các nước Châu Âu, Úc, Tân Tây Lan, Ấn Độ, các nước Đông Nam Á và dĩ nhiên với Trung Quốc, nghĩa là gần như với toàn thế giới. Còn quan trọng hơn cả vùng kênh đào Suez hay vùng kênh đào Panama. Biển Đông, tiếp giáp với Đài Loan, là Biển Đông Nam Á, là đường ra vào 10 nước Đông Nam Á - nơi cư trú của hơn 40 triệu Hoa kiều hải ngoại đang kiểm soát trên dưới 80% kinh tế của các quốc gia trong vùng. Khống chế được Biển Đông tuy không đương nhiên nhưng sẽ dễ dàng khống chế được Đông Nam Á, do đó khống chế luôn được eo biển Malacca, hẹp nhưng rất trọng yếu. Nói một cách khác trong mắt các chiến lược gia của Trung Quốc, Biển Đông phải là ao nhà, Đông Nam Á phải là sân sau, là hiện tại, là tương lai, là thế công, là thế thủ, là điều kiện cần thiết để làm một siêu cường, cần thiết cho Trung Hoa Mộng, cần thiết cho bá quyền, cần thiết cho sự phục hưng đế quốc Trung Hoa !
2. Trung Quốc quân sự hóa Biển Đông với một tốc độ chóng mặt, công khai, chẳng còn thấy cần cải chính khi bị tố cáo - lấp biển làm thêm đảo nhân tạo, xây phi trường cho chiến đấu cơ, lập vùng nhận dạng phòng không, thiết lập các dàn hỏa tiễn, đối hạm, phòng không, các căn cứ hải quân, căn cứ tầu ngầm, cơ sở quân sự, hành chánh đủ loại, tuần tiễu, tuần tra đêm ngày, trên trời dưới nước... phối hợp các căn cứ này với các căn cứ ở đảo Hải Nam, các căn cứ trên đất liền dọc duyên hải Trung Hoa suốt từ Mãn Châu xuống Quảng Đông làm thành một hệ thống quân sự chặt chẽ, chằng chịt, liên hoàn.
Chuẩn bị từ khi "ẩn mình chờ thời", một thế trận lợi hại như thế sẽ hoàn tất trong một thời gian ngắn một hay hai năm nữa là cùng, nếu không bị phá vỡ, sẽ đặt Trung Quốc vào vị trí áp đảo tuyệt đối và đặc biệt đặt các nước đồng minh Đông Bắc Á của Mỹ như Nhật, Nam Hàn, Đài Loan vào thế bị uy hiếp cực kỳ nghiêm trọng. Con đường giao thương, tiếp tế sinh tử cho những nước này có thể bị Trung Quốc phong tỏa bất cứ lúc nào, cắt đứt dễ dàng như trở bàn tay. Thiếu dầu, thiếu phân bón, thiếu thực phẩm, thiếu gạo, thiếu nguyên liệu... gần 200 triệu dân các nước này lúc ấy sẽ phải chọn giữa chết rét, chết đói và kéo cờ trắng - "Cửu âm bạch cốt trảo của Chu Chỉ Nhược đã đặt ngay vào cổ họng còn cục cựa làm sao ?" - Trung Quốc có thể không cần bắn một phát súng mà khuất phục được nước Nhật đại kình địch từ hơn 100 năm qua. Nam Hàn cũng sẽ phải nộp biểu xưng thần" giống như thời phong kiến xa xưa, còn Đài Loan thì đành "gạt nước mắt" trở về với "Tổ Quốc " !
Tất cả chỉ còn trông vào Mỹ. Biển Đông là thách đố lớn nhất của nước Mỹ trong hiện tại.
Chủ quyên trên Biển Đông theo quan điểm của Tập Cận Bình - Ảnh minh họa
3. Như đã nói Biển Đông cũng là Biển Đông Nam Á, là một phần của Đông Nam Á, thế mà các nước Đông Nam Á, từng nước một, đang quay lưng lại Mỹ và ngả dần về phía Trung Quốc - từ Cao Miên đến Thái Lan, đến Mã Lai và "thay lòng đổi dạ"nghiêm trọng nhất là Phi Luật Tân, nước mà Mỹ có hiệp ước đồng minh và có căn cứ quân sự - duy nhất trong vùng. Không còn căn cứ, Mỹ sẽ rất khó trụ lại tại Biển Đông - không lẽ chiến hạm cứ lang thang ngoài biển, máy bay cứ lêu bêu mãi trên trời ? Gõ cửa các nước Đông Nam Á thì nước nào cũng sợ Trung Quốc hay nể Trung Quốc mà lắc đầu, thì phải làm sao ? - Rút hiện diện quân sự, tự ý hay bị bắt buộc, là mặc nhiên nhường đứt Biển Đông cho Trung Quốc ! "Mất" Biển Đông là "mất" Đông Nam Á. Mất Biển Đông cũng là "mất" Đông Bắc Á. Triệt thoái quân sự khỏi Châu Á là mặc nhiên chấp nhận Trung Quốc làm bá chủ Châu Á !
Thất bại của Mỹ sẽ không dừng ở Châu Á. Putin của nước Nga "tọa sơn quan hổ đấu" nhìn Mỹ thất thế Châu Á, mất tinh thần bỏ chạy, sẽ không vì đóng kịch "bồ bịch" với Trump mà bỏ lỡ cơ hội "làm nước Nga vĩ đại trở lại", bỏ lỡ cơ hội dựng lại đế quốc Nga rộng lớn như thời Stalin bằng cách đem quân "thâu hồi" các vùng đất đã mất như đã "thâu hồi" Crimea một cách chớp nhoáng, sẽ khống chế Đông Âu và cả Tây Âu. Tóm tắt, Nga sẽ "đoạt" Châu Âu như Lưu Bị đoạt Kinh Châu sau khi Tôn Quyền đại phá Tào Tháo trong trận Xích Bích.
Biển Đông thế kỷ 21, vì thế, nên được so sánh với Stalingrad thế kỷ 20 trong ý nghĩa này.
Thua Stalingrad, Đức Quốc Xã suy sụp rồi thua luôn.
Tương tự, nếu Mỹ thua Trung Quốc ở Biển Đông, Mỹ cũng sẽ suy sụp và hết còn là Siêu cường số 1.
Thế giới hòa bình kiểu Mỹ - Pax America sẽ cáo chung. Một trang sử sẽ được lật qua.
Dĩ nhiên tân Tổng thống Mỹ Donald Trump, người được đắc cử với khẩu hiệu "làm nước Mỹ vĩ đại trở lại !" sẽ không thể chấp nhận thất bại quá lớn như vậy !
Nhưng Trump có thể làm gì ?
Tổng thống Trump của nước Cờ Hoa có thể làm gì ? Nhất là sau khi thẳng tay dẹp bỏ TPP một sáng kiến chiến lược khôn ngoan của Tổng thống Mỹ vừa mãn nhiệm Obama, của Thủ tướng Nhật Abe và có lẽ của cả Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long nhằm liên kết một số nước quan trọng của 3 vùng Đông Nam Á, Đông Bắc Á và Châu Mỹ trong một tổ chức chung vừa có tính cách thương mại, vừa có tính cách chính trị, để hóa giải hậu quả của hành động chiếm cứ và hùng cứ Biển Đông của Trung Quốc.
(Với TPP, dù Trung Quốc có khống chế được Biển Đông cũng chưa hẳn khống chế được Đông Nam Á nên chính đường giao thương tiếp tế cho Trung Quốc cũng có thể bị hải quân Mỹ phong tỏa chẳng hạn ở eo biển Malacca nằm giữa đảo Sumatra và Mã Lai... Lý Hiển Long, nối nghiệp cha Lý Quang Diệu ở Singapore có lẽ là lãnh tụ thông minh nhất, đảm lược nhất, có tầm nhìn rộng nhất, xa nhất trong các lãnh tụ ở Đông Nam Á về sự quân bình cần thiết tại Châu Á đang có nguy cơ bị sụp đổ vì Trung Quốc chiếm Biển Đông và đoạt tiên cơ. "Hổ phụ sinh hổ tử", có thể người con cũng giống như người cha đã lo lắng trong cái trật tự mới tại Châu Á mà nước Trung Hoa cộng sản lên ngôi bá chủ không những Đài Loan trước, Việt Nam sau sẽ bị Trung Quốc nuốt hoàn toàn - vì vốn là quận huyện cũ của Trung Quốc, lại có vị trí chiến lược trọng yếu tại Đông Bắc Á và Đông Nam Á - mà các nước Đông Nam Á khác kể cả nước Singapore mà ông ta yêu quý, tự hào cũng sẽ không thoát khỏi thân phận chư hầu của cái đế quốc Trung Hoa vừa tái lập. Chính trị đảng phái của nước Mỹ có thể làm tổn hại nước Mỹ và các nước khác một đến những mức không ngờ !).
4. Chiến tranh nguyên tử giữa Mỹ và Trung Quốc sẽ không xẩy ra hay rất khó xẩy ra, rất khó tưởng tượng. Trump không muốn, Tập không muốn, không ai muốn cả. Một nước bị đánh úp bằng nguyên tử vẫn có khả năng trả đũa và cả hai cùng chết. Dù không chết hết nhưng chẳng nước nào muốn làm bá chủ hoang tàn hay bá chủ nghĩa địa. Trung Quốc đã tuyên bố sẽ không dùng vũ khí nguyên tử trước tiên (Mỹ không tuyên bố như vậy vì Mỹ đã dùng rồi, năm 1945, hai trái bom thả trên nước Nhật), dĩ nhiên tuyên bố này của Trung Quốc chỉ có mục đích tuyên truyền tranh chính nghĩa nhưng cũng dẫn đến suy nghĩ : kho vũ khí nguyên tử của Trung Quốc không hùng hậu bằng của Mỹ nhưng cũng đủ gián chỉ, đủ vô hiệu hóa ưu thế nguyên tử của Mỹ. Nếu Mỹ ném 100 quả bom nguyên tử trên 100 thành phố lớn nhất của Trung Quốc, Trung Quốc chỉ bắn trả được 10 quả bom nguyên tử vào 10 thành phố lớn nhất của Mỹ, Mỹ có nên và có dám sử dụng cái "ưu thế" của mình hay không ? Câu trả lời chắc là không. Một quả bom nguyên tử rơi vào New York giết một triệu người cũng đã là quá nhiều !
Chiến tranh Mỹ-Trung Quốc như vậy, nếu có, sẽ là chiến tranh quy ước. Tuy nhiên không có gì bảo đảm bên thua, bị dồn vào chân tường, không bấm nút phóng hỏa tiễn mang bom nguyên tử. Sách lược chiến tranh, vì thế, tốt nhất vẫn là đạt được mục đích, khuất phục được đối thủ bắt phải nhượng bộ mà không cần đánh. Sách lược "bất chiến tự nhiên thành" của Tôn Tử hay "ta không đánh mà người chịu khuất" hay "win without fighting" vẫn được coi là thượng sách số 1 từ ngàn xưa, càng là số 1 trong thời đại mới. Trong thực tế áp dụng không phải dễ dàng - phải phô trương lực lượng nhưng trước hết phải có lực lượng để phô trương, phải bầy thế trận thật hay, thật lợi hại để đối phương thấy chắc chắn thua, chống cự tổn hại vô ích, phải nghi binh hư hư thực thực, phải đấu trí, phải đùa với lửa, phải chấp nhận rủi ro - như trường hợp không muốn đánh mà phải đánh và bị đánh trả nghĩa là chiến tranh bùng nổ mà thực tâm không ai muốn. Và nếu lỡ chiến tranh bùng nổ thì phải thắng.
5. Quốc gia nào cũng có những bí mật quân sự. Từ chiến lược đến quân số, phương tiện, vũ khí, khả năng huy động, khả năng chịu đựng khó khăn hay tổn hại... Chỉ có thể ước lượng hay suy đoán căn cứ vào tài liệu tương đối khả tín đã luân lưu. Xin đưa một số nhận định đại cương :
- Về quân sự nói chung Mỹ còn mạnh hơn Trung Quốc nhưng lực lượng bị dàn mỏng nhiều nơi trên thế giới.
- Không giống như Liên Xô, Trung Quốc khôn ngoan không cạnh tranh, đối đầu với Mỹ trên toàn thế giới để chính mình cũng bị dàn mỏng và đuối sức.
- Trung Quốc đi từ từ từng bước một trong sách lược toàn cầu : Biển Đông trước rồi mới tới Đông Nam Á, tới Đông Bắc Á, tới Thái Bình Dương, Nam Mỹ, Bắc Mỹ, Châu Âu... Là nước thuộc Châu Á, phải bá chủ Châu Á trước rồi bung ra làm bá chủ thế giới sau.
- Tổng sản lượng kinh tế GNP hàng năm của Mỹ và Trung Quốc, như đã nói trên, hiện ở mức ngang nhau. Tính theo hối suất chính thức Mỹ cao hơn, tính theo sức mua tương đương Trung Quốc cao hơn (IMF - 2016). Tuy nhiên, nhiều người lý luận nước Mỹ vẫn thực sự giầu hơn Trung Quốc gấp 5, 7 lần dù cho tài sản của nước Mỹ có bị chuyển qua Trung Quốc với vận tốc trên dưới một ngàn triệu đô la mỗi ngày. Điều này rất đúng, Mỹ giầu dân Mỹ nói chung giầu hơn dân Trung Quốc, giầu hơn suốt 100 năm qua với tất cả các loại tài sản tích lũy nhưng chính quyền thì luôn thiếu hụt. Cho nên, giầu mà không huy động được, không biến được cái giầu thành sức mạnh để đối phó với địch thủ khi cấp bách thì giầu cũng vô ích. Lấy một thí dụ : Trung Quốc "nghèo" nhưng Tập Cận Bình có thể lập tức sử dụng 3.000 tỉ đô la dự trữ ngoại tệ làm phương tiện tranh đấu trong khi nước Mỹ "giầu" nhưng Donald Trump chỉ có thể lập tức sử dụng 3 tỉ đô la tài sản riêng của chính Donald Trump ! Nước theo chế độ dân chủ vận hành theo luật pháp rất bất lợi khi tranh đấu với nước theo chế độ độc tài vận hành theo "luật đảng" hay "luật lãnh tụ".
- Trung Quốc chọn đấu trường ở nơi có ưu thế nhất định như "gần nhà", dễ tiếp tế, dễ tập trung hỏa lực, nguồn nhân lực vô hạn. Ngoài ra đấu trường phải có tầm quan trọng chiến lược để nếu thắng sẽ mở ra một cuộc diện hoàn toàn mới có lợi cho Trung Quốc. Biển Đông, Đài Loan, Đông Nam Á có thể coi là cùng một đấu trường và đều đáp ứng điều kiện trên - điều kiện ĐỊA LỢI.
- Con số về ngân sách quốc phòng của Mỹ cao hơn ngân sách quốc phòng của Trung Quốc cho cảm giác Mỹ chắc phải mạnh hơn Trung Quốc về quân sự. Thực tế, các con số thường không chính xác, không nói đủ được các khía cạnh. Ngân sách của Mỹ cao nhưng một phần rất lớn là lương bổng và hưu bổng, ngân sách quốc phòng của Trung Quốc thấp nhưng phần chi tiêu cho vũ khí, quân dụng, nghiên cứu, thực nghiệm chưa chắc đã ít hơn của Mỹ hoặc thực sự cao hơn. Con số ngân sách quốc phòng Mỹ gần với sự thực vì phải biểu quyết công khai ở Quốc hội nhưng con số ngân sách quốc phòng của Trung Quốc thì rất khả nghi nhất là Trung Quốc nếu không "giấu minh chờ thời" thì cũng "binh bất yếm trá" - con số càng thấp địch thủ càng ít đề phòng. Là một xã hội "mở", Mỹ bị bất lợi như đã nói - biết về địch thủ ít hơn địch thủ biết về mình.
- Mỹ có ưu thế về khoa học kỹ thuật nhưng khoảng cách đã thu hẹp dần đặc biệt khoa học kỹ thuật áp dụng trong lãnh vực quốc phòng. Khi Trung Quốc biểu diễn, năm 2007, dùng hỏa tiễn bắn nát một vệ tinh đang di chuyển với tốc độ nhanh hơn vận tốc âm thanh trên quĩ đạo của trái đất thì các khoa học gia, chiến lược gia của Mỹ biết Trung Quốc đã đạt một trình độ kỹ thuật đáng ngại như thế nào rồi trong trường hợp chiến tranh, kể cả chiến tranh không gian. Sự tiến bộ nhanh chóng của Trung Quốc đã gây ngạc nhiên này đến ngạc nhiên khác. Trung Quốc không còn "lạc hậu" như nhiều người lầm tưởng. Các đại học Mỹ đã giúp đào tạo hàng ngàn hay khoa học gia Trung Quốc có bằng PhD (tiến sĩ) trở lên và hiện có hơn 300.000 sinh viên Trung Quốc đang theo học tại các đại học Mỹ và có trình độ không thua kém gì các sinh viên Mỹ. Trung Quốc cũng thừa tiền để tuyển mộ các nhà khoa học ngoại quốc lỗi lạc khắp thế giới, kể cả các khoa học gia quốc tịch Mỹ để giúp Trung Quốc chế tạo hay canh tân các loại vũ khí và phương tiện chiến tranh.
- Trung Quốc được ước lượng có khoảng 250 đầu đạn nguyên tử thua xa Mỹ khoảng 4.700 và Nga 4.300. Mỹ có thể tiêu diệt Trung Quốc... 19 lần, Trung Quốc có thể tiêu diệt Mỹ... một lần nhưng 19 lần hay 1 lần có khác gì nhau ? Ưu thế mà không hẳn là ưu thế.
- Mỹ được xem là có ưu thế về hải quân và không quân nhưng lục quân không địch lại bộ binh đông như kiến của Trung Quốc. Trong chiến tranh Triều Tiên 1950-1953, Mỹ và Đồng minh đã kinh nghiệm xương máu về chiến lược và chiến thuật "lấy thịt đè người" của Trung Quốc rồi. Mỹ chết 100.000 thì Tổng thống Mỹ chắc phải xin từ chức hay bị bãi nhiệm, Trung Quốc chết một triệu, lãnh tụ Trung Quốc vẫn vững như bàn thạch. Nếu chiến tranh Mỹ - Trung Quốc bùng nổ cùng lúc ở Biển Đông và Đông Nam Á và thêm cả Đài Loan, Mỹ có thể miễn cưỡng bảo vệ các quốc gia hải đảo như Phi Luật Tân, Nam Dương, Brunei và Đài Loan nhưng chỉ có thể chống mắt đứng nhìn quân Trung Quốc tràn ngập 7 nước Đông Nam Á còn lại là Việt Nam, Miến Điện, Thái Lan, Mã Lai, Singapore, Lào, Cao Miên. Các nước Đông Nam Á đều quá yếu so với Trung Quốc về mọi phương diện, một gánh nặng quá lớn cho Mỹ cưu mang. Ngoài ra, Đông Nam Á phần lục địa đúng là sân sau của Trung Quốc trong khi cách xa Mỹ nửa vòng trái đất. Trung Quốc có thể đưa hai triệu quân đến chiến trường trong vòng 1 tháng, Mỹ cần 1 năm. Nước xa không cứu được lửa gần !
- 10 năm, 15 năm trước đụng độ hải quân, không quân với Trung Quốc chắc chắn Mỹ thắng, bây giờ thì không chắc chắn nữa, nhất là đụng độ trong vùng tranh chấp Biển Đông nơi Mỹ đã mất gần hết các căn cứ quân sự trong vùng sau khi chiến tranh Việt Nam kết thúc. Lực lượng đồn trú của Mỹ tại Nhật và Nam Hàn không đủ để đối phó với thế trận của Trung Quốc, ngoài ra chính những căn cứ này cũng có thể bị uy hiếp vì nằm trong tầm tác xạ của Trung Quốc. Mang lực lượng đến từ xa đều có những vấn đề.
- Xây dựng một lực lượng hải quân có đủ sức tranh phong với hải quân Mỹ trên các đại dương có thể phải cần thêm 10 tầu sân bay và cần thêm thời gian 10 năm nữa nên Trung Quốc đi tắt bằng cách bố trí hàng ngàn hỏa tiễn "tinh khôn" có radar hoặc vệ tinh hướng dẫn dọc bờ biển Trung Hoa từ Bắc xuống Nam, có tầm bắn 1, 2 ngàn cây số bao trùm các căn cứ còn lại của Mỹ ở Phi Luật Tân, ở Nhật, ở Nam Hàn và cả Đài Loan chưa kể loại hỏa tiễn mới Đông Phong DF-21, xuất hiện lần đầu tiên trong cuộc duyêt binh vĩ đại của Trung Quốc năm 2015, được cho biết là cực nhanh - nhanh hơn tiếng động, cực mạnh - nếu trúng đích có thể tiêu hủy nguyên cả một tầu sân bay đang di chuyển, cách xa 2.000 cây số, trị giá 12 tỉ đô la. Tất cả để đối phó với lực lượng hải quân hùng mạnh "vô địch" của Mỹ. Riêng Đông Phong (Dong Feng) được sáng chế chủ yếu đối phó với các tàu sân bay, căn cứ di động còn gọi là Hàng không mẫu hạm, Aircraft Carriers vốn là xương sống của hải quân Mỹ, có thể đến tham chiến từ các căn cứ thuộc các đảo của Mỹ trên Thái Bình Dương như Guam, Wake và Hawaii. (Các chiến lược gia Mỹ đang phải giải bài toán nhức đầu : uy lực và độ chính xác của hỏa tiễn Đông Phong thực sự tới đâu trong khi Trung Quốc cố ý lơ lửng cho Mỹ bán tín, bán nghi ? Mỹ có nên chấp nhận rủi ro quá lớn khi điều động các tàu sân bay quí giá vào vùng tranh chấp để cho Trung Quốc thử hỏa tiễn mới ? Nếu không, làm sao bảo vệ Đài Loan và các đồng minh trong vùng ?). Lực lượng hỏa tiễn đối không và đối hạm (rockets và missiles) cùng các dàn cao xạ dầy đặc của Trung Quốc đợi B52 của Mỹ xuất hiện còn được phối hợp với 2, 3 ngàn phi cơ xung kích sẵn sàng từ các phi trường gần biển kể cả những phi trường tân lập trên các đảo nhân tạo ở Biển Đông và phối hợp cả với những đội tầu ngầm quanh quẩn trong vùng... Sự bố trí quân sự của Trung Quốc tại Biển Đông nói riêng và miền duyên hải Trung Hoa nói chung chuẩn bị cho cả hai trường hợp. Trường hợp 1 - Tối hảo, không cần bắn một phát súng : Mỹ thấy thế trận quân sự của Trung Quốc bầy ra Mỹ không phá nổi, chấp nhận rút lực lượng, có ký giấy hay không. Bất chiến tự nhiên thành của Tôn Vũ ! Trường hợp hai : chiến tranh bùng nổ, Trung Quốc thắng, Mỹ triệt thoái quân sự khỏi Châu Á, có ký giấy hay không. Dĩ nhiên đối với Trung Quốc trường hợp 1 tốt hơn hẳn, không sứt mẻ, lại không bị rủi ro chiến tranh nguyên tử. Nhưng không phải cứ muốn là được. Mỹ tất nhiên cũng rất muốn "bất chiến tự nhiên thành" - Win Without Fighting nhưng Mỹ bị bất lợi nhiều thứ nên ngay một thế trận "coi được" để đối phó với thế trận của Trung Quốc có thể cũng không hiện thực.
Cái bẫy Pearl Harbor chờ Donald Trump
1. Đến đây nhìn chung có thể thấy đảng cộng sản Trung Quốc đã chuẩn bị bài bản đâu ra đấy để đụng độ với Mỹ. Một cuộc đụng độ mà Trung Quốc thấy là cần thiết, đã chờ đợi, đã sửa soạn, và có thể đã nghĩ rằng thời điểm rất thuận lợi với Donald Trump lên làm Tổng thống nước Mỹ. Nếu thắng lợi diễn ra đúng như họ dự trù, nước Mỹ sẽ phải rút lui quân sự khỏi Châu Á, Trung Quốc trở thành bá chủ ở châu lục này. Biển Đông sẽ là biển CỦA Trung Quốc, Đông Nam Á là vùng ảnh hưởng của Trung Quốc. Sát nhập Đài Loan vào Trung Quốc chỉ là chuyện thủ tục.
Một ẩn số khác phải nghĩ đến : Lãnh tụ Tập Cận Bình của đảng cộng sản và của Trung Quốc, 63 tuổi, rất giỏi "giấu mình chờ thời", thủ rất kín, đã vượt hàng trăm cửa ải để đạt đến đỉnh cao chót vót của quyền lực bằng bề ngoài phúc hậu, nói năng từ tốn nhưng trong bụng đầy gươm giáo. Nếu Mao Trạch Đông còn sống có lẽ Mao cũng phải khen Tập Cận Bình như đã từng khen Đặng Tiểu Bình là "trong bọc có kim". Nếu không có mưu lược, bản lĩnh xuất chúng, Tập không loại được các đối thủ ghê gớm như Bạc Hy Lai, Chu Vĩnh Khang, đã không trở nên lãnh tụ có nhiều quyền lực nhất kể từ sau thời của Đặng Tiểu Bình, nghĩa là hơn hẳn hai người tiền nhiệm Giang Trạch Dân và Hồ Cẩm Đào. Một trong các di sản quan trọng Đặng Tiểu Bình để lại cho thế hệ sau là lãnh tụ của Đảng cộng sản Trung Quốc chỉ được làm một nhiệm kỳ duy nhất 10 năm, mục đích để thực hiện "dân chủ hóa nội bộ đảng", tránh già yếu lú lẫn mà vẫn làm lãnh tụ, tránh lạm quyền như trường hợp của Mao. Giang Trạch Dân, vì thế làm lãnh tụ đúng 10 năm, Hồ Cẩm Đào kế vị cũng 10 năm rồi trao quyền cho Tập Cận Bình.
Tập Cận Bình đang ở giữa nhiệm kỳ 10 năm. Cùng với việc thảo luận trong Đảng đang diễn ra về việc chuẩn bị trước người sẽ kế vị Tập là... thảo luận sửa đổi điều lệ đảng để Tập có thể làm thêm một nhiệm kỳ thứ hai 10 năm nữa. Đây là cửa ải khó khăn khác và có lẽ là cửa ải sau cùng đối với tham vọng hay cao vọng của Tập. Khó khăn không kém việc nước Mỹ sửa hiến pháp cho Obama ứng cử thêm hai nhiệm kỳ nữa, tổng cộng 16 năm thay vì 8 năm. Chiến dịch "đả hổ diệt ruồi" đánh tham nhũng đã tăng uy tín và quyền lực của Tập khá nhiều nhưng vẫn chưa đủ, đấy là chưa kể "đả hổ diệt ruồi" của Tập đã bị ngờ vực "thực chất chỉ là phe phái tranh quyền dẫn đến thanh trừng nội bộ". Muốn thêm nhiệm kỳ vững chãi 10 năm nữa, Tập cần có công nghiệp có giá trị "khẩu phục, tâm phục" đối với hơn 80 triệu đảng viên của đảng cộng sản Trung Quốc và đối với nhân dân Trung Hoa. Tập Cận Bình phải làm được điều mà Mao, Đặng, Giang, Hồ chưa làm được hoặc không làm được là thu hồi Đài Loan để có thể tuyên bố Trung Quốc đã thực sự thống nhất, đưa Trung Quốc lên vị trí bá chủ thực sự ở Châu Á rồi tiến tới làm bá chủ thế giới. Nếu thành công, phần thưởng sẽ rất lớn, ngoài nhiệm kỳ thứ hai 10 năm nữa là chuyện đương nhiên, Tập Cận Bình không những đứng ngang hàng với Đặng Tiểu Bình, Mao Trạch Đông mà còn "bất tử" như Càn Long, Khang Hi hay Chu Nguyên Chương.
Biển Đông và Donald Trump cho Tập Cận Bình một cơ hội hiếm có nhưng thời gian khá cấp bách đối với Tập Cận Bình. Việc cần làm, phải làm, càng sớm càng tốt, trước khi việc chọn người kế vị thành "sự đã rồi" rất khó đảo ngược.
2. Các chiến lược gia của Trung Quốc và Tập Cận Bình tất đã phải nhìn thấy kết quả cuộc bầu cử của nước Mỹ với chính quyền mới của Tổng thống mới Donald Trump là THIÊN THỜI với những nhận định :
- Chính trị đảng phái và cung cách tranh cử của Trump làm nước Mỹ chia rẽ và rối loạn. Nước Mỹ đang ở lúc yếu nhất. Trump đắc cử nhưng chỉ được thiểu số ủng hộ, đa số chống.
- To mồm, nói mạnh nhưng Trump không muốn chiến tranh, không tin chiến tranh sẽ xẩy ra nên không thực sự chuẩn bị chiến tranh. Cùng lắm Trump chỉ phát động chiến tranh thương mại bằng cách tăng thuế suất đánh lên hàng hóa nhập cảng từ Trung Quốc vào thị trường Mỹ.
- Khẩu hiệu tranh cử "Làm nước Mỹ vĩ đại trở lại" (Make America great again !) hoặc "Nước Mỹ trước hết" (America first !) có thể giúp Trump đắc cử nhưng chẳng khác khẳng định với thế giới một nước Mỹ suy sụp, một nước Mỹ vụ lợi, ích kỷ. Với Trump, nước Mỹ từ bỏ vai trò lãnh đạo, từ bỏ các giá trị mà nước Mỹ vẫn tuyên dương như Dân Chủ, Nhân Quyền vốn gây rất nhiều khó khăn cho Trung Quốc. Với Trump, nước Mỹ trở lại chủ nghĩa cô lập. Với Trump, Mỹ bỏ rơi đồng minh và đồng minh cũng bỏ rơi Mỹ. Mỹ sẽ rất đơn độc.
- Bằng con mắt của doanh nhân - "méo mó nghề nghiệp" đã từng khai phá sản rồi phục hồi trở thành tỷ phú - khi gặp khó khăn thường tìm cách cắt giảm các tài sản phi sản xuất và làm hao tốn, chỉ giữ lại phần tài sản cần giữ rồi tìm cách củng cố, phát triển sau, ý định thực của Trump có thể là tạm thời bỏ Châu Á, bỏ Châu Âu - mặc xác các đồng minh và bè bạn đã tin tưởng vào nước Mỹ - chỉ giữ Châu Mỹ. Sau khi củng cố, phát triển sức mạnh kinh tế, sức mạnh quân sự đầy đủ nước Mỹ sẽ... tái chinh phục thế giới. Khẩu hiệu "làm nước Mỹ vĩ đại trở lại" không chỉ là một khẩu hiệu mà còn là kế hoạch "di tản chiến thuật để tái phối trí lực lượng" của Donald Trump.
- Trong khi Trung Quốc có thể chi thêm 300 tỉ đô la cho vùng chiến lược trọng yếu Đông Nam Á, nước Mỹ của Trump sẽ không có nổi 30 tỉ để "mua" đồng minh ngay cả đồng minh giai đoạn trong vùng này để đối phó với Trung Quốc.
- Dù biết gậy và cà rốt của Mỹ có kích thước kém hơn gậy và cà rốt của Trung Quốc ở Châu Á, Trump vẫn hư trương thanh thế bằng cách hù dọa hay ra mặt khiêu khích để "thương thuyết trong thế mạnh" hy vọng được Trung Quốc nhượng bộ càng nhiều càng tốt. Chẳng hạn đòi Trung Quốc công nhận và tôn trọng Châu Mỹ là vùng ảnh hưởng riêng của Mỹ, xóa tất cả hay một phần lớn số tiền Mỹ nợ Trung Quốc để đổi lấy việc Mỹ bỏ rơi Đài Loan hay bán đứng Đài Loan và các đồng minh khác bằng cách đơn phương triệt thoái quân sự khỏi Châu Á. Có thể Trump cũng đang tìm cách thương thuyết ngầm với Putin để có một dàn xếp tương tự liên quan đến Châu Âu.
- Trong khi chưa dàn xếp được với Putin, Mỹ không dám bỏ trống một Châu Âu rệu rạo mất tinh thần cho Nga "múa gậy vườn hoang" nên không dám thực sự chuyển lực lượng của Mỹ từ Châu Âu sang Châu Á để đối phó với Trung Quốc như đã bắn tiếng dọa dẫm.
- Xã hội Mỹ dân chủ đa nguyên, chính trị lưỡng đảng nên "trống đánh xuôi, kèn thổi ngược". Người dân Mỹ lại sung sướng đã quen nên sợ khổ, sợ chết, chủ hòa nhiều hơn chủ chiến, khi bị đẩy tới bờ vực thẳm chiến tranh có khuynh hướng áp lực chính quyền nhượng bộ, đấy là chưa kể ảnh hưởng của Henry Kissinger luôn luôn chủ trương nhượng bộ Trung Quốc để đổi lấy hòa bình.
- Tình trạng hiện tại rất có lợi cho Trung Quốc, rất bất lợi cho Mỹ nếu có sự đụng độ quân sự giữa hai bên tại khu vực Biển Đông. Tuy nhiên trong tương lai tình thế có thể khác đi hay đảo ngược. Chẳng hạn chính quyền Trump đã có thêm kinh nghiệm, đã "biết người, biết ta", đã áp dụng các chính sách khôn ngoan hơn, kinh tế Mỹ đã phát triển mạnh, quốc phòng Mỹ đã có thêm vũ khí mới, đã tìm ra kỹ thuật bắn hạ hỏa tiễn Đông Phong DF-21, nước Mỹ đã đoàn kết chặt chẽ trở lại, Đài Loan, Nhật, Nam Hàn đã thủ đắc vũ khí nguyên tử...
Vì "đêm dài lắm mộng" nên sớm tốt hơn trễ. Tập Cận Bình và Đảng cộng sản Trung Quốc có thể đã bước vào giai đoạn thực hiện kế hoạch để "cướp thời cơ" !
3. Hãy nghĩ đến kịch bản "cái bẫy" do Trung Quốc dăng ra cho Mỹ bước vào như sau :
Cái bẫy hình thành kể từ khi Trump tranh cử với chiêu bài chống Trung Quốc và cái bẫy triển khai từ từ. Đã có Thiên Thời, Địa Lợi Tập Cận Bình cần thêm yếu tố Nhân Hòa.
Ai cũng thấy chính quyền Trump là chính quyền chống Trung Quốc.
Trump sử dụng nhiều ngôn ngữ nặng nề : Trung Quốc cưỡng bức (raping) Mỹ, ăn cắp (stealing) công ăn việc làm của dân Mỹ bằng chính sách mậu dịch bất lương.
Trump chê chính sách của Obama đối với Trung Quốc là nhu nhược và hứa hẹn sẽ mạnh tay với Trung Quốc.
Trump nói chuyện điện thoại với Tổng thống Đài Loan và dọa bỏ chính sách "một Trung Hoa" của nước Mỹ nếu Trung Quốc không nhượng bộ về các đòi hỏi của Mỹ liên quan đến mậu dịch giữa hai nước.
Trump dọa chiến tranh thương mại với Trung Quốc.
Trung Quốc tịch thu một hải cụ thám sát không người lái (sea drone) hoạt động sâu dưới nước của Mỹ nhưng hoàn trả ngay, có vẻ cố ý không muốn làm to chuyện.
Bộ trưởng ngoại giao Rex Tillerson của Mỹ tuyên bố phải cấm Trung Quốc lập thêm các đảo nhân tạo ở Biển Đông và cấm Trung Quốc tiếp cận những đảo đã chiếm đóng bất hợp pháp. Phát ngôn viên của chính phủ Mỹ lập lại "những cấm đoán" này.
Phản ứng chính thức của chính quyền Trung Quốc tỏ ra tương đối ôn hòa, kiềm chế.
Tập Cận Bình tuyên bố tiếp tục ủng hộ khuynh hướng toàn cầu hóa, ủng hộ nguyên tắc thương mại tự do giữa các nước, cam kết mở rộng thị trường Trung Quốc cho các đầu tư nước ngoài đồng thời Tập kêu gọi cần phải tránh chiến tranh thương mại vì tất cả các bên đều sẽ bị thiệt hại nặng.
Tỉ phú Jack Ma của công ty Alibaba đến gặp Tổng thống Trump hứa hẹn đầu tư tại Mỹ và tạo thêm 1 triệu việc làm. Chính sách cứng rắn của Trump dường như mang lại kết quả tốt.
Những điều vừa nói đã xảy ra rồi. Dễ dàng tưởng tượng kịch bản sẽ tiếp diễn như sau :
Chính quyền Trung Quốc kêu gọi chính quyền Trump không đi ngược lại nguyên tắc "một Trung Hoa" đã là căn bản của bang giao tốt đẹp giữa nước Mỹ và Trung Quốc suốt mấy chục năm qua kể từ khi đặc sứ Henry Kissinger của Tổng thống Mỹ Richard Nixon đến Bắc Kinh để tìm cách đổi thù thành bạn. Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc tuyên bố bang giao hai nước sẽ bị tổn hại nếu chính quyền Trump tiếp tục chính sách sai trái và cảnh cáo Trung Quốc có thể không hợp tác với Mỹ về một số vấn đề quốc tế.
Bắc Kinh nhắc lại không loại trừ biện pháp dùng võ lực để thống nhất đất nước nếu Đài Loan tuyên bố độc lập. Sau lời đe dọa, Trung Quốc tổ chức tập trận qui mô tại Biển Đông tiếp giáp eo biển Đài Loan. Tình hình trở nên căng thẳng hơn khi Trump tuyên bố Mỹ sẽ không ngồi yên nếu Đài Loan bị xâm lăng, ra lệnh tăng cường lực lượng để sẵn sàng bảo vệ Đài Loan.
Tập Cận Bình gửi thông điệp cho nhân dân Mỹ và toàn thế giới kêu gọi xuống đường phản đối Trump và chính quyền Trump hiếu chiến, phá hoại hòa bình, phá hoại bang giao giữa hai nước, can thiệp vào nội bộ của Trung Quốc, nuốt lời cam kết công nhận chỉ có một nước Trung Hoa và tìm hết cách chống lại nỗ lực thống nhất đất nước của chính quyền và nhân dân Trung Quốc. Tập đặt câu hỏi : nếu Trung Quốc khuyến khích và giúp California tách khỏi nước Mỹ và tuyên bố độc lập thì chính quyền Mỹ và nhân dân Mỹ có cảm thấy bị thương tổn và xúc phạm không ? Kỷ sở bất dục, vật thi ư nhân ? Tại sao Mỹ lại làm cho Trung Quốc điều mà Mỹ không muốn Trung Quốc làm cho Mỹ ? (Tất nhiên là Tập làm địch vận như Trương Lương thổi sáo đồng thời khích động 1 tỉ 300 triệu những đấng con trời).
Cái gì sẽ xảy ra nếu hai tuần lễ sau thông điệp của Tập Cận Bình và cũng là 6 tháng sau khi Donald Trump chính thức làm Tổng thống Mỹ bùng nổ một cuộc đụng độ quân sự hoàn toàn BẤT NGỜ tại eo biển Đài Loan, phía Bắc của Biển Đông ? Hai chiến hạm của Mỹ đi tuần tra bị đánh chìm, 5 phản lực cơ đến tiếp cứu bị bắn rơi, hơn 300 sĩ quan và binh sĩ Mỹ thiệt mạng sau một cuộc giao tranh ngắn với hải quân và không quân Trung Quốc. Trung Quốc tuyên bố đã trừng trị đích đáng hành vi xâm phạm chủ quyền và khiêu khích của đế quốc Mỹ và sẽ không tha thứ bất cứ một hành vi tương tự nào trong tương lai. Nước Mỹ, Trung Quốc cả thế giới lên cơn sốt. Trump ra lệnh tập trung lực lượng tiến về Châu Á, Trung Quốc lên tiếng thách thức. Trump tuyên bố không loại trừ việc sử dụng vũ khí nguyên tử, Trung Quốc cam kết vũ khí nguyên tử của Trung Quốc đủ biến nước Mỹ thành tro bụi. Nước Mỹ sôi nổi nhưng vẫn chia rẽ chủ chiến, chủ hòa. Trong nước, ngoài nước rất nhiều người đổ lỗi cho Trump. Trung Quốc dưới sự "lãnh đạo anh minh" của lãnh tụ tối cao Tập Cận Bình chỉ có một phe : chủ chiến. Hàng triệu, hàng triệu, hàng triệu người hàng hàng lớp lớp biểu tình khắp các thành phố thề sống chết với đế quốc Mỹ, thề hy sinh để "giải phóng" Đài Loan, thề rửa sạch 100 năm quốc nhục, thề "làm ngọc vỡ còn hơn ngói lành". Nhân loại 2017 lại bên bờ tử sinh như nhân loại 1962. Trận đấu cân não Tập Cận Bình-Donald Trump có khác gì trận đấu cân não Krushchev-Kennedy dựng tóc gáy 55 năm trước ?
Nước Mỹ của Donald Trump tiến thoái lưỡng nan !
Biển Đông vì thế có thể vừa là Pearl Harbor BẤT NGỜ vừa là Stalingrad QUYẾT ĐỊNH !
Nước Mỹ của Donald Trump có muốn thay đổi chính sách trước khi quá muộn ?
Cao Tuấn
(tháng 2/2017)
* Bài liên hệ cùng tác giả :
- "Từ Donald Trump đến chuyện con trăn nuốt con nai" (Tháng 1/2017)
- "Nghĩ về một sinh lộ cho dân tộc Việt trong thế giới đầy cạm bẫy" (Tháng 11/2015)